شناخت دارو: عبارت است از وکرونیوم یک داروی مهار کننده عصبی عضلانی غیر دپلاریزان است که جهت از بین بردن انقباض عضلات و شل کردن آن ها در طی عمل جراحی استفاده می شود. داروی وکرونیوم شروع اثر سریعی دارد.
دسته دارویی:
- مسدود کننده های عصبی عضلانی غیر دپلاریزان
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- وکرونیوم با اتصال استیل کولین به رسپتورهای کولینرژیک در صفحه محرکه انتهایی رقابت می کند. این اثر مهاری توسط داروهای مهارکننده آنتی کولین استراز مانند پیریدوستیگمین, نئوستیگمین و ادروفونیوم قابل برگشت است.
- وکرونیوم با کاهش پاسخ دهی به استیل کولین در اتصالات نوروماسکولار عضلات اسکلتی باعث ریلکس شدن عضلات شده و در دوزهای بالاتر فلج عضلات اسکلتی را باعث می شود.
- داروی وکرونیوم به صورت تزریق وریدی استفاده شده و حدود 60 تا 80 درصد اتصال پروتئینی دارد. شروع اثر دارو سریع و طی 2.5 تا 3 دقیقه است و حداکثر زمان بلوک عصبی عضلانی 3 تا 5 دقیقه است. حجم توزیع دارو حدود 0.3 تا 0.4 لیتر بر کیلوگرم است. وکرونیوم به متابولیت د استیل وکرونیوم متابولیزه شده و عمدتاً به صورت مدفوعی دفع می شود و در صورت اختلال عملکرد کبد دفع آن آهسته می شود. نیمه عمر حذف در کودکان 41 دقیقه و در بزرگسالان حدود 65 تا 75 دقیقه است. اختلال کلیوی روی نیمه عمر دفع دارو اثر ندارد، اما در اختلالات کبدی نیمه عمر دفع حدود 2 برابر می شود.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان و کودکان 10 سال به بالا: شل کردن عضلات اسکلتی در فرآیند جراحی: در ابتدا 0.08 تا 0.1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق شده و برای دوز نگهدارنده 10 تا 15 میکرو گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن با فاصله 25 تا 40 دقیقه بعد از تزریق اولیه تزریق می شود.
- انفوزیون مداوم وریدی: با دوز 0.8 تا 1.2 میکروگرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در دقیقه بعد از دوز اولیه ادامه می یابد.
عوارض جانبی دارو:
- آسم , آنافیلاکسی , تهوع , استفراغ , افزایش فشارخون , کاهش فشارخون , خارش , تاکیکاردی , آریتمی , درد در محل تزریق , ادم محل تزریق , شوک آنافیلاکتیک , سکسکه , بلوک عصبی عضلانی طولانی , الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی.
تداخلات دارویی:
- استرپتومایسین , پیپراسیلین/ تازوباکتام , فنتانیل , آتراکوریوم , ایزوفلوران , سوکسینیل کولین , فنی توئین , کاربامازپین , باسیتراسین , پانکرونیوم , کینیدین | کوئینیدین , لیتیوم , هالوتان , انفلوران , لینکومایسین , روکورونیوم , کانامایسین , کینین , پروکائین , کولیستین , پارومومایسین , کاپرئومایسین , دمکلوسیکلین , دوکساپرام , پراملینتاید , نتیل مایسین سولفات , هوپرزین آ , بنزهیدروکدون/ استامینوفن.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، حساسیت مفرط به سایر مسدد های عصبی عضلانی.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- به علت اثرات داروی وکرونیوم احتمال فلج عضلات تنفسی نیز وجود دارد و بیمار باید به دقت تحت نظر باشد.
- وکرونیوم باید توسط افراد آموزش دیده تزریق شود و برای بیمار راه تنفسی و حمایت تنفسی کامل مهیا باشد. پرسنل باید توانایی کافی در لوله گذاری تراشه , اکسیژن تراپی و کنترل تنفس را داشته باشند.
- مهار کننده های کولین استراز وریدی مانند نئوستیگمین و ادروفونیوم باید در دسترس باشند.
- در افراد با ضعف تنفسی یا اختلالات ریوی با احتیاط مصرف شود.
- در بیماران مبتلا به مشکلات عصبی عضلانی مانند میاستنی گراویس ممکن است اثرات وکرونیوم تشدید شود.
- واکنش های افزایش حساسیت (تنگی نفس, گرگرفتگی, قرمزی , کاهش فشارخون و تاکیکاردی) نیز در پی مصرف این دارو گزارش شده است. احتمال حساسیت متقاطع با سایر مسددهای عصبی عضلانی نیز وجود دارد.
- مقاومت به درمان با مسدود کننده های عصبی عضلانی غیردپلاریزان در بیماران دچار سوختگی ممکن است وجود داشته باشد خصوصا در مواردی که سطح سوختگی بیشتر از 25 تا 30 درصد باشد.
- مصرف وکرونیوم در بیماران مبتلا به تاکیکاردی یا بیمارانی که به هر علتی نباید تعداد ضربان قلب بالا داشته باشند توصیه نمی شود.
- احتمال تأخیر در شروع اثر دارو در بیماران مبتلا به اختلالات جریان خون (بیماری های قلبی عروقی و ادم) وجود دارد و نبایستی مقدار بیش از دوز معمول استفاده شود.
- در بیماران مبتلا به اختلالات الکترولیتی احتمال کاهش یا افزایش پاسخ دهی به دارو وجود دارد.
- در مصرف وکرونیوم در موارد نادری احتمال ایجاد هایپرترمی بدخیم وجود دارد.
- در مواردی طولانی شدن دوره QT گزارش شده است و در صورت وجود سابقه اختلالات قلبی با احتیاط به کار رود.
- امکان ایجاد واکنش های موضعی در محل تزریق وجود دارد و باید در صورت ایجاد , تزریق از ورید دیگری ادامه یابد.