شناخت دارو: عبارت است از هیوسین ( بوسکوپان) ان بوتیل بروماید یک داروی آنتی موسکارینی است که دارای ساختار آمین نوع چهارم است و باعث کاهش ترشح ارگان های خاصی در بدن مانند معده و روده ها می شود. هیوسین در درمان کرامپ های شکمی, روده یا مثانه استفاده می شود. هیوسین در رفع علائم سندرم روده تحریک پذیر نیز کاربرد دارد.
دسته دارویی:
- ضد اسپاسم گوارشی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مهار رقابتی استیل کولین یا سایر ترکیبات کولینرژیک در سیستم اتونوم و در ادامه شل شدن عضلات صاف حفره شکمی و لگن و کاهش اسپاسم آن ها. هیوسین روی گیرنده های نیکوتینی تاثیر چندانی ندارد.
- هیوسین اثرات ضد اسپاسم در عضلات صاف دستگاه گوارش , کیسه صفرا و مجاری ادراری تناسلی دارد . هیوسین ان بوتیل بروماید وارد مغز نمی شود بنابراین عوارض آنتی کولینرژیک مربوط به سیستم عصبی مرکزی ندارد. اثرات محیطی داروی هیوسین نیز بر اثر مهار عملکرد گانگلیون ها و فعالیت آنتی موسکارینی آن می باشد.
- هیوسین ان بوتیل بروماید یک آمین نوع چهارم شدیدا قطبی می باشد. بنابراین جذب گوارشی و مقعدی اندکی دارد (به ترتیب 8 درصد و 3 درصد). به جهت تمایل بالای هیوسین به اتصال به رسپتورهای موسکارینی, این دارو در سلول های عضلانی شکم و لگن توزیع شده و حدود 4.4 درصد به پروتئین آلبومین متصل می شود. داروی هیوسین از طریق هیدرولیز پیوند استری متابولیزه شده و عمدتا در ادرار و مدفوع دفع می شود.
اشکال دارو:
- شیاف، قرص، آمپول
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: دردها و کرامپ های شکمی: خوراکی: 2 قرص 10 میلی گرم 4 بار در روز. تزریقی: یک آمپول 20 میلی گرمی به صورت عضلانی یا وریدی آهسته. در صورت نیاز نیم ساعت بعد تکرار شود (برای شل شدن عضلات و کاهش کرامپ در آندوسکوپی چندین تزریق ممکن است نیاز باشد. حداکثر دوز دوز روزانه 100 میلی گرم).
- سندرم روده تحریک پذیر: 1 قرص 10 میلی گرم 3 بار در روز. در صورت نیاز تا 2 قرص 4 بار در روز قابلیت افزایش دارد.
- کودکان 6 تا 12 سال: دردها و کرامپ های شکمی: خوراکی: 1 قرص 10 میلی گرمی 3 بار در روز.
- در مورد افراد مسن اطلاعات کافی در دسترس نیست، اما با توجه به اینکه عوارض جانبی خاصی که مربوط به سن بالا باشد ثبت نشده است با دوز بزرگسالان درمان صورت گیرد.
عوارض جانبی دارو:
- یبوست , آنافیلاکسی , خشکی دهان , گرگرفتگی , کهیر , کاهش فشارخون , واکنش های محل تزریق , خارش , تاکیکاردی , قرمزی , راش , دیس پنه , میدریاز , افزایش فشار داخل چشم , احتباس ادرار , اختلال تعریق.
تداخلات دارویی:
- اکسی بوتینین , آمانتادین , پتاسیم کلراید , کتوکونازول , لوودوپا , کینیدین | کوئینیدین , پروکائین آمید , مپریدین , گلوتتمید
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، تیروتوکسیکوز , هایپرتروفی پروستات , انسداد مجاری ادراری , فلج ایلئوس , حساسیت مفرط به این دارو , آشالازی , گلوکوم زاویه بسته , بیماری های مزمن ریوی , تاکیکاردی ثانویه به عدم کفایت قلبی یا تیروتوکسیکوزیس.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- اثرات بر سیستم اعصاب مرکزی : اثراتی مانند خواب آلودگی, سرخوشی, فراموشی, سرگیجه و خواب بدون رویا , توهم, گیجی و اختلالات حافظه ممکن است روی دهد. از طرفی ممکن است اختلالاتی در عملکرد ذهنی روی دهد.
- اثرات چشمی: امکان افزایش فشار داخل چشم وجود دارد.
- واکنش های ایدیوسنکراتیک: حساسیت مفرط به هیوسین ممکن است ایجاد شود. هیوسین حتی در دوزهای درمانی ممکن است سایکوزیس حاد توکسیک, گیجی, آژیتاسیون, صحبت های درهم و برهم, توهم, رفتارهای پارانوئید و هذیان ایجاد کند که با تزریق فیزوستیگمین قابل برگشت است.
- اثرات قلبی عروقی: احتمال ایجاد تاکیکاردی وجود دارد بنابراین در بیماران با سابقه تاکیکاردی, نارسایی احتقانی قلب و هایپرتیروئیدیسم با احتیاط مصرف شود.
- اثرات گوارشی: باعث کاهش حرکات دستگاه گوارش می شود و در بیماران مبتلا به انسداد روده یا پیلور باید با احتیاط مصرف شود.
- تنفسی: کاهش ترشحات برونش ها و تنگی یا انسداد آنها در بیماران مبتلا به بیماری های مزمن ریوی گزارش شده است. در این افراد با احتیاط به کار رود.
- تشنج یا سایکوز در بیمارانی که سابقه این موارد را دارند ممکن است ایجاد شود. بنابراین دارو با احتیاط مصرف شود
- در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود: سابقه آلرژی به هیوسین, هیوسیامین یا وجود انسداد روده ها , گلوکوم زاویه بسته, اختلالات شدید تنفسی, احتباس ادرار.
- برای اطمینان از بی ضرر بودن دارو موارد زیر نیز با پزشک مطرح شود: بزرگی پروستات, انسداد مثانه, مشکلات ادراری, اختلالات بلع و روده, اختلالات کلیوی و کبدی , بیماری های قلبی و فشارخون بالا, هایپرتیروئیدی, سابقه ضربه به سر.
- در خصوص مصرف هیوسین در شیردهی و دوران بارداری باید با پزشک مشورت شود.
- در کودکان کوچکتر از 6 ماه مصرف نشود.
- بهتر است دارو با یک لیوان پر از آب و 30 دقیقه قبل از غذا (در صورت مصرف جهت اثرات گوارشی) مصرف شود.
- در صورت مصرف هیوسین برای کنترل پارکینسون, دارو نباید به یک باره قطع شود چراکه ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت بیمار شود.