شناخت دارو: عبارت است از هیوسیامین یک داروی آنتی موسکارینی با ساختار آلکالوئیدی و یک ایزومر چپ گرد از آتروپین می باشد. این داروی هیوسیامین به صورت طبیعی از برخی گیاهان مانند بنگ دانه قابلیت استخراج دارد و مصرف آن باعث کاهش ترشح ارگان های خاصی در بدن مانند معده و روده ها می شود. این دارو همچنین باعث مهار سیگنال های عصبی شروع کننده استفراغ می شود.
دسته دارویی:
- آنتی موسکارینیک ها (ضد اسپاسم گوارشی)
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مهار رقابتی استیل کولین یا سایر ترکیبات کولینرژیک در سیستم اتونوم و در ادامه شل شدن عضلات صاف حفره شکمی و لگن, کاهش ترشح بزاق, کاهش ترشحات دستگاه گوارش و تنفس و غدد عرق, میدریازیس, سیکلوپلژی, تغییر در ضربان قلب, انقباض عضله دترسور مثانه و کاهش حرکات دستگاه گوارش می شود. هیوسیامین ایزومر فعال آتروپین است که در دوز معمول عمدتا سیستم های کولینرژیک را آنتاگونیزه کرده (گیرنده های موسکارینی) و روی گیرنده های نیکوتینی تاثیر چندانی ندارد. ظاهرا این دارو باعث تصحیح برخی ناهماهنگی های مرکزی استیل کولین و نوراپی نفرین می شود که علائم بیماری حرکت را مهار می کند. داروهای آنتی موسکارینی ممکن است انتقال ایمپالس های کولینرزیک به CNS را مهار کنند و در نتیجه حرکات دستگاه گوارش و همچنین اسهال و استفراغ مهار شوند.هیوسیامین به خوبی از راه دستگاه گوارش و زیر زبانی جذب شده و روند توزیع دارو در بدن خیلی مشخص نیست. اتصال پروتئینی دارو 50 درصد است. داروی هیوسیامین تقریبا به طور کامل در کبد متابولیزه می شود (عمدتا از طریق کونژوگاسیون). راه حذف دارو عمدتا به صورت کامل مشخص نیست و نیمه عمر دارو 2 تا 3.5 ساعت است.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 12 سال: 1 تا 2 قرص هر 4 ساعت و یا در زمان نیاز. حداکثر دوز مصرفی دارو 12 قرص در 24 ساعت است.
- کودکان کوچکتر از 12 سال: نصف تا 1 قرص هر 4 ساعت و یا در زمان نیاز. حداکثر دوز مصرفی دارو 6 قرص در 24 ساعت است.
عوارض جانبی دارو:
- اختلالات جنسی , بی خوابی , اسهال , یبوست , سردرد , آنافیلاکسی , تهوع , خشکی دهان , استفراغ , تاری دید , سرگیجه , ضعف , کهیر , کاهش حس چشایی , احتباس ادراری , خشکی پوست , عصبانیت , توهم , کاهش تعریق , تاکیکاردی , بی قراری , واکنش های آلرژیک , درد شکمی , میدریاز , اختلالات گفتاری , کاهش حافظه.
تداخلات دارویی:
- استیل کولین , پتاسیم سیترات , آمانتادین , بلادونا , پتاسیم کلراید , کتوکونازول , لوودوپا , کینیدین | کوئینیدین , پروکائین آمید , مپریدین , پراملینتاید , سکرتین , پیلوکارپین خوراکی , هوپرزین آ , گلیکوپیرونیوم توسیلات , بلونانسرین.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، هایپرتروفی پروستات , انسداد مجاری ادراری , آشالازی , گلوکوم زاویه بسته , بیماری های مزمن ریوی , انسداد گوارشی , ایلئوس پارالیتیک , تاکیکاردی ثانویه به عدم کفایت قلبی یا تیروتوکسیکوزیس.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- اثرات سیستم اعصاب مرکزی : اثراتی مانند خواب آلودگی, سرخوشی, فراموشی, سرگیجه و خواب بدون رویا, توهم, گیجی و اختلالات حافظه ممکن است روی دهد. از طرفی ممکن است اختلالاتی در عملکرد ذهنی روی دهد.
- واکنش های ایدیوسنکراتیک: حساسیت مفرط به هیوسیامین ممکن است ایجاد شود.
- هیوسیامین حتی در دوزهای درمانی ممکن است سایکوزیس حاد توکسیک, گیجی, آژیتاسیون, صحبت های درهم و برهم, توهم, رفتارهای پارانوئید و هذیان ایجاد کند که با تزریق فیزوستیگمین قابل برگشت است.
- سندرم محرومیت: احتمال محرومیت با علائم تهوع, استفراغ, سردرد, گیجی و اختلال تعادلی بعد از قطع دارو که به صورت مداوم مصرف می شده است وجود دارد که معمولا تا 24 ساعت بعد از قطع ناگهانی دارو شروع می شود.
- اثرات قلبی عروقی: احتمال ایجاد تاکیکاردی وجود دارد بنابراین در بیماران با سابقه تاکیکاردی, نارسایی احتقانی قلب و هایپرتیروئیدیسم با احتیاط مصرف شود.
- اثرات گوارشی: باعث کاهش حرکات دستگاه گوارش می شود و در بیماران مبتلا به انسداد روده یا پیلور باید با احتیاط مصرف شود. در مواردی سندرم داون, فلج اسپاستیک و آسیب مغزی نیز با دقت فراوان استفاده شود.
- احتمال افزایش واکنش و حساسیت به اثرات موسکارینی ( میدریاز و …) وجود دارد.
- تنفسی: کاهش ترشحات برونش ها و تنگی یا انسداد آنها در بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی گزارش شده است. در این افراد با احتیاط به کار رود.
- تشنج یا سایکوز در بیمارانی که سابقه این موارد را دارند ممکن است ایجاد شود. بنابراین دارو با احتیاط مصرف شود.در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود: سابقه آلرژی به هیوسین, هیوسیامین یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی، انسداد روده ها , گلوکوم زاویه بسته, اختلالت شدید تنفسی, احتباس ادرار.
- برای اطمینان از بی ضرر بودن دارو موارد زیر نیز مطرح شود: بزرگی پروستات, انسداد مثانه, مشکلات ادراری, اختلالات بلع و روده, اختلالات کلیوی و کبدی , بیماریهای قلبی و فشارخون بالا , هایپرتیروئیدی, سابقه ضربه به سر.
- در خصوص مصرف دارو در شیردهی و دوران بارداری باید با پزشک مشورت شود.
- در کودکان کوچکتر از 6 ماه مصرف نشود.
- داروی هیوسیامین با یک لیوان پر از آب و بدون توجه به غذا مصرف شود.
- دارو معمولا به صورت موردی مصرف می شود اما در صورت وجود یک برنامه منظم دارویی اگر دوزی فراموش شد باید به محض یاداوری مصرف شود و در صورتی که تا دوز بعدی فاصله چندانی باقی نمانده است از آن صرف نظر شده و دارو دو برابر نشود.
- در صورت مصرف هیوسیامین برای کنترل پارکینسون, دارو نباید به یک باره قطع شود چراکه ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت بیمار شود.