شناخت دارو: عبارت است از نیتروگلیسیرین برای پیشگیری و درمان آنژین صدری حاد و درمان آنژین صدری مزمن و درمان نارسایی بطن چپ کاربرد دارد. نیتروگلیسیرین تزریقی برای کنترل فشارخون در حین برخی اعمال جراحی و برای کاهش خونریزی به داخل ناحیه جراحی و بعنوان داروی کمکی در درمان نارسایی احتقانی قلب همراه با انفارکتوس حاد میوکارد کاربرد دارد. نیتروگلیسیرین خوراکی برای پیشگیری از آنژین صدری وابسته به بیماری عروق کرونری استفاده می شود. شروع اثر نیتروگلیسرین خوراکی برای متوقف کردن حملات حاد آنژین مناسب نیست.
دسته دارویی:
- داروهای قلبی و عروقی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- اثر دارویی اصلی نیتروگلیسیرین شل کردن عضلات صاف عروق و بدنبال آن اتساع آرتریول ها و وریدهای محیطی بخصوص وریدها می باشد.
- نیتروگلیسیرین یک نیترات آلی در اشکال دارویی متنوع بعنوان متسع کننده عروق می باشد. نیتروگلیسیرین در درمان آنژین صدری، زیادی فشارخون قبل جراحی، کنترل فشارخون در حین برخی اعمال جراحی، درمان اورژانس های فشارخون بالا و درمان نارسایی احتقانی قلب همراه با انفارکتوس حاد میوکارد کاربرد دارد.
- حجم ظاهری توزیع 3 L/kg و متابولیسم دارو کبدی است و سیتوکروم P450 آنزیم کلیدی برای نیترات آلی می باشد. نیمه عمر نیتروگلیسیرین حدود 3 دقیقه است. کلیرانس دارو 1 L/kg/min می باشد.
اشکال دارو:
- قرص جویدنی، قرص زیرزبانی، سافت ژل، آمپول، پماد، اسپری، پچ ترانس.
مقدار مصرف صحیح:
- مقدار مصرف معمول برای آنژین صدری: بزرگسالان: محلول وریدی: 5 mcg/min تزریق وریدی مداوم، افزایش در صورت نیاز 5 mcg/min هر 3 الی 5 دقیقه تا 20 mcg/min سپس در صورت نیاز 10 تا 20 mcg/min.
- اسپری زبانی: یک تا دو پاف (0.4 تا 0.8 mg) روی زبان یا زیر زبان هر 5 دقیقه در صورت نیاز، حداکثر 3 پاف در 15 دقیقه. اگر با حداکثر مقدار مصرف درد برطرف نشد، توجه فوری پزشکی توصیه می گردد.
- قرص زیرزبانی:3 تا 0.6 mg زیرزبانی هر 5 دقیقه در صورت نیاز، حداکثر 3 قرص در 15 دقیقه. اگر با حداکثر مقدار مصرف درد برطرف نشد، توجه فوری پزشکی توصیه می گردد.
- مقدار مصرف معمول برای پیشگیری از آنژین صدری:بزرگسالان: اسپری زبانی: یک تا دو پاف (0.4 تا 0.8 mg) روی زبان یا زیر زبان 5 تا 10 دقیقه قبل از فعالیتی که می تواند احتمال بروز حمله حاد را تشدید کند.
- قرص زیرزبانی:3 تا 0.6 mg زیرزبانی 5 تا 10 دقیقه قبل از فعالیتی که می تواند احتمال بروز حمله حاد را تشدید کند.
- پماد موضعی: (½ inch 7.5 mg) موضعی بر روی پوست مالیده شود و شش ساعت بعد ½ (inch 7.5 mg)، مقدار مصرف با توجه به نیاز و تحمل بیمار تنظیم گردد.
- پچ ترانس درمال:2 تا 0.4 mg/hr موضعی یکبار در روز بمدت 12 تا 14 ساهت در روز، مقدار مصرف با توجه به نیاز و تحمل بیمار تنظیم گردد.
- کپسول آهسته رهش:5 تا 6 mg خوراکی، 3 تا 4 بار در روز، مقدار مصرف با توجه به نیاز و تحمل بیمار تنظیم گردد.
- مقدار مصرف معمول برای فیشر و فیستول مقعدی: بزرگسالان: پماد مقعدی: یک اینچ از پماد (375 mg پماد حاوی 1.5 mg نیتروگلیسیرین) داخل مقعدی هر 12 ساعت تا 3 هفته.
عوارض جانبی دارو:
- سردرد , گرگرفتگی , سرگیجه , کاهش فشارخون وضعی.
تداخلات دارویی:
- آلتپلاس , تادالافیل | قرص تادالافیل | قرص سیالیس , سیلدنافیل | قرص سیلدنافیل , لوراتادین , متیل ارگونوین , میلرینون , آمیودارون , انالاپریل , پروپرانولول , دولوکستین , سوتالول , فوروزماید , لیزینوپریل , نیفدیپین , نیمودیپین , نیکوراندیل , وراپامیل , کاپتوپریل , هماتروپین , واردنافیل , نیتروپروساید سدیم , دوکسازوسین , آوانافیل , ریوسیگوآت , نسیریتاید.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در حین درمان با نیتروگلیسیرین نظارت بالینی یا همودینامیک دقیق برای جلوگیری از خطر افت فشار خون و تاکی کاردی صورت پذیرد.
- نیتروگلیسیرین در موارد کاهش حجم خون و یا سابقه کاهش فشارخون به هر دلیلی با احتیاط فراوان مصرف گردد.
- با مصرف طولانی مدت نیترات ها ممکن است نسبت به اثر آنها تحمل ایجاد گردد، لذا بیمار نیاز به داروی بیشتری پیدا می کند. برای اطمینان از حفظ اثربخشی مطلوب داروی نیتروگلیسیرین پیگیری دقیق وضع بیمار ضروری است.
- سردرد عارضه معمول نیترات هاست که با ادامه درمان کاهش می یابد. در صورت بروز سردرد از مصرف نامنظم دارو خودداری کرده و دارو را بصورت منظم ادامه دهید. درصورت تداوم یا تشدید سردرد پزشک خود را مطلع نمایید.
- به هنگام ایستادن از حالت خوابیده یا نشسته و بهنگام ایستادن به مدت طولانی یا فعالیت بدنی و همچنین در آب و هوای گرم احتیاط شود. از مصرف الکل خودداری نمایید.
- نیتروگلیسیرین را با معده خالی، یک ساعت قبل و دو ساعت پس از غذا مصرف نمایید.