شناخت دارو: عبارت است از ناپروکسن یک ضد التهاب غیر استروئیدی است که در تسکین درد، سفتی، خشکی و کاهش تورم در مفاصل استفاده می شود.
دسته دارویی:
- ضد التهاب های غیر استروئیدی یا NSAID ها
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مکانیسم اثر داروی ناپروکسن همانند سایر NSAIDها به علت مهار فعالیت سیکلواکسیژناز است. دو نوع سیکلواکسیژناز در پستانداران وجود دارد. سیکلواکسیژناز دائمی، COX-1 پروستاگلاندین هایی را سنتز می کند که برای عملکرد عادی کلیه و گوارش ضروری است.
- سیکلواکسیژناز القایی، COX-2 پروستاگلاندین های درگیر در التهاب را تولید می کند. مهار COX-1 موجب سمیت کلیوی و گوارشی می شود و مهار COX-2 اثر ضدالتهابی ایجاد می کند. ناپروکسن یک NSAID غیر انتخابی است و به عنوان ضد درد، ضد التهاب و تب بر مفید است. مشابه سایر NSAID ها ، فعالیت دارویی ناپروکسن را می توان به مهار سیکلو اکسیژناز نسبت داد، که به نوبه خود باعث کاهش سنتز پروستاگلاندین در بافت ها و مایعات مختلف از جمله مایع سینوویال، مخاط معده و خون می شود. گرچه ناپروکسن یک ضد درد موثر است، اما می تواند اثرات مضر ناخواسته ای در بیمار داشته باشد. به عنوان مثال، ناپروکسن می تواند بر کنترل فشارخون تأثیر منفی بگذارد. یک مطالعه نشان داد که استفاده از ناپروکسن باعث افزایش فشارخون می شود، اگرچه این افزایش به اندازه ایبوپروفن قابل توجه نبود. علاوه بر این، مطالعات نشان داده است که خطر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی برای افرادی که NSAIDs مصرف می کنند به طور متوسط چهار برابر بیشتر است. از دیگر عواملی که خطر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی را افزایش می دهد می توان به استفاده همزمان از داروهای کورتیکواستروئید یا ضد انعقاد و سابقه زخم های دستگاه گوارش اشاره کرد.
- فراهمی زیستی: 95%، شروع زمان اثر: 30 الی 60 دقیقه، دوام اثر: کمتر از 12 ساعت، زمان اثر و رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی: قرص: 1 الی 4 ساعت، قرص با رهش تأخیری و معده خالی: 2 الی 12 ساعت، قرص با رهش تأخیری با غذا: 4 الی 24 ساعت، حداکثر غلظت پلاسمایی: 62 الی 96 میکروگرم در میلی لیتر، اتصال به پروتئین: بیشتر از 99%، حجم توزیع: 0.16 لیتر بر کیلوگرم، متابولیسم: در کبد با کونژوگاسیون متابولیزه می شود، متابولیت ها: 6-دس متیل ناپروکسن، کنژوگه گلوکورونیده، نیمه عمر: 12 الی 17 ساعت، کلیرانس: 0.13 میلی لیتر در دقیقه به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، دفع: 95% ادرار، کمتر از 3% مدفوع.
اشکال دارو:
- قرص، پودر، شربت، شیاف
مقدار مصرف صحیح:
- حداقل 500 و حداکثر 1250 میلی گرم و طی 1 الی 2 مرحله در روز می باشد.
- بزرگسالان: درد: ابتدا ناپروکسن 500 میلی گرم خوراکی سپس 250 میلی گرم خوراکی هر 6 الی 8 ساعت یا 500 میلی گرم هر 12 ساعت در صورت نیاز. بیش از 1250 میلی گرم در یک روز مصرف نشود. دوز روزهای بعدی نباید بیش از 1000 میلی گرم شود. قرص آهسته رهش:750 الی 1000 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، شاید در صورت تحمل بیمار و ضرورت تا 1500 میلی گرم در روز موقتاً افزایش یابد.
- روماتوئید آرتریت، استئوآرتریت، اسپوندیلیت انکیلوزان: 500 الی 1000 میلی گرم در روز خوراکی منقسم در دو دوز، شاید در صورت تحمل موقتاً تا 1500 میلی گرم در روز افزایش یابد. قرص آهسته رهش: 750 الی 1000 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، شاید در صورت تحمل بیمار تا 1500 میلی گرم در روز موقتا افزایش یابد.
- دیسمنوره: ابتدا ناپروکسن 500 میلی گرم خوراکی سپس 250 میلی گرم خوراکی هر 6 الی 8 ساعت یا 500 میلی گرم هر 12 ساعت (فرم طولانی اثر) در صورت نیاز، بیش از 1250 میلی گرم در یک روز نشود. دوز روزهای بعدی نباید بیش از 1000 میلی گرم شود.
- نقرس حاد: ابتدا 750 میلی گرم خوراکی سپس 250 میلی گرم هر هشت ساعت تا حمله تمام شود. فرم آهسته رهش: 1000 الی 1500 میلی گرم در روز سپس 1000 میلی گرم در روز تا حمله تمام شود.
- کودکان: درد (خفیف تا متوسط): بالای 12 سال: ابتدا ناپروکسن 500 میلی گرم خوراکی سپس 250 میلی گرم خوراکی هر 6 الی 8 ساعت یا 500 میلی گرم هر 12 ساعت در صورت نیاز بیش از 1250 میلی گرم در یک روز نشود. دوز روزهای بعدی نباید بیش از 1000 میلی گرم شود. قرص آهسته رهش: 750 الی 1000 میلی گرم خوراکی یک بار در روز، شاید در صورت تحمل بیمار تا 1500 میلی گرم در روز موقتاً افزایش یابد.
- آرتریت ایدیوپاتیک جوانان: بالای دو سال: روزانه 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن سوسپانسیون خوراکی منقسم در دو دوز. بیش از روزانه 15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن یا 1000 میلی گرم در روز.
- اسپوندیلیت انکیلوزان: 15 تا 20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز منقسم در دو دوز، حداکثر دوز روزانه 1500 میلی گرم در روز.
اثر دارو:
- ظاهر شدن اثرات تکمیلی ممکن است هفته ها به طول بیانجامد.
قبل از مصرف دارو:
- بیماران قلبی، مبتلایان به فشارخون بالا، مبتلایان به حساسیت های تنفسی و زخم های گوارشی باید این دارو را با احتیاط مصرف نمایند.
عوارض جانبی دارو:
- عوارض جانبی با شیوع کم (1% تا 10%): قلبی عروقی: ادم (3% تا 9%)، طپش قلب (کمتر از 3%)، سیستم عصبی مرکزی: سرگیجه (کمتر از 9%)، خواب آلودگی (3% تا 9%)، سردرد ( 3% تا 9%)، پوستی: خارش (3% تا 9%)، راش پوستی (3% تا 9%)، کبودی (3% تا 9%)، اندوکرین و متابولیک: احتباس مایعات (3% تا 9%)، تشنگی زیاد (کمتر از 3%)، گوارشی: درد شکمی (3% تا 9%)، یبوست (3% تا 9%)، تهوع (3% تا 9%)، سوزش سردل (3% تا 9%)، اسهال (کمتر از 3%)، سوء هاضمه (کمتر از 3%)، استوماتیت (کمتر از 3%)، نفخ ، خونریزی گوارشی، سوراخ شدن مجرای گوارشی، زخم گوارشی، استفراغ، خونی: همولیز (3% تا 9%)، پورپورا (کمتر از 3%)، آنمی، افزایش زمان خونریزی. کبدی: افزایش آنزیم های کبدی، چشمی: اختلالات بینایی (کمتر از 3%)، گوش: وزوز گوش (3% تا 9%)، اختلالات شنوایی (کمتر از 3%).
تداخلات دارویی:
- انوکساپارین , سیکلوسپورین , متوترکسات , هپارین , کتورولاک , دابیگاتران , پرالاترکسات , ادوکسابان , دیفلونیسال , اوروکیناز | یوروکیناز , بمیپارین , ریواروکسابان , لیتیوم , فنیل بوتازون , آپیکسابان , ماسیمورلین , آسمتاسین.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، واکنش های آلرژیک بعد از مصرف آسپرین یا دیگر NSAID ها، نارسایی کلیوی ، زخم پپتیک ، اواخر بارداری ، حساسیت به این دارو ، اختلال یا بیماری کبدی ، زخم های التهابی یا خونریزی اخیر رکتوم یا مقعد (فقط در مورد شیاف)، استوماتیت ، برای تسکین درد قبل از عمل جراحی پیوند شریان کرونری (CABG) ، اختلال خونریزی ، ازوفاژیال تأخیری گذرا، مصرف در اواخر بارداری ممکن است موجب بسته شدن زودرس مجرای شریانی شود.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- ناپروکسن (ناپروکسن 250 و 500) یک داروی ضد التهاب با اثر ضد درد و ضد تب است. مکانیسم اثر ناپروکسن مانند سایر NSAIDها به خاطر مهار فعالیت سیکلواکسیژناز است. از ناپروکسن برای درمان درد یا التهاب ناشی از بیماری هایی مانند آرتروز، اسپوندیلیت آنکیلوزان، التهاب التهاب، التهاب بورسیت ، نقرس یا گرفتگی های قاعدگی استفاده می شود. همچنین می تواند برای درمان درد حاد ناشی از سایر شرایطی که در این راهنمای دارو ذکر نشده است، استفاده شود. قرص های تأخیر در ترشح یا ترشح طولانی مدت فرم های آهسته تری از ناپروکسن هستند که فقط برای درمان بیماری های مزمن مانند آرتروز یا اسپوندیلیت آنکیلوزان استفاده می شوند. این اشکال برای درمان درد حاد به اندازه کافی سریع عمل نخواهند کرد.
- اين دارو در موارد زير بايد با احتياط فراوان مصرف شود:
- بيماري التهابي يا اولسراتيو قسمت فوقاني يا تحتاني مجراي گوش (شامل بيماري Crohn، ديوتيكوليت، قرحه گوارشي، كوليت اوسراتيو) ، هموفيلي يا ساير اختلالات خوني شامل اختلال عملكرد انعقادي يا پلاكتها، عيبكار كليه، استوماتيت، بيماران سالخورده(به علت عوارض كليوي و كبدي) بيماراني كه احتمال بروز خونريزي و زخم گوارشی در آنها زياد ميباشد، خونريزي از ناحيه ركتوم و آنوس، هموروئيد، التهاب و ضايعات ركتوم و آنوس و التهاب ركتوم. (جهت مصرف شياف).
- اين دارو نبايد بيش از مقدار توصيه شده مصرف شود.
- در صورت مصرف اين دارو در درمان آرتريت، دوره درمان بايد كامل شود. جهت دستيابي به پاسخ مطلوب، ممكن است حداقل 2 هفته زمان نیاز باشد.
- درصورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو، اگر رژيم درماني بصورت يك يا دو قرص در روز باشد، در صورت بياد آوردن طي يك يا دو ساعت پس از نوبت فراموش شده، آن نوبت بايد مصرف شود. اگر رژيم درماني بصورت بيش از دو قرص در روز باشد ، به محض به يادآوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، مگر اینکه تقریبا زمان مصرف نوبت بعدي فرا رسیده باشد. مقدار مصرف بعدی نيز نبايد دو برابر شود.
- دارو بهتر است همراه با غذا مصرف شود تا تحريك گوارشي كاهش يابد.
- مراجعه منظم به پزشك در صورت مصرف طولاني مدت، به منظور بررسي پيشرفت درمان توصيه ميشود.
- احتمال بروز حساسيت به نور وجود دارد.
- در صورت مشاهده علائم شبيه آنفولانزا (لرز، تب يا درد عضلاني) قبل يا همزمان با بثورات جلدي ، بايد به پزشك مراجعه شود.
- از انجام کارهایی که احتیاج به دقت و هوشیاری کامل دارند خودداری نمایید، چون مصرف این دارو ممکن است موجب برهم خوردن تعادل هوشی شود.