شناخت دارو: عبارت است از نالیدیکسیک اسید در درمان عفونت های غیر پیچیده مجاری ادراری تحتانی ناشی از باکتری های گرم منفی بجز گونه های پسودوموناس استفاده می شود. نالیدیکسیک اسیدیک ترکیب ضد باکتری می باشد که با توقف ساخت پروتئین های ضروری مورد نیاز باکتری برای زنده ماندن باکتری های حساس در دستگاه ادراری را از بین می برد.
دسته دارویی:
- آنتی بیوتیک ها
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- نالیدیکسیک اسید و متابولیت فعالش هیدروکسی نالیدیکسیک اسید، یک پیوند مستحکم ولی برگشت پذیر با DNA ایجاد کرده و در سنتز RNA مداخله کرده و متعاقباً سنتز پروتئین را مختل می کند.
- نالیدیکسیک اسید آنتی بیوتیک از مشتقات کینولون ها می باشد. نالیدیکسیک اسید بر روی باکتری های گرم منفی از جمله گونه های انتروباکتر، اشرشیا کلی، مورگانللا مورگانی، پروتئوس میرابیلیس، پروتئوس ولگاریس و پروویدنسیا رتجری اثر می گذارد. گونه های پسودوموناس عموماً به نالیدیکسیک اسید مقاوم می باشند.
- نالیدیکسیک اسید پس از مصرف خوراکی، بسرعت و بخوبی از دستگاه گوارش جذب می شود و قسمتی در کبد متابولیزه می شود و بسرعت از طریق کلیه ها دفع می گردد. نالیدیکسیک اسید دست نخورده و متابولیت فعالش هیدروکسی نالیدیکسیک اسید از طریق ادرار دفع می گردند.
اشکال دارو:
- قرص، سوسپانسیون
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: مقدار یک گرم هر 6 ساعت بمدت 7 روز مصرف شود که این مقدار در درمان عفونت های مزمن به 500 mg هر 6 ساعت کاهش می یابد. به دلیل احتمال بروز سریع مقاومت میکروبی چنانچه تا 48 ساعت پس از شروع درمان با نالیدیکسیک اسید کشت ادرار منفی نشد، توصیه می شود از داروی ضد میکروب دیگری استفاده شود.
- کودکان: در کودکان با سن بیشتر از 3 ماه 50 الی 60 mg/kg/day در مقادیر منقسم (4 دوز مساوی) مصرف شود، این مقدار در درمان طولانی مدت به 30 mg/kg/day کاهش می یابد.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع , سردرد, بی خوابی , دردشکمی , استفراغ , تشنج , بثورات جلدی , سرگیجه , اسهال , تب , واکنش های آنافیلاکتیک.
تداخلات دارویی:
- داکاربازین , سلنیوم , لوسیون ام جی , آلومنیوم ام جی + سایمتیکون , آلومینیوم ام جی اس , آلومینیوم ژل , فرریک کربوکسی مالتوز , استامینوفن + کافیین , منیزیم , منیزیم اکساید , وارفارین , کلسیم , استامینوفن + کافیین + استیل سالیسیلیک , استامینوفن + کافیین + ایبوپروفن , زینک , سوکرالفیت , سیکلوسپورین , ملفالان , کلرامبوسیل , کلسیم + ویتامین د3 , پردنیزون , آهن , استوهگزامید , متیل آمینو لوولینات , زینک سولفات.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، ازدیاد حساسیت به ضد باکتری های کینولون، نوزادان زیر 3 ماه، بیماران مبتلا به پورفیری، بیماران با سابقه ابتلا به اختلالات تشنجی.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- با مصرف نالیدیکسیک اسید ممکن است عوارض سیستم اعصاب مرکزی نظیر تشنج، افزایش فشار داخل جمجمه ای، سایکوز سمی بروز کند.
- واکنش های ازدیادحساسیت (آنافیلاکتیک) جدی و کشنده پس از مصرف اولین دوز فلوروکینولون ها از جمله نالیدیکسیک اسید مشاهده شده است.
- در طول درمان با نالیدیکسیک اسید در صورتی که مدت درمان از دو هفته بیشتر شود، انجام آزمایش های شمارش سلول های خون و آزمون های عملکرد کبد و کلیه باید انجام پذیرد.
- بیماران مصرف کننده کینولون ها از جمله نالیدیکسیک اسید، ممکن است دچار حساسیت به نور یا سمیت نور شوند. در طول مصرف دارو بیمار باید از قرارگرفتن بیش از حد در معرض آفتاب و یا نور مصنوعی خودداری کند. در صورت بروز واکنش های حساسیت به نور، مصرف دارو باید قطع گردد.
- نالیدیکسیک اسید در بیماران مبتلا به کمبود گلوکز فسفات دهیدروژناز با احتیاط تجویز شود.
- نالیدیکسیک اسید را می توان همراه غذا یا با معده خالی مصرف کرد، اما همراه آن مایعات فراوان میل شود و همزمان آنتاسید ها استفاده نشود.