شناخت دارو: عبارت است از مومتازون یک کورتن می باشد که در درمان حساسیت های فصلی و تورم های شدید پوست که ناشی از حساسیت می باشد مورد استفاده قرار می گیرد.
دسته دارویی:
- کورتیکواستروئیدها
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- به طور کلی مکانیسم دقیق اثرات ضد التهاب کورتیکواستروئیدها مشخص نیست هرچند به نظر می رسد این داروها از طریق مهار پروتئین القا کننده فسفولیپاز A2 عمل میکند. این پروتئین از طریق تاثیر روی ترشح آراشیدونیک اسید, باعث ترشح مدیاتورهای التهابی قوی مانند پروستاگلاندین و لکوترین می شود.مانند سایر کورتیکواستروئیدهای موضعی, داروی مومتازون اثرات ضد التهاب, ضد خارش و ضد قرمزی دارد.جذب سیستمیک کورتیکواستروئیدهای موضعی به عواملی مانند شکل دارویی و وضعیت پوست بستگی دارد و به نظر می رسد حدود 0.4 درصد از داروی مومتازون استعمال شده, بعد از 8 ساعت تماس با پوست در پانسمان باز جذب می شود. التهاب و سایر اختلالات پوستی می توانند جذب را افزایش دهند.
اشکال دارو:
- اسپری بینی، محلول سر، کرم و پماد.
مقدار مصرف صحیح:
- اسپری این دارو 100 میکروگرم در روز است که طی 1 مرحله در روز می باشد.
- بزرگسالان: درماتوز حساس به کورتیکواستروئید: کرم و پماد: یک لایه نازک از دارو در محل مبتلا قرار داده شود. روزانه یک مرتبه استفاده شود. لوسیون و محلول: چند قطره از دارو یک بار در روز در محل پخش شود.
- کودکان: کرم و پماد (کودکان بزرگتر از دو سال): یک لایه نازک از دارو در محل مبتلا قرار داده شود. روزانه یک مرتبه استفاده شود. حداکثر طول مصرف 3 هفته می باشد. لوسیون و محلول (کوکان بزرگتر از 12 سال): چند قطره از دارو یک بار در روز در محل پخش شود. نکته: دارو باید بدون پانسمان بسته استفاده شود و در صورت عدم بهبودی طی 2 هفته, مجدداً با پزشک مشورت شود.
اثر دارو:
- چند ساعت پس از مصرف ظاهر می شود.
قبل از مصرف دارو:
- مبتلایان به جوش های جوانی، بیماران با عفونت های بینی و پوست باید در مصرف این دارو احتیاط کنند.
عوارض جانبی دارو:
- خارش , سوزش , آکنه روزاسه , فولیکولیت , واکنش پوستی مشابه آکنه , گزش , آتروفی , نازکی پوست.
تداخلات دارویی:
- آلدسلوکین , کورتیکورلین , آکسیکابتاگان سیلولوسل , سیروکوماب.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، ضایعات ویروسی , باکتریال و قارچی , التهاب و قرمزی ناشی از واکسیناسیون , آکنه ولگاریس و روزاسه.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- این دارو به علت خاصیت کورتنی که دارد، ممکن است موجب تأخیر رشد در کودکان شود، بنابراین لازم است به صورت دوره ای قد کودکان محاسبه شود.
- مومتازون یک کورتیکواستروئید موضعی است که در درمان التهاب و خارش درماتیت حساس به کورتیکواستروئیدها مصرف می شود.
- سرکوب آدرنال : مصرف مومتازون خصوصا در بیماران خردسال یا در مصرف طولانی و دوز بالا ممکن است باعث افزایش سطح کورتیزول و یا مهار محور هیپوتالاموس, هیپوفیز, آدرنال شود. سرکوب محور هیپوتالاموس, هیپوفیز, آدرنال ممکن است باعث کریز آدرنال شود.
- درماتیت تماسی آلرژیک : ممکن است ایجاد شود که با ادامه مصرف مومتازون بهبود نمی یابد و لازم است دارو قطع شده و درمان مناسب شروع شود.
- تضعیف ایمنی: مصرف طولانی مدت مومتازون ممکن است باعث بروز عفونت های قارچی یا باکتریال شود. در صورت بروز دارو باید قطع شده و درمان مناسب آنتی بیوتیکی آغاز شود.
- اثرات سیستمیک: ممکن است دارو از راه پوستی جذب شده و منجر به بروز سندرم کوشینگ, افزایش قندخون یا گلوکوزوری شود. با پانسمان بسته , مصرف در سطح وسیعی از پوست یا پوست آسیب دیده جذب افزایش می یابد.
- سن بالا: به جهت احتمال افزایش عوارض جانبی مرتبط با جذب سیستمیک , در سالمندان با احتیاط و در کمترین دوز و دوره درمانی ممکن به کار رود.
- کودکان: این دارو جهت درمان راش ناحیه پوشک مناسب نیست چراکه به علت پانسمان بسته جذب سیستمیک بالا خواهد بود و عوارض جانبی مانند سرکوب محور هیپوتالاموس, هیپوفیز, آدرنال , افزایش فشار داخل جمجمه ای و سندرم کوشینگ ظاهر خواهد شد. در مصرف طولانی مدت حتی ممکن است باعث تاخیر رشد شود.در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود: سابقه آلرژی به داروی مومتازون یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی وعلائمی که ایجاد شده است ( راش پوستی, کهیر, خارش, اشکال در تنفس, سرفه, ادم صورت و زبان). مومتازون جهت درمان درماتیت ناحیه پوشک در کودکان مناسب نیست و نباید استفاده شود. در سایر موارد بایستی از پانسمان بسته محل اجتناب شود تا جذب سیستمیک دارو به حداقل برسد.
- روی پوست آسیب دیده استفاده نشود.
- بیش از مقدار توصبه شده یا طولانی تر از دوره تجویزی استفاده نشود.
- مصرف در کودکان با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.
- ممکن است داروی مومتازون روی رشد کودکان و نوجوانان اثرات سوء داشته باشد بنابراین بررسی های مداوم از لحاظ رشد انجام شود.
- در صورت بارداری و شیردهی با پزشک مشورت شود تا بر اساس منافع دارو در مقابل مضرات آن برای کودک تصمیم گیری شود.
- مصرف طبق دستور پزشک و به مدت توصیه شده انجام شود.
- مومتازون تنها برای مصرف موضعی است و باید از مصرف در چشم, دهان و بینی خودداری شود.
- قبل و بعد از مصرف دست شسته شود.
- برای مصرف کرم و پماد, یک لایه داروی مومتازون روی محل قرار داده شود و به آرامی در محل پخش شود.
- در صورت فراموش کردن یک دوز دارو باید بلافاصله استفاده شود ولی اگر تا دوز بعدی زمان زیادی باقی نیست از دوز فراموش شده صرف نظر شده و برنامه عادی مصرف دارو ادامه یابد و دوز دارو 2 برابر نشود.