شناخت دارو: عبارت است از ملاتونین یک هورمون طبیعی است که توسط غده ای در مغز ترشح می شود. این دارو برای درمان برخی اختلالات قلبی، حملات تشنجی و کنترل ریتم شبانه روز بدن به کار گرفته می شود.

دسته دارویی:

• آرامبخش و خواب آور

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• گیرنده های ملاتونین به پروتئین G متصل اند و در بافت های مختلف بدن بیان می شوند.گیرنده های نوع 1 در نواحی زیادی از سیستم عصبی مرکزی بیان می شوند:هسته سوپراکیاسماتیک هیپوتالاموس(SNC)، هیپوکامپ، جسم سیاه، مخچه، مسیرهای دوپامینرژیک مرکزی، ناحیه tegmental بطنی و هسته accumbens، شبکیه، تخمدان، بیضه، غدد سینه، گردش کرونری، آئورت، کیسه صفرا، کبد، کلیه، پوست و سیستم ایمنی.گیرنده های نوع 2 عمدتا در سیستم عصبی مرکزی، ریه، بافت آئورت، کرونری و قلبی، myometrium، سلول های گرانولوزا، سلول های ایمنی، دئودنوم و آدیپوسیت ها بیان می شود. ملاتونین مشتقی از تریپتوفان است. به گیرنده ملاتونین نوع 1 متصل می شود که بر آدنیلات سیکلاز و مهار مسیرهای انتقال پیام cAMP عمل می کند.ملاتونین نه تنها آدنیلات سیکلاز را مهار می کند بلکه فسفولیپاز C را هم فعال می کند که موجب تقویت آزادسازی آراشیدونات می شود. مها رcAMP موجب کاهش فعالیت پروتئین کیناز A و مهار فسفریلاسیون CREB می شود.فعال شدن فسفولیپاز C کانال های یونی را متاثر می کند و ورود یون ها به سلول را تنظیم می کند.اتصال ملاتونین به گیرنده نوع 2 هم موجب کاهش cAMP می شود. همچنین موجب مهار گوانیلیل سیکلاز و در نتیجه تشکیل گوانوزین مونوفسفات حلقوی (cGMP) می شود.اتصال به گیرنده نوع 2 احتمالا فسفولیپاز C را متاثر می کند که فعالیت پروتئین کیناز C را افزایش می دهد.فعال شدن گیرنده موجب ورود یون به سلول می شود.به طور اختصاصی ملاتونین با ایجاد خواب آلودگی و کاهش دمای بدن چرخه خواب-بیداری را تنظیم می کند.ملاتونین در تنظیم خلق، یادگیری و حافظه، فعالیت سیستم ایمنی، رویا پردازی و باروری هم نقش دارد. آنتی اکسیدان موثری هم هست.

اشکال دارو:

• فرم های خوراکی مختلف

مقدار مصرف صحیح:

• بستگی به شرایط بمیار و نوع بیماری دارد.
• بی خوابی: 3 الی 5 میلی گرم خوراکی موقع خواب.
• مشکل در به خواب رفتن: 5 میلی گرم خوراکی 3-4 ساعت قبل از خواب، 4 هفته.
• جت لگ:5 الی 5 میلی گرم خوراکی موقع خواب. سفر به شرق: غروب قبل از پرواز تا 4 روز. سفر به غرب: موقع خواب برای 4 روز در مقصد.

اثر دارو:

• کمتر از یک ساعت ظاهر می شود و تا چند ساعت باقی می ماند.

قبل از مصرف دارو:

• اگر همزمان با این دارو از داروهای دیگر استفاده می کنید بهتر است هنگام مصرف داروی فوق نظر پزشک را جویا شوید.

عوارض جانبی دارو:

• افسردگی , سردرد , سرگیجه , خواب آلودگی , خستگی , تحریک پذیری , کاهش هوشیاری , کرامپ شکمی , اختلال ریتم شبانه روزی.

تداخلات دارویی:

• ایفوسفامید , دفراسیروکس , فلووکسامین , هیدروکسی پروژسترون , وارفارین , آناگریلید , تری فلونوماید , سدیم اکسی بات , اسیمرتینیب , ومورافنیب , گرپافلوکساسین , تیروفیبان , راملتون , تمازپام , کوآزپام , کلرازپات.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، مصرف همزمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• در هنگام مصرف این دارو از کارهایی که احتیاج به دقت و هوشیاری دارند پرهیز نمایید.
• در پستانداران ملاتونین توسط غده پینه آل تولید می شود. ترشح ملاتونین در تاریکی افزایش و در مواجهه با نور کاهش میابد و ریتم شبانه روزی چندین عملکرد زیستی از جمله چرخه خواب و بیداری را تنظیم می کند.
• افراد زیر 20 سال، افسردگی، فشارخون بالا، نارسایی عملکرد کبدی، اختلال تشنجیاز انجام رانندگی یا سایر کارهای نیازمند هشیاری تا 4 ساعت بعد از مصرف ملاتونین خودداری کنید.
• از مصرف همزمان با سایر داروها و مکمل ها بدون مشورت با پزشک یا داروساز خودداری کنید.
• از مصرف همزمان با الکل خودداری کنید.
• از مصرف قهوه، چایی، نوشابه، نوشیدنی انرژی زا یا سایر محصولات حاوی کافئین خودداری کنید زیرا با اثر ملاتونین مقابله می کنند.