نام های دیگر: مر، مر حجازی، مقل باد.
مشخصات: مُرّ صمغ رزینی معطری است که از درختچه ای از خانواده Burseraceae، جنس Commiphora به نام مران گرفته میشود که از این جنس گیاه گونههای مختلفی وجود دارد. درختچه ای است خاردار و دارای شاخههای کوتاه گلهای آن دو نوع نر و ماده است. میوه ی آن گرد به شکل گلابی و کمی گوشتی است محل رویش این درختچه و گونههای مختلف آن مناطق گرمسیری جنوب عربستان، حبشه قسمت جنوبی دریای سرخ مقابل بندر عدن و سواحل آفریقایی دریای سرخ و سواحل سومالی در آفریقا میباشد. مرمکی در فصل گرما به مقدار کمی خود به خود از تنه و ساقه ی درخت ترشح می شود ولی به منظور گرفتن مقدار زیادتر از هر درختچه تنهی آن را شکاف میدهند تا مقدار بیشتری ترشح کند. این صمغ ابتدا سفید است و پس از ماندن قرمز مایل به قهوه ای میشود طعم آن تلخ است روش دیگر گرفتن صمغ این است که قطعات تنه یا ساقه های آن را در آب جوش میپزند و آب آن را صاف و تبخیر میکنند و رسوبات باقی مانده را میگیرند رنگ این نوع صمغ سیاه است و کیفیت آن کمتر از نوع اول می باشد.
ترکیب شیمیایی: یک ماده ی تلخ – 2.5 درصد اسانس شامل ترین – ۴۰ – ۳۰ درصد صمغ شامل آرابینوز گالاکتوز، اسید متیل گلیکورونیک – حدود ۴۰ – ۳۰ درصد رزین که حدود ۶۰ درصد آن را الکل ها و اسیدهای ترپنیک تشکیل میدهند.
مزاج: خیلی گرم و خشک
خواص:
- ادرار آور
- درمان نفخ
- درمان انگل
- خشک کننده
- درمان اسهال
- درمان ورم ها
- درمان کمردرد
- درمان گاز روده
- درمان درد کلیه
- درمان ورم معده
- درمان تب و لرز
- درمان زبری گلو
- درمان تورم غدد
- درمان درد اعضاء
- درمان مسمومیت
- درمان ورم طحال
- درمان لقی دندان
- درمان تنگی نفس
- درمان سرفه مزمن
- درمان سستی معده
- التیام دهنده زخم ها
- درمان بیماری کلروز
- درمان ورم های بلغمی
- درمان کهیر (با سرکه)
- درمان جرب (با گوگرد)
- درمان پوست اندازی روده
- درمان زخم روده و اثنا عشر
- درمان بی خوابی (استنشاق)
- درمان قطره قطره آمدن ادرار
- درمان فتق (با سرکه و چغندر)
- درمان زگیل (با دارچین و عسل)
- درمان گوشت زائد لثه (با گل قند)
- تقویت کننده مو (با روغن زیتون و لادن)
- درمان بدبویی زیر بغل (ضماد باشت یمانی)
- پیشگیری از سرماخوردگی (با آب مرزنجوش)
- درمان قاعدگی های سخت (با تخم مرغ عسلی)
- تقویت کننده چشم (با فلفل و آب شقایق النعمان)
- درمان اسهال خونی و زخم های گوارشی (تخم آن)
- محرک جماع (ضماد با روغن زیتون بر انگشت و پای راست)
- پاشیدن گرد آن روی زخمها برای خشک کردن زخمهای سرد مؤثر است.
- آن را با کندر بکوبید و ضماد کنید برای التیام اغلب زخمهای سر سریع الاثر است.
- آن را با آب دم کرده ی نعناع مخلوط کرده بخورید برای رفع بدبویی بینی اثر مفید دارد.
- آن را با آب مرزنجوش مخلوط کنید و بخورید. برای پیشگیری و ممانعت از زکام شدن بسیار مؤثر است.
- آن را با سرکه ی عنصل مخلوط کنید و در دهان مزمزه نمایید برای رفع و قطع خون بن دندان نافع است.
- کمی از آن را نرم بسایید و در کمی آب جوش حل کنید و شبی یک قطره در چشم بچکانید. قرمزی چشم را برطرف میکند.
- آن را در سرکه و آب دم کرده ی مارچوبه مخلوط نمایید و در دهان مزمزه کنید. برای رفع تعفن زخم های دهان مفید است.
- کمی از آن را در آب ترب حل کنید و بر موضع بمالید برای درمان بهق و کلف، فروکش کردن خالهای صورت و تحلیل خون منجمد زیر پوست نافع است.
- به اندازه ی یک عدد از آن را با اندازه ی یک عدس تریاک مخلوط کنید و در مقعد شیاف نمایید. اسهالی که با پیچش شکم همراه باشد را درمان می کند.
- اگر هر بار نیم گرم از آن را بخورید، اعتدال دهنده است خشک کننده ی رطوبت های بدن میباشد برای رفع سستی، معده سوءهاضمه، دفع رطوبات و تحلیل بادهای معده تحلیل خون منجمد در رحم، تسهیل دفع زرد آب و بلغم درمان زخم های معده رفع دل پیه و ورم طحال درد کلیه، درمان بیماری کرون مؤثر است برای تسکین دردهای سر معده رفع ناراحتی های معده و دفع اخلاط سینه مفید می باشد.
- برای رفع زکام مزمن و در مراحل اولیهی بیماری سل بیماری کمی ویتامین C و درمان آنژین های قانقاریایی، سیاه سرفه و قانقاریا مؤثر است انسداد و گرفتگی های مجاری را باز می کند ورم های سرد بلغمی را تحلیل می برد و مانع تعفن اخلاط می شود در مورد یبوست مسهل است همچنین در مورد اسهال قابض می باشد، برای رفع ناراحتی های رحم و بند آمدن عادت ماهیانه در دورانی که به طور طبیعی باید وجود داشته باشد مؤثر است.
مضرات:
- صرع
- مثانه
- سردرد
- استفراغ
- عرق آور
- هپاتیت B
- سقط جنین
- افراد گرم مزاج
- ضایعات حساسیت پوستی