نام های دیگر: مرزه جوش، مرزنگوش، آذان الفار، اناغلیس، ثاموس، دونه، گیاه اوزیریس، فاعیس، مروا، سمسق، عنقه، حب الفیل، مروا، حبق القنا، مردقوش، فاغیس، ریحان سلیمان، ریحان دارو، منزرجوش، انجرک، عنقر

نوع گیاه: بوته

نام خانواده: نعناع

مزاج: گرم و خشک

مصلح: کاسنی، تخم خرفه

قسمت مورد استفاده: تمام قسمت های هوایی (به جز ریشه)

مقدار و دستور مصرف: 10 الی 5 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده.

ترکیب شیمیایی: در اسانس آن اوژنول ۶ درصد، چاویکول 3.5 درصد و آلفالینالول یافت می شود.

مشخصات: مرزنجوش گیاهی است از تیره نعناع و از خانواده ی پونه و آویشن گیاهی است کوچک با شاخه و برگ زیاد که ارتفاع بوته ی آن در حدود سی تا پنجاه سانتی متر است. برگهای آن کوچک، باریک، پوشیده از کرک و به رنگ خاکستری مایل به سبز می باشد و حدود یک تا یک و نیم سانتی متر طول دارد گلهای آن بسیار کوچک به رنگ سفید یا گلی به صورت خوشه در انتهای ساقه ی گل دهنده ظاهر میشوند این گیاه چند ساله است ولی در مناطق سردسیر یک ساله می باشد. در ایران در ارتفاعات البرز به طور خودرو دیده می شود.

خواص:

1. مقوی
2. ادرار آور
3. شیر افزا
4. رفع مستی
5. درمان لقوه
6. درمان تشنج
7. درمان آرتروز
8. درمان استسقاء
9. درمان سرطان
10. فعال کننده کلیه
11. درمان هوابلعمی
12. درمان مالیخولیا
13. درمان روماتیسم
14. درمان شاش بند
15. تقویت کننده ریه
16. تقویت کننده قلب
17. ضد بلغم (رطوبت)
18. درمان ‌تنگی ‌نفس
19. درمان مارگزیدگی
20. بازکننده شریان ها
21. تقویت کننده معده
22. درمان اسهال خونی
23. درمان تصلب شرایین
24. تقویت کننده اعصاب
25. درمان گلو درد چرکی
26. درمان لکه سیاه خونی
27. آمادگی برای امتحانات
28. درمان دل درد (دمکرده)
29. باز کننده بینی (استنشاق)
30. درمان بیماری های چشم
31. درمان انسداد کبد و طحال
32. درمان قولنج (کولیت) بادی
33. موثر در فراری دادن حشرات
34. درمان کمی ترشح پپسین معده
35. شیاف آن در مهبل قاعده آور است.
36. درمان نیش عقرب (مالش با سرکه)
37. درمان میگرن (دم‌کرده روزی ۳ بار)
38. درمان فلج (در روغن زیتون بجوشانید)
39. درمان سرماخوردگی (چکاندن جوشانده)
40. موثر در درمان رگ به رگ شدن اعضاء
41. درمان درد رگ های زیر بیضه (با بذرالبنج)
42. درمان سردرد عصبی (با حنا در حمام بستن)
43. درمان قاعدگی سخت (جوشانده ساقه گل‌ دار)
44. موثر در دهان شویه (با خمیر دندان مسواک بزنید)
45. درمان خون مردگی زیر چشم (برگ خشک با عسل)
46. درمان نفخ (یک قاشق گرد آن در یک لیوان آب جوش)
47. جویدن آن با نمک برای جلوگیری از ترشح آب دهان مفید است.
48. درمان بی‌خوابی (برگ آن را له کنید در تختخواب ببرید و یا آن را با شام بخورید)
49. آب جوشانده ی آن برای شست و شوی زخم ها و ضدعفونی کردن زخم مفید است.
50. آب جوشانده ی آن برای شست و شوی زخم ها و ضد عفونی کردن زخم مفید است.
51. بوییدن آن قوای دماغی را تقویت میکند و بخور آن هم سبب باز شدن بینی می شود.
52. درمان نقرس (ضماد با اسفرزه و آرد جو و سورنجان و زرده تخم مرغ و روغن گل و زعفران)
53. پخته ی آن را ضماد کنید، جای زخم و جای سالک که رویپوست مانده است را از بین می برد.
54. استنشاق آب جوشانده ی آن با نمک بینی را باز میکند و عفونت سینوس ها را برطرف می سازد.
55. آن را بجوشانید و آب آن را هم بنوشید و هم در بینیبکشید. بیماری لقوه و صرع را بهبود می بخشد.
56. یک قاشق مرباخوری از کوبیده ی آن را در یک لیوان آب جوش بریزید و بخورید. بادبر یا بادشکن می باشد.
57. تازه ی آن به صورت مالش در مورد از جا در رفتگی و شکستگی اعضای بدن، بی حسی اعضا و درد دندان مصرف می شود.
58. مالیدن اسانس آن برای درمان فلج و امراض عصبی سرد مانند کزاز نافع است و مالیدن آن به چشم برای شروع نزول آب درچشم و رفع ضعف با صره مفید می باشد.
59. ریختن چند قطره اسانس آن داخل گوش با گذاردن پنبه ی تر کرده به اسانس آن در گوش بازکننده و رافع بستگی گوش است و صدای داخل گوش را برطرف می کند.
60. آن را بجوشانید و با آب آن بخور دهید، بعد آب جوشانده ی آن را بنوشید. سردردی که از غلبه سودا و بلغم باشد را درمان می کند و اگر مقداری از آن را با حنا خمیر کرده و بر سر ببندید، مؤثرتر خواهد بود.
61. یک صد گرم از آن را نرم بکوبید و در نیم لیتر روغن زیتون بریزید و در بن ماری دو ساعت بجوشانید و بعد از سرد شدن در یک بطری ریخته و در جای خنک نگهدارید و هر روز بر مفاصل بمالید.درد مفاصل را درمان میکند.
62. آب دم کرده ی آن را بنوشید ادرار را باز میکند و برای رفع سختی در ترشح ادرار و حیض نافع است ورم مخاط بینی را برطرف میکنند میگرن را درمان میکنند زکام رطوبی را قطع میکند، برای معالجه ی درد سینه و سرفه تنگی نفس و خفقان و درد قلب مفید است انسداد گرفتگی دماغی را باز می کند. برای رفع مالیخولیا مؤثر است کینه و حسادت را برطرف می سازد قولنجی که در اثر نفخ در روده ها باشد را بر طرف میکند، برای تسکین دل پیچه و رفع استسقا مؤثر است، فرح آور می باشد.

مضرات:

1. نیروی جنسی
2. لاغری (خشک شده)
3. کلیه و مثانه (مصرف زیاد)
4. البته توجه داشته باشید مصرف مرزنجوش در حد اعتدال و مصرف دارویی عارضه جانبی ندارد.