شناخت دارو: عبارت است از متوکلوپرامید یک داروی ضد تهوع است که برای درمان تهوع، استفراغ و جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری مصرف می شود.

دسته دارویی:

• داروهای گوارشی

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• متوکلوپرامیدآنتاگونیست گیرندهD2  دوپامین و همچنین آگونیست گیرنده های 5HT3 و 5HT4  سروتونین است. متوکلوپرامید احتمالاً شل ‌شدن‌ عضلات ‌صاف ‌معدی ‌ناشی ‌از دوپامین‌ را مهار می‌کند و بنابراین ‌باعث‌ تقویت ‌اثرات ‌کولینرژیک ‌می‌شود. اثرات‌ ضد تهوع‌ دارو ناشی ‌از افزایش‌ آستانه‌ فعالیت‌ گیرنده‌های ‌شیمیائی‌ (CTZ) می‌باشد.
• متوکلوپرامیدبا وجود این که از نظر شیمیایی شبیه پروکاینامید است ولی خواص بی حس کنندگی موضعی یا آنتی آریتمی آن را ندارد. متوکلوپرامید بعنوان افزایش دهنده حرکات دستگاه گوارش، درمان فلج معده دیابتیک و بعنوان ضد تهوع در انواع تهوع ها و همچنین تهوع ناشی از شیمی درمانی استفاده می شود.
• متوکلوپرامیدبه خوبی از دستگاه گوارش جذب می شود و حداکثر غلظت پلاسمایی آن ظرف 1 تا 2 ساعت بعد از مصرف تک دوز خوراکی ایجاد می گردد. فراهمی زیستی آن در مصرف خوراکی، تقریباٌ 80 درصد است و حجم توزیع آن در بدن بالاست. 85 درصد آن از طریق ادرار طی 72 ساعت دفع می گردد. نیمه عمر آن در افراد با عملکرد کلیوی طبیعی 5 تا 6 ساعت است. میزان اتصال آن به پروتئین های پلاسما کم است.

اشکال دارو:

• قرص، قطره، آمپول، شربت، کپسول

مقدار مصرف صحیح:

• دوز معمول تهوع و استفراغ بزرگسالان: تهوع بعد از جراحی: 10 تا 20 میلی گرم عضلانی در انتهای جراحی.
• دوز معمول در بیماری رفلاکس: 10 تا 15 میلیگرم تا 4 بار در روز نیم ساعت قبل غذا و قبل خواب.
• دوز معمول در فلج معده:تزریقی: 10 میلیگرم 4 بار در روز آهسته وریدی ظرف یک تا دو دقیقه و یا عضلانی تا 10 روز. خوراکی: 10 میلیگرم 4 بار در روز نیم ساعت قبل از غذا و قبل از خواب برای 2 تا 8 هفته بسته به پاسخ بیمار.
• دوز معمول برای تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی در بزرگسالان: انفوزیون وریدی (حداقل طی 15 دقیقه): 1 تا 2 میلیگرم به ازای هر کیلو وزن بدن (بسته به تهوع زایی دارو) 30 دقیقه قبل از شیمی درمانی.
• دوز معمول در میگرن:10 تا 20 میلیگرم وریدی.
• اطفال:دوز معمول در بیماری رفلاکس: 4 تا 0.8 میلیگرم به ازای هرکیلو وزن بدن در چهار دوز منقسم. دوز معمول در تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی: تزریقی: 1 تا 2 میلیگرم به ازای هرکیلو وزن بدن نیم ساعت قبل از شیمی درمانی.

اثر دارو:

• پس از مصرف به سرعت ظاهر می شود و تا چند ساعت باقی می ماند.

قبل از مصرف دارو:

• افرادی که از ناراحتی های طولانی مدت کبد و کلیه رنج می برند، باید در مصرف این دارو احتیاط کنند.

عوارض جانبی دارو:

• تهوع , سردرد , کاهش اشتها , گیجی , تشنج , ضربان قلب تند یا نامنظم , سرگیجه , اسهال , افزایش فشارخون , تب , خارش , تعریق , ضعف , خستگی , زردی پوست , زردی چشم , ادرار تیره , بی قراری , از حال رفتن , استفراغ , گلودرد , اختلالات تنفسی , از دست دادن تعادل , درد یا سفتی شکم , مدفوع قرمز رنگ (رسی) , اختلال در بلع یا تکلم , ورم کردن گونه ها , سفتی یا ورم دست و پاها و عدم کنترل حرکت آنها.

تداخلات دارویی:

• بروموکرپتین , پیموزاید , تاکرولیموس , ریواستیگمین , آیوپامیدول , الانزاپین , بوپروپیون , پرومتازین , تیوتیکسن , آموکساپین , پروپوکسیفن , کابرگولین , کلوزاپین , سافینامید , آیوهگزول (امنی پک) , بوتالبیتال و استامینوفن , نالبوفین , پرومازین , بوپروپیون + نالترکسون , آسناپین , دس ونلافاکسین , میلناسیپران , مولیندون , تریمپرازین , اپیوم , کاریپرازین , روتیگوتین , کوآزپام , ات کلر وینول , آتوواکون/ پروگوانیل , رولاپیتانت , اتوتوئین , بریواراستام , دکس مدتومیدین.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، خونریزی، انسداد مکانیکی یا پرفوراسیون دستگاه گوارش , در بیماران مبتلا به فئوکروموسیتوما , در بیماران با حساسیت شناخته شده و عدم تحمل به دارو , بیماران مبتلا به صرع , مصرف همزمان با داروهای دارای عوارض اکستراپیرامیدال.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• هنگامی که دچار حالت تهوع می شوید، از خوردن غذاهایی چرب و پر ادویه پرهیز نمایید.
• در صورت عيب شديد كار كليه يا كبد بايد با احتياط مصرف شود.
• در صورت عيب شديد كار كليه يا كبد مقدار مصرف دارو بايد به حدود نصف كاهش يابد.
• احتمال بروز عوارض اكستراپيراميدال در كودكان و سالخوردگان وجود دارد.
• تزريق وريدي متوكلوپراميد بايد به آهستگي و طي 2 الی 1 دقيقه انجام شود.
• شكل خوراكي دارو بايد 30 دقيقه قبل از هر وعده غذا و موقع خواب مصرف شود.