شناخت دارو: عبارت است از لیز دگزامفتامین (ال-لیزین-د- آمفتامین) پیش داروی محرک روانی دی آمفتامین است که به آمینواسید ال-لیزین متصل شده است.
دسته دارویی:
- داروهای سرکوب کننده اشتها و اشتهاآور
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- لیز دگزامفتامین پیش داروی دکستروآمفتامین است. آمفتامین موجب مهار باز جذب نوراپی نفرین و دوپامین به نورون های پیش سیناپسی و افزایش آزادسازی مونو آمین ها به فضای خارج نورونی می شود. نوراپی نفرین و دوپامین موجب حفظ هوشیاری، تمرکز، افکار، تلاش و انگیزه می شود.اثر درمانی دقیق آن در بیش فعالی توام با نقص توجه مشخص نیست.لیز دگزامفتامین پیش داروی دکستروآمفتامین است. عمدتا با القای آزادسازی ناقل های عصبی دوپامین و نوراپی نفرین از ذخایر پایانه های عصبی عمل می کند. هر دو موجب حفظ هوشیاری، تمرکز، افکار، تلاش و انگیزه می شود. جذب: سریع، زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی: 1 ساعت، حجم توزیع: 5-4.6 لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، در سیستم عصبی مرکزی منتشر می شود. متابولیسم : لیس دکس آکفتامین در عبور اول روده ای و یا متابولیسم کبدی به دکستروآمفتامین و ال=لیزین تبدیل می شود .با آنزیم های سیتوکروم P450 متابولیزه نمی شود. نیمه عمر حذف:کمتر از یک ساعت لیس دکس آکفتامین و 10-13 ساعت دکستروآمفتامین، دفع: 96 % ادرار و کمی مدفوع.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: بیش فعالی توام با نقص توجه: آغاز یا تغییر درمان: 30 میلی گرم خوراکی صبح ها، تنظیم دوز: هر هفته 10-20 میلی گرم در روز افزایش داده شود.بیش از 70 میلی گرم در روز نشود.
- اختلال مصرف مشروبات الکلی: برای موارد متوسط تا شدید: دوز هدف: هفته ای 20 میلی گرم افزایش داده شود تا به دوز 50-70 میلی گرم در روز برسد. بیش از 70 میلی گرم در روز نشود. در صورت عدم بهبود مصرف آن قطع شود.
- کودکان: بیش فعالی توام با نقص توجه، زیر 6 سال: ایمنی دارو تایید نشده است. بالای 6 سال: ابتدا 30 میلی گرم خوراکی صبح ها.ممکن است هر هفته 10-20 میلی گرم در روز افزایش داده شود. بیش از 70 میلی گرم در روز نشود.
عوارض جانبی دارو:
- بی خوابی , اسهال , سردرد , تهوع , خشکی دهان , افزایش تعداد ضربان قلب , استفراغ , تشنج , سرگیجه , بی اشتهایی , لرزش , راش , تحریک پذیری , هایپرهیدروز افزایش دهنده فشارخون , بی ثباتی عاطفی.
تداخلات دارویی:
- دسموپرسین , سیبوترامین , تاپنتادول , آمی تریپتیلین , ایزوفلوران , ایمی پرامین , پروکاربازین , ترازودون , ترانیل سیپرومین , دوسولپین , لوفپرامین , میانسرین , ارگولوئید مسیلات , دسفلوران , ایزوکربوکسازید , راساژیلین (رازاگیلین) , سافینامید , انفلوران , متوکسی فلوران , ارگونوین , لینزولید , ویلازودون , آموکساپین , فنلزین , پروتریپتیلین , ماپروتیلین , متیل ارگونوین , نورتریپتیلین , کابرگولین , کلومیپرامین , ارگوتامین , تریمی پرامین , دسیپرامین , دوکسپین , دی هیدرو ارگوتامین , سلژیلین , سووفلوران , لورکاسرین , آمونیوم کلراید , فن دی مترازین , دوکساپرام , سدیم فسفات (برای روده) , دکس فن فلورامین , دکس لانسوپرازول , تدیزولید , دروکسی دوپا.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- داروی لیز دگزامفتامین در هایپرتیروئیدیسم، گلوکوم، فشارخون متوسط تا شدید، آترواسکلروزیس پیشرفته، حوادث عروق مغزی علامت دار، بی قراری، سابقه سایکوز یا سومصرف دارو ، با احتیاط مصرف شود.
- ممکن است موجب بروز علایم سایکوز یا مانیک در بیماران بدون سابقه یا تشدید علایم در افراد مبتلا به سایکوز شود.وجود اختلال دوقطبی قبل از تجویز ارزیابی شود.
- سواستفاده از دارو می تواند موجب مرگ ناگهانی و عوارض قلبی عروقی جدی شود.
- فشارخون و ضربان قلب ارزیابی شود وسود و زیان تجویز دارو در بیمارانی که افزایش فشارخون در آن ها می تواند مشکل ساز شود ارزیابی شود.
- از مصرف در بیماران با اختلالات ساختاری قلبی، کاردیومیوپاتی، آریتمی قلبی جدی با بیماری های عروق کرونری پرهیز شود.
- رشد کودکان 7-10 سال ارزیابی شود.شاید نیاز به قطع درمان باشد.
- در بروز تشنج مصرف دارو قطع شود.
- در مصرف همزمان لیز دگزامفتامین با سایر داروهای سمپاتومیمتیک احتیاط شود.
- آمفتامین موجب تشدید تیک صوتی و حرکتی و سندرم تورت می شود.قبل از تجویز دارو این اختلالات در کودکان و خانواده هایشان بررسی شود.
- مشکلات تطابق یا تاری دید گزارش شده است.
- با وازوکولوپاتی محیطی نظیر پدیده رینود مرتبط است.
- میتواند موجب سرکوب اشتها و کاهش وزن به خصوص در کودکان شود.
- موارد نادری از پریاپیسم که گاهی جراحی لازم دارد در افزایش دوز گزارش شده است.اقدام فوری پزشکی باید انجام شود.
- سندرم سروتونین در مصرف همزمان با داروهای متاثر کننده سیستم سروتونرژیک MAOIs, SSRI, SNRIs، تریپتان، ضدافسردگی سه حلقه ای، فنتانیل، لیتیم، ترامادول، تریپتوفان، باسپیرون، علف چای گزارش شده است.
- در صورت بروز علایم سندرم سروتونینی مصرف داروها قطع شودو اقدامات حمایتی انجام شود.مصرف همزمان با سایر داروهای سروتونرژیک یا مهار کننده CYP2D6 در صورت بیشتر بودن منافع بر مضار با دوز های پایین آغاز شود و بروز علایم سندرم سروتونینی تحت نظر باشد.
- هشدار شدید: دکستروآمفتامین پتانسیل بالایی برای سواستفاده دارد.مصرف آن تحت کنترل باشد.
- تجویز طولانی مدت آن موجب ایجاد وابستگی می شود و باید از آن خودداری کرد.داروی لیز دگزامفتامین را طبق تجویز پزشک مصرف کنید و از افزایش یا کاهش دوز یامدت زمان مصرف خودداری کنید.
- دارو می تواند موجب ایجاد وابستگی شود.از دسترس دیگران به خصوص افراد با سابقه سومصرف دارو یا اعتیاد دور نگهدارید.خرید و فروش آن غیر قانونی است.
- مصرف با غذا تفاوتی ندارد.صبح ها مصرف شود.
- قرص جویدنی را بجوید. کپسول را کامل ببلعید و از آسیب به آن خودداری کنید.می توانید محتویات کپسول را در یک لیوان آب یا آب پرتقال یا ماست حل کنید و بلافاصله مصرف کنید.
- به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید تا اثر بخشی دارو ارزیابی شود.
- دوز فراموش شده را به محض یادآوری مصرف کنید به شرطی که اواخر روز نباشد. از دوز فراموش شده اگر بعد از ظهر است صرف نظر کنید.از افزایش دوز خودداری کنید.