شناخت دارو: عبارت است از لورازیدون از داروهای اعصاب و روان می باشد که در درمان شیزوفرنی در نوجوانان و بزرگسالان تجویز می شود. همچنین در افراد بالای ده سال با اختلال دوقطبی نیز برای بهبود مرحله ی افسردگی این بیماری، قابل تجویز است. البته ممکن است لورازیدون به تشخیص پزشک، با دلایل دیگری برای بیمار تجویز شده باشد. این دارو به صورت قرص خوراکی ۲۰،۴۰،۶۰،۸۰و۱۲۰ میلیگرمی در بازار دارویی موجود می باشد.
دسته دارویی:
- خواب آورهای آرامبخش و ضد جنون ها
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مکانیسم دقیق این دارو نامشخص است. با این حال لورازیدون اثرات آنتاگونیستی بر روی برخی گیرنده‌ها از جمله گیرنده‌های دوپامین D2 و گیرنده‌های سروتونین 5-HT2A و 5-HT7 دارد. همچنین پارشیال آگونیست گیرنده ی 5-HT1A می باشد. علاوه بر اثر آنتاگونیستی دوپامین و سروتونین (مکانیسم کلاسیک نورولپتیک) به نظر می رسد که در بهبود علائم منفی سایکوز و کاهش عوارض اکستراپیرامیدال، بهتر از داروهای ضدسایکوز تیپیکال عمل می کند.متابولیسم: متابولیسم اولیه کبدی و از طریق سیستمCYP450 می باشد: (سوبسترای cyp3A4 است.) دو متابولیت فعال و دو متابولیت غیر فعال دارد. اتصال به پروتئین: ۹۹درصد، دفع: ۸۰درصد مدفوع، ۹ درصد ادرار، پیک اثر: ۱ تا ۳ ساعت، نیمه عمر: ۱۸ساعت.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- دوز و مقدار داروی لورازیدون ، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک اعصاب و روان به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید. معمولاً پزشک روزانه ۳۷ میلی گرم از این دارو را تجویز می‌کند. سعی کنید دوزهای داروی خود را همراه با غذا یا بعد از آن مصرف کنید. در دوران استفاده از داروی لوازیدون، آب گریپ فروت نخورید. این به این دلیل است که گریپ فروت ماده شیمیایی دارد که مقدار لوراسیدون در جریان خون شما را افزایش می‌دهد و عوارض جانبی ایجاد می‌کند.
عوارض جانبی دارو:
- عوارض شایع: خواب آلودگی، آکاتزیا، تهوع، عوارض اکستراپیرامیدال، استفراغ، اسهال، سوهاضمه، هایپرپرولاکتینمی، آژیتاسیون، اضطراب، افزایش وزن، دیستونی، سرگیجه، خستگی، کمردرد، بیقراری، افزایش کراتین، خشکی دهان، درد دهانی-حلقی، اختلال در تنظیم دمای بدن
- عوارض جدی: آنژیوادم، سکته مغزی، سندرم نورولپتیک بدخیم، تاردیو دیسکینزیا، هایپرگلیسمی، دیابت نوع دو، لوکوپنی، نوتروپنی، آگرانولوسیتوز، افت فشار وضعیتی، سنکوپ، افزایش موجQT، تشنج، هایپرترمی، افکارخودکشی، هایپومانیا، مانیا، اختلال در بلع(شدید)،پریاپیسم یا نعوذ دردناک (اطفال).
تداخلات دارویی:
- آبیراترون، آمپرناویر، اپرپیتانت، آتازاناویر، بلزوتیفان، بوپرنورفین، سرتینیب، سیپروفلوکساسین، کریزوتینیب، دلاویریدین، دیلتیازم، اریترومایسین، فدراتینیب، فکسینیدازول، فلوکونازول، فوس امپرناویر، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، ایماتینیب، ایووسیدنیب، لاروترستینیب، لفامولین، لترموویر، لرلاتینیب، لوماکافتور، متادون، پاکریتینیب، رمی فنتانیل، وراپامیل، آپالوتامید، بوسنتان، کابرگولین، کلونیدین، دگزامتازون، افاویرنز، اتراویرین، انواع انسولین، مدافینیل، نفسیلین، نویراپین، اکس کاربازپین، فنوباربیتال، پردنیزون.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- هشدارها: لورازیدون جهت درمان سایکوز ناشی از دمانس مناسب نمی باشد. مصرف این دارو در افراد مسن مبتلا به زوال عقل یا دمانس، خطر مرگ و میر را افزایش می دهد. مصرف این دارو با خطر افزایش خودکشی در کودکان ،نوجوانان و جوانان کم سنی که مبتلا به افسردگی ماژور یا سایر بیماری های روانی هستند، همراه است.در نتیجه لازم است پیش از تجویز این دارو میزان خطر و فایده ای که برای بیمار به همراه دارد، ارزیابی گردد. طبق مقالات ریسک خودکشی در ۲۴تا۶۵سالگی کمی کاهش می یابد و مجدداً در سنین بالای ۶۵ سال با افزایش خطر خودکشی مواجه هستیم.
- در نتیجه لازم است درمان با دوزهای پایین شروع شود و کلیه ی بیماران مصرف کننده ی این دارو، از لحاظ افکار و رفتار خطرناک تحت ارزیابی قرار بگیرند و همچنین به خانواده و همراهان بیمار آموزش های لازم جهت آگاهی از این موارد و اقدامات لازم در صورت بروز رفتارهای غیرمعمول داده شود.
- با وجود اینکه لورازیدون در مقایسه با سایر داروهای ضد سایکوز اثر کمتری بر روی موج QT دارد، در مورد عوارض قلبی احتمالی(ضربان قلب غیر طبیعی و…) توضیحات لازم به بیمار داده شود.
- از آنجا که احتمال بروز دیسکرازی خونی (لوکوپنی، نوتروپنی و آگرانولوسیتوز گاهاً کشنده) با داروهای ضدسایکوز وجود دارد، شمارش افتراقی سلول های خونی به صورت منظم و دوره ای انجام شود و در صورت مشاهده ی اولین علائم دیسکرازی یا تعداد نوتروفیل <1,000/mm3 درمان قطع شود.
- به دلیل اینکه در مدت درمان با این دارو بیمار دچار اختلال در تنظیم دمای بدن می شود، توضیحات لازم درباره احتیاط در این زمینه از جمله خودداری از فعالیت بدنی شدید، مواجهه با گرما، دهیدراسیون بدن و خودداری از مصرف همزمان با داروهایی که اثرات آنتی کولینرژیک دارند، داده شود.موارد احتیاط:
- افراد مسن، مبتلایان به سایکوز مرتبط با دمانس ، دمانس مرتبط با اجسام لویی، پارکینسون، تشنج
- سابقه یا ابتلا به بیماری قلبی عروقی، بیماری‌های عروق مغزی، اختلالات الکترولیت، افزایش QT (مادرزادی یا سابقه خانوادگی)،تورساد دی پوینت، آریتمی بطنی، برادی کاردی،سکته قلبی اخیر، نارسایی احتقانی قلب، افت فشارخون، هایپوولمی
- مبتلایان به دیابت نوع دو،افراد در خطر ابتلا به دیابت نوع دو
- در صورت وجود لکوپنی، نوتروپنی(وابسته یا غیر وابسته به دارو)
- نارسایی کبدی (Child-Pugh Class B or C)
- افراد با دهیدراسیون شدید و ساکن محیط بسیار گرم
- افراد مصرف کننده داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم عصبی، آرامبخش و الکل
- افراد با سابقه اقدام به خودکشی یا دارای افکار خودکشی
- افراد در خطر آسپیراسیون پنومونی
- سابقه ی سندرم بدخیم نورولپتیکاین دارو نیاز به تنظیم دوز با توجه به CrCl برای بیماران کلیوی دارد.
- لورازیدون نیاز به تنظیم دوز با توجه به Child-Pugh Class برای بیماران کبدی دارد.
- بیمار به لحاظ بروز عوارض اکستراپیرامیدال، ۴هفته پس از شروع درمان و‌سپس به صورت دوره ای ارزیابی شود تا اقدامات لازم جهت تنظیم دوز مجدد انجام شود.
- توصیه می شود جهت جذب بهتر، لورازیدون همراه با وعده ی غذایی اصلی که انرژی بیشتر از ۳۵۰کالری دارد، مصرف شود.
- در ترکیب درمان همراه با لیتیم یا والپرووات مصرف روزانه‌ای بالاتر از ٨٠میلیگرم ، به ندرت موثرتر از درمان بیمار با لورازیدون به صورت تک دارویی بوده است.
- به دلیل مطالعات انسانی محدود، تجویز در دوران بارداری و شیردهی (به ویژه در سه ماهه سوم)با توجه به ارزیابی خطر و فایده ی دارو برای مادر و جنین انجام شود.احتمال بروز عوارض اکستراپیرامیدال و سندرم ترک در نوزاد بر اساس مطالعات بر روی سایر داروهای ضدسایکوز مشابه، وجود دارد.
- براساس مطالعات حیوانی، خطر تراتوژنیسیته یا سمیت کشنده برای جنین گزارش نشده است.
- سطح کراتین و CBC در ابتدای درمان با لورازیدون و سپس به صورت دوره ای اندازه گیری شود.
- علائم افت فشار وضعیتی و اقدامت لازم جهت جلوگیری از آن به بیمار آموزش داده شود.
- پروفایل چربی، قندخون ناشتا و A1C بیمار ۱۲ هفته پس از شروع درمان و‌سپس به صورت سالانه چک شود.
- لازم است به بیمار (یا همراهان)توصیه شود که در مدت درمان با این دارو، مراقب افزایش وزن خود باشد.(به ویژه در کودکان و نوجوانان)
- شاخص توده ی بدنی(BMI)بیمار ۸الی ۱۲هفته پس از شروع درمان و سه ماه پس از هر تغییر دوز محاسبه شود.همچنین دور شکم بیمار (خصوصا در افراد با ریسک بیماری های متابولیک)در ابتدای درمان و‌سپس به صورت سالانه اندازه گیری شود.
- در مورد افکار خودکشی و غیر طبیعی و تشدید علائم در ابتدای درمان به همراهان بیمار آموزش های لازم داده شود.
- به بیمار و همراهانش در مورد عدم تغییر دوز مصرفی و قطع ناگهانی توضیح داده شود. همچنین در صورت نیاز به تغییر دارو یا قطع آن، دستورات لازم جهت تیتراسیون دارو و شروع داروی جدید به بیمار و همراهانش داده شود.
- علائم افزایش پرولاکتین، در هر ویزیت ارزیابی شود(تغییرات سیکل قاعدگی و میل جنسی، ژنیکوماستی، گالاکتوره و اختلالات نعوذ در آقایان) و در صورت مشاهده ی علائم، سطح پرولاکتین خون را چک شود.
- لازم است علائم‌حیاتی(فشار خون، دما، افت فشاروضعیتی، نبض، علائم عفونت) سه تا چهار هفته پس از شروع درمان و پس از گذشت ۴هفته از هر تنظیم دوز، چک شود.