شناخت دارو: عبارت است از داروی فونداپارینوکس یک ضد انعقاد کننده خون است که به جلوگیری از تشکیل لختههای مضر کمک میکند. این دارو شبیه به هپارین است و با مسدود کردن برخی مواد طبیعی در خون که باعث لخته شدن میشوند، کار میکند. داروی فونداپارینوکس برای درمان لخته خون پا و ریه استفاده میشود. این دارو معمولاً همراه با داروی “رقیق کننده خون” دیگری به نام وارفارین استفاده میشود. اگر لختههای خون درمان نشوند، ممکن است به ریهها، قلب یا مغز بروند و باعث مشکلات جدی تنفسی (احتمالاً کشنده)، حمله قلبی یا سکته مغزی شوند. این دارو همچنین ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون بعد از جراحیهای خاص (مانند شکم، شکستگی لگن، تعویض مفصل زانو و لگن) مورد استفاده قرار گیرد.
دسته دارویی:
- داروهای قلبی و عروقی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- اثر ضد انعقادی به دلیل مهار سریع فاکتور Xa از طریق اتصال آنتی ترومبین III به فونداپارینوکس (حدود 300 برابر بیشتر از فعالیت ذاتی) ایجاد می شود. خنثی کردن فاکتور انعقادی Xa باعث مهار تبدیل پروترومبین به ترومبین شده و تشکیل ترومبوز متعاقب آن را مهار می کند. ترومبوز تشکیل شده را لیز نمی کند. بطور انتخابی به آنتی ترومبین III اتصال یافته ولی نمی تواند ترومبین را غیر فعال نماید. در دوزهای پیشنهادی فعالیت فیبرینولیتیکی ندارد. تست های عملکرد پلاکت یا انعقاد کلی (مثل PT، زمان خونریزی، aPTT) در صورت مصرف دوزهای پیشنهادی تحت تاثیر قرار نمی گیرد.زیست دست یابی: بصورت زیر جلدی به زیست دست یابی 100 درصد می رسد. طول اثر: اثرات ضد انعقادی ممکن است تا 4-2 روز در بیماران با کلیه سالم وجود داشته باشد (بیش از 5-3 نیمه عمر). توزیع: در بزرگسالان سالم بطور عمده در خون توزیع شده و خیلی کم در مایع خارج از رگ توزیع می شود. در شیر رت وارد شده ولی مشخص نشده است که در شیر انسان نیز وارد می شود یا خیر. اتصال به پروتئین: در محیط برون تن به میزان 94 % به آنتی ترومبین III اتصال می یابد. متابولیسم: مشخص نشده است. دفع: در افراد یا کلیه سالم بصورت تغییر نیافته در ادرار دفع می گردد. نیمه عمر: 21-17 ساعت.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- دوز و مقدار داروی فونداپارینوکس از فردی به فرد دیگر متفاوت است. لذا دارو را دقیقاً همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده نموده و از کم یا زیاد کردن خودسرانه مقدار و مدت زمان مصرف اجتناب نمایید.
- این دارو را به طور منظم مصرف نمایید اما در صورت فراموش کردن یک دوز این دارو، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کرده و چنانچه نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی به یاد آوردید، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید. هیچگاه دوز دارو را دو برابر نکنید.
- داروی فونداپارینوکس به صورت زیر پوستی تزریق میشود، پزشک یا پرستار نحوه صحیح و محل تزریق را به شما خواهند آموخت. تا زمانی که کاملاً یاد نگرفتید که چگونه این دارو را تزریق کنید، خودتان اینکار را انجام ندهید.
- برای جلوگیری از عوارض پوستی در محل تزریق، هر بار نقطه تزریق را عوض کنید.
- این دارو را به صورت عضلانی و یا وریدی تزریق نکنید.
- اگر دارو تغییر رنگ داده یا ذراتی در آن وجود دارد، از آن استفاده نکنید.
عوارض جانبی دارو:
- سردرد، تب، تورم دست یا پا، تهوع، استفراغ، خونریزی جزئی، بثورات یا خارش در محل تزریق.
تداخلات دارویی:
- مهار کننده ضعیف CYP2A6 در محیط برون تن است. داروهای ضد انعقاد خوراکی: افزایش خطر خونریزی، مهار کننده های تجمع پلاکتی: افزایش خطر خونریزی.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن. بارداری یا قصد باردار شدن، شیردهی، سابقه سکته، عفونت قلب (اندوکاردیت)، پایین بودن پلاکت خون، فشار خون بالا، کم بودن وزن بدن، مشکلات کبدی، مشکلات کلیوی، مشکل لخته خون و یا خونریزی، بیماری که خطر خونریزی را افزایش میدهد، خونریزی فعال، خونریزی گوارشی، خونی بودن ادرار یا مدفوع، سابقه جراحی چشم، مشکل دیابت که به چشم شما آسیب زده است، اگر طی ۶ هفته گذشته هر نوع جراحی، آسیب و یا اورژانس پزشکی داشتهاید.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در مدت درمان با این دارو در زمانهای مقرر به پزشک مراجعه نموده و آزمایشات آزمایشگاهی و یا پزشکی (مانند آزمایش شمارش کامل خون، آزمایش عملکرد کلیه، آزمایشهای بررسی وجود خون در مدفوع) تجویز شده را به طور منظم انجام دهید.
- چنانچه جراحی یا درمان پزشکی یا دندانپزشکی در پیش دارید، پزشک معالج را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.
- در مدت درمان با داروی فونداپارینوکس از انجام فعالیتهایی که ممکن است خطر خونریزی یا آسیب را افزایش دهند، خودداری کنید. همچنین هنگام مسواک زدن و شیو کردن احتیاط کنید.
- این دارو ممکن است باعث سرگیجه و تاری دید میشود لذا قبل از انجام کارهایی مانند رانندگی و کار با ماشین آلات از هوشیاری خود مطمئن شوید.
- این دارو را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید.
- اگر احساس کردید که فردی دچار مسمومیت دارویی شده است و علائمی مانند تنگی نفس، غش و ضعف (از حال رفتن)، خونریزی زیاد و کبودی در او دیدید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.