شناخت دارو: عبارت است از فنوباربيتال در تمام انواع صرع كوچك و در حمله مداوم صرعي به كار مي‌رود. فنوربابيتال تزريقي براي درمان اضطراري بعضي از حملات تشنجی حاد از جمله حملات همراه با اكلامپسي، مننژيت و واكنش هاي سمي به استريكنین و همچنين جهت پيشگيري و درمان حملات تشنجي ناشي از تب مصرف مي‌شود.
دسته دارویی:
- داروهای ضد تشنج (ضد صرع)
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- اين دارو از يك طرف اثر مهاري گاماآمينوبوتيريك اسيد(GABA) را افزايش مي‌دهد و از طرف ديگر اثر تحريكي گلوتاميك اسيد را كم مي‌كند و بدين ترتيب با مهار انتخابي سلول هاي عصبي غير‌طبيعي، مانع انتشار امواج از كانون صرعي مي‌شود.
- از طريق خوراكي سريعاً جذب و در بافت‌هاي بدن و مغز انتشار مي‌يابد. اين دارو توسط كبد متابوليزه مي‌شود. راه دفع دارو كليوي است. حدود 30 الی 20 درصد دارو بدون تغيير دفع مي‌شود. نيمه عمر دارو 118 الی 53 ساعت است. زمان شروع اثر دارو از راه خوراكي 60 الی 20 دقيقه، از راه عظلاني تا حدودي سريعتر از راه خوراكي و از راه وريدي حدود 5 دقيقه است.
اشکال دارو:
- قرص، شربت، آمپول
مقدار مصرف صحیح:
- در کودکان مبتلا به صرع معمولاً داروی فنوباربیتال به صورت قرص روزانه به میزان ۱ تا ۳ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن کودک تجویز می‌شود. در بزرگسالان در شرایطی‌که به‌عنوان آرام‌بخش تجویز می‌شود، معمولاً روزانه ۳۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم برای ۲ تا ۳ بار؛ در شرایطی که به عنوان خواب‌آور تجویز می‌شود، روزانه ۱۰۰ تا ۳۲۰ میلی‌گرم؛ در شرایطی که به عنوان ضد تشنج تجویز می‌شود، روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم برای ۲ تا ۳ بار؛ مصرف می‌شود.
- معمولاً فاکتورهای مورد توجه هنگام تجویز این دارو سن، وزن و شرایط بیمار است.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع، سردرد، گیجی، استفراغ، سرگیجه، درد عضلانی.
تداخلات دارویی:
- آلبندازول ، آملودیپین + والسارتان ، آمی تریپتیلین ، اتوسوکسیمید ، ارگوتامین سی ، ارلوتینیب ، استامینوفن/ پاراستامول ، اگزمستان، اورولیموس ، ایپراتروپیوم بروماید، ایرینوتکان ، ایفوسفامید ، ايماننیب ، بوسپیرون ، بومادران ، پروپاقنون ، پروپرانولول ، پروتامین سولفات ، تادالاقبل/ قرص تادالافیل/ قرص سیالیس ، تالیدوميد ، تاکرولیموس ، تتراکوز اکتاید ، تریامسینولون ، تموزولامید، تینیدازول ، تیوتیکسن ، تیکلوپیدین ، دفلازاکورت ، دیدروژسترون ، آتروپین / دیفنوکسیلات ( لوموتيل ) ، زولپیدم ، سانی تینیب ، سورافنیب، سیکلوسپورین ، سیکلوفسفامید ، فلوتیکازون پروپیونات ، فولینیک اسید/ کلسیم فولينات ، فولیک اسید ، لاپاتینیب ، متوپرولول ، مثيل پردنیزولون ، مدافینیل ، نیترازيام ، نیلوتینیب ، هیدروکلروتیازید ، والپروات سدیم ، سد امین، وراپاميل ، ویتامین ث (آسکوربیک اسید)، کلرامفنیکل ، کلرپرومازین ، کلماستین ، کلوزاپین ، کلونیدین ، کلستیرامین ، ترانکی وال ، عصاره سنبل الطيب ، فنتانیل ، انزالوتاميد . فلکاینید/ فلکایینید ، دیلتیژل ، دونپزیل ، دی سولفيرام ، واليرست ، توافن ، سولوسيووير ، لديباسوير سوفوسيووير ، داروناویر ، برازی کوانتل ، رانولازین ، کینیدین/ کوئینیدین ، بوپرنورفین، سدیم اکسی بات ، ایندیناویر ، افانيتيب ، کدئین ، میشه پریستون ، تابنادول، فئین دیون/ فنينديون ، آکسیتینیب ، ساریلوماب ، دکس متیل فنیدات ، تولوایتان ، کنتراسپتیو تری فازیک ، داساتينيب ، ومورافتيب، دالتيارين ، تیپولون ، تیتزاپارین ، ابیرا ترون ، کوپانلیسیب ، بریگاتینیب ، الیگلوستات ، جاستینیب ، ادوکسابان ، آلوسترون ، ریلییویرین، سوورکسانت ، مازاویروی ، آگالاپروتینیب ، دوستاما تینیب ، پولی پریستال ، دابرافنیب ، اتراوبرین ، دولونگراویر، پیرفتی دون ، نینتدانيب، کاناگلیفلوزین ، کوبیسیستات ، دلاویردین ، تلابروير ، سوفوسبوویر و ولیانا سویر ، تراتيليب ، تاسيملتلون ، ایماسیکلیب ، آیرملاست، الویتگراویر ، استری پنتول ، ترابکندین ، کوسینتروبين ، بد اکیلین ، لوگوورين ، سيمپروير ، لوما کافتور / ایواکافتور ، گلاسد گیب، لاروتركتينيب ، لورلاتینیب ، دوولمريب، الباسوپر گراز وپروپر ، اکسی مورفون ، ات کلر وينول ، بنرهیدروکدون/ استامینوفن ، پیتولیسانت، دارولو نامید ، آلپلیزیب ، تراکافتور ایواکافتور ، امیی ناسویر باریتا پروپر ریتوناویر ، آمینوشتارون ، کاناپید پول ، رولاپیتانت ، وکسلوتور، پریوار استام ، آرتسونات ، آواپریتینیب ، توییتانت ، سکوکینوماب ، کیمانینی ، دیسترول.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، نارسایی ریوی حاد، بیماران مبتلا به پورفیری، نارسایی شدید کبدی.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در بيماران مبتلا به اختلال عملكرد كبد يا كليه، اغماي كبدي، درد حاد و مزمن، حساسيت مفرط به دارو و ضعف تنفسي با احتياط فراوان مصرف مي‌شود.
- اين دارو نبايد بيش از مقدار توصيه شده مصرف شود.
- در صورت كاهش كارايي دارو پس از چند هفته، بدون مشورت با پزشك، نبايد مقدار دارو افزايش داده شود.
- دوره درمان با دارو به عنوان ضد تشنج بايد كامل شود. دقت شود هيچيك از نوبت‌هاي مصرف فراموش نگردد.
- در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو به محض به ياد آوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، ولي اگر تقريباً زمان مصرف نوبت بعدي فرا رسيده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده و دو برابر كردن مقدار مصرف بعدي بايد خودداري شود.
- در طول مصرف دارو، از مصرف ساير داروهاي حاوي الكل و داروهاي مضعف CNS بايد خودداري شود.
- در صورت بروز سرگيجه، خواب آلودگي يا منگي، بايد احتياط نمود.
- مصرف مداوم فنوباربیتال ممکن است سبب شکل گیری عادت و ایجاد تحمل و وابستگی جسمی و روحی گردد. لذا در مورد کاهش کارایی دارو پس از چندین هفته با پزشک مشورت شود و قطع مصرف و هرگونه تغییر در مقدار مصرف تدریجی و طبق نظر پزشک صورت پذیرد.
- فنوباربیتال در بیماران دارای درد مزمن یا حاد بدلیل القای تحریک متناقض یا پوشاندن علائم مهم با احتیاط فراوان تجویز گردد.
- فنوباربیتال در زنان باردار می تواند سبب آسیب جنین گردد.