کاربر

فلورواوراسیل (Fluorouracil)

بیماری ها ، داروها ، تشخیص ، درمان و ...

شناخت دارو: عبارت است از فلوئورواوراسیل در درمان کارسینوم کولورکتال، پستان، معده و لوزالمعده تجویز می شود. همچنین در درمان کارسینوم مثانه، پروستات، تخمدان، دهانه رحم، رحم، ریه و کبد، سر گردن، ترشحات ناشی از تومور بدخیم در فضای جنب، صفاق و پردیکارد نیز مصرف شده است. فلوئورواوراسیل در درمان کراتوز چندگانه ناشی از نور خورشید و کارسینوم پوست به کار می رود. این دارو در درمان التهاب لب ناشی از نور خورشید، لکوپنی مخاطی، درماتیت ناشی از پرتو درمانی، بیماری بوئن و اریتروپلازی کوئیرات نیز مصرف شده است.

دسته دارویی:

  • آنتی نئوپلاستیک (داروهای ضد سرطان، تزریقی)

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

  • مکانیسم عمل دقیق به طور کامل مشخص نشده است، اما به نظر می رسد مکانیسم اصلیفلورواوراسیل، اتصال دئوکسی ریبونوکلئوتید دارو (FdUMP) و کوفتاکور فولات (10-N5- متیلن تتراهیدروفولات)، به تیمیدیلات سنتتاز و تشکیل یک کمپلکس کوالانسی سه گانه باشد. این عمل که باعث مهار تشکیل تیمیدیلات از اوراسیل می شود، منجر به مهار سنتز DNA  و RNA و درنهایت مرگ سلولی می شود. فلورواوراسیل هم چنین می تواند به جای یوریدین تری فسفات به RNA اضافه شود، یک RNA تقلبی تولید کند و در پردازش RNA و سنتز پروتئین دخالت کند.
  • فلورواوراسیلیک آنتی متابولیت ضد سرطان است. آنتی متابولیت ها به شکل پورین یا پیریمیدین ظاهر می شوند تا بتوانند تبدیل به اجزاء ساختمانی  DNAشوند. آنها با ممانعت از وارد شدن این ترکیبات به DNA در فاز “S” از چرخه سلول باعث توقف رشد طبیعی و تقسیم سلول می شوند. فلورواوراسیل یک آنزیم را که نوکلئوتید سیتوزین را به مشتقات دئوکسی تبدیل می کند، بلوک می کند. علاوه بر این، سنتز DNA بیشتر مهار می شود، زیرا فلورواوراسیل اتصال نوکلئوتید تیمیدین را به رشته DNA بلوک می کند.

اشکال دارو:

  • آمپول، کرم، ویال

مقدار مصرف صحیح:

  • بزرگسالان:سرطان کولورکتال: (آدنوکارسینومای کولون و رکتوم): در ترکیب با لوکوورین یا در ترکیب با لوکوورین و اگزالی پلاتین یا ایرینوتکان: تزریق وریدی400 میلی گرم بر متر مربع سطح بدن در روز اول که با 2400 تا 3000 میلی گرم بر متر مربع سطح بدن طی 46 ساعت هر 2 هفته ادامه می یابد. در صورت تجویز به صورت ترکیب با لوکوورین: 500 میلی گرم بر متر مربع در روزهای 1، 8، 15، 22، 29 و 36 در طی دوره های 8 هفته ای؛ اگر هیچ سمیتی مشاهده نگردد، ممکن است 3 میلی گرم بر کیلوگرم در روزهای 5، 7 و 9 تجویز شود. هیچ درمانی در روزهای 4، 6 یا 8 تجویز نمی شود؛ درمان در پایان روز 9، حتی بدون ظاهر شدن سمیت، قطع شود.
  • سرطان پستان: (آدنوکارسینوم پستان): به عنوان بخشی از یک رژیم چند دارویی مبتنی بر سیکلوفسفامید: تزریق داخل وریدی 500 یا 600 میلی گرم بر متر مربع سطح بدن در روزهای 1 و 8 ، هر 28 روز برای 6 دوره.
  • سرطان معده: (آدنوکارسینوم معده): به عنوان یک جزء از یک رژیم شیمیایی چند دارویی حاوی پلاتین: تزریق داخل وریدی 200 تا 1000 میلی گرم بر متر مربع به صورت انفوزیون پیوسته حداقل 24 ساعته؛ فرکانس دوز در هر دوره و طول هر دوره بستگی به دوز فلواوراسیل و رژیم خاص تجویز شده دارد.
  • سرطان پانکراس: (آدنوکارسینوم پانکراس): در ترکیب با لوکوورین یا به عنوان یک جزء از یک رژیم چند دارویی شیمی درمانی که شامل لوکوورین است: 400 میلی گرم بر متر مربع وریدی در روز اول و سپس ادامه با 2400 میلی گرم بر متر مربع داخل وریدی به صورت یک تزریق پیوسته بیش از 46 ساعت هر 2 هفته اطفال: این دارو برای استفاده در کودکان توصیه نمی شود.

عوارض جانبی دارو:

  • تهوع، استفراغ، اسهال، تب، خون در مدفوع، زخم های دهانی، خون در ادرار، اسپاسم معده، سوزش سر دل، لرز، مدفوع سیاه و قیر مانند، سرفه یا احساس خفگی همراه با تب یا لرز، درد کمر یا درد پهلو همراه با تب یا لرز، ادرار دردناک یا سخت همراه با تب و یا لرز، لکه های قرمز کوچک روی پوست، خونریزی غیر معمول یا کبودی.

تداخلات دارویی:

  • ایرینوتکان، روغن کبد ماهی، ستوکسی ماب، فولینیک اسید/ کلسیم فولیک اسید، لوامیزول، هیدروکسی اوره (هیدورکسی کربامید)، ویتامین آ، ویتامین ای، واکسن آنفلولانزا، پالیفرمین، توفاسیتینیب، لوکوورین، واکسن مننگوکوک کنژوگه، آدنوویروس نوع 4 و 7 زنده خوراکی.

موارد منع مصرف:

  • ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، مصرف این دارو در بارداری اکیداً ممنوع است و جزء داروهای گروه X طبقه بندی می شود و ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین گردد.

شرایط نگهداری:

  • در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

  • شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff) و سطح پلاکت ها پیش از هر دوره شیمی درمانی (برای مثال در صورت تجویز هفتگی دارو، به صورت هفتگی پایش شود) و در صورت نیاز بالینی ارزیابی شود.
  • irn و pt در بیمارانی که در حال مصرف همزمان داروهای ضد انعقاد مشتق کومارین می باشند)، عمکرد کبدی و کلیوی پایش گردد.
  • بیمار از لحاظ بروز علایم سندرم دست و پا، سمیت قلبی، سمیت عصبی، التهاب دهان، اسهال، عفونت و انسفالوپاتی هایپرآمونمیک پایش شود و به بیمار گوشزد شود که علائمی از این قبیل (عفونت، مشکلات قلبی، اسهال شدید، گیجی، تغییر سطح هوشیاری، قرمزی و حساسیت کف دست و پا) را به سرعت گزارش کند.
  • در بیمارانی که سمیت یا واکنش زودرس حاد دارند، جهش های ژن دی هیدروپیریمیدین دهیدروژناز (DPD) بررسی شود.
  • لازم است که دیگر داروهای مصرفی بیمار بررسی شود تا در صورت نیاز، تنظیم دوز صورت گیرد یا از درمان جایگزین استفاده شود.
  • بیمار باید در شروع درمان در بیمارستان بستری شود.
  • مقدار مصرف نگهدارنده دارو بر اساس نیازهای فردی هر بیمار و بر مبنای پاسخ های هماتولوژیک بیمار متناسب با مقدار مصرف قبلی تنظیم شود. مقدار مصرف بعدی دارو، تنها پس از بهبود عوارض سمی مقدار مصرف قبلی باید تجویز شود.
  • اندازه گیری هماتوکریت یا هموگلوبین و شمارش لکوسیت و پلاکت در ابتدا و طول درمان لازم است.
  • انفوزیون آهسته وریدی دارو (24 الی 2 ساعت) از سمیت دارو می کاهد، هر چند تزریق سریع داخل وریدی (2 الی 1 دقیقه) دارو موثرتر است.
  • قبل از مصرف کرم فلوئورواوراسیل بیوپسی در شروع و طول درمان برای تأیید بهبود کارسینوم سطحی سلول های قاعده ای، توصیه می شود.
  • در صورت بروز لکه های صورتی و نرم در محل مصرف کرم، مصرف دارو باید قطع شود.
  • احتمال بروز واکنش حساسیت به نور طی درمان با کرم فلوئورواوراسیل و 2 الی 1 ماه پس از خاتمه درمان وجود دارد، لذا از قرار گرفتن در مقابل نور خورشید خودداری شود.
  • دارو به علت احتمال واکنش های شدید سمی باید تحت نظارت یک پزشک با تجربه شیمی درمانی تجویز شود.
  • بیمار باید برای آغاز درمان به دلیل خطر واکنش های شدید سمی بستری شود.
error: محتوا محافظت شده می باشد.