افراد صفراوی مزاج: خدواند متعال عنصر طبیعت را بر پایه چهار ماده اولیه (خاک، آب، باد و نور خورشید) خلق کرد و هر آفریده ای به دلیل دریافت این چهار عنصر به نسبت های مختلف، دارای طبع و مزاج سرشتی خاصی است. به طور مثال: خوردن گیاهانی که عنصر خورشید را بیشتر جذب نموده اند، باعث تحریک غدد خاصی در بدن، مانند غده تیروئید شده، لذا این مسئله موجب افزایش حرارت می گردد که در اصطلاح طب سنتی به این نوع مواد غذایی «صفرازا» می گویند مانند: (فلفل، زنجبیل، دارچین، هل، میخک و …). حال اگر از این نوع مواد غذایی به اندازه مصرف شود باعث حفظ حرارت بدن می گردد، اما اگر در مصرف آن زیاده روی شود عاملی است برای غلبه صفرا. صفرا در بعضی مواقع به دلایلی مانند: (مصرف بیش از حد غذاهای «گرم و خشک» خصوصاً ادویه جات، دوران بلوغ، زندگی یا کار در محیط خیلی گرم و خشک، کارهای سخت و پرمشقت و …) بیش از اندازه ترشح شده و در نتیجه بیماری هایی را ایجاد می کند و معمولاً بر اثر فعالیت و ترشحات زیاد کبد دارای چهره ای زردرنگ هستند، به خصوص سفیدی چشمان به زردی گرایش دارد، اغلب بدنشان داغ است و نسبت به دیگر اشخاص نیم تا یک درجه تب دارند، در بعضی از این افراد حالت هایی مانند داغ شدن بدن یا یخ کردن مشاهده می شود. عموماً دچار بیماری های پوستی می شوند و موهای شان میریزد یا دچار موخوره می شوند. در چهره آنان لکه های سفیدی ایجاد می شود که توأم با خشکی است یا در بدنشان لکه های قهوه ای پیدا می شود. معمولاً افراد صفراوی مزاج حال و حوصله خوبی ندارند و حساس و زودرنج هستند و سریع عصبی می شوند و به دیگران پرخاش می کنند یا از درون دچار خودخوری می شوند، در مجموع چهره شادابی ندارند و به غذاهای مصنوعی با مزه های ساختگی، مانند سس و رب زیاد و چاشنی هایی مانند آن عادت دارند و معمولاً از یبوست مزاج رنج می برند و مدام دستخوش دگرگونی های روحی می شوند. به طور کلی بدن انسان دارای دمای 37 درجه سانتی گراد است. صفرا مایعی زرد رنگ با طبع گرم و خشک، که توسط کبد تولید شده و در کیسه صفرا ذخیره می گردد و زمانی که غذا از معده عبور کرده و وارد اثنی عشر  می شود، به نسبت کیفیت و کمیت غذا، بدن هوشمندانه کیسه صفرا را منقبض کرده و به حسب نیاز و برای هضم مجدد مواد غذایی، درون اثنی عشر می ریزد. در طب قدیم، صفرا را با توجه به این که اثر آتش را دارد، گرم و خشک می دانند؛ یعنی صفرا اثر گرم و خشکی را در بدن ایجاد می کند و دمای بدن را بالا می برد؛ زیرا PH آن حدود 5/8 است.

عملکرد صفرا در بدن:

1. کمک به هضم مواد غذایی
2. لطافت بخشیدن به خون یا به زبان ساده تر این که از غلظت خون جلوگیری می کند به این طریق که در مجاری تنگ نفوذ کرده و جریان خون را روان می کند تا خونرسانی نه تنها در رگ ها بلکه در مویرگ ها نیز با سهولت انجام پذیرد.
3. با سوخت و سازی که در بدن ایجاد می کند تأمین کننده ی حرارت بدن است.
4. با تحریک ماهیچه های مقعد، احساس دفع را باعث می شود.
5. صفرا در سراسر بدن به دفع مواد زائد کمک می کند و عاملی است برای پاکسازی کبد.
6. تجزیه، هضم و جذب چربی مواد غذایی در روده ها کار صفرا است.
7. صفرا از بالا رفتن تری گلیسرید و کلسترول جلوگیری می کند.
8. افزایش فشارخون با وجود صفرای طبیعی امری محال است.
9. ترشح صفرای طبیعی در بدن عاملی است برای جلوگیری از ابتلا به دیابت.
10. شست و شوی روده از مدفوع و بلغم چسبنده از دیگر کارهای صفرا است.
11. صفرا با گزش و تحریک روده و ماهیچه های مقعد، احساس دفع را ایجاد می کند.

مشخصات افراد صفراوی: نشانه های افراد با طبع (گرم و خشک): میزان ترکیب عنصر آتش نسبت به عناصر دیگر، در افراد (گرم و خشک) بیشتر است و خصوصیات آتش از آنها بروز می کند. فعالیت غده تیروئید در این نوع طبایع بیشتر از طبایع دیگر است. یکی از فعالیت های غده تیروئید ترشح هورمون تیروکسین و تری یدوتیرونین است که مسئول متابولیسم و تنظیمات حرارت بدن است. هر چه ترشح این هورمون ها بیشتر باشد حرارت بدن نیز بالاتر است. این مسئله باعث بالا رفتن حرارت کبد و ترشح بیشتر صفرا از طریق کبد می شود که صفرای اضافه عامل بعضی از اختلالات در بدن است. یکی از این اختلالات، تبخیر مایعات داخل عروق توسط صفرا می باشد (به واسطه حرارت زیاد آن). اختلال دیگر را می توان این طور تفسیر کرد: کلیه ها مسئول تخلیه و دفع فاکتورهای اضافه خون هستند که در هنگام دفع صفرا مقدار زیادی آب (مایعات خون) نیز از بدن دفع می کنند این مسئله یکی دیگر از عوامل دفع زیاد مایعات بدن می باشد. یکی دیگر از دلایل دفع مایعات زیاد از بدن، ترشح کم هورمون هایی مانند وازوپرسین و آلدسترون است، حرارت بدن افراد با طبع «گرم و خشک»، بیشتر در قسمت مرکزی بدن و ران با قابل لمس است و در مناطق دیگر بدن آن چنان مشهود نیست که عبارت اند از: دارای مفاصل و استخوان بندی برجسته، اندام باریک همراه با قد کشیده و بلند، جمجمه سر کوچک، چین و چروک پیشانی، بینی کشیده و قلمی، باریکی انگشتان، مچ و ساعد، پایین تنه بزرگ از بالاتنه، در خانم ها صاحب سینه های کوچک، صاحب موهای خشک، ضخیم، برجسته و پرپشت، دارای ابروهای پیوسته، فرو رفتگی زیر چشم ها، رنگ پوست متمایل به زرد و گندمی، پوست خشک و کم رطوبت، منافذ پوستی درشت و باز، بالا بودن حرارت کبد، عطش زیاد و زود به زود تشنه شدن، اشتهای خوب، حس بویایی قوی، حس چشایی قوی، هاضمه متوسط، بوی بد دهان گاهی اوقات، بوی بد مدفوع گاهی اوقات، قار و قور شکم (روده) گاهی اوقات، به سختی و دیر چاق شدن، حساس به غذاهای گرمی بخش، داشتن هوش خلاق، تکرر ادرار، اکثر مواقع رنگ ادرار زرد پر رنگ، ناسازگاری در تابستان، رحم بد قلق در خانم ها، افت فشار با زیاده روی در خوردن غذاهای گرمی بخش، سردی انگشتان دست و پا، زود عصبانی شدن و زود آرام شدن، عصبانیت با مصرف غذاهای گرمی بخش، کم حوصله، عصبانیت در محیط های گرم، عجله در اکثر اوقات، حاضر جوابی همراه با زخم زبان، حرکات بدنی سریع و تیز و تند، با اراده و پشتکار زیاد، جدی و سخت گیر، برون گرا و اجتماعی، آینده نگر، بلند پرواز و گاهاً خیال باف، عدم آرامش در یک جای ثابت، دلسوز و مهربان، علاقه به در رأس بودن، دارای استعداد معنوی به صورت مقطعی، جویده و نیمه کاره صحبت کردن، کم خواب، بی نظم در اکثر مواقع، تند و تیز و بی قرار، تیزبین و دقیق در برخی ابعاد، مردد و دو دل در تصمیم گیری، بخل و خساست، عدم خوش بینی زیاد، لجباز و یک دنده، بد حالی در سال های جوانی، بیش فعالی در کودکان، تمایل به غذاهای چرب، شیرین و نشاسته ای، علاقه به غذاهای سردی بخش، علاقه به خوردن غذا به صورت ریزه خواری، تمایل به میوه جات آبدار و شیرین، علاقه به نوشیدنی های خنک، زیاد گرایش به غذاهای تند، تیز و شور ندارند، گاهی رگ های پشت دست پیدا و گاهی پنهان، گاهی عاشق و گاهی فارغ، گاهی پر شور و هیجان و گاهی بی میل و کم شور و هیجان، گاهی بی قرار و مضطرب و گاهی آرام و خون سرد، گاهی پر جرأت و گاهی ترسو، گاهی با اراده و گاهی سست عنصر، گاهی سریع، چالاک و تند و تیز در کارها و گاهی کند و تنبل، یک کار را با جدیت شروع کرده و بر روی آن پا فشاری می کند، اما یک دفعه آن را رها می کند، گاهی حاضر جواب و با هوش و زمانی برعکس، گاهی دارای سرعت عمل بالایی هستند و در بعضی مواقع افت پیدا می کند، گاهی پر حرارت و گاهی کم حرارت و از سرما به خود می لرزند، گاهی میل و توانایی جنسی بالا و گاهی برعکس، گاهی نبض، تند و قوی و گاهی کند و ضعیف می شود.

علائم غلبه صفرا: تشنگی مفرط و سوزش جگر، زبری پوست صورت، جوش و آکنه های پوستی زیاد، کدورت ادرار یا زرد شدن ادرار، عصبی شدن و پرخاشگری، ناراحتی معده، تلخی دهان، کم اشتهایی یا بی اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ، سردرد و درد شقیقه مکرر (به غیر از سینوزیت و میگرن)، سیاهی رفتن چشم، سرگیجه، خشکی و ترک خوردن پوست، ترک خوردن پوست دست و پا، گرمی بدن یا داشتن تب، جوشش فم العمده، دیدن خواب های هولناک (مانند جنگ و ستیز)، پوسته پوسته شدن پوست سر (شوره سر)، نمایان شدن لکه های سفید یا قهوهای در صورت یا دگیر اعضای بدن، طاسی و ریزش مو در جلوی سر و سنین جوانی، ابتلاء به بیماری آلوپسی (ریزش موضعی مو)، علاقه به نوشیدن آب یخ و خوردن یخ، یبوست مزاج، بهانه جویی، تندخویی، بدن باریک، گرمی زیاد از حد، سر کوچک، شانه جمع شده و کوچک، باسن نسبتاً بزرگ (البته نسبت به کمر باریکی که دارند)، بازوان باریک، اندام میانی نسبتاً درشت، بینی بزرگ (به دلیل حرارت زیاد قلب و کبد آنان)، کم مو، بروز حساسیت های پوستی اگزماتیک، رگ های بر آشفته، به شیرینیجات و چربی تمایل وجود ندارد، تمایل به زیاد به ترشی جات و آب، رفتارهای تند، تحرک زیاد، گیرایی زیاد و حافظه کم، در تمام فصول احساس گرما می کنند، سرما دوست، زرد شدن زبان و پوست و سفیدی چشم، خارش و گرمی دست و پا، موی غیر صاف، زبر و خشکی زبان، بروز آفت دهان و استرس و اضطراب، احساس خشکی در بینی، افزایش حرکات تنفسی، خواب کم، پرکاری تیروئید، فرورفتگی زیر چشم ها، بیرون زدگی حدقه چشم، سوزش سر دل، رفلاکس گوارش، سنگ کیسه صفرا، واریس و مشکلات عروقی مانند واریکوسل و بواسیر، داغی کف پاها، دیدن اشیاء زرد یا دیدن آتش در خواب، روحیات مردانه، تند شدن نبض، درد پهلو، احساس گز گز شدن بدن، احساس گر گرفتگی، دیر مریض شدن، خشکی و لاغری اندام ها، بیش فعالی، جدی، پشتکار زیاد، کم حوصله، فوری از کوره در رفتن، لجباز، علاقه به کشیدن سیگار، بدحالی در سال های جوانی و تابستان، پهن بودن قفسه سینه، دراز بودن قد، میل جنسی متعادل و توان معمولی در نزدیکی کردن، بروز لکه های سفید و قهوه ای در صورت و بدن، تندخویی و بهانه گیری، حس بویایی و چشایی قوی، باد کردن و خشکی زبان و بینی، ضعف اشتها، سوزش سر معده، خیال پردازی زیاد، گاهی دل درد بی علت بر اثر خوردن مواد چرب، هیجان، خشکی و قرمزی چشم، گوشه کردن ناخن، زرد شدن رنگ زبان، یرقان (زردی پوست)، زردی چشم، خشکی و ترک لب، زبری و خشکی پوست بدن، خارش و سفیدک پوست بعد از حمام، ترک پاشنه پا، چرب شدن موها، چرب شدن پوست صورت، خشک شدن بینی، سوت کشیدن گوش، گرمی و حرارت وسط شکم، بوی بد دهان، سردی انگشتان دست و پا، احساس راه رفتن مورچه روی بدن، گرایش به ترشیجات، کاهش اشتها، کاهش تمرکز (حواس پرتی)، قار و قور روده ها، یبوست شدید، زردی رنگ ادرار، تاخیر در انزال، بوی تند مدفوع و ادرار، افزایش رطوبت دهان، بی قراری، ترش رویی، اضطراب و تنش فکری، اختلالات خواب، دیدن کابوس، افزایش حساسیت و زودرنجی، شتاب زدگی و عجول بودن، خال، موخوره، فرو رفتن گوشه ناخن در پا، پوست پرتقالی، سوزش معده، اینگونه افراد را (صفراوی مزاج) گویند. همه یا اکثر نشانه های  یاد شده در بیشتر افراد صفراوی مزاج دیده می شود؛ البته میزان بروز این نشانه ها به مقدار غلبه صفرا بستگی دارد.

اصلاح مزاج افراد صفراوی مزاج:

• غذاهایی که اینگونه مزاج های صفراوی را اصلاح می کنند عبارتند از: خوردنی هایی که حالت اسیدی دارند و ترشی جات طبیعی مانند: لیمو ترش، زرشک، نارنج، گریب فروت با عسل، ترنجبین، شیر خشت، کاهو، کیوی، آلو بخارا، آلوچه، اسفناج، تمرهندی به صورت دم کرده، لیمو شیرین، پرتقال، نان جو و آش جو، مجوعاً این نوع افراد باید از غذاهای خنک استفاده کنند، یعنی از غذاهایی که PH آنها از نظر علمی زیر 3/7 باشد.
• نوشیدن مایعات کافی مانند آب خنک به همراه چند قطره سرکه محلی، آبغوره، لیموترش یا آب زرشک.
• استفاده از سالاد فصل قبل از وعده های غذایی که اکثر سالاد، خیار و گوجه باشد.
• کم خوری و استفاده از غذاهای ساده افزایش مصرف غذاهای سردی بخش مثل: (آش انار، آش آلو، سوپ جو، آش جو، نان جو، جو جوانه زده).
• نرمش و ورزش سبک و افزایش فعالیت روزانه.
• استفاده از دوش آب خنک.
• عرق کاسنی و عرق شاهتره بهترین نوشیدنی برای اینگونه افراد است.
• این افراد برای شستشو بدن خود باید از سدر و ختمی استفاده کنند.
• از تمامی غذاها و نوشیدنی هایی که دارای مزاج گرم و خشک هستند، پرهیز و در صورت ضرورت و نیاز حتماً با مصلح های آن و به مقدار خیلی کم استفاده شود. تا بزودی سلامت خود را بدست آورند، در غیر این صورت دچار بیماری های کبدی مثل کبد چرب و در صورت عدم رعایت نهایتاً دچار بیماری سیروز کبدی می شوند.
• تخلیه معده این افراد به روش قی کردن دوره ای بسیار مناسب می باشد.
• از عصبانیت، هیجانات روانی و زیاد حرف زدن بپرهیزند و در شرایط فشار عصبی، دستور تنفس و تمرینات ذهنی آرام بخش را به کار ببرند.
• از بی خوابی و کم خوابی و دیر وقت خوابیدن دوری کنند.
• از هوا، میحط، فعالیت ها و حالات روانی افزایش دهنده گرمی و خشکی پرهیز کنند و از هوای تازه و خنک بهره مند شوند.
• هر 12 ساعت بینی را با کمی روغن بادام شیرین طبیعی مرطوب کنند.
• تخم خیار معمولی و خیار چنبر + تخم کاهو + تخم کاسنی + خرفه این چهار تخم را نیم کوب کنید و یک قاشق غذاخوری به همراه یک لیوان آب و اجازه بدید هشت ساعت بماند و صبح آن را در صافی بریزد و بچلانید تا کامل عصارش خارج شود به این ترکیب میگند چهار شیره خنک و صبح ناشتا از این ترکیب میل کنند.
• یک لیتر گلاب + یک بسته تمر هندی در ظرف غیر فلز نظیر پیرکس باشد اجازه بدید 24 ساعت بماند و ساعت دو بعد از ظهر زمان غلبه صفرا یک فنجان از این ترکیب بخورید (نیازی به صاف کردن ندارید)
• برگه زرد آلو 30 عدد، عناب 15 عدد، آلوی سیاه 10 عدد، تمر هندی 1 گرم، گل نیلوفر 10 گرم، گل بنفشه 10 گرم، زرشک 10 گرم، آب نیم لیتر، طرز تهیه و مقدار مصرف داروها را شب خیسانده و صبح صاف نموده و حاصل صافی در یک نوبت میل شود.
• یک قاشق غذاخوری خاکشیر را در یک لیوان شیر داغ حل کنید و اجازه دهید یک ربع بماند و جرعه جرعه میل کنید (افرادی که دچار غلبه رطوبت در معده یا ضعف معده هستند استفاده نکنند).
• پوست هلیله زرد 3 واحد + پودر برگ کاسنی 2 واحد + خرفه خشک 2 واحد + سقمونیا نیم واحد، ترکیب و آسیاب کنید و یک قاشق غذاخوری از این ترکیب را هر شب قبل از خواب با یک لیوان آب کفلمه کنید.
• و در آخر حجامت انجام دهند.

غذاهای مفید برای افراد صفراوی مزاج:

• گوشت خروس، گوشت بز، انواع ماهی ها، سیرابی، پاچه گوسفند، شیردان گوسفند، دوغ و ماست و شیر محلی گاو، سفیده تخم مرغ، برنج، عدس، جو، ماش، باقلای تازه، نخود سبز، ریواس، پرپین، کلم برگ، پرتقال، لیموشیرین، نارنگی، گریپ فروت، نارنج، بالنگ، شلیل، کیوی، هلو، گرمک، خیار سبز بوته ای، آلو (سیاه و زرد)، انواع توت قرمز، شاه توت، توت فرنگی، انار، آلبالو، ازگیل، غوره، سیب زمینی، چغندر، کدو خورشتی، کدو قلیانی سبز، گوجه فرنگی، بامیه، قارچ، آلوبخارا، آلوچه، تمرهندی، لوبیا سبز، تخم خرفه، بالنگو، اسفرزه، خاکشیر، عناب، فلوس، تخم گشنیز، گل گاوزبان، لیموعمانی زرد، گل خبازی، گل ختمی، نیلوفر، بنفشه، تاجریزی، شاهتره، سماق، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ طعم دار، خوراک گل کلم، خوراک تند بامیه، خوراک مخلوط، آش شولی ۱، عدس پلو ساده، لوبیا سبز پلو ۳، خورش قیمه بادمجان، خورش بامیه با قارچ، سوپ گشنیز، سس معطر، همه مرکبات، انار، شاه توت، خیار، سیب، گلابی، آلبالو، گیلاس، آلو، گوجه سبز و زرشک برای افراد صفراوی مزاج مفیدند. بهترین دارو و برای ان افراد هندوانه، گرمک، کدو خورشتی، هویج فرنگی، روغن زیتون، سوپ جو با پاچه گوسفند و زردچوبه همراه با تعدادی آلوبخارا و سبزی جات، مانند اسفناج، گشنیز و لیموترش تازه است. همچنین سیب زمینی بخارپز، قارچ، بامیه، خورشتی، پیاز، برگ هلو، برگ زردآلو، مغز بادام خام، برنج سفید با روغن زیتون، کدو حلوایی، نخود فرنگی، عدس، ماش، جوی دوس، مخمر آبجو و لیموعمانی برای کبد و افراد صفراوی مزاج بسیار مفید است. نوشیدن روزانه یک تا سه لیوان آب زرشک، نیم ساعت قبل از غذا و دو و نیم ساعت بعد از آن نیز فوق العاده مفید است. بذرهای ملین، مانند خاکشیر، اسفرزه، تخم ریحان، تخم مرو، بارهنگ و بالنگو، ترشیجات طبیعی، مغز فلوس، شیرخشت، ترنجبین، عسل به مقدار کم و همراه با لیموترش تازه و به صورت شربت شده که به آرامی میل شود، انگور، کاهو، مغز و تخم خیار، تخم کدوی خام، مغز تخم هندوانه، تخم کاهو، از هر کدام به مقدار مساوی مخلوط و آسیاب کنید و روزی دو بار و هر بار یک قاشق غذاخوری در یک لیوان آب مخلوط و میل نمایید.

غذاهای مضر برای افراد صفراوی مزاج:

• گوشت گوسفند، شتر، دل و قلوه گوسفند، جگر گوسفند، مرغ (حتی محلی)، کبوتر، بوقلمون، بلدرچین، کبک، اردک، کله پاچه)، کلیه لبنیات گوسفند و شتر، سایر روغن های حیوانی، تخم مرغ، لبنیات پرچرب (کره، خامه، سرشیر و…)، ذرت، نخود، انواع لوبیا، دال عدس، خربزه، تیل عسلی، انگور، موز، آناناس، انبه، انجیر، طالبی، رطب، توت سفید، نارگیل، زیتون، شلغم، سیر، پیاز، موسیر، بادنجان، فلفل دلمه، گردو، فندق، پسته، بادام درختی، بادام زمینی، بادام هندی، کنجد، تخمه خربزه، تخمه آفتاب گردان، جلغوز، توت خشک، خرما، انجیر خشک، کشمش و مویز، پیازچه، نعناع، ریحان، ترخون، مرزه، جعفری، تره، کرفس، فلفل سیاه و قرمز، زنجبیل، هل، دارچین، میخک، سیاه دانه، زیره، زعفران، نمک زیاد، گلپر، زنیان، غذاهای سرخ شده و بو داده، خوراکی های چرب و پر حجم، کلیه غذاهای گرمی بخش، عسل به مقدار زیاد، روغن زیتون، روغن کنجد، غذاهای شور و پر ادویه، محیط های گرم و خشک مانند کنار کوره ها یا زیر نور آفتاب، مصرف انواع شور (کلم شور، خیار شور و…)، مصرف زیاد قند، شکر و شیرینی جات قنادی، بی خوابی و کم خوابی، هیجان و تنش های روزانه، ارده، شیره انگور حتی خانگی، خوراک کلم قمری، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با رب انار، خوراک لوبیا لعاب دار، لوبیا با سویا، خوراک لوبیا ساده، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک مطبل، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش شله قلمکار، آش غلات، آش حبوبات و غله ۱، آش کلم قمری با ماش، آش کلم بروکلی ۲، آش حبوبات ۱، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، آلبالو پلو، کلم پلو با سویا، نخود فرنگی پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش به، خورش لوبیا سبز، خورش هویج و به، سوپ شلغم، سوپ کلم بروکلی ۲، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر لوبیا سفید، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه فلفل دلمه ای، کماچ قارچ، شیر سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس زیتون، سس جعفری، چای، قهوه، نسکافه، لبنیات، تخم مرغ و غذاهای فریز شده، زود پز شده و سرخ شده، سس و رب، غذاهای چرب و پر حجم، ماکارونی، آش رشته، سیر و تمامی غذاهای گرم، ادویه جات تند، آب یخ، نوشابه، نوشیدن مایعات همراه غذا یا بلافاصله بعد از آن، شیرین جات قنادی و مصنوعی، آجیل شور، گوشت قرمز، بریده بریده غذا خوردن (یعنی انسان مدام در حال خوردن باشد مانند تخمه شکستن و خوردن تنقلات)، خوردن بادمجان، موز، همه غذاهای ساندویچی (مانند سویسی، کالباس، کوکتل، سمبوسه، فلافل، پیتزا، همبرگر و خوردن خربزه، آناناس و طالبی). علت ممنوع بودن این غذاها برای افراد صفراوی مزاج این است که PH این غذاها و نیز PH کبد بالا است. استفاده از این مواد، باعث افزایش دمای کبد و ترشح زیاد صفرا  و در نتیجه، ایجاد راه بندان در مجاری کبد می شود. این حالت موجب تشکیل سنگ های صفراوی در کیسه صفرا می گردد و علائمی؛ نظیر یبوست، زرد شدن چهره و دردهای شدید در ناحیه سمت راست بدن در زیر دنده های راست را در پی دارد.

بحران های صفراوی:

• در اینجا بحران هایی که در طول زمان باعث ترشح ناگهانی صفرا به خون می شود را برای شما معرفی می نماییم. بحران هایی که بارها و بارها هر یک از شما با آنها مواجه شده اید نظیر: پدیده بلوغ برای نوجوانان، پدیده ازدواج، پدیده باردار شدن، پدیده زایمان، پدیده شنیدن ناگهانی خبر بد، پدیده یائسگی، بلند کردن هالتر در بدنسازی، مسابقه فوتبال و … همگی جز بحران های صفراوی حساب می شوند یعنی با پیدایش هر کدام از دوران زندگی این افعال مختلف فوق به ناگهان مقادیر زیاد صفرا (یعنی هورمون های خونی گرم مزاج) وارد خون شده و شخص را دچار یک نوع التهاب حرارتی شدید می کند، مثل حالت گر گرفتگی در زنان یائسه.

درمان غلبه صفرا و بلغم:

• این حالت بیشتر در افرادی مشاهده میشود که کبد گرم و معده سردی دارند بهترین دارو برای این افراد خوردن 21 عدد مویز صبح ناشتا می باشد.
• برای افرادی که دچار سردی معده و گرمی کبد هستند و نمیتوانیم دارو را به صورت خوردنی به شخص بدهیم خیار یا کدو را ورقه ورقه کنید و روی کبد قرار دهید و مقداری نمک را تفت دهید و درون کیسه ای قرار دهید تا گرم است روی معده قرار دهید.

نشانه های افراد با طبع گرم(گرم مزاج):

در بدن انسان غدد درون ریزی وجود دارد که باعث ترشح هورمون هایی مانند (تیروکسین، تری یدوتیرونی، کورتیزول و …) شده که سبب بالا رفتن متابولیسم (سوخت و ساز) بدن می شوند و حرارت و گرمی بدن از ترشح خوب این هورمون ها می باشد. این غدد در بدن بعضی از افراد فعال تر بوده و باعث می شود که نشانه هایی در آن ها به وجود آید که عبارت اند از:

1. با خوردن غذاهای گرمی بخش دچار مشکلاتی مانند: (جوش های پوستی، خارش، ریزش موضعی با پراکندهی مو، داغ شدن بدن، عصبانیت، شوره سر، عطش و تشنگی و…) می شوند.
2. خون گرم و خوش برخوردند.
3. پرانرژی و فعال هستند.
4. تمایل به مصرف آب در این نوع افراد بیشتر است.
5. تمایل و توان جنسی بالاتر نسبت به سرد مزاجان.
6. زود به بلوغ می رسند.

نشانه های افراد با طبع خشک (خشک مزاج):

هورمون های وازوپرسین و آلدسترون در بدن این نوع افراد کمتر ترشح می شود که باعث دفع بیش از اندازه آب می گردد که این امر نشانه هایی را در بر خواهد داشت که عبارت اند از:

1. مستعد لاغری و فشارخون پایین.
2. به سختی چاق می شوید.
3. مستعد خشکی اعم از داخل یا خارج بدن مانند: (خشکی پوست، خشکی و سر و صدای مفاصل، خشکی داخل بینی، خشکی روده ها و یبوست و…)
4. قدرت صحبت با صدای بلند به مدت طولانی را ندارند چون سریع دچار خشکی گلو می شوند.
5. پیدا بودن مفاصل بدن همچون (ترقوه، دنده ها و …)
6. بد زخم بودن (به واسطه عدم لطافت و کم بودن حالت ارتجاعی پوست).
7. در خانم ها صاحب سینه های کوچک.
8. کم جواب.
9. موهای پر پشت و ضخیم
10. حس بویایی و چشایی قوی.
11. حالات روحی و روانی خاص مانند: (زود عصبانی شدن، سخت کوش، سخت گیر، جدی، با اراده، بدبین، لجباز و یک دنده، پایداری در قهر و آشتی، پایداری در اعتقادات چه خوب چه بد و …).
12. سردی انگشتان دست یا پا یا هر دو در اکثر مواقع.

نکته:

• گرایش به ترشی جات: آیا تا به حال متوجه علاقه افراطی کودکان به خیارسبز بوده اید؟ این مسئله از طبع گرم کودکان نشأت می گیرد که کودکان را ناخودآگاه به سمت این نوع میوه که سردی بخش است سوق می دهد تا حرارت بدن با مصرف این میوه فروکش کند. تمایل به مصرف ترشی جات هنگام غلبه صفرا نیز امری عادی است؛ زیرا بدن هوشمندانه به دنبال اصلاح مزاج بوده، لذا برای صفرازدایی، ترشی جات بهترین گزینه به حساب می آیند مصرف زیاد غذاهای چرب و پرادویه و شیرینی جات بهترین مثالی است که می توان در این زمینه بازگو کرد؛ چون صفرا به میزان بیشتری برای هضم این نوع مواد غذایی، ترشح می شود، بنابراین صفرای اضافه داخل جریان خون قرار گرفته و مغز در کنار دفع صفرای اضافه از طریق کلیه ها، ریه ها و پوست، راه کار دیگری نیز انتخاب می کند که آن افزایش تمایل فرد به ترشی جات است تا سرعت دفع صفرا از بدن، با شتاب بیشتری انجام شود. نکته: نسبت به رفع هر نوع تمایلی که به شما دست داد اعم از ترشی، شیرینی، شوری و … اقدامات لازم را انجام دهید که رمز سلامتی در توجه به تمایلات روزانه می باشد (البته در حد تعادل نه زیاده روی و هم چنین از غذاهای سالم نه غذاهای ممنوعه).
• ترش رویی: حدیثی است از امام رضا (ع) که می فرمایند: «کبد مرکز غم و کلیه مرکز شادی است»؛ از این حدیث گران سنگ چنین برداشت می شود که در غلبه صفرا، هم کبد و هم کلیه ها تحت فشار هستند؛ لذا شادی جای خود را به غم داده و فرد را تبدیل به یک انسان ترش رو می کند.
• توزیع متناسب خون گرم به همه بدن: کسانی که آشنایی هرچند مختصری با طب سنتی دارند مطلع هستند که صفرا بالا نشین است و تجمع و ماندگاری صفرا در سر، دراثر این ویژگی صفرا، به مرور باعث ایجاد مشکلاتی چون ریزش مو، سردرد، عدم تمرکز، کلافگی و خستگی فکری در سر شده که موجب می‌شود در سایر اندام ها نیز بدن، با کمبود صفرا و سردی و ضعف آن اندام ها مواجه خواهد شد از جمله: سردی اندام های انتهایی (دست و پا)، ضعف هاضمه، یبوست و سوء جذب، ضعف و خستگی پاها، دیسک و دردهای کمری و …. که وقتی فرد سر به سجده می گذارد این صفرای جمع شده در سر به دلیل بالانشین بودن به مرور در تمام بدن بطور متناسب منتشر می گردد و هرچه با آرامش و زمان بیشتری در سجده باشیم این اتفاق بهتر خواهد افتاد.