ظروف لعابی: عبارت است از این ظروف دو گونه اند: الف) ظروف گلی لعابی. ب) ظروف چدنی لعابی. هر دوی این ظروف کیفیت خوبی دارند، ولی ظروف چدنی لعابی بر اثر ضربه یا حرارت، به تدریج لعاب خود را از دست می دهند و از لحاظ بهداشتی خارج می شوند، این در حالی است که ظروف گلی لعابی یا می شکنند یا ترک می خورند که در هر دو صورت، دیگر قابل استفاده نیستند، به خصوص اگر ترک خورده باشد. روکشهای لعابی معمولاً روی ظروفی از جنس سرامیک یا چدن کشیده میشوند؛ ظروف لعابی زردرنگ که در قدیم از آنها استفاده میشد از بهترین انواع این ظروف محسوب میشوند. لعابها، طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را در بر میگیرند؛ در لعابهای رنگی برای رنگ آبی از اکسید مس، برای رنگ زرد از اکسید آهن و در برخی موارد از کرومات سرب، برای رنگ سبز از اکسید کروم، برای رنگ ارغوانی از ارغوانی کاسیوس و برای لعابهای کدر از ترکیبات سرب استفاده میشود. ظروف لعابدار کاملاً سالم تا زمانی که لعاب سطح آن آسیب ندیده باشد، خصوصیاتی مشابه ظروف استیل دارند، اما در صورت آسیب دیدگی سطح ظرف و به ویژه اگر ظروف لعابی در شرایط استاندارد تهیه نشوند، میتوانند ترکیباتی سمی مانند سرب، کادمیوم، آرسنیک و پیگمنتهای رنگی شیمیایی را به داخل ظرف آزاد کنند بنابراین، استفاده از ظروف لعابی غیر استاندارد برای سلامت مضر است و باعث کند ذهنی، افسردگی و بعضی مسمومیتهای دراز مدت دیگر میشود. توجه داشته باشید که هنگام شستوشوی ظروف لعابی نباید از سیم استفاده کرد و در صورتی که این ظروف ترک بردارند باید از استفاده از آنها خودداری کرد و حتی برای نگهداری غذا هم از آنها استفاده نکرد. با توجه به مصرف برخی از فلزات سمی نظیر کادمیوم و سرب در ساختمان لعاب مخصوص ظروف فلزی، در صورت وجود خراش و ریختگی، نگهداری مواد غذایی مرطوب به ویژه اسیدی در این گونه ظروف به ویژه برای مدت طولانی، میتواند خطرآفرین باشد. این نوع ظروف را نباید زیاد گرم یا سرد و یا پرتاب کرد یا اینکه تحت ضربه قرار داد، زیرا لعاب سطح آنها ترک برداشته و میریزد.
خواص ظروف لعابی:
- یکی از علت های مفید بودن این نوع ظروف، این است که هنگام طبخ، مواد غذایی با این ظروف ترکیب نمی شود و هیچ نوع تغییری در آن به وجود نمی آید.
- یکی از محسنات ظروف لعابی این است که باید شعله و حرارت اجاق کم باشد؛ در غیر این صورت، حرارت زیاد به ظروف لعابی صدمه می زند.
- استفاده از این ظروف و حرارت ملایم، موجب آرام پختن غذا و در نتیجه، خوشمزگی و لذیذ شدن آن می شود.