شناخت دارو: عبارت است از داروهای تسکین دهنده درد ضد التهاب مانند سلكوكسيب به ضد درد های NSAIDs معروف هستند. این دارو در تسکین دردهایی نظیر آرتریت (التهاب مفاصل)، دردهاي رماتيسمي، دردهاي استخوانی و عصبی كاربرد دارد. این دارو با کاهش التهاب و تسکین درد به بهبود وضعیت بیمار کمک می کند. سلكوكسيب 100 و سلکوکسیب 200 با مسدود کردن اثر آنزیم سیکلوکسیژناز، منجر به کاهش ساخت ماده ای شیمیایی به نام پروستاگلاندين در بدن می شود که مسئول ایجاد درد و التهاب در ناحیه آسیب دیده می باشند. در نتیجه با مهار آنزیم های سکلوکسیژناز و کاهش تولید پروستاگلاندين، درد و التهاب کاهش می یابد.
دسته دارویی:
- ضد التهاب های غیر استروئیدی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- بر خلاف بسیاری از NSAID ها که هر دو نوع سیکلواکسیژناز COX-1 و COX-2را مهار می کنند،داروی سلکوکسیب یک مهار کننده غیر رقابتی انتخابی آنزیم سیکلواکسیژناز 2 COX-2 است.
- مکانیسم اثرسلکوکسیب مهار سنتز پروستاگلاندین ها از طریق مهار COX-2 است. COX-2 به شدت در بافت های التهابی توسط واسطه های التهابی بیان می شود. COX-2 همچنين نقش فيزيولوژيکی در تعداد محدودي از بافت ها از جمله در دستگاه تناسلي زن، کليه و احتمالاً اندوتليوم عروقي دارد.
- مهار سنتز پروستاگلاندین E2 که (میانجی کننده درد) ناشی از مهار COX-2 است و بهکاهش علائم درد کمک می کند.
- سلکوکسیب برایدرمان آرتریت روماتوئید، استئوآرتریت و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) مورد استفاده قرار می گیرد. به علت فقدان اثرات پلاکتی، سلکوکسیب جایگزین آسپیرین برای پیشگیری قلبی عروق نیست.
اشکال دارو:
- کپسول
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: درد حاد و دیسمنوره اولیه: 400 میلی گرم در ابتدا و سپس 200 میلی گرم در صورت نیاز در روز اول؛ 200 میلی گرم هر 12 ساعت در صورت نیاز در روزهای بعد.
- اسپوندیلیت انکیلوزان: 200 میلی گرم خوراکی یک بار در روز و یا منقسم در هر 12 ساعت؛ اگر اثری پس از 6 هفته ایجاد نشد، ممکن است به 400 میلی گرم در روز افزایش یابد؛ در صورت عدم پاسخ کافی پس از 6 هفته از مصرف 400 میلی گرم در روز، درمان قطع شود.
- استئوآرتریت: 200 میلی گرم خوراکی یک بار در روز و یا منقسم در هر 12 ساعت.
- آرتریت روماتوئید: 100 الی 200 میلی گرم خوراکی هر 12 ساعت.
- اطفال: آرتریت روماتوئید نوجوانان: کمتر از دو سال: ایمنی و اثربخشی مشخص نشده است. بیشتر از دو سال و 10 الی 25 کیلوگرم: 50 میلی گرم خوراکی هر 12 ساعت. بیشتر از دو سال و بیشتر از 25 کیلوگرم: 100 میلی گرم خوراکی هر 12 ساعت.
عوارض جانبی دارو:
- سینوزیت، فشار خون بالا، اسهال، سردرد، سرفه، رفلاکس معده، تهوع، استفراغ، سرگیجه، سوء هاضمه، ادم محیطی، تب، نفخ، بی خوابی، درد مفاصل، درد شکمی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، فارنژیت، بثورات پوستی.
تداخلات دارویی:
- پروتامین سولفات، تاناستوم، دروسپیرونون، جینکوبیلوبا، نتونال، پگ اینترفرون آلفا 2 بی، دوکسازوسین، میپومرسن، آپیکسابان، مگلومین کامپاند، تراوپروست، انالاپریل، تیوریدازین، لیزینوپریل، متوترکسات، کاپتوپریل، کتورولاک، بنازپریل، آمینولوولینیک اسید خوراکی، پریندوپریل، تراندولاپریل، رامیپریل، فوزینوپریل، کیناپریل، موکسی پریل، الیگلوستات، ورتیوکستین، گلیسرول فنیل بوتیرات، پمترکسد/ پمترکسید، دیاتریزوات (آمیدوتریزوئیک اسید)، اوروکیناز، یوتالامات، آمینولوولینیک اسید موضعی، متیل آمینو لوولینات، کوردیسپس، برمفناک، آیوکساگلات، رمدسیویر، کانابیدیول، آمینوهیپورات سدیم.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، حساسیت به آسپرین، هپاتیت مزمن، درد پس از عمل جراحی پیوند عروق کرونر.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در صورت ابتلاي بيمار به آسم، سابقه زخم يا خونريزي گوارشي و براي افراد سيگاري، وجود نارسائی کليوي و كبدي، اين دارو بايد با احتياط كامل مصرف شود.
- به دليل احتمال احتباس مايعات، در بيماران مبتلا به نارسايي احتقاني قلب، ادم و فشارخون بالا، كم‌كاري قلبي و اعتياد به الكل، اين دارو بايد با احتياط فراوان استفاده شود.
- در صورت كاهش حجم مايع خارج سلولي، قبل از شروع مصرف دارو بيمار بايد به ميزان كافي مايعات دريافت كند.
- از آنجايي كه اين دارو باعث وخيم‌تر شدن كم خوني مي‌شود. آزمايشات هماتوكريت و هموگلوبين در بيماران تحت درمان توصيه مي‌شود.
- قطع مصرف دارو بايد به طور تدريجي صورت گيرد.
- در صورت بارداری و یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید تا داروی ضد حساسیت مناسب شرایط شما را برایتان تجویز نماید.
- در صورت سابقه آسم، حساسیت، زخم معده یا دوازدهه و بیماری های گوارشی (مانند کرون)، بیماری قلبی یا عروقی، لوپوس، مشکلات کبدی، کلیوی، بیماری پارکینسون، صرع و سایر موارد به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورتی که سابقه فشارخون بالا و يا وجود لخته در عروق را دارید، پزشک خود را مطلع نمایید.
- از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
- در صورت سابقه حساسیت به داروهای ضد درد (مانند آسپرین، ايندومتاسين، سلکوکسیب و پوبروفن و…) به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورت سابقه قند یا کلسترول خون بالا به پزشک خود اطلاع دهید.
- در افراد بالای ۶۵ سال و زير ١٨سال این دارو باید احتیاط بیشتر و تحت نظر پزشک مصرف شود.
- در صورتی كه سيگاری هستيد، به پزشک خود اطلاع دهید.