شناخت دارو: عبارت است از یک داروی گشاد کننده مجرای هوایی ریه است که در درمان برونشیت و آلرژی تنفسی مثل آسم استفاده می شود، همچنین این دارو در جلوگیری از زایمان قبل از موعد نیز مصرف می شود.
دسته دارویی:
- گشاد کننده های برونش و داروهای ضد آسم
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- سالبوتامولاز ترکیبات مقلد سمپاتیک است که با اثر بر گیرنده های بتا 2 آدرنرژیک در ریه ها موجب شل شدن عضله صاف مجاری هوایی می شود.
- سالبوتامول(آلبوترول) یک آگونیست انتخابی بر گیرنده های بتا 2 آدرنرژیک با ساختاری مشابه تربوتالین می باشد که سالبوتامول برای درمان آسم و سایر حالات همراه با انسداد برگشت پذیر راه های تنفسی استفاده می شود.
- سالبوتامولبه دنبال مصرف استنشاقی به سرعت جذب سیستمیک می گردد. غلظت سیستمیک دارو پس از استنشاق کم می باشد. اثر دارو پس از 5 الی 15 دقیقه شروع شده و 1 الی 1.5 ساعت پس از 2 استنشاق به حداکثر مقدار خود می رسد. متابولیسم سالبوتامول کبدی است. حدود 72% از دوز استنشاق شده (28% بصورت تغییر نیافته و 44% بصورت متابولیت) از طریق ادرار طی 24 ساعت دفع می گردد. نیمه عمر آن 1.6 ساعت است. مدت اثر دارو از راه استنشاقی 3 تا 6 ساعت می باشد. از راه خوراکی اثر دارو پس از 15 الی 30 دقیقه شروع می شود و طی 2 الی 3 ساعت به حداکثر می رسد و مدت اثر آن 8 ساعت و یا بیشتر می باشد.
اشکال دارو:
- قرص، آمپول، اسپری، شربت.
مقدار مصرف صحیح:
- نوع خوراکی حداقل 8 و حداکثر 32 میلی گرم و در نوع استنشاقی یک یا دو پاف می باشد.
- مقدار مصرف معمول برای اسپاسم برونش: درمان اپیزودهای حاد یا جلوگیری از بروز علائم ناشی از اسپاسم برونش: کودکان و بزرگسالان: هر 4 الی 6 ساعت 2 پاف (در بعضی بیماران هر 4 ساعت 1 پاف کفایت می کند). مقدار مصرف معمول برای جلوگیری از اسپاسم برونش ناشی از فعالیت بدنی: کودکان با سن 4 سال و بالاتر و بزرگسالان: 2 پاف 15 تا 30 دقیقه قبل از فعالیت بدنی.
اثر دارو:
- بستگی به نوع مصرف دارو دارد.
قبل از مصرف دارو:
- مصرف این دارو در بیماران تیروئیدی، بیماری قلبی، افراد مبتلا به فشارخون و دیابت (مرض قند) باید با احتیاط باشد.
عوارض جانبی دارو:
- سردرد ، افزایش فشارخون ، التهاب گلو ، سرفه ، لرزش ، کاهش پتاسیم خون ، آنژین صدری ، درد عضلات اسکلتي ، التهاب قسمت فوقانی دستگاه تنفسی ، گشادی عروق محیطی، اسیدوز متابولیک.
تداخلات دارویی:
- آمی تریپتیلین ، پروپرانولول ، دوکسپین ، آتنولول ، آتوموکستین ، آمیودارون ، اریترومایسین ، افلوکساسین ، ایمی پرامین ، کلومیپرامین ، فلکاینید/ فلکایینید ، کینیدین/ کوئینیدین ، موکسی فلوکساسین ، مکلوبماید ، نورتریپتیلین ، نیلوتینیب ، کلاریترومایسین ، کلوزاپین، سیتالوپرام ، فلوکستین ، فوروزماید ، گرانیسترون ، لووفلوکساسین ، متولازون ، ترائیل سیپرومین ، تریمی پرامین ، جمی فلوکساسین ، دسیپرامین ، سوتالول ، سیپروفلوکساسین ، متوپرولول ، کارودیلول ، فورمترول ، بیزوپرولول ، کوئتیابین/ کولیابین ، بندروفلومتازید، سیکلوپنتیازید.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- اگر هنگام مصرف این دارو دچار خشکی دهان شدید، بهتر است پیش از مصرف دارو، دهانتان را با آب شستشو دهید.
- در صورت وجود بيماري هاي قلبي و عروقي شامل آريتمي قلبي، عدم كفايت ميوكارد و عروق كرونر، افزايش فشارخون، بيماري ايسكمي قلبي، طولاني شدن فاصله QT، پركاري تيروئيد و ديابت بايد با احتياط فراوان تجويز شود.
- درمان با محرك هاي گيرنده بتا دو آدرنرژيك ممكن است باعث كاهش شديد پتاسيم سرم شود. اين اثر در صورت مصرف همزمان تئوفيلين و مشتقات آن، كورتيكوستروئيدها، داروهاي مدر و بوسيله هيپوكسي ممكن است تشديد شود.
- مصرف خوراكي يا تزريقي دارو مي تواند انقباضات رحم را مهار نمايد.
- مصرف همزمان دارو با مسددهاي بتاآدرنرژيك، كدئين، گليكوزيدهاي ديژيتال، مهار كننده هاي منوآمين اكسيداز(MAO) و ضدافسردگي هاي سه حلقه اي بايد با احتياط صورت گيرد.
- از تماس آئروسل هاي استنشاقي با چشم ها بايد اجتناب كرد.
- بيشتر از دو استنشاق در يك زمان با فواصل 2 الی 1 دقيقه اي مصرف نشود.
- قرص ها را بايد به طور كامل بلعيد و از له كردن، شكستن و يا جويدن آنها خودداري نمود.
- در صورتي كه پس از مصرف دارو اشكال در تنفس باقي مانده يا بدتر شد، بلافاصله به پزشك اطلاع داده شود.
- در صورت بروز خشكي لب و گلو، پس از هر بار مصرف دارو دهان با آب شسته شود.
- در صورت ضرورت همزمان يك آئروسل استنشاقي كورتيكوستروئيد با اين دارو، بهتر است آئروسل سالبوتامول 5 دقيقه زودتر مصرف شود.