شناخت دارو: عبارت است از ریفامپین از آنتی بیوتیک های ضد باکتری است که در درمان بیماری سل، عفونت های حاد و بیماری جذام مورد استفاده قرار می گیرد.
دسته دارویی:
- داروهای ضد باکتری (آنتی بیوتیک)
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- ریفامپین یک دارویآنتی بیوتیک هست که با از بین بردن و یا توقف رشد باکتری های حساس فعالیت می کند. اثرات باکتریوسید دارد و بر رنج وسیعی از ارگانیسم های گرم مثبت و گرم منفی موثر است.
- ریفامپینبا مهار RNA پلی مراز وابسته به DNA در سلول های حساس باکتری عمل می کند. آنچه که مشخص است این است که ریفامپین تنها در آنزیم های باکتری مداخله می کند و بر سلول ها و آنزیم های باکتری ها بی تأثیر است.
- ریفامپین در مصرف خوراکی جذب خوبی دارد و به طور وسیع در بافت ها و مایعات بدن از جمله مایع مغزی و نخاعی پراکنده می شود. متابولیسم آن کبدی است و دفع آن از طریق صفرا، و به میزان کمتری نیز از طریق ادرار می باشد بنابراین در بیماران با نارسایی کلیه نیازی به تنظیم دوز ندارد.
اشکال دارو:
- قرص، کپسول، قطره خوراکی، شربت
مقدار مصرف صحیح:
- بستگی به شرایط بیمار دارد و در حدود 450 الی 1200 میلی گرم در روز است.
- توبرکلوزیس: بزرگسالان: 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم برای یک روز و حداکثر تا 600 میلی گرم روزانه، به صورت خوراکی یا تزریق وریدی اطفال: 10 تا 20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم و حداکثر تا 600 میلی گرم روزانه، به صورت خوراکی یا تزریق وریدی
مصرفریفامپین در این مورد به صورت یکبار در روز و 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا به همراه یک لیوان آب توصیه می شود. - حامل مننگوکوک: بزرگسالان: 600 میلی گرم دوبار در روز برای دو روز اطفال 1 ماه و بیشتر: 10میلی گرم به ازای هر کیلو گرم (تا حداکثر 600 میلی گرم در هر دوز) هر 12 ساعت برای دو روز.
- اطفال زیر 1 ماه: 5 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم هر 12 ساعت برای دو روز.
اثر دارو:
- چند روز پس از مصرف ظاهر می شود و به مدت یک روز کامل باقی می ماند.
قبل از مصرف دارو:
- مصرف این دارو در افرادی که از لنزهای چشمی استفاده می کنند و دچار اختلالات طولانی مدت کلیه هستند باید با احتیاط باشد.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع ، سردرد ، ایجاد سوزش معده ، کاهش اشتها ، گیجی ، اسهال ، ضعف ، تب 1 ، درد عضلانی ، لرزش ، خارش ، نفخ ، خواب آلودگی ، راش پوستی ، مدفوع تیره و قیری شکل ، خستگی ، زردی پوست ، زردی چشم ، تنگی نفس ، تورم صورت ، تورم زبان ، تنگی قفسه سینه, درد معده ، تغییرات دید، تغییرات رفتاری ، اسپاسم خفیف معده ، واکنش های ازدیاد حساسیت ، ادرار تیره یا خون آلود ، تغییر میزان ادرار ، درد و تورم مفصل ، درد و تورم و قرمزی در محل تزریق ، قرمزی و تورم و پوسته ریزی ، تورم بازوها ، مشکلات کبدی، مدفوع کم رنگ، خونریزی غیر طبیعی.
تداخلات دارویی:
- آملودیپین + والسارتان، اتینیل استرادیول+ دروسپیرنون ، ارگوتامین سی ، ایرینوتکان ، بوسپیرون، پراسوگرل ، پروپافنون ، تاکرولیموس، تینیدازول ، دالوروبیسین، دايسون ، دلازاکورت، دگزامتازون، دیدروژسترون ، دیروپیرامید/ دیسوپیرامید ، وریکونازول ، داروناویر ، رانولازین ، فلودروکورتیزون ، گلیم پراید ، لوراتادین ، لوونورژسترول ، متیل ارگونوین ، میدازولام ، هالوپریدول ، والپروات سدیم، کاربامازپین ، داریگاتران ، دونپزیل ، نوافن ، پروینسید ، اکسی کدون ، آناراناویر ، پرازی کوانتل ، لينزوليد ، ساکویی ناویر/ ساکیناویر، ایواکافتور ، کاسپوفانجین ، کینیدین/ کوئینیدین ، کلرپروپامید ، ایندیناویر ، ریتوناوير ، التريبتان ، الوكسادولین ، آفاتینیب، آموباربیتال پردنیزولون ، پیتاواستاتین ، پروپوکسیفن ، ایوابرادین ، اتینیل استرادیول ، آپیکسابان ، نلفیناویر ، آلموتریپتان ، آکسیتینیب ، پازوپانیب، تولوایتان ، کنتراسپتیو تری فازیک ، داساتینیب ، ومورافنیب ، بازدوکسیفن + سفاماندول ، ابيراترون ، کوپانلیسیب ، بریگاتینیب، لیپراناویر ، پیرازینامید ، روفلومیلاست ، ترپروستینیل ، الیگلوستات ، جفيتينيب ، ورتيوکستین ، ادوکسابان ، ریلپیویرین ، سوورکسانت رالتگراویر ، ماراویروک ، نیز ولدیپین ، نیکاردیپین ، آكالابروتينيب ، فوستاماتینیب ، یولی پریستال ، دابرافنیب ، اتراویرین ، دولوتگراویر ، استروپیپات ، کابازی تاکسل، پیرفتی دون ، نینتدانیب ، داریفناسین ، کاناگلیفلوزین ، کوبیسیستات ، دلاویردین ، تلاپرویر ، سوفوسبوویر و ولپاناسویر ، دوتاستراید ، نراتینیب ، دکس لانسوپرازول ، الاگولیکس ، تاسیملتئون ، ایماسیکلیب ، آپرمیلاست ، الویتگراویر ، ماسیتنتان ، استری پنتول ، ترابکتدین ، بداکیلین ، سیمپرویر ، بالبوسيكليب ، لوماکافتور/ ایواکافتور ، گیلتریتینیب ، گلاسدگیب ، واکسن حصبه (تیفوئید)، لاروتركتينيب ، الباسویر/ گرازوپرویر ، وراپاکسار ، آتوواکون/ پروگوانیل، پیتولیسانت ، دارولوتامید ، آلپلیزیب ، تراکافتور/ ایواکافتور ، لوپیناویر + ریتوناویر ، امبی تاسویر پاریتاپرویر/ ریتوناویر ، الگزاکافتور/ تراکافتور و ایواکافتور ، رمدسیویر ، کاناپيديول آمپر یستتان، رولاپیتالت ، بیانگر اوپر ، وكستوتور و پر بار اسلام ، آرتسونات ، آواپریتینیب ، آسونا پرویر، شوپیالت ، سوپرازون ، کیمائینیب ، برومازیام ، دینسترول.
موارد منع مصرف:
- آلرژی به دارو و یا ترکیبات موجود در آن، آلرژی به هر یک از مشتقات ریفامايسين مثل ريفابيوتين، مصرف داروهایی که با این دارو تداخل دارند.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- مصرف بیش از حد این دارو ممکن است موجب آسیب دیدگی کبد، ضعف و دل بهم خوردگی در فرد شود.
- مقدار مصرف دارو در صورت وجود عیب کار کبد باید کاهش داده شود.
- در صورت ابتلای بیمار به اختلالات کبدی و در صورت درمان دراز مدت انجام آزمون های کار کبد به طور ادواری توصیه می شود.
- در صورت ابتلای بیمار به عیب کار کلیه (در صورتی که دارو به مقداری بیش از 600mg/day مصرف می شود)، این دارو باید با احتیاط فراوان مصرف شود.
- باید به بیماران توصیه نمود در صورت استفاده از قرص های جلوگیری کننده از بارداری در طول درمان با این دارو، حتماً از سایر روش های جلوگیری از بارداری نیز استفاده نمود.
- در صورت مصرف ریفامپین احتمال تغییر رنگ لنزهای نرم وجود دارد.
- در صورت قطع مصرف دارو، مصرف آن را باید مجدداً با مقدار کم آغاز کرد وبه تدریج مقدار مصرف آن را افزایش داد. در صورت بروز عوارض جانبی جدی، باید مصرف دارو را برای همیشه قطع کرد.
- بیمار یا اطرافیان وی را باید از نظر تشخیص علایم اختلال کبدی آگاه ساخت و به بیمار یاد آور شد در صورت بروز علایم این اختلال از جمله، تهوع مداوم، استفراغ، بی حالی و یرقان فوراً مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کند.