شناخت دارو: عبارت است از ریواروکسابان (Rivaroxaban) که با نام تجاری زارلتو (Xarelto) شناخته می‌شود، نوعی ترکیب ضد انعقادخون است که از تشکیل لخته‌های خونی جلوگیری می‌نماید. ریواروکسابان به منظور پیشگیری و همچنین درمان ترومبوز وریدی عمقی (DVT) استفاده می‌شود. ترومبوز وریدی عمقی ممکن است به آمبولی ریوی منجر شود که می‌تواند تهدید کننده حیات باشد. این دارو همچنین در افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی استفاده می‌شود. فیبریلاسیون دهلیزی نوعی اختلال ریتم قلب است و می‌تواند به سکته مغزی منجر شود. این دارو خطر سکته‌های مغزی را در این افراد کاهش می‌دهد.

دسته دارویی:

• ضد انعقادها

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• داروی ریواروکسابان با مهار مستقیم،انتخابی و برگشت پذیر فاکتور Xa در دو مسیر انعقادی داخلی و خارجی موجب قطع چرخه انعقادی می شود و مانع از ساخت ترومبین می شود. ترومبین هم پلاکت ها را فعال می کند هم فیبرینوژن محلول را به فیبرین نامحلول تبدیل می کند. مهار فاکتور Xa به صورت وابسته به دوز ریواروکسابان می باشد.ریواروکسابان یک ترکیب ضد انعقادخون است که با مهار مستقیم فاکتور Xa مانع شکل گیری ترومبین می شود.پس از مصرف خوراکی داروی ریواروکسابان به سرعت جذب می گردد و غلظت پلاسمایی پس از 2-4 ساعت به حداکثر مقدار خود می رسد.فراهمی زیستی دوز 10 mg بیش از 80% می باشد. ریواروکسابان حدود 92% تا 95% به پروتئینهای پلاسما پیوند می یابد. متابولیسم داروی ریواروکسابان کبدی و از طریق CYP3A4/5 و CYP2J2. انجام می گیرد.دفع آن عمدتا از طریق ادرار و بمقدار کمتر از طریق مدفوع صورت می پذیرد. نیمه عمر حذفی نهایی آن 5 تا 9 ساعت می باشد که در سالمندان به 11 تا 13 ساعت می رسد.

اشکال دارو:

• قرص

مقدار مصرف صحیح:

• مقدار مصرف معمول برای پیشگیری از سکته‌های مغزی در افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی: بزرگسالان: 20 mg خوراکی یک بار در روز.
• مقدار مصرف معمول برای ترومبوز وریدی عمقی (DVT): بزرگسالان: مقدار اولیه: 15 mg خوراکی ، دو بار در روز بمدت 21 روز. مقدار نگهدارنده:20 mg خوراکی یک بار در روز تا خاتمه مدت درمان.
• مقدار مصرف معمول برای آمبولی ریوی: بزرگسالان: مقدار اولیه: 15 mg خوراکی ، دو بار در روز بمدت 21 روز. مقدار نگهدارنده:20 mg خوراکی یک بار در روز تا خاتمه مدت درمان.
• مقدار مصرف معمول برای پیشگیری از ترومبوآمبولی وریدی (VTE) در بیمارانی که تحت عمل جراحی تعویض زانو یا لگن قرار گرفته‌اند: بزرگسالان: مقدار اولیه: 10 mg خوراکی یک بار در روز، اولین دوز 6 تا 10 بعد از عمل مصرف شود. طول مدت درمان: جراحی تعویض زانو: 12 روز، جراحی تعویض لگن: 35 روز.

عوارض جانبی دارو:

• تهوع , دردشکمی , خستگی مفرط , خارش شدید , سوءهاضمه , عفونت دستگاه ادراری , ادم محیطی , سینوزیت , پشت درد , سکته مغزی , خونریزی , افزایش ALT , افزایش AST , دندان درد.

تداخلات دارویی:

• پراسوگرل , دیگوکسین , ناپروکسن , آتنولول , آتوموکستین , آلبندازول , آلپرازولام , آمانتادین , آملودیپین , کاربامازپین , کارودیلول , کلاریترومایسین , سلکسیب , سیلوستازول , سیکلوسپورین , هپارین , وارفارین , کاپتوپریل , آمی تریپتیلین , آمیودارون , اپرپیتانت , اریترومایسین , امگا 3 , بورتزومیب , سولفین پیرازون , میتوتان , تیروفیبان , ایندیناویر , ریتوناویر , دسیرودین , فنین دیون | فنیندیون , آپیکسابان , داساتینیب , ایبریتومومب تیوکستان , توسیتومومب , روکسولیتینیب , ایپیلی موماب , ادوکسابان , بتریکسابان , پروترومبین انسانی , اکساپروزین , فنوپروفن , آنتی ترومبین 3 , کوبیسیستات , اوروکیناز | یوروکیناز , ایکوزاپنت , راموسیروماب , برمفناک , سارسایکلین , پاتیرومر , کانگرلور , دفیبروتاید , توکاتینیب , فاکتور 10.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن. خونریزی فعال

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• شایع ترین عارضه داروی ریواروکسابان خونریزی می باشد؛ خونریزی های عمده (به عنوان مثال خونریزی داخل جمجمه ای، خونریزی گوارشی،خونریزی شبکیه ای ، هماتوم اپیدورال ، خونریزی آدرنال) با مصرف ریواروکسابان گزارش شده است.
• ریواروکسابان در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی متوسط تا شدید(رده B و C کودک پیو) یا دارای بیماری کبدی ناشی از اختلال انعقادی با احتیاط فراوان مصرف شود.
• داروی ریواروکسابان در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی متوسط (کلیرانس کراتین 30 تا 50 mL/minute) با احتیاط مصرف گردد.مصرف ریواروکسابان در صورت بروز نارسایی کلیه حاد قطع گردد. استفاده ریواروکسابان در بیمارانی که در مرحله پیشرفته ای از بیماری کلیه ESRD نیازمند همودیالیز قرار دارند توصیه نمی شود.
• امنیت و کارایی مصرف داروی ریواروکسابان در بیماران دارای دریچه مصنوعی قلب یا روماتیسم قلبی قابل توجه( شامل استنوز دریچه میترال) به اثبات نرسیده است.در صورت بروز علائم خونریزی ( استفراغ خون یا استفراغ شبیه دانه های قهوه، سرفه همراه با خون ، وجود خون در ادرار،مدفوع قیری، سیاه ، قرمز،خونریزی لثه،خونریزی غیرعادی واژن، کبودی بدون دلیل یا هر گونه خونریزی که متوقف نمی شود) ، گیجی شدید، سنکوپ، پارستزی (گز گز و مورمور شدن پوست) ، احساس ناتوانی ، سردرد شدید، ادم فورا به پزشک معالج مراجعه نمایید.
• قرص های 15 و 20 mg ریواروکسابان را همراه غذا مصرف کنید. غذا موجب افزایش فراهمی زیستی دراین مقادیر مصرف می شود.