راه های جلوگیری از بارداری: عبارت است از پیشگیری از بارداری یعنی استفاده از ابزار، دارو، مواد، روش های جنسی یا عمل جراحی به منظور جلوگیری از تشکیل نطفه یا حاملگی است. افراد با این روش می توانند زمان بچه دار شدن را انتخاب کنند. ابزار و روش های مختلفی برای زنان و مردان وجود دارد که به پیشگیری از بارداری کمک می کند. بعضی روش ها بیشتر از بقیه قابل اطمینان هستند. در اغلب موارد، میزان تأثیر یک شیوه به میزان دقت هنگام استفاده از آن بستگی دارد. به طور مثال، اگر از قرص ضد بارداری درست استفاده شود، در ۹۹ درصد از موارد موثر عمل می کند. با این حال، از آنجایی که افراد دچار اشتباه میشوند، سالانه ۹ زن با وجود استفاده از این قرص باردار می شوند.
باورهای غلط در مورد پیشگیری از بارداری:
- در دوران قاعدگی نمی توان حامله شد:حامله نشدن زنان در دوران قاعدگی حقیقت ندارد. شاید قدرت باروری طی چند روز اول کاهش پیدا کند، اما احتمال حاملگی وجود دارد، زیرا اسپرم می تواند تا چند روز در بدن زن باقی بماند.
- اگر در وان آب گرم رابطه جنسی برقرار کنید حامله نمی شوید:آمیزش جنسی در وان آب گرم یا استخر مانع از بروز حاملگی نمی شود. همچنین هیچ پوزیشن جنسی مانع از بارداری نیست.
- ادرار یا دوش گرفتن بعد از سکس مانع از بارداری می شود:دوش گرفتن با هر گونه مواد بعد از آمیزش جنسی مانع از بارداری نمی شود.
- اسپرم کش غیر پزشکی:قرار دادن خمیر دندان یا بذر در واژن مانع از حاملگی نمی شود و هرگز نباید برای پیشگیری از بارداری از این مواد استفاده کرد.
- سکس بدون دخول، انزال یا ارگاسم بی خطر است: حتی اگر مرد به انزال نرسد، زن می تواند حامله شود. هر زمان که ذکر (یا پیش آب) وارد واژن شود، امکان حاملگی وجود دارد. چه زن به ارگاسم برسد یا نرسد یا عاشق طرف مقابل باشد یا نباشد، احتمال حاملگی وجود دارد.
- شیردهی مانع از بارداری می شود: زن می تواند در دوران شیردهی باردار شود البته احتمال آن پایین تر است.
- استفاده از دو کاندوم شانس پیشگیری را دو برابر می کند:استفاده از دو کاندوم یا یک کاندوم محکم بیشتر از یک کاندوم مصونیت ایجاد نمی کند. استفاده همزمان از کاندوم زنانه و مردان می تواند خطر حاملگی را افزایش دهد، زیرا ممکن است در اثر برخورد پاره شوند.
راهکارهای طب نوین:
- خودداری:پرهیز جنسی به معنی اجتناب از دخول است.
- بیرون کشیدن: این روش که جماع منقطع نیز نامیده می شود مربوط به زمانی است که مرد ذکر را از مهبل خارج می کند تا انزال بیرون از مهبل رخ دهد. به طور نظری، این روش مانع از تخلیه ی اسپرم در مهبل می شود. به گفته خدمات کنترل جمعیت آمریکا، هر سال، از بین ۱۰۰ خانمی که از این روش استفاده می کنند، ۲۰ نفر حامله می شوند. به عبارت دیگر، بیرون کشیدن ۸۰ درصد موثر است، اما به میزان دقت و تداوم آن بستگی دارد. برای بروز حاملگی لزوماً ذکر نباید وارد مهبل شود. مثلا، اگر پیش از عمل جنسی اسپرم وارد مهبل شود، حاملگی رخ می دهد.
- استفاده از کاندوم مردانه: کاندوم مردانه مانند سد مانع از ورود اسپرم به مهبل می شود و از حاملگی پیشگیری می کند. مرد قبل از دخول آن را روی آلت خود می کشد. جنس کاندوم از پلییورتن یا لاتکس است. همچنین به پیشگیری از انتقال بیماری های مقاربتی نیز کمک می کند. میزان اثرگذاری آن ۸۲ درصد است. از هر ۱۰۰ خانم، ۱۸ نفر با وجود استفاده شریک آن ها از کاندوم حامله می شوند.
- استفاده از کاندوم زنانه: کاندوم زنانه، یا فمیدوم، از جنس پلییورتن است. در دو طرف آن حلقهانعطاف پذیر تعبیه شده است. یک حلقه پشت لگن خاصره قرار می گیرد تا کاندوم را سر جای خود نگه دارد و حلقه ی دیگر بیرون مهبل باقی می ماند. ممکن است قبل از دخول ماده اسپرم کش در مهبل قرار گیرد. این مواد اسپرم را به صورت شیمیایی از بین می برد. می توان از این محصول به تنهایی یا در کنار ابزار فیزیکی پیشگیری استفاده کرد. کاندوم زنانه ۷۹ درصد اثرگذار است. سالانه حدود ۲۱ زن با این روش حامله می شوند. پیدا کردن فمیدوم نسبت به کاندوم سخت تر است. تنها کاندوم زنانه موجود FC2 است که به تأیید اداره غذا و دارو آمریکا رسیده است.
- استفاده از اسفنج: اسفنج جلوگیری از بارداری وارد مهبل می شود. قسمت گود آن باعث می شود بالای رحم قرار بگیرد. فوم با استفاده از دستگاه درون مهبل می رود. این فوم قابلیت از بین بردن اسپرم را دارد و اسفنج مانند سد مانع از رسیدن اسپرم به تخمک می شود. از هر ۱۰۰ خانمی که از اسفنج استفاده می کنند، بین ۱۲ تا ۲۴ نفر حامله می شوند. اگر زن یک بار بچه دار شده باشد، احتمال تأثیر اسفنج پایین می آید.
- دیافراگم: دیافراگم یک ابزار لاستیکی نیم دایره مانند است که وارد مهبل می شود و بالای رحم قرار می گیرد. دیافراگم پشت لگن خاصره چفت می شود و یک حلقه محکم ولی انعطاف پذیر دارد که به فشار آوردن روی دیواره مهبل کمک می کند. اگر از دیافراگم همراه با اسپرم کش استفاده شود، ۸۸ درصد موثر واقع می شود، اما به تنهایی ۷۷ تا ۸۳ درصد موثر است.
- استفاده از کلاهک دهانه رحم: این وسیله که شبیه به انگشتانه و از جنس لاتکس است روی دهانه رحم قرار می گیرد و مانع از ورود اسپرم به رحم می شود. قبل از قرار دادن این وسیله روی دهانه رحم، که از طریق مکش سر جایش ثابت می شود، باید تا یک سوم آن را با ماده اسپرم کش پر کرد. میزان اثرگذاری آن درصورت استفاده همراه با اسپرم کش ۸۸ درصد و بدون آن ۷۷ تا ۸۳ درصد است.
- تزریق: آمپول ضد بارداری نوعی داروی حاوی پروژسترون است که تأثیر طولانی مدت ولی قابل جبران دارد. نام این دارو دپو پرورا است که به نام آمپول دپو یا DMPA نیز شناخته می شود. میزان اثرگذاری آن ۹۴ درصد است و احتمال بارداری با از بین رفتن اثر آمپول افزایش می یابد. یادتان باشد بعد از سه ماه دوباره نوبت تزریق بگیرید تا تأثیر دارو تضمین شود. این دارو در برابر بیماری مقاربتی مصونیت ایجاد نمی کند.
- استفاده از ابزار درون زهدانی (IUD):IUD یا coil یک وسیله ی کوچک، انعطاف پذیر و T شکل است که توسط پزشک زنان در رحم قرار می گیرد. دو نوع از آن وجود دارد.IUD مسی از خود مس آزاد می کند که اسپرم را از بین می برد و تا ۱۰ سال موثر است.IUD هورمونی حاوی پروژستین است که با ضخیم ساختن مخاط دهانه رحم و نازک کردن دیواره رحم مانع از رسیدن اسپرم به تخمک و بارور کردن آن می شود. این وسیله تا زمانی که فرد نخواهد باردار شود در رحم باقی می ماند. بسته به نوع ابزار، مدت زمان کاربرد آن از ۳، ۵ تا ۱۰ سال متغیر است و بیشتر از ۹۹ درصد موثر واقع می شود.
- استفاده از قرص های ضد بارداری: قرص ضد بارداری ترکیبی هر روز مصرف می شود و حاوی دو هورمون، استروژن و پروژستین، است. این هورمون ها مانع از آزادسازی تخمک یا تخمک گذاری می شوند. همچنین دیواره رحم را نازکتر می کنند. میزان تأثیر آن روی بانوان به طور میانگین ۹۱ تا ۹۵ درصد است.
- استفاده از چسب ضد بارداری: این برچسب روی پوست گذاشته می شود و هورمون استروژن و پروژستین مصنوعی تولید می کند. برچسب هر هفته به مدت ۳ هفته متوالی، معمولاً روی شکم یا باسن، قرار می گیرد. در هفته چهارم نباید از برچسب استفاده کرد تا قاعدگی صورت بگیرد. این برچسب به راحتی قابل دسترس است. میزان تأثیر آن ۹۱ درصد تخمین زده شده است.
- استفاده از حلقه واژن: حلقه ضد بارداری نوعی حلقه انعطاف پذیر از جنس پلاستیک است که طی ۳ هفته دوز پایینی از استروژن و پروژستین ترشح می کند و مانع از تخمک گذاری می شود و مخاط دهانه رحم را ضخیم می کند تا اسپرم نتواند به راحتی حرکت کند. زن باید به مدت ۳ هفته حلقه را در واژن قرار دهد و یک هفته طی قاعدگی آن را بردارد. این حلقه تحت عنوان NuvaRing نیز شناخته میشود که نام تجاری حلقه ضد بارداری ساخت Organon است. میزان اثر گذاری حلقه واژنی ۹۹ درصد است، اما احتمال خطای انسانی این درصد را به ۹۱ کاهش می دهد.
- استفاده از ایمپلنت: میله ای با هسته پروژستین که آن را به تدریج آزاد می کند. ایمپلنت زیر پوست بازوی بانوان قرار می گیرد. ایمپلنت تا ۴ سال تأثیر دارد، اما هر زمان که فرد بخواهد می توان آن را برداشت و بعد امکان حاملگی وجود دارد. در ۹۹ درصد از موارد در پیشگیری از بارداری موثر عمل می کند، اما در برابر بیماری مقاربتی مصونیت ایجاد نمی کند.
- استفاده از قرص اضطراری: قرص اضطراری ضد بارداری یا «قرص روز بعد» می تواند بعد از دخول از بروز حاملگی پیشگیری کند. این قرص مانع از تخمک گذاری، باروری یا تشکیل نطفه می شود. قرص اضطراری با روش های پزشکی فرق دارد، زیرا بعد از قرار گرفتن تخمک در رحم عمل می کند. تا ۷۲ ساعت بعد از دخول می توان از این قرص استفاده کرد. طی ۲۴ ساعت اول میزان تأثیر آن ۹۵ درصد است و این تأثیر تا ۷۲ ساعت به ۶۰ درصد کاهش پیدا می کند. تنها در صورتی باید از قرص اضطراری استفاده کرد که روش های اصلی پیشگیری موثر واقع نشود. بعضی از افراد این روش را نوعی سقط می دانند، زیرا ممکن است تخمک بارور شده باشد.
- بستن لوله های رحم:نوعی عقیم سازی زنان است. جراح لوله های رحم را می برد، مسدود می کند یا می سوزاند یا از ترکیبی از این روش ها استفاده می کند تا مانع از آبستن شدن فرد در آینده شود.
- ایمپلنت لوله های رحم:یک سیم در لوله های رحم قرار می گیرد. با رشد بافت دور سیم، لوله ها مسدود می شود. ممکن است ۳ ماه طول بکشد تا این روش جواب دهد. عقیم سازی زنان تا بیش از ۹۹ درصد موثر واقع می شود.
- وازکتومی: به جراحی عقیم سازی مردان وازکتومی می گویند. در این روش لوله هایی که اسپرم به واسطه آن ها به مرحله انزال می رسد بسته می شود. میزان تأثیر آن بالای ۹۹ درصد است. وازکتومی گاهی قابل جبران است، اما احتمالاً در اثر افزایش اسپرم به صورت غیرعادی منجر به قدرت باروری کمتر یا نارسایی مادرزادی می شود.
راهکارهای طب سنتی:
- واژینال روغن کنجد قبل از نزدیکی
- اگر نعناع زیاد بخورید باردار نمی شوید.
- هر روز یک قاشق غذاخوری تخم زردک را بجوشانید و آبش را بنوشید، یا نرم بسایید و کفلمه کنید.
- اولین دندانی که از کودک می افتد را سوراخ کنید و ریسمان یا زنجیر نازکی را در آن فرو کرده و مانند گردن بند زیر لباس به خود بیاویزید.
- اگر میل دارید از حامله شدن جلوگیری کنید، بهترین راه جلوگیری، به طور طبیعی است. یعنی هنگام ترشح نطفه، مرد نطقه را خارج از رحم بریزد.
- واژینال (جوش شیرین + عسل) نیم ساعت قبل از نزدیکی : (یک قاشق چای خوری جوش شیرین و (دو قاشق عسل) را در یک لیوان آب بریزید تا حل شود. سپس این محلول را با سرنگ 5 سی سی بدون سوزن، 4 الی 5 بار به داخل واژن خود تزریق کنید).
- سکبینج، انقوزه، مقل ازرق، مرمکی، اوشق، جاوشیر خشک و شهم حنظل از هر کدام ۱۰ گرم را نرم بسایید و با دو استکان زهره گاو و دو استکان سرکه مخلوط کنید، در بطری و در جای خنک نگه دارید و پس از نزدیکی و بعد از شستشوی رحم، پنبه نسبتاً بزرگی را بر آن مواد آغشته کرده و داخل رحم بگذارید.
داروها:
- دزوسپتیو
- لاینسترنول
- نورتیسترون
- دروسپیرنون
- لوونورژسترل
- یولی پریستال
- کنتراسپتیو اچ دی
- کنتراسپتیو ال دی
- کنتراسپتیو دی ای
- کنتراسپتیو تری فازیک
- کلرمادینون استات + اتینیل استرادیول
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی:
- رژیم غذایی خاصی نیاز نیست.
نکته:
- قرص های ضد بارداری مضر است: آیا می دانید قرص های ضد بارداری چه تأثیرات جانبی (عوارضی) دارند؟ لخته شدن خون در پاها، لگن خاصره، شش ها، قلب، مغز، ایجاد انواع سردردها، تیره و تار دیدن اشیاء، کاهش بینایی چشم، برق زدن پرتوهای نور، دردهای قفسه سینه یا به نفس نفس افتادن، حالت تهوع و استفراغ، افزایش وزن، آب آوردن بدن، پر و فربه شدن پستان ها یا حساسیت بیش از حد آنها، سردرد خفیف، افسردگی، تغییرات در خلق و خوی، خستگی و کوفتگی بدن، لک دیدن بین دو نوبت عادت ماهانه، کم شدن خون حیض، نامنظم شدن عادات ماهانه و عفونت مخمری، مانند: خارش دستگاه تناسلی یا ترشح از آن، در اثر مصرف قرص های ضد بارداری ایجاد می شوند.