شناخت دارو: عبارت است از یک داروی قلبی به شمار می رود که در درمان نارسایی قلبی و برطرف کردن نشانه های این بیماری از قبیل اشکالات تنفسی، خستگی و ادم (تجمع مایعات) مورد استفاده قرار می گیرد.
دسته دارویی:
- داروهای قلبی و عروقی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- دیگوکسینپمپ های سدیم پتاسیم ATPase را مهار می کند و موجب افزایش سدیم داخل سلولی می شود. پمپ تبادل سدیم کلسیم نیز به نوبه خود تلاش می کند تا سدیم اضافی را به بیرون براند و کلسیم بیشتری وارد کند. افزایش غلظت کلسیم داخل سلولی ممکن است فعالیت پروتئین های انقباضی (مثل اکتین و میوزین) را تحریک نماید. داروی دیگوکسین همچنین با تأثیر بر فعالیت الکتریکی قلب موجب افزایش شیب فاز 4 دپلاریزاسیون، کوتاه نمودن دوره پتانسیل عمل و کاهش حداکثر توان دیاستولیک می گردد.
- دیگوکسین یکگلیکوزید قلبی شبیه به دیژیتوکسین است که برای درمان نارسایی احتقانی قلب و آریتمی های فوق بطنی ناشی از مکانیسم های برگشتی به کار می رود و موجب کنترل ضربان بطنی در در درمان فیبریلاسیون دهلیزی مزمن می گردد.
- فراهمی زیستی دارو 60 تا 80 درصد در فرم قرص و 70 تا 85 درصد در فرم الگزیر می باشد.
اشکال دارو:
- قرص، آمپول، قطره خوراکی، شربت
مقدار مصرف صحیح:
- حداقل 25/0 و حداکثر 0625/0 میلی گرم و طی 1 الی 3 مرحله در روز باید مورد استفاده قرار گیرد.
- فیبریلاسیون دهلیزی: رژیم سریع (دوز بارگیری شده) داخل وریدی: 8 تا 12 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (0.0008 تا 0.012 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) کل دوز بارگیری شده؛ در ابتدا 50 درصد دوز، سپس ممکن است با احتیاط یک چهارم دوز بارگیری شده هر 6 تا 8 ساعت دو بار در روز تجویز شود. قبل از هر دوز ، ارزیابی دقیق واکنش های بالینی و سمیت را به صورت دقیق ارزیابی نمایید. خوراکی: 10 تا 15 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن کل دوز بارگیری شده؛ در ابتدا 50 درصد دوز ، سپس ممکن است با احتیاط یک چهارم دوز بارگیری شده هر 6 تا 8 ساعت دو بار در روز تجویز شود. قبل از هر دوز، ارزیابی دقیق واکنش های بالینی و سمیت را به صورت دقیق ارزیابی نمایید. دوز نگهدارنده: خوراکی: 3.4 تا 5.1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه یا 0.125 تا 0.5 میلی گرم روزانه؛ ممکن است بر اساس پاسخ بالینی، سطوح سرمی دارو و سمیت آن، هر 2 هفته افزایش دوز دارو صورت گیرد. وریدی/ عضلانی: 0.1 تا 0.4 میلی گرم روزانه؛ روش داخل عضلانی به دلیل واکنش شدید در محل تزریق ترجیح داده نمی شود.
- نارسایی قلبی: همانطور که در دستورالعمل های ACCF /AHA آمده است، دوز بارگیری برای شروع درمان دیگوکسین در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ضروری نیست.
125-0.25 میلی گرم روزانه خوراکی/ وریدی؛ دوزهای بالاتر شامل 0.5-0.375 میلی گرم در روز به ندرت مورد نیاز است.
اثر دارو:
- ظاهر شدن اثرات دارو، بستگی به نوع دارو دارد.
قبل از مصرف دارو:
- مصرف این دارو در بیماران تیروئیدی، بیماران با مشکلات تنفسی، بیماران کبدی و کلیوی باید با احتیاط باشد.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع ، سردرد ، استفراغ ، سرگیجه ، اسهال ، خون در مدفوع ، مدفوع تیره و قیری شکل ، خون در ادرار ، کبودی یا خونریزی غیر طبیعی درد شدید معده ، خونریزی لثه ، ضربان قلب نامنظم، تپش قلب سریع ، ضربان قلب کند، اختلالات روانی ، بثورات پوستی ماکولوپاپولار ، استفراغ خونی ، لکه های قرمز روی پوست، بثورات با ضایعات صاف یا ضایعات کوچک بر روی پوست.
تداخلات دارویی:
- آلومینیوم ام جی اس ، ادنوزین ، اکسپکتورانت ، تیکلوپیدین ، دروسپیرنون، استامینوفن/ پاراستامول ، تیوتروپیوم بروماید ، روغن ماهی سالمترول+ فلوتیکازون ، فوروزماید، ریواروکسابان، ویتامین دی ، آسپرین ، انسولین لانتوس ، آپیکسابان ، لووتیروکسین ، متوپرولول وارفارین ، ویتامین ث (آسکوربیک اسید) ، کلوپیدوگرل، رزوواستاتین، سدیم بیکربنات، سولفاسالازین ، سوکرالفیت ، منیزیم سولفات، کارودیلول ، کلسیم کربنات ، متیلن بلو ، آتازاناویر، بومتانید، اتاکرینیک اسید ، کینیدین/ کوئینیدین ، پلی اتیلن گلیکول ، پروکائین آمید ، بوسپرویر ، دولاسترون ، ایوایرادین ، دوفتیلید ، اپوپروستنول ، سدیم پلی استایرن سولفونات، روکسیترومایسین ، آسکلوفناک، آسمتاسین ، مگلیتول ، پروبوکول ، تکاسرود ، آلومینیوم ام جی ، بوپروپیون + تالترکسون ، سوورکسانت ، فنوپروفن ، لرکانی دیپین، نبیوولول ، کاناگلیفلوزین ، تلاپرویر ، تراتینیب ، دکس لانسوپرازول ، برتبلیوم ، ونتوكلاكس ، لوالبوترول ، آلومینیوم هیدروکسید و منیزیم هیدروکسید ، لورلاتینیب ، مت اسکوپولامین ، بندروفلومتازید ، باری کلسی تول ، لوپیناویر/ ریتوناویر ، آلیزاپراید، بلونانسرين، سارسایکلین ، لاسمیدیتان ، سیکلوپنتیازید، سیتاکستان ، آسونایرویر ، آبالوپاراتايد ، آلیروکوماب, فلوربتاپير F18.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو، فیبریلاسیون بطنی
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- لازم است دوره درمان مصرف دارو کامل شود و دارو سر ساعت مشخص مصرف گردد، مصرف بیش از حد، خطر مسمومیت دارویی را افزایش می دهد.
- اين دارو در موارد زير بايد با احتياط فراوان مصرف شود: كارديوميوپاتي هيپرتروفيك همراه با انسداد جريان خروجي از بطن چپ، قلب ريوي، نارسايي قلبي با اختلال عملكرد دياستولي، سندرم W-W-P ، انسداد گره دهليزي بطني، اختلال عملكرد گره سينوسي دهليزي، اختلالات الكتروليت‌ها (كاهش كلسيم، پتاسيم و منيزيم، افزايش كلسيم خون) عيب كار كليه.
- در بيماران سالخورده و بيماراني كه از دستگاه ضربان‌ساز مصنوعي استفاده مي‌كنند، تنظيم دقيق مقدار مصنوعي استفاده مي‌كنند، تنظيم دقيق مقدار مصرف دارو ضروري است، زيرا ممكن است دچار مسموميت شوند.
- اندازه‌گيري مقدار ثابت و حداقل غلظت دارو در سرم در طول درمان با اين دارو ضروري است. پيگيري وضعيت ECG و تعيين غلظت الكتروليت‌ها در سرم نيز ضروري مي‌باشد.
- قرص‌هاي ديگوكسين، داراي فراهمي زيستي متفاوتي هستند. اين مسأله بايد در ديژيتاليزه كردن بيمار، يا در درمان نگهدارنده با قرص‌هاي ديگوكسين مد نظر قرار گيرند.
- هر 50 ميكروگرم از ديگوكسين تزريقي، از نظر مقدار مصرف معادل با 5/62 ميكروگرم قرص يا الگزير مي‌باشد.
- دوره درمان بايد كامل شود و دارو هر روز در وقت معين مصرف شود.
- اگر يك نوبت مصرف دارو فراموش شود، چنانچه پس از 12 ساعت به ياد آورده شود، به هيچ وجه آن نوبت نبايد مصرف شود و مقادير مصرف بعدي نيز دو برابر نگردد، اگر به مدت دو روز يا بيشتر مصرف دارو فراموش شود، بايد به پزشك مراجعه شود.
- در صورت بروز هرگونه نشانه مسموميت از جمله تهوع، استفراغ، اسهال، كاهش اشتها يا آهسته شدن شديد نبض، بايد پزشك مراجعه شود.
- از مصرف ساير داروهاي بدون دستور پزشك بايد خودداري شود.
- مقدار مصرف ديگوكسين بايد بر اساس نياز هر بيمار تعيين گردد. اين مقدار بايد بر اساس وزن بدون چربي محاسبه شود، زيرا اين دارو در بافت چربي وارد نمي‌شود.
- تزريق وريدي دارو بر تزريق عضلاني آن ارجحيت دارد. تزريق وريدي بايد طي حداقل 5 دقيقه صورت گيرد. تزريق عضلاني تنها در صورتي كه امكان مصرف دارو از راه خوراكي يا وريدي وجود نداشته باشد، انجام مي‌شود.
- در صورت تغيير شكل تزريقي به شكل خوراكي دارو، تنظيم مقدار مصرف ممكن است ضروري باشد.
- دیگوکسیناز برگ های گیاه دیژیتال گرفته شده است و کمک می کند تا ضربان قلب قوی تر و با ریتم منظمی انجام شود. دیگوکسین در درمان نارسایی قلب به کار می رود. همچنین این دارو برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی و اختلالات ریتم دهلیزی قلب (حفرات فوقانی قلب که ورود خون و مایعات به قلب توسط آنها صورت می گیرد) به کار می رود.