شناخت دارو: عبارت است از دیازپام متعلق به گروهی از داروها بنام بنزودیازپین ها می باشد که با کند کردن حرکت مواد شیمیایی در مغز که ممکن است عدم تعادل داشته باشد عمل می کند، در نتیجه منجر به کاهش تنش های عصبی (اضطراب) می شود. دیازپام در درمان اختلالات اضطرابی، علائم قطع مصرف الکل، اسپاسم های عضلانی بکار می رود. دیازپام گاهی همراه دیگر داروها در درمان صرع استفاده می شود.

دسته دارویی:

• خواب آورهای آرامبخش و ضد جنون ها

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• هرچند مکانیسم دقیق آنها هنوز بخوبی مشخص نشده است. کلیه بنزودیازپین ها بسته به میزان مصرف می توانند از تسکین خفیف تا اغماء را ایجاد کنند. تصور می شود بنزودیازپین ها از طریق اتصال به گیرنده گابا نوع A سبب افزایش یا تسهیل عمل گاماآمینوبوتیریک اسید(GABA) می شوند.
• بنزودیازپین ها بصورت غیر اختصاصی به گیرنده های بنزودیازپین که خواب، شل شدن ماهیچه، عمل ضد تشنج هماهنگی حرکتی و حافظه را میانجیگری می کند متصل می شوند.
• دیازپامبخوبی از راه خوراکی جذب می شود. فراهمی زیستی دیازپام 93% می باشد. پیوند دیازپام به پروتئین های پلاسما بسیار زیاد (98.5%) می باشد. متابولیسم دیازپام درکبد و از طریق سیتوکروم P450 انجام می شود. دیازپام و متابولیت های آن عمدتاً از طریق ادرار دفع می گردند.

اشکال دارو:

• قرص، شیاف، آمپول، شربت

مقدار مصرف صحیح:

• بستگی به نوع بیماری دارد.
• مقدار معمول بعنوان ضد تشنج: بزرگسالان: خوراکی: 2 تا 10 mg ، دو تا چهار بار در روز. ژل مقعدی: 2 mg/kg ممکن است هر 4 تا 12 ساعت تکرار شود. حداکثر یک دوره هر 5 روز ویا 5 دوره در ماه.
• مقدار معمول برای اضطراب: بزرگسالان: خوراکی: 2 تا 10 mg ، دو تا چهار بار در روز.
  عضلانی یا وریدی: 2 تا 5 mg (اضطراب متوسط) یا 5 تا 10 mg (اضطراب شدید) در یک نوبت. ممکن است در صورت نیاز 3 تا 4 ساعت بعد تکرار شود.
• مقدار معمول بعنوان ضد تشنج: کودکان: ژل مقعدی: برای نوزادان زیر 6 ماه توصیه نمی شود. برای نوزادان و کودکان 6 ماه تا 2 سال هنوز به اثبات نرسیده است. 2 تا 5 سال: 0.5 mg/kg
  شش تا 11 سال: 0.3 mg/kg دوازده سال و بالاتر: 0.2 mg/kg ممکن است 4 تا 12 ساعت بعد تکرار شود. حداکثر 1 نوبت هر 5 روز یا 5 نوبت در ماه.
• مقدار معمول برای اضطراب: کودکان: 1 تا 12 سال: خوراکی: 12 تا 0.8 mg/kg, در مقادیر منقسم هر 6 تا 8 ساعت. عضلانی 0.04 تا 0.3 mg/kg, هر 2 تا 4 ساعت تا حداکثر مقدار 0.6 mg/kg, در 8 ساعت.

اثر دارو:

• چند روز پس از مصرف ظاهر می شود و حداقل 24 ساعت و حداکثر تا چند هفته اثر آن باقی می ماند.

قبل از مصرف دارو:

• مصرف این دارو در بیماران قلبی، بیماران تیروئیدی، بیماران دیابتی (مرض قند) و کسانی که در معرض حملات تشنجی قرار دارند باید با احتیاط باشد.

عوارض جانبی دارو:

• تهوع ، سردرد ، یبوست ، خستگی مفرط ، تاری دید ، بثورات جلدی ، برادی کاردی ، سرگیجه ، افسردگی ، کهیر ، کاهش فشارخون، کاهش نوتروفیل خون ، سردرگمی ، واکنش های محل تزریق ، لرزش ، سکته مغزی ، اختلالات ترومبولیک وریدی ، عدم هماهنگی عضلات ، احتباس ادراری ، زردی ، توهم ، دوبینی.

تداخلات دارویی:

• آتوموکستین ، الانزاپین ، بوسپیرون ، تتراکوزاکتاید ، آریپیپرازول ، اپرپیتانت ، بوسنتان ، کلوزاپین، زولپیدم, فلوپنتیکسول ، فنی توئین، ميلرينون ، تروکسین ، نوراگل ، نیترازپام ، سدامین، يوهمبين ، ترانکی وال ، عصاره سنبل الطيب ، دی سولفيرام ، واليرست ، ریفابوتین، ساکویی ناویر/ ساکیناویر ، هیدروکدون ، کدئین ، تاپنتادول ، پروکائین ، تریازولام ، نالبوفین، پارکوکسیب، کوسینتروپین, مت اسکوپولامین ، اکسی مورفون ، ات کلر ویئول ، دیفنوکسین، بنزهیدروکدون/ استامینوفن ، كانابيديول ، لاسمیدیتان ، سیکلوپنتیازید، فلوربتاپير F18.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، گلوکوم زاویه باریک حاد.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• اگر با مصرف این دارو دچار درد در قفسه سینه، ران و ساق پا شدید حتماً نظر پزشک را جویا شوید.
• وضعیت ذهنی، فشار خون، سرعت قلب و تنفس بیمار پایش گردد.
• سطح آنزیم های کبدی و CBC در صورت مصرف طولانی مدت دارو ارزیابی گردد.
• لازم است که در صورت مصرف مداوم دوز بالا یا دریافت وریدی به صورت طولانی مدت، بیمار از لحاظ بروز علایم سمیت ناشی از پروپیلن گلیکول پایش شود (شامل کراتینین سرم، BUN، لاکتات سرم، گپ اسمول؛ گپ اسمول ≥ 10 بیانگر سطح بالای پروپیلن گلیکول می باشد و گپ اسمول ≥ 12 نشان دهنده سمیت ناشی از پروپیلن گلیکول می باشد).
• بیمار از لحاظ سابقه اعتیاد پایش شود.
• لازم است که نیاز بیمار به ادامه درمان به صورت دوره ای ارزیابی گردد.
• در صورت تصمیم به قطع دارو، کاهش تدریجی دوز مصرفی ضروری می باشد.
• مصرف طولانی مدت دارو به وابستگی، سوء مصرف یا تحمل دارویی منجر می شود.
• لازم است که در بیماران بستری، تمهیداتی به منظور جلوگیری از سقوط و به زمین افتادن بیمار در نظر گرفته شود.
• نکات ایمنی در مواجهه با حملات تشنج به بیمار آموزش داده شود (در صورت تجویز دارو به منظور کنترل تشنج).
• اين دارو نبايد بيش‌ از مقدار تجویز شده مصرف شود.
• در صورتي كه پس از چند هفته، اثر بخشي دارو كاهش يافت، باید به پزشک مراجعه و از افزایش مقدار مصرف دارو خودداری نمود.
• به عنوان ضد تشنج، دوره درمان بايد كامل شود. بايد دقت شود هيچيك از نوبت‌هاي مصرف فراموش نشود.
• به منظور كاهش احتمال بروز عوارض قطع مصرف دارو، مصرف اين دارو بايد به تدريج قطع گردد.
• در صورت تزريق عضلاني، اين دارو بايد عميقاً‌ در عضله دلتوئيد تزريق گردد.
• به منظور كاهش ترمبوز وريدي، فلبيت، تحريك موضعي و تورم، تزريق وريدي دارو نبايد در وريد‌هاي كوچك در پشت دست يا مچ صورت گيرد.
• انفوزيون مداوم وريدي اين دارو توصيه نمي‌شود.