گردن درد: عبارت است از گردن درد یکی از دردهای اسکلتی عضلانی به شمار میرود که امروزه شیوع بسیار زیادی پیدا کرده است. در حدود ۱۰% از افراد با یک دوره درد گردن در هر سال روبرو میشوند. به هر حال گردن درد در بین زنان کمی بیشتر از مردان مشاهده می شود. این قسمت در مقایسه با سایر قسمت های ستون فقرات از حمایت کمتری برخوردار بوده و به این جهت در مقابل صدمات و اختلالات، مستعدتر و آسیب پذیرتر است. گردن درد همانند کمردرد ممکن است در نتیجه اختلالات و وضعیت های غیر عادی عضلات، رباطات و اعصاب باشد و همینطور ممکن است ناشی از وضعیت های غیر عادی در مفصل ها و استخوان ها باشد.
علائم:
- درد و سفتی گردن
- درد و سوزش بین دو کتف یا پشت گردن در یک نقطه
- احساس درد ناگهانی پس از زمین خوردن یا آسیبدیدگی
- درد، گزگز، بیحسی یا ضعف در دستها یا بازوها یا شانهها
- گردن شما به اندازه معمول نمیچرخد، به عنوان مثال وقتی میخواهید دنده عقب بروید، گردن به اندازه کافی نمیچرخد و شما باید کل بدن را بچرخانید تا پشت سرتان را ببینید.
- سفتی گردن به طور ناگهانی، همراه با مشکل در بلند کردن هر دو یا یکی از بازوها به بالای سر
- سردرد تنشی، که درد میتواند به پشت سر شما و گاهی به گوش یا پشت چشم شما منتقل شود.
علت:
- آبسه
- آرتروز
- عفونت
- مننژیت
- فیبرومیالژیا
- ضربه مستقیم
- حرکت تکراری
- وضعیت بد بدن
- تنگی کانال نخاعی
- دندان قروچه کردن
- عادتهای بد خواب
- بیماریهای مادرزادی
- انحراف ستون فقرات گردنی
- عصبانیت یا استرسهای روانی
- فشارها یا کشیدگیهای عضلانی
- حمل کیف یا کوله پشتی سنگین
- تومور یا سرطانهای ستون فقرات.
- تریگرپوینتهای عضلات پشت یا جلو گردن
- فتق دیسک که باعث فشار به ریشههای عصبی میشود.
- مهرهای شکسته، که میتواند مربوط به پوکی استخوان باشد.
- آسیبهای ورزشی یا دیگر تصادفات رانندگی که باعث حرکات سریع و ناگهانی سر میشود.
- حمله قلبی، البته باید در کنار سایر علائم همانند تنگی نفس، تعریق، تهوع، استفراغ، درد بازو یا فک بررسی شود.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- سن
- بی تحرکی
- بد خوابیدن
- استعمال دخانیات
- انجام کارهای سنگین
- فعالیت های شدید ورزشی پر برخورد
- مصرف فرآورد های لبنی بدون مصلح
- مصرف فرآورده های کارخانه ای نظیر نوشابه
پیشگیری:
- اکثر مواردگردن درد با وضعیت قرارگیری نامناسب گردن و عامل های فرسایش مفاصل در نتیجه افزایش سن ارتباط دارند. به منظور پیش گیری از ایجاد گردن درد، سعی کنید سر خود را در مرکز ستون فقرات نگه دارید. علاوه بر این بعضی تغییرات ساده در فعالیت های روزمره می تواند به پیش گیری از درد گردن کمک کند. به عنوان نمونه در این رابطه می توان به موارد زیر توجه کرد:
- قرار دادن گردن در وضعیت صحیح:هنگامی که در حالت نشسته یا ایستاده قرار می گیرید، مطمئن شوید شانه های شما دقیقاً بر روی خط لگن قرار دارد و گوش ها مستقیماً روی شانه ها قرار گرفته است.
- برای خود زمان استراحت در نظر بگیرید:برای پیشگیری از دیسک گردن اگر برای ساعت های طولانی با کامپیوتر کار می کنید یا به مسافرت طولانی می روید، از جای خود بلند شده، قدم بزنید و گردن و شانه های خود را بکشید.
- وضعیت میز، صندلی یا کامپیوتر خود را با بدن خود تنظیم کنید:در این حالت لازم است مانیتور یا صفحه نمایش در سطح چشمان شما قرار داشته باشد و نیز بهتر است زانوها باید کمی پایین از ران ها باشد. علاوه بر این از دسته صندلی در هنگام نشستن استفاده کنید.
- از گرفتن تلفن بین گوش و شانه خود در هنگام صحبت کردن خودداری کنید:در این رابطه بهتر است از یک گوشی یا هندزفری برای صحبت کردن با تلفن استفاده نمایید.
- سیگار کشیدن را ترک کنید:سیگار کشیدن می تواند شما را در معرض ریسک بالاتر ابتلا به گردن درد قرار دهد.
- از حمل کردن بسته های سنگین بر روی شانه خود اجتناب نمایید:وزن و فشار وارد شده به شانه در این حالت می تواند باعث کشیدی عضلات گردن شود.
- هنگام خوابیدن در وضعیت درست قرار گیرید:در این حالت لازم است سر و گردن شما در راستای بدن قرار گیرد. هنگام خوابیدن از یک پشتی کوچک زیر گردن خود استفاده کنید و سعی کنید بر روی پشت خود به صورتی بخوابید که ران های شما نیز بر روی پشتی های کوچک قرار داشته باشد. به این ترتیب می توان عضلات ستون فقرات را صاف کرد.
تشخیص:
- ام آر آی
- میلوگرام
- تصویربرداری
- سی تی اسکن
- اسکن استخوان
- نوار عصب و عضله
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار
درمان طب نوین:
- رایج ترین انواع گردن درد های خفیف تا ملایم معمولاً با انجام فعالیت های خود مراقبتی ظرف مدت دو یا سه هفته درمان می شوند. به هر حال اگر با استفاده از این روش ها درد گردن شما از بین نرفت، پزشک ممکن است از سایر روش های زیر برایدرمان گردن درد استفاده کند:
- دارو: پزشک ممکن است از داروهای مسکن قوی تر و نیز داروهای شل کننده عضلات و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای برای کاهش درد بیمار استفاده کند.
- فیزیوتراپی: متخصص فیزیوتراپی می تواند وضعیت عضلات گردن شما را با انجام حرکت هایورزش گردن درد اصلاح کند. علاوه بر این در فیزیوتراپی برای درمان گردن درد از گرما و سرما، تحریک الکتریکی و سایر روش های مانند آن برای کاهش درد و پیشگیری از عود مجدد آن استفاده می شود.
- حرکات ورزشی و کششی: در این حالت از وزنه، قرقره یا یک کیسه هوا برای کشش آرام عضلات گردن استفاده می شود. این روش درمانی می بایست تحت نظارت یکمتخصص درمان درد گردن و متخصص فیزیوتراپی انجام شود و می تواند مقداری از گردن درد بیمار را کاهش دهد. ورزش برای گردن درد بطور خاص زمانی مناسب است که گردن درد مربوط به وارد شدن آسیب به ریشه عصب باشد. یکی دیگر از روش های موثر در بهبود و رفع گردن درد انجام حرکات ورزشی مناسب و صحیح می باشد.
- تحریک الکتریکی عصب از روی پوست: در این روش الکترودها بر روی پوست نزدیک نواحی دردناک قرار گرفته و از طریق آنها پالس های الکتریکی خفیف به پوست داده می شود که می تواند باعث کاهش درد بیمار شود.
- گردن بند طبی: یک محافظ گردن نرم می تواند گردن شما را نگه داشته و به کاهش درد آن با کم کردن فشار وارد شده به ساختار گردن کمک کند. به هر حال، در صورتی که محافظ گردن برای مدت بیش از سه ساعت در هر بار یا برای بیش از یک تا هفته استفاده شود، می تواند ضرر بیشتری را برای بیمار نسبت به مزایای ایجاد شده آن به همراه داشته باشد.
- تزریق استروئید: پزشک ممکن است از تزریق داروهای کورتیکو استروئید در نزدیک ریشه های عصب، در محل مفاصل فاست که در استخوان های مهره های گردن قرار دارند یا تزریق در عضلات گردن برای کمک به کاهش درد بیمار استفاده کند. علاوه بر این در این حالت می توان داروهای بی حس کننده همچون لیدوکائین را برای کاهش درد بیمار به عضلات گردن تزریق کرد.
- ماساژ: در صورتی که گرفتگی و سفت شدن عضلات دلیل اصلی گردن درد باشد، متخصص فیزیوتراپی می تواند از تکنیک های ماساژ برای کمک به کاهش گرفتگی و درد در این عضلات بهعلت آرتروز گردن استفاده کند.
- درمان دستی (کایروپراکتیک): در این روش ترکیبی از دستکاری ستون فقرات، درمان دستی، یا سایر تکنیک های مانند آن به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای بهبود درد گردن استفاده می شود. بعضی از تکنیک های دستکاری ستون فقرات که در کایرو پراکتیک استفاده می شود، شامل: تکنیک فلکشن دیستراکشن، دستکاری با کمک ابزار، دستکاری خاص ستون فقرات، بافت درمانی نرم با کمک ابزار، تکنیک های دستی کشش و پایداری مفصل، ماساژ تراپی، تراپی تریگر پوینت هستند.
- لیزر درمانی: لیزر درمانی روشی است که در آن از طول موجه خاص لیزر برای بافت استفاده می شود و به این ترتیب به تسریع فرآیند بهبود بیمار کمک موثر می شود. این روش معمولاً برای بیمارانی استفاده می شود که از مجموعه متنوعی از شرایطدیسک گردن، گردن درد حاد و مزمن رنج می برند و در این حالت امکان کاهش و حذف درد، ورم و التهاب، اسپاسم و بهبود عملکرد عضلات وجود دارد. در لیزر درمانی از پرتو لیزر بطور مستقیم بر روی ناحیه آسیب دیده از 30 ثانیه تا چند دقیقه استفاده می شود. پرتو لیزر معمولاً توانایی 2 تا 5 سانتی متر نفوذ به زیر پوست دارد. هنگامی که پرتو لیزر از لایه های پوست عبور کرده و به نواحی تحت درمان رسید، این پرتو توسط بافت هدف و اجزای حساس به نور موجود در سلول ها جذب می شود. هنگامی که این پرتو انرژی جذب شود، یک مجموعه از رویدادها در سلول شروع می شود که به تدریج باعث بهبود بافت آسیب دیده می شود و به این ترتیب بیمار با کاهش درد، التهاب، ورم و کاهش کلی زمان درمان با افزایش متابولیسم درون سلولی مواجه خواهد شد.
- تراکشن (کشش ستون فقرات): گاهی اوقات، می توان از کشش ستون فقرات بنا به تجویز متخصص برای کمک به درمان گردن درد استفاده کرد. از این روش درمانی برای جدا کردن سطح مفاصل موجود در گردن استفاده می شود که می تواند در صورت ابتلای فرد به آرتروز گردن نتایج مفید برای بیمار داشته باشد. در صورتی که شما با مشکل برآمدگی یا فتق ریسک روبرو هستید، کشش ستون فقرات می تواند مقداری فضا برای اعصاب آسیب دیده ایجاد کند و به این ترتیب درد بیمار کاهش پیدا خواهد کرد.
- عمل جراحی: همانند مشکلات کمر در دردهای گردن هم تا زمانی که بیمار با درمانهای غیر تهاجمی مانند فیزیوتراپی خوب شود، سراغ درمان تهاجمی جراحی نمیروند. جراحی گردن دارای روشهای مختلفی است که طبق نظر پزشک متخصص و شرایط بیمار یکی از روشها انتخاب میشود. بهبود پس از جراحی گردن ۳ تا ۶ ماه زمان میبرد. انواع روشهای جراحی گردن عبارتند از: جراحی گردن از جلو، جراحی از پشت، جراحی همزمان از جلو و پشت. جراحی گردن از جلو: زمانی که فقط دیسکهای گردنی بیرون زدگی داشته باشند از این روش استفاده میشود. در این روش جراح تنها به ۳ دیسک دسترسی دارد. معمولاً این روش عوارض کمی را به دنبال دارد. جراحی از پشت: زمانی که علاوه بر بیرون زدگی، تنگی کانال نخاعی هم وجود داشته باشد. جراحی همزمان از جلو و پشت: جراحی پر خطر و پر ریسکی است. در بیمارانی که تنگی شدید کانال نخاعی دارند انجام میشود.
درمان طب سنتی:
- درمان منوط به رفع علت است.
- زالو درمانی موضعی انجام دهید.
- به جای چایی از دمنوش های نظیر زنجبیل و دارچین استفاده کنید
- با روغن بادام تلخ و سیاهدانه موضع گردن را خوب ماساژ دهید و با حوله و اتو گرم نگه دارید.
- 15 دقیقه پاها را در جوشانده رزماری قرار داده و سپس به مدت 5 دقیقه کف پا را سنگ پا بزنید.
- برگ های آویشن تازه را خورد کرده و بدون آب در ظرفی سربسته ریخته و بپزید و بعد داخل گاز یا پارچه ای تمیز بپیچید و تا گرم است روی گردن بگذارید.
- سورنجان + فلفل سیاه + زنجبیل به یک نسبت مساوی با هم ترکیب کنید و نیم ساعت قبل از صبحانه و شام یک قاشق مرباخوری از این ترکیب را با آب ببلعید.
- شست خود را در وسط سق یعنی سقف دهان گذارده و چندین بار خرنش بکشید یعنی صدا را به حالتی بالا دهید که فشار بر گلو واقع شده و رگ ها جابه جا شوند تا درد گردن بهبود یابد.
- دنبه + خرما را به یک نسبت ترکیب و چرخ کنید حرارت بدید و به مدت 12 ساعت روی موضع ضماد کنید سپس با پلاستیک و بانداژ عضو را ببندید و هر 12 ساعت یک بار ضماد را عوض کنید این کار را تا بهبودی کامل ادامه دهید.
- اگر به گردن درد دچار شدید بهتر آن است که شیر، فرنی، شیربرنج، آش های ساده بیشتر میل کنید و از خوردن آب یخ، دوغ، بستنی، شربت آلات خودداری کنید تا به کلی مجاری تنفس و گردن از حالت التهاب و ناراحتی بیرون آمده و راحت شود.
- آویشن 20 گرم + بادیان 10 گرم + تخم شوید 10 گرم + تخم کرفس 25 گرم + مرزنجوش 10 گرم + مخلصه 15 گرم + زنیان 10 گرم، 5 گرم ترکیبات فوق را در 500 سی سی آب پس از کمی جوشاندن قبل از هر غذا دو استکان میل نمایید. (بسیار مجرب)
- در چنین مواقع می توانید روغن خاکستری یا روغن گل به گردن بمالید و با دست آرام و نرم مالش داده تا رگ های روی هم رفته از یک دیگر جدا شوند بعد یک پارچه یا دستمال یا شال را گرم کرده و به دور گردن ببندید تا نرم شده و به حالت طبیعی اولیه باز گردد.
- صبح ناشتا و قبل از صرف صبحانه شخص دیگری بعد از چرب کردن گردن با انگشت سبابه، وسط گردن را آرام مالش داده و به جانب بالا و پایین و چپ و راست بگرداند و لاله های گوش را گرفته به جانب بالا بکشد و بعد گردن را در بین کف دست ها قرار داده و به جانب چپ و راست محکم و با سرعت تکان دهد تا رگ ها به جای خود باز گردند و درد گردن آرام شود.
داروها:
- مورفین
- آسپرین
- ناپروکسن
- ایبوپروفن
- دیکلوفناک
- متوکاربامول
- سلکوکسیب
فعالیت های بدنی:
- فشار ایزومتریک: فشار ایزومتریک، به تقویت عضلات در همه جوانب گردن کمک می کند. کف دست خود را بر روی پیشانی قرار داده و به آرامی سر خود را به درون دست فشار دهید. سپس دست های خود را در پشت سرتان قرار داده و همین کار را تکرار کنید. این تمرین را با قرار دادن دست خود در کنار سر و فشار دادن سر بر خلاف جهت مقاومت دست، تکرار کنید. با طرف دیگر سر نیز این تمرین را انجام دهید. هر بار که سر خود را به درون دستتان فشار می دهید، 5 ثانیه حالت خود را حفظ کرده و پس از 3 ثانیه استراحت، دوباره تکرار کنید. در طول هر بار انجام این تمرین، گردن خود را صاف نگه داشته و سر خود را به طرف جلو خم نکنید.
- فشار دادن کتف ها: در یک حالت راحت نشسته یا بایستید و در حالی که کمر خود را صاف نگه داشته اید، آرنج خود را نزدیک به 90 درجه خم کنید. بازوهای خود را در کنار بدن نگاه داشته و کتف های خود را تا جایی که احساس درد نمی کنید، به یکدیگر فشار دهید. حالت فشرده شده کتف ها را به مدت 5 ثانیه حفظ کرده و سپس عضلات خود را شل کنید. این تمرین را 10 مرتبه تکرار کنید.
- فرو بردن چانه در گردن: این تمرین، یک تمرین بسیار ساده است که به آرامی پشت گردن شما را می کشد. در یک حالت راحت نشسته و یا بایستید، سپس به آرامی چانه خود را به سمت گردن و به پایین بکشید تا یک کشش خفیف در پشت گردن خود حس کنید. این حالت را 3 ثانیه حفظ کرده و 10 بار این تمرین را تکرار کنید.
- خم کردن گردن به عقب و جلو: حرکات خم کردن گردن به عقب و جلو، گردن شما را از همه جهات می کشد. سر خود را به خصوص به هنگام خم کرده گردن به عقب، به آرامی حرکت دهید. به نیروی جاذبه زمین اجازه دهید که عضلات شما را بکشد، و خود نیروی اضافی به آن ها وارد نکنید. با نزدیک کردن چانه به سینه خود تمرین را شروع کنید. سپس با یک حرکت دایره وار سر، گوش راست خود را به شانه راست نزدیک کنید. این حرکت دایره وار را ادامه دهید تا جایی که به موقعیت اولیه خود باز گردید.
رژیم غذایی:
- رژیم غذایی خاصی نیاز نیست، تنها از مصرف غذاهای سرد پرهیز کنید و در عوض از غذاهایی با طبع گرم بیشتر استفاده کنید.
نکته:
- عضلات ناحیه کتف چون تغذیه عصبی خود را از گردن میگیرند، لذا هر آسیب یا التهابی در ناحیه گردن ممکن است منجر به اسپاسم و درد یا گرفتگی این عضلات هم شود.