گاستروآنتریت: عبارت است از آزردگی و عفونت لوله گوارش که غالباً می تواند باعث به هم خوردن ناگهانی و گاهی شدید و ضعیت گوراش شود. گاستروآنتریت ممکن است با کولیت اسپاستیک اشتباه گرفته شود. گاستروآنتریت در تمام سنین روی می دهد، اما در کودکان کم سن و سال (5 الی 1 سال) و افراد بالای 60 سال شدیدتر است.

انواع گاستروانتریت:

سه نوع گاستروانتریت وجود دارد. هر سه نوع ، علائم مشابه دارند و در درجه اول در نوع پاتوژن ایجاد کننده عفونت تفاوت دارند:

1. گاستروانتریت ویروسی: اگر گاستروانتریت شما ویروسی است ، با تب و استفراغ کم شروع می شود. در مرحله بعد ، چند روز اسهال آبکی و بدون خون وجود دارد که پس از آن معمولاً این بیماری خود به خود برطرف می شود.
2. گاستروانتریت باکتریایی: گاستروانتریت باکتریایی باعث افزایش تب ، درد شکم ، استفراغ و خون قابل مشاهده در مدفوع میشود. لازم است برای تعیین نوع باکتری ها به پزشک مراجعه کنید کند تا بتوانید در صورت لزوم شروع به مصرف داروهای مناسب کنید.
3. گاستروانتریت انگلی: گاستروانتریت انگلی همچنین باعث تب ، استفراغ ، اسهال و ناراحتی در شکم می شود. وجود مخاط در مدفوع هم می تواند نشان دهد منبع عفونت یک انگل است.

علائم:

1. تب
2. ضعف
3. بی اشتهایی
4. تهوع و گاهی استفراغ
5. دل پیچه، درد، یا حساس بودن شکم هنگام لمس
6. اسهال که می تواند از روزانه 3 الی 2 بار اجابت مزاج شل تا تعداد زیادی اجابت مزاج آبکی متغیر باشد.

علت:

• مصرف مسهل های قوی
• مسمومیت با فلزات سنگین
• تغییر در باکتری هایی که معمولاً در روده ها وجود دارند.
• وجود سموم شیمیای در بعضی گیاهان، غذاهایی دریای، یا غذاهای آلوده
• انوع مختلفی از ویروس ها، باکتری ها، یا انگل ها که غذا یا آب را آلوده می کنند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. سوء مصرف الکل
2. افراد بالای 60 سال
3. رژیم غذایی نامناسب
4. نوزادان یا شیرخواران
5. مسافرت به مناطق نامناسب از نظر بهداشتی
6. مصرف داروهای مثل آسپرین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، آنتی بیوتیک ها، مسهل ها، داروهای کورتیزونی، یا کافئین

پیشگیری:

• اگر شما با یکی از اطرافیان گاستروآنتریت ارتباط دارید، دستان خود را مرتب بشوید. هر چقدر که می توانید از علل و عوامل خطری که در بالا ذکر شد اجتناب کنید. به هنگام آماده کردن غذا بهداشت را رعایت کنید.

عواقب مورد انتظار:

• استفراغ و اسهال معمولاً در عرض 5 الی 2 روز برطرف می شود، اما بزرگسالان ممکن است تا یک هفته دچار ضعف و خستگی باشند.

عوارض احتمالی:

• کم آبی جدی که نیازمند سرم باشد، وجود یک بیماری جدی غیر از گاستروآنتریت که به دلیل شباهت علائم گاستروآنتریت به علائم آن، ممکن است با گاستروآنترین اشتباه گرفته شود.

تشخیص:

1. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: پزشک احتمالاًبیماری گاستروانتریت ویروسی را بر اساس علائم و معاینه فیزیکی تشخیص می دهد. برخی اوقات وجود موارد مشابه در یک اجتماع نیز می تواند به پزشک در تشخیص گاستروانتریت ویروسی کمک کند.
2. آزمایش مدفوع: آزمایش سریع از مدفوع می تواند وجود روتاویروس ها و یا نوروویروس ها را تشخیص دهد. اما در مورد سایر ویروس هایی که می توانند منجر به ایجاد علائم شوند آزمایش تشخیصی سریعی وجود ندارد. در برخی موارد پزشک می تواند آزمایش مدفوع را برای کنار گذاشتن احتمال عفونت باکتریایی یا انگلی انجام دهد.

درمان طب نوین:

• برای جلوگیری از عارضه اصلی گاستروانتریت یعنی کم آبی، مصرف کافی مایعات جهت درمان بسیار حیاتی است. اطمینان حاصل کنید که در طول این بیماری نه تنها مایعات بلکه نمک های ضروری و مواد معدنی زیادی مصرف می کنید. در موارد شدید، هیدراتاسیون (آبرسانی) می تواند به صورت داخل وریدی در بیمارستان انجام شود. از داروها برای درمان ناراحتی معده ویروسی استفاده نمی شود. آنتی بیوتیک ها روی ویروس ها موثر نیستند و استفاده بی رویه از آنها می تواند به رشد باکتری های خطرناک مقاوم به آنتی بیوتیک کمک کند. اسهال ناخوشایند و عامل کم آبی بدن است، اما همچنین مکانیسمی برای از بین بردن سموم است، بنابراین پزشکان استفاده از داروهای ضد اسهال را توصیه نمی کنند چون می تواند بیماری شما را طولانی تر کند. اگر گاستروانتریت شما باکتریایی یا انگلی است، پزشک بسته به نوع عفونت می تواند داروهای آنتی بیوتیکی یا ضد میکروبی را تجویز کند. برخی از آنها نیازی به دارو ندارند مگر اینکه علائم شدید باشد. باید توجه داشته باشید که درمانی برای گاستروانتریت ویروسی وجود ندارد. باید توجه داشت آنتی بیوتیک ها نمی توانند علیه گاستروانتریت ویروسی مناسب باشند و حتی استفاده نامناسب از آن ها می تواند به ایجاد سویه هایی باکتریایی بیانجامد که نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم اند.درمان گاستروانتریت ویروسی در ابتدا شامل انجام برخی اقدامات فردی می باشد.
• از مصرف غذاهای جامد برای مدتی اجتناب کنید.
• به اندازه کافی مایعاتی مانند نوشیدنی های ورزشی غیر کافئین دار و یا آبگوشت استفاده کنید. به دفعات و در حجم کم از مایعات استفاده کنید.
• به اندازه کافی استراحت کنید،بیماری گاستروانتریت و دهیدراسیون سبب می شود شما ضعیف شده و احساس خستگی داشته باشید.
• از مصرف غذاهایی که سبب حالت تهوع شما می شوند اجتناب کنید. ابتدا غذاهایی استفاده کنید که هضم آسان تری دارند، مانند موز، ژلاتین، برنج و مرغ ساده.
• تا زمانی که گاستروانتریت ویروسی در شما بهتر نشده است مصرف برخی غذاها را قطع کنید. سالادهای فصل، غذاهای چرب و یا محصولات کافئین دار از جمله این غذاها به شمار می آیند.
• در مصرف برخی داروها احتیاط کنید. مصرف برخی داروها مانندایبوپروفن می تواند سبب ناراحتی معده شود. در مصرف استامینوفن نیز باید احتیاط کرد؛ زیرا در برخی موارد و مخصوصاً در کودکان می تواند سبب سمیت کبدی شود. مصرف آسپرین در کودکان می تواند خطر بروز سندرم ری را به همراه داشته باشد. این سندرم به ندرت می تواند کشنده باشد. قبل از استفاده از مسکن ها در کودکان حتماً با متخصص اطفال مشورت کنید.

درمان طب سنتی:

• یک استکان عرق مخلصه را گرم کنید و بعد از ناهار میل کنید.
• یک لیوان عرق نعناع + یک قاشق غذاخوری بذر بارهنگ ده دقیقه حرارت دهید سپس با عسل شیرین کرده و جرعه جرعه میل کنید.
• یک استکان عرق نعناع + یک استکان عرق زیره + یک قاشق غذاخوری بذر بارهنگ ده دقیقه با شعله کم حرارت دهید سپس با عسل شیرین کرده و جرعه جرعه میل کنید.
• گیاهان دارویی ضد میکروب، ضد قارچ و ضد ویروس: آویشن، انگور، اکلیل کوهی، انیسون، اوکالیپتوس، بادرنجبویه، بارهنگ، بومادران، پیاز، پنج انگشت، جعفری، چای، حنا، دارچین، رازیانه، زردچوبه، زنجبیل، سرخارگل، سیر، عسل، فلفل، قره قاط، علف چای، کرفس، گردو، گشنیز، گل رنگ، ماست، مرزه، نعناع فلفلی، نعناع قمی، همیشه بهار، دانه اسفند، باباآدم، پنیرباد، پونه، درخت چای، میخک، زرشک، زیره سبز، زنیان، سیاه توسه، سیاهدانه، سیب زمینی، یونجه، آغوز، بلوط، بید، پای خر، چای کوهی، ریش بز، زرشک، زوفا، قاسنی (باریجه)، کاسنی، کاکائو، گریپ فروت، مارچوبه، چوب درخت مسواک، هل، یونجه، بلوط، پنیر باد، پونه، تاج ریزی پیچ، درخت چای، میخک، ریش بز، سیاه توسه، سیاهدانه، هلیله، انار، انجیر، بادمجان، برگ بو، بنفشه، به لیمو، جوز بویا، خارخسک، خرفه، زیره سبز، زیره سیاه، سماق، شاهی، شلغم، شوید، درمنه، دم اسب، علف چشمه، فلوس، کلم، گندم، گوجه فرنگی، لوبیا، مای مرز، مصطکی، مورد، نارگیل، نخود.

داروها:

• فورازولیدون
• معمولاً هیچ دارویی مورد نیاز نیست، اما اگر گاستروآنتریت شدید یا طولانی مدت باشد، امکان دارد داروی ضد تهوع و ضد اسهال تجویز شود. بعضی از داروهای ضد اسهال (مثل لوموتیل) ممکن است باعث طولانی شدن اسهال و ناراحتی بیشتر شوند. امکان دارد برای بعضی از باکتری ها و انگل ها درمان آنتی بیوتیکی اختصاص مورد نیاز باشد.

فعالیت:

• تا زمانی که تهوع، استفراغ، اسهال و تب برطرف نشده باشند در رختخواب استراحت کنید.

رژیم غذایی:

• مرتباً قطعات یخ بمکید یا مقدار کمی از مایعات رقیق بنوشید. پس از متوقف شدن اسهال و استفراغ، مقادیر کمی از مایعات رقیق مثل چای، سوپ رقیق، یا ژلاتین بنوشید. اگر پس از 12 ساعت با مایعات مشکلی پیش نیامد. مقادیر کمی از غذاهای نرم مثل غلات، برنج، تخم مرغ، یا سیب زمینی پخته شده و ماست بخورید. اگر تا 3 الی 2 روز با غذهای نرم مشکلی پیش نیامد، تدریجاً رژیم عادی خود را از سر گیرید. از خوردن یا آَشامیدن موارد زیر تا چند روز بعد خودداری کنید: الکل، غذاهای پر ادویه (پیتزا، اسپاگتی، پیاز)، سس گوشت، سبزیجات و میوه های خام، سس سالاد، قهوه و شیر.