گاز گرفتن حیوانات: عبارت است از گاز گرفتگی باعث تخریب پوست و بافت های زیرپوستی انسان می گردد که معمولاً یک یا چند ناحیه از بدن در معرض این صدمات قرار می گیرد. این آسیب در اثر گاز گرفتگی سگ، گربه، موش، موش خرما، خرگوش، حیوانات وحشی و یا انسان رخ می دهد که در اثر آن باکتری های بی هوازی و هوازی در محل صدمه قرار می گیرند. حوادثی همچون گاز گرفتگی سگ و گربه شاید شایع نباشد، اما جدیت و خطر آن میزان حساسیت در کسب آگاهی را افزایش می دهد. شما باید بدانید که بعد از چنگ زدگی و گاز گرفتگی توسط حیوانات مثل سگ و گربه چه اقداماتی باید انجام دهید تا جان خود را نجات داده و از ابتلا به هاری و … جلوگیری کنید. متأسفانه زمانی که سگی شما را گاز یا چنگ می گیرد و جایی از بدنتان دچار بریدگی می شود، احتمال ابتلا به هاری بسیار زیاد خواهد بود. بنابراین باید سعی کنید خودتان را مصون نگه دارید و بلافاصله اقدامات درمانی را انجام دهید.

علائم:

1. سگ ها معمولاً دست ها، صورت، یا پاها را گاز می گیرند.
2. گربه ها عمدتاً دست ها، و در موارد کمتر، پاها، صورت، یا تنه را گاز می گیرند.
3. زخم ناشی از گاز گرفت حیوانات می تواند به اشکال زیر باشد: پارگی، سوراخ شدگی، خراش یا له شدگی.

علت:

• اغلب موارد گاز گرفته شدن توسط حیوان خانگی است که فرد آن را می شناسد. گاز گرفتن بیشتر توسط سگ های بزرگ صورت می گیرد. گاز گرفته شدن توسط انسان اغلب زمانی صورت می گیرد که یک نفر با مشت گره کرده به دهان دیگری می کوبد.

عوامل افزایش دهنده خطر:

• وجود حیوانات اهلی خانگی یا حیوانات وحشی در محیط زندگی. محل گاز گرفتن سگ به ندرت عفونی می شود. محل گاز گرفتن گربه و انسان به طور شایع عفونی می شود.

پیشگیری:

• آموزش به کودکان و نیز بزرگسالان برای جلوگیری از وقوع گاز گرفتگی، از نزدیک شدن به حیوانات ولگرد خودداری کنید.

عواقب مورد انتظار:

• زخم ناشی از گاز گرفته شدن قاعدتاً باید به تدریج بهبودی یابد و در عوض 10 الی 7 روز بسته شود.

عوارض احتمالی:

• عوارض ناشی از گاز گرفته شدن می تواند شامل موارد زیر باشد: عفونت، آسیب وسیع بافتی و تشکیل جوشگاه، خونریزی، بیماری هاری و کاهش مرگ.

تشخیص:

1. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار.

درمان طب نوین:

• اولین و مهمترین مرحله درمان شست و شو و بریدن لبه های زخم عفونی است. بعد از به دست آوردن کشت مناسب، زخم بایستی بی‌حس تمیز و با مقدار فراوان از سرم نرمال سالین شستشو داده شود. زخم های سوراخ شدگی باید به دقت تمیز شوند و به آرامی شسته شوند. شستشو با فشار بالا نبایستی انجام شود. بافت کنده شده یا غیرقابل حیاط بایستی جدا گردد و هر ناحیه دارای بافت مرده باید جدا شود. اگرچه توافق کلی وجود دارد که زخم‌های عفونی شده و زخم هایی که بیشتر از ۲۴ ساعت از ایجاد آنها می‌گذرد نباید بخیه زده شوند، اما در مورد اثر بخشی و ایمن بودن بستن زخم هایی که کمتر از ۸ ساعت از ایجادشان می گذرد و هیچ شواهدی از عفونت ندارند نیز عدم توافق وجود دارد.
• مصرف آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک ها را باید برای تمام قربانیان گازگرفتگی انسان و زخم های شدید حاصل از گازگرفتگی حیوانات صرف نظر از آن که نشانه‌های عفونت دیده شود یا نه تجویز نمود.
• ایمنی سازی کزاز: اگرچه کزاز صرفاً به ندرت بعد از گاز گرفتگی انسان یا حیوان روی می‌دهد اما گرفتن شرح حال دقیق از ایمنی و دادن توکسوئید کزاز به تمام بیمارانی که به طور ناکامل ایمن شده‌اند یا افرادی که از ایمنی آنها بیش از ۱۰ سال گذشته حائز اهمیت است.

درمان طب سنتی:

• تمیز کردن زخم
• بخیه در صورت لزوم
• اگر دست گاز گرفته شده است، آن را آتل بگیرید.
• اندام گاز گرفته شده باید بالا گرفته شود تا ورم نکند.
• ضماد پیاز رنده شده به موضع برای درمان درد و دفع عفونت بسیار نافع است.
• حتی المکان حیوانی که گاز گرفته است را باید به دام انداخت و از نظر هاری بررسی کرد.
• با مرکز بهداشت محل تماس بگیرید و در مورد شیوع هاری در حیوانی که گاز گرفته است سوال کنید.
• التبه زخم معمولاً باز گذاشته می شود تا خود به خود بهبود یابد. به این ترتیب خطر عفونت کمتر می شود.
• زخم ناشی از گاز گرفته شدن دست توسط انسان نباید همان اول بخیه شود، زیرا احتمال عفونت زیاد است.

درمان زخم گاز سگ و گربه:

• برای درمان گاز سگ یا گربه باید پیاز را ریز رنده کرده و روی محل گاز گرفتگی قرار دهید و ساعت به ساعت آن را عوض کنید.

درمان زخم گاز سگ هار:

• برای درمان زخم گاز سگ هار باید موهای آدمی را با قیچی خرد کنید، بعد پیاز رنده شده را با آن مخلوط کرده و ضماد گذارید و روزی چند مرتبه نیز آن را عوض کنید.

زخم گاز سگ هار:

• آب زیره را با عسل مخلوط کرده و بر آن ضماد کنید.
• باقلای پخته را له کرده و روی محل گزیدگی ضماد کنید.
• پیاز را بکوبید و با موی سوخته انسان مخلوط کرده و روی زخم ضماد کنید.
• سیر را بکوبید و با خاکستر چوب درخت مو و سرکه مرهم بسازید و روی آن گذارید.
• ده گرم خاکستر خرچنگ سوخته را با ۸ گرم جنطیانای کوبیده و مقدار کمی سرکه مخلوط کرده و بنوشید.
• چند خرچنگ زنده را در ظرف مسی قرمزی قرار دهید و روی آتش بگذارید تا بسوزند و خاکستر شوند و هر روز یکی از آنها را نرم بسایید و با نیم لیتر آب مخلوط کرده و بنوشید و روی محل گزیدگی هم مخلوط روغن زیتون و سرکه و جاوشیر را ضماد کنید و اگر مدتی از گزیدگی گذشته باشد، باید هر روز به جای یک خرچنگ دو عدد مصرف کنید.
• اگر سگ هاری بر بدن گاز گرفت اولین اقدام نوشیدن آب پرتقال و پیشگیری و درمان هاری است و بعد برای التیام زخم آن نیز باید اصلاً جلوی خون ریزی را نگیرید و فوراً ادرار کرده و تا ۴۰ روز اصلا زخم را مداوا نکنید تا هرچه در آن است خارج شود. بعداً سیر کوبیده را با سرکه و یا پیاز کوبیده را با نمک روی آن گذارید تا خوب سر باز کند و عفونت بیرون بیاید و سه روز دایم تازه به تازه آب پیاز را بگیرید و بخورید.

رفع ضرر گاز سگ هار:

• برای رفع ضرر گاز سگ هار باید کاهو، اسفناج پخته، باقلا و آب پرتقال زیاد مصرف کنید و به مدت ۳ تا ۵ روز، روزی ۱۰۰ گرم آب پیاز تازه را بگیرید و بنوشید و به مدت ۳ روز، هر روز یک قاشق سیاهدانه را با آب گرم بخورید و روزی یک مرتبه هم با سرکه انگور تنقیه کنید.

التيام زخم گاز گرفتگی حیوانات:

• اگر هر حیوانی بدن را گاز گرفته باشد برای التیام زخم آن می توانید پوست سبز لوبیا و یا برگ تازه لوبیا را بکوبید و بر محل گاز گرفتگی ضماد کنید.

داروها:

• واکسن هاری
• کوآموکسی کلاو
• امکان دارد آنتی بیوتیک جهت پیشگیری از عفونت تجویز شود. شاید الزام باشد تزریقات لازم برای پیشگیری از کزاز انجام شود. گاهی ممکن است لازم باشد واکسن یا سرم ضد هاری تزریق شود.

فعالیت:

• هیچ محدودیتی برای آن وجود ندارد. البته بسته به شدت و محل زخم ممکن است توصیه هایی در این زمینه ارائه شود.

رژیم غذایی:

• هیچ رژیم خاصی توصیه نمی شود.