کیست کلوئید: عبارت است از کیست کلوئیدی یک کیسه پر از مایع است که در مغز و معمولاً در بطن سوم ایجاد میشود. این کیستهای کروی دارای پوستی صاف هستند و با ماده ای ژلاتینی به نام کلوئید پر شده اند. کلوئید میتواند از بسیار سیال بودن تا داشتن هسته ای تقریبا جامد متغیر باشد. کیستهای کلوئیدی بسیار نادر هستند و فقط در 3 نفر از هر یک میلیون نفر از جمعیت رخ میدهند. اگرچه در هر سنی میتوان آنها را پیدا کرد، اما معمولاً در بزرگسالان سی و چهل سال تشخیص داده میشوند. کیست کلوئید ممکن است در دوران کودکی وجود داشته باشد، اما آنقدر بزرگ نباشد که تا بزرگسالی علائم ایجاد کند. مانند سایر کیستهایی که در مغز ایجاد میشوند، مانند کیستهای آراکنوئید، کیستهای کلوئیدی همیشه خوشخیم هستند. کیستهای آراکنوئید و کیستهای کلوئیدی منشأ جنینی دارند و بنابراین به آنها کیستهای تکاملی گفته میشود یا از بدو تولد وجود دارند. آنها نئوپلاستیک (تومور) نبوده و سرطانی نیستند، به این معنی که گسترش نمییابند و نیازی به پرتودرمانی یا شیمیدرمانی ندارند. برخلاف کیستهای آراکنوئید، که معمولاً اندازه آنها افزایش نمییابد، انتظار میرود که کیستهای کلوئیدی به تدریج به و مرور زمان اندازه خود را افزایش دهند. محل این کیستها در بطن سوم است و به خاطر ایجاد احتمال انسداد مایع مغزی نخاعی (CSF) باعث نگرانی است. در واقع، کیستهای کلوئیدی درمان نشده در موارد بسیار نادر میتوانند باعث از دست دادن ناگهانی هوشیاری و حتی مرگ شوند. با این حال، بیشتر کیستهای کلوئیدی را میتوان به طور ایمن به طور نامحدود تحت نظر داشت و درمان نکرد. عواملی که تعیین میکنند زیر نظر داشتن یا برداشتن با جراحی بهتر است شامل میزان انسداد CSF، اندازه کیست و سن بیمار است. پیش بینی درمان برای بیمار مبتلا به کیست کلوئیدی بسیار عالی است.
علائم:
- گیجی
- استفراغ
- حالت تهوع
- بیاختیاری ادرار
- راه رفتن غیرعادی
- از دست دادن حافظه کوتاه مدت
- کاهش یا از دست دادن هوشیاری
- سردرد، این سردردها میتوانند ناگهانی و شدید باشند. سردرد هنگام خم شدن سر به سمت جلو تشدید میشود.
علت:
- محققان هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ایجاد کیست کلوئیدی میشود. کیست ممکن است زمانی ایجاد شود که سیستم عصبی مرکزی نوزاد در رحم در حال رشد است.
پیشگیری:
- کیستهای کلوئیدی معمولاً مادرزادی هستند و نمیتوان از بروز آنها جلوگیری کرد.
عوارض احتمالی:
- ونتریکولومگالی: یک کیست کلوئیدی بسیار بزرگ میتواند باعث اتساع غیرطبیعی بطنها شود.
- فلج موقت: گاهی اوقات ممکن است بیماران دچار فلج موقتی، معمولاً در پاها شوند. این مسئله میتواند عواقب شدیدی را در پی داشته باشد زیرا بیمار به هنگام بروز فلج ممکن است بهشدت دچار آسیب شود.
- فتق مغزی: هنگامی که فشار داخل جمجمه بسیار زیاد باشد، باعث میشود بافتهای مغز از موقعیت طبیعی خود خارج شوند. مغز حتی ممکن است از طریق هر شکاف موجود مانند فضای پایین جمجمه که نخاع از آن خارج میشود، فشار وارد کند. این مسئله میتواند باعث آسیب دائمی به بیمار شود.
- افزایش فشار داخل جمجمه: تجمع غیرطبیعی مایع در بطنها (هیدروسفالی)، در صورتی که به موقع برطرف نشود، میتواند منجر به افزایش فشار در جمجمه شود. در نتیجه، بیمار علائم مربوط به اختلال عصبی را نشان میدهد. این وضعیتی است که جان فرد را تهدید میکنند و باید به عنوان یک مسئلهی اورژانسی تحت درمان قرار بگیرد.
- هیدروسفالی: بیماران هنگامی دچار هیدروسفالی میشوند که چیزی با مکانیسم طبیعی که تعادل بین تولید، جذب و گردش مایع مغزی نخاعی در مغز و نخاع را حفظ میکند تداخل ایجاد کند. در این مورد، یک کیست کلوئیدی خیلی بزرگ میتواند گردش طبیعی مایع مغزی نخاعی را مختل کرده و باعث بروز هیدروسفالی شود. این عارضه میتواند طیف وسیعی از علائم عصبی ازجمله مشکلات بینایی، نقص حافظه و حتی تشنج را ایجاد کند.
تشخیص:
- کیست کلوئیدی ممکن است زمانی که یک اسکن تصویربرداری به دلایل دیگر انجام دادهاید، ظاهر شده و پیدا شود. در موارد دیگر، ممکن است علائم کیست را داشته باشید. پزشک ممکن است شما را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد. این متخصص پزشکی است که بیماریهای سیستم عصبی مرکزی را تشخیص داده و درمان میکند. یا ممکن است به جراح مغز و اعصاب ارجاع داده شوید. این جراح جراحی مغز یا نخاع را انجام میدهد. ارائه دهنده مراقبتهای پزشکی شما در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سؤال میکند. او به طور فیزیکی شما را معاینه میدهد. این معاینه ممکن است شامل یک معاینه عصبی باشد. آزمایشهای تصویربرداری نیز ممکن است برای بررسی مغز انجام شود. ممکن است از رنگ کنتراست برای کمک به نمایش جزئیات بیشتر در تصاویر استفاده شود. آزمایشها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سی تی اسکن: این یک روش آزمایشی است که از یک سری اشعه ایکس و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویری از داخل بدن استفاده میکند. ممکن است اسکن مغز و نخاع انجام شود.
- MRI: در این آزمایش از آهنرباهای بزرگ و رایانه برای ایجاد تصاویر از بدن استفاده میشود. اسکن MRI مغز و نخاع شما ممکن است برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد کیست و بافتهای مجاور انجام شود. ممکن است بارها و بارها اسکن انجام شود تا مشخص شود کیست در حال رشد است یا خیر.
درمان طب نوین:
- کیستهای کوچک کلوئیدی بدون ایجاد هیچ گونه هیدروسفالی یا هرگونه علامتی را میتوان در طول زمان با مطالعات تصویربرداری دورهای مشاهده کرد. کیست کلوئید معمولاً با گذشت زمان بزرگتر میشود. این موضوع میتواند در صورت عدم درمان تهدید کننده زندگی باشد. به همین دلیل، حتی یک کیست کوچک نیز ممکن است برداشته شود تا خطرات آینده حذف شود. کیست کلوئیدی با جراحی برداشته میشود. برداشتن آنها سخت است زیرا اغلب در اعماق مغز قرار دارند. پزشک ارائه دهنده خدمات درمانی شما ممکن است از روش جراحی خاصی استفاده کند که با ابزارهای کوچکی از طریق یک لوله نازک به مغز ارسال میشود.
- برای کیستهای کلوئیدی علامت دار درمان قطعی برداشتن با جراحی است. روشهای برداشتن کیست کلوئیدی با جراحی با استفاده از تکنیکهای میکرو جراحی با ورود به سیستم بطنی که از طریق آن تومور برداشته میشود، انجام میشود. با ظهور تکنیکهای اندوسکوپی با حداقل تهاجم، اکثر کیستهای کلوئیدی از طریق جراحی آندوسکوپی مغز برداشته میشوند. روش آندوسکوپی شامل ایجاد یک برش کوچک در پشت خط مو است که در آن یک سوراخ دسترسی کوچک به مغز ایجاد میشود. از طریق درگاه دسترسی، یک دوربین سفت و سخت فیبر نوری وارد بطن میشود و کیست کلوئیدی با استفاده از ابزارهای تخصصی که از کانالهای درون آندوسکوپ عبور میکنند، خارج میشود.
- کیست منعقد شده و محتویات آن از طریق کاتتر مکش میشود. دیواره کیست برداشته میشود و محل اتصال به طور کامل از طریق آندوسکوپ جدا میشود. این روش به میزان قابل توجهی غیر تهاجمیبوده و مختل کننده بافتهای اطراف مغز نیست. پس از جراحی برداشتن، اکثر بیماران با اسکنهای MRI نظارتی سالانه، تحت نظر قرار میگیرند تا پزشکان مطمئن شوند شواهدی مبنی بر عود تومور وجود ندارد. به غیر از برداشتن تومور، هیچ درمان دیگری معمولاً لازم نیست.
- هیدروسفالی ناشی از کیست کلوئیدی با شانت درمان میشود. این روش جاگذاری یک لوله تخلیه کوچک است که در مغز قرار میگیرد و به حذف مایع و کاهش فشار کمک میکند.
درمان طب سنتی:
- درمان این بیماری اقدمات بیمارستانی است بیمار را به بیمارستان ارجاع دهید.
داروها:
- متناسب با شرایط و حالات بیمار دارو تجویز می شود.
فعالیت:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.