کیست پلک چشم: عبارت است از کیست پلک چشم، التهاب یا برآمدگی خوش‌خیم روی پلک است. این کیست‌ها حاوی مایع یا ماده نیمه جامد هستند. کیست پلک عموماً زمانی بروز می‌کنند که مجرای خروجی غدد چشم مسدود، ملتهب یا عفونی شده باشند. انواع زیادی از کیست پلک چشم وجود دارد که باید توسط پزشک معاینه شود. کیست پلک چشم، گاهی ممکن است عفونت کند و چهره فرد را بدشکل و روند بینایی را مختل کند. به همین دلیل شناسایی علائم کیست پلک چشم و مراجعه زود هنگام به پزشک بسیار حائز اهمیت است.

انواع کیست پلک چشم:

1. گل مژه: گل مژه برآمدگی شایعی است که در نتیجه عفونت یا التهاب مژه‌ها یا غدد ترشح کننده چربی پلک چشم به وجود می‌آید. نتیجه این وضعیت بروز یک توده، معمولاً روی قسمت بیرونی پلک چشم بیمار است. تماس دست آلوده با چشم و التهاب لبه پلک از عوامل مهمی هستند که باعث بروز گل مژه می‌شوند. گل مژه چرکی با قرمزی، ورم و التهاب ظاهری پلک چشم درگیر شده و سوزش پلک همراه است. فرد احساس وجود جسم خارجی در چشم، مخصوصاً هنگام پلک زدن دارد. آبسه غدد چربی یا همان گل مژه معمولاً 1 تا 3 روز وجود دارد، اگر بیشتر از سه روز طول کشید نیازمند معاینه پزشک دارد.
2. کراتوز: کراتوز از کراتین پوست و بافت تشکیل شده است. برای جلوگیری از ایجاد کیست چشم کراتوز باید قبل از خواب شب، تمام آرایش صورت و چشم پاک شود.
3. شالازیون: زمانی که مجرای خروجی غدد ترشح کننده پلک دچار انسداد شود؛ مواد ترشح کننده در این غدد، تجمع خواهند یافت و منجر به برآمدگی بزرگ در پلک خواهد شد که به اصطلاح شالازیون نامیده می‌شود. معمولاً در اثر باقی ماندن گردوخاک بعد از عفونت روی چشم به وجود می‌آید. این بیماری ممکن است در ابتدا به شکل گل مژه بروز کرده و حالت متورم، قرمز و دردناک داشته باشد و بعد از چند روز به توده بدون درد تبدیل گردد. در صورت شدت بیماری و وجود توده‌های بزرگ و عدم پاسخ به درمان موضعی کمپرس و ماساژ، پزشک معالج اقدام به تخلیه ضایعه یا تزریق دارو داخل توده خواهد کرد.

علائم:

1. یکی از مهم‌ترین علائم کیست پلک چشم، سرخی چشم است. سایر علائم نسبتاً رایج کیست پلک چشم عبارتند از:
2. ریزش مژه
3. پلک‌های چرب
4. خارش پلک چشم
5. حساسیت نسبت به نور
6. چسبناک شدن پلک چشم
7. خشکی یا اشک‌ریزش چشم
8. پوسته‌پوسته شدن روی مژه‌ها
9. ورم و سرخی چشم ناشی از کیست
10. احساس وجود جسم خارجی در چشم

علت:

• خشکی چشم
• عدم رعایت بهداشت
• بلفاریت (التهاب چشم)
• استفاده از مواد آرایشی
• بسته شدن مجرای چشم
• آلودگی ها نظیر گرد و خاک و باکتری ها
• گرفتگی یا اختلال در عملکرد غدد چشمی
• آلرژی، شامل واکنش‌های آلرژیک به داروهای چشم، محلول لنزهای تماسی
• عفونت باکتریایی پلک چشم: (باکتری استافیلوکوک که عامل بیشتر عفونت‌ها است، دارای یک ماده سمی به نام پنتون والنتین لکوسیدین است که گلبول‌های سفید را از بین برده و باعث عود مجدد عفونت‌های پوستی می‌شود).

عوارض احتمالی:

1. عدم مراجعه به موقع به پزشک برای درمان کیست پلک چشم می‌تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
2. تحریک مداوم ناشی از التهاب پلک چشم یا رشد مژه‌ها ممکن است باعث اولسر قرنیه شود. ناکافی بودن میزان اشک می‌تواند فرد را در مقابل عفونت قرنیه آسیب‌پذیر کند.
3. ترشحات روغنی غیر نرمال و دیگر مواد زائد جمع شده بر روی پلک چشم مانند پوسته‌های همراه شوره ممکن است در نوار اشکی انباشته شوند و در نهایت باعث اشک ریزی بیش از حد یا خشکی چشم‌ها شوند.
4. کیست چشم می‌تواند باعث مشکلات مژه مانند ریزش مژه‌ها یا رشد غیر نرمال آنها شود. کیست چشم در درازمدت ممکن است باعث لکه دار شدن پلک چشم شود یا لبه‌های پلک به سمت داخل یا خارج چرخش پیدا کند.

تشخیص:

• معاینه پلک چشم توسط پزشک انجام می‌شود. در برخی موارد پزشک ممکن است از یک سواب برای تهیه نمونه از روغن یا پوسته شکل گرفته روی پلک چشم استفاده کند. این نمونه برای بررسی میزان باکتری، قارچ یا موارد مربوط به آلرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درمان طب نوین:

• برخی از کیست‌های چشم با گذشت زمان خود به ‌خود از بین می‌روند، ولی برخی دیگر نیاز به داروهای آنتی‌بیوتیک و عمل جراحی برای درمان کیست پلک چشم دارند. بهترین کار برای درمان رعایت دقیق‌تر و بهتر بهداشت شخصی است. در اکثر موارد برای درمان کیست پلک چشم، اقدامات خود مراقبتی، مانند شستشوی مرتب چشم و استفاده از کمپرس گرم برای درمان کافی است. با این حال، اگر این موارد نتوانست علایم را برطرف کند، پزشک از سایر روش‌های درمانی استفاده خواهد کرد. پزشک با توجه به شدت بیماری می‌تواند از یکی از روش‌های زیر برای درمان کیست پلک چشم استفاده کند:
• در موارد مزمن و شدید با توجه به صلاحدید پزشک، آنتی‌بیوتیک به صورت خوراکی تجویز می‌شود.
• با توجه به منطقه درگیری، آنتی‌بیوتیک موضعی مناسب توسط پزشک تجویز می‌شود؛ تجویز داروهای آنتی‌بیوتیک در اشکال مختلف از جمله قطره چشم، کرم و پماد است.
• در مواردی نیز داروهایی برای درمان التهاب به صورت تجویز قطره‌های چشم استروئید (کورتونی) به صورت موضعی و کوتاه مدت به بهبود علایم کمک خواهد کرد.
• کیست پلک چشم به ندرت کاملاً برطرف می‌شود، حتی در صورتی که درمان کاملاً موفقیت‌آمیز باشد. این بیماری مزمن است و نیاز به مراقبت‌های روزانه با اسکراب پلک دارد.

درمان طب سنتی:

• به موضع کیست دود عنبرنسا بدهید.
• حجام عام (یک ماه بعد از مصرف سرکنگبین)
• مصرف سرکنگبین گرم، یک لیوان قبل از خواب میل کنید. (80 شب)
• اگر با انجام مواردبالا خوب نشدپشت گوش را یک مرحله زالو بگذارید.
• حجامت پش گوش (ماستوئید) 2 هفته بعد از حجامت عام. (یک الی دو مرتبه هفته ای یک بار)
• حجامت ناحیه گیجگاهی بعد از حجامت ماستوئید با تشخیص طبیب حاذق طب سنتی، مکرر با فاصله هفته به هفتهتا به تدریج خون لخته شده پشت چشم کمتر شود و از بین برد.

داروها:

• معمولاً دارویی نیاز نیست.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.