کوآرکتاسیون (تنگی شریان آئورت): عبارت است از کوآرکتاسیون آئورت به تنگی قسمتی از دیواره آئورت می‌گویند که موجب انسداد جریان خون سرخرگی می‌شود. این تنگی ممکن است در هر قسمتی از آئورت ایجاد شود ولی اغلب اوقات تنگی پس از جدا شدن شریان ساب کلاوین چپ از آن اتفاق می‌افتد، لذا میزان جریان خون اندام تحتانی و پاها کم می‌شود و فشارخون این اندام کاهش می‌یابد، در عوض میزان جریان و فشارخون در اندام فوقانی افزایش می‌یابد، لذا قلب برای مقابله با این فشار باید با توان بیشتری کار کند. این بیماری یک نقص پیچیده و اغلب همراه با سایر مشکلات قلبی است، مانند اختلال دریچه میترال، تنگی دریچه آئورت،PDA  و نقص سپتوم دهلیزی بطنی، کوآرکتاسیون آئورت بیماری خطرناکی است، زیرا آئورت مهم‌ترین شریان بدن می‌باشد که خون را به اندام‌ها می‌رساند. تنگی در هر قسمت آئورت می‌تواند در بلند مدت سبب عوارض کشنده‌ای همچون نارسایی قلبی و پارگی آئورت شود. بیمارانی که درمان نشوند بعید است که به سن ۵۰ سالگی برسند. کوآرکتاسیون آئورت یکی از پنج نقص مهم مادرزادی است که ۸ الی ۶%  نواقص مادرزادی را شامل می‌شود میزان شیوع آن تقریباً یک در هر ۱۰۰۰۰ نفر است و میزان ابتلاء آن در پسران بیشتر از دختران است.

علائم:

1. خونریزی بینی
2. سنکوپ (غش)
3. درد جلوی سینه
4. سرگیجه و سردرد
5. تپش قلب و تنگی نفس
6. کاهش توانایی انجام ورزش
7. فشارخون بالا در اندام فوقانی
8. نبود نبض یا نبض ضعیف در شریان فمور
9. سردی پاها و فشارخون پایین در اندام تحتانی
10. سیانوز پریفرال یا محیطی (رنگ آبی در پوست قسمت تحتانی بدن به دلیل عدم رسیدن اکسیژن کافی)
11. علایم بستگی به شدت تنگی آئورت دارد. کوآرکتاسیون شدید ممکن در نوزادی شناسایی شود. در نوع خفیف بیماری، به دلیل فقدان علایم ممکن است بیماری حتی در جوانی نیز تشخیص داده نشود.

علت:

• تنگی شریان آئورت ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. ولی شایع ترین علت این بیماری در بزرگسالان، مربوط به افزایش سن است و معمولاً در افراد بالای سن ۶۵ سال رخ می دهد. اما تنگی شریان آئورت در مردان شایع تر از زنان است. لازم است بدانید که این بیماری ممکن است على رغم وجود انسداد شدید، چندین سال بدون علامت باقی بماند.

پیشگیری:

• بدلیل اینکه این بیماری یک نقص مادرزادی است روشی برای پیشگیری وجود ندارد.

عوارض احتمالی:

• هیپرتانسیون (پرفشاری خون)، نارسایی پیشرونده کلیه، بیماری شریان کرونر، آنوریسم آئورت که می‌تواند سبب پارگی کشنده آئورت شود، دیسکسیون آئورت که به‌طور بالقوه می‌تواند سبب حمله قلبی و سکته مغزی شود، خونریزی مغزی و سکته مغزی. دلیل افزایش فشار خون: به دلیل تنگی قبل از جدا شدن شریان کلیوی از آئورت، میزان خون‌رسانی به کلیه کاهش یافته و به دنبال آن کلیه هورمونی به نام رنین ترشح می‌کند که باعث ترشح آنژیوتانسین و سپس ایجاد آنژیوتانسین و نهایتاً ترشح آلدوسترون می‌شود. آنژیوتانسین و آلدوسترون با انقباض عروق و احتباس آب و سدیم موجب افزایش فشارخون می‌شوند.

تشخیص:

1. اگر کوارکتاسیون آئورت شدید باشد معمولاً تشخیص در دوران طفولیت انجام می شود. انجام تست برای تشخیص کوارکتاسیون آئورت قبل از تولد ممکن نیست. زمانی که کوراکتاسیون آئورت در افراد بالغ و کودکانی که در سنین بالا قرار دارند بروز می کند احتمال بروز فرم های خفیف تر کوارکتاسیون آئورت وجود دارد. این افراد معمولاً سالم به نظر می رسند مگر آن که پزشک موارد زیر را در آن ها شناسایی کند: فشار خون بالا در بازوها، تفاوت فشارخون بین بازوها و پاها (افزایش فشارخون در بازوها و کاهش فشارخون در پاها)، ضعف یا تأخیر پالس در پاها، وجود صدای غیر طبیعی ناشی از جریان خون سریع در نواحی باریک شده.
2. اکوکاردیوگرام: اکوکاردیوگرام از امواج صوتی استفاده می کند تا تصویری از قلب را ایجاد کند. امواج صوتی در قلب منتشر شده و تصاویر متحرکی را ایجاد می کنند که روی مانیتور ویدئویی قابل رویت می باشد. اکوکاردیوگرام می تواند موقعیت و شدت کوارکتاسیون آئورت را نشان دهد. همچنین وجود سایر نواقص قلبی مانند دریچه آئورت دو لتی نیز در این تست مشخص می شود. پزشکان معمولاً از اکوکاردیوگرام برای تشخیص کوارکتاسیون آئورت استفاده می کنند و بر اساس یافته ها مناسب ترین گزینه درمانی را تعیین می کنند.
3. الکتروکاردیوگرام: الکتروکاردیوگرام فعالیت الکتریکی قلب را هر زمان که منقبض می شود ثبت می کند. در طول انجام الکتروکاردیوگرام الکترودهایی روی قفسه سینه، مچ دست و پا قرار می گیرد. این الکترودها فعالیت الکتریکی را اندازه گیری می کند و نتایج روی مانیتور کامپیوتری با کاغذ ثبت می شود. اگر کوارکتاسیون آئورت شدید باشد الکتروکاردیوگرام می تواند ضخیم شدگی دیواره های محفظه پایینی قلب را نشان دهد (هایپرتروفی ونتریکولار).
4. عکس برداری از قفسه سینه: عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس می تواند تصاویری از ریه ها و قلب را ایجاد کند. این روش عکسبرداری می تواندتنگی شریان آئورت در محل کوراکتاسیون یا در بخش بزرگ شده آئورت یا هر دو را نشان دهد.
5. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام آر آی: در این روش عکس برداری از میدان مغناطیسی قوی و امواج صوتی استفاده می شود تا تصویری جزئی از قلب و عروق خونی ایجاد شود. ام ار آی موقعیت و شدت کوارکتاسیون آئورت را نشان می دهد همچنین مشخص می کند کدام عروق خونی در بدن تحت تأثیر قرار گرفته است. همچنین وجود سایر مشکلات مادرزادی قلبی را نیز نشان می دهد. پزشکان بر اساس یافته های حاصل از این تست گزینه های درمانی را برای کوارکتاسیون آئورت مشخص می کنند.
6. اسکن توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن: این روش اسکن از مجموعه ای از اشعه های ایکس استفاده می کند تا تصاویری جزئی را ایجاد کند. در آنژیوگرام سی تی، پزشک رنگی را به داخل عروق خونی تزریق می کند تا جریان خون در شریان ها و وریدها مشخص گردد. با استفاده از این روش پزشک می تواند شدت و موقعیت کوارکتاسیون آئورت را تشخیص دهد و تعیین کند کدام عروق خونی تحت تأثیر قرار گرفته است و چه نواقص قلبی دیگری وجود دارد. پزشک با توجه به داده های به دست آمده همچنین می تواند برنامه های درمانی را برای کوارکتاسیون آئورت مشخص کند.
7. کاتتریزاسیون قلبی: در طول این روش پزشک لوله نازک و درازی را وارد شریان یا ورید کشاله ران، بازوها و یا گردن می کند و آن را به قلب می رساند. پزشک ممکن است رنگی را وارد کاتتر کند تا ساختار قلب روی تصاویر به دست آمده مشخص تر باشد. این رنگ می تواند فشار و میزان اکسیژن را در محفظه های قلب و در عروق خونی اندازه گیری کند. کاتتریزاسیون قلبی می تواند شدت کوارکتاسیون آئورت را نشان دهد. این تست اغلب برای تشخیص کوارکتاسیون آئورت استفاده نمی شود، اما پزشک می تواند از نتایج آن استفاده کند تا در صورت نیاز، برنامه ریزی درمانی برای کوارکتاسیون آئورت را انجام دهد. این روش ممکن است برای انجام برخی گزینه های درمانی مربوط به کوارکتاسیون آئورت انجام شود.

درمان طب نوین:

• کوآرکتاسیون آئورت می‌تواند به وسیله عمل جراحی یا روش سوندگذاری با بالون درمان شود، اما انتخاب روش مناسب ممکن است پیچیده باشد.
• اگر علایم بیماری به درمان دارویی جواب ندهد جراحی تقریباً همیشه مشخص‌کننده است. البته تلاش می‌شود زمان جراحی تا حدی که نوزاد رشد کند (مثلاً ۱۰ سالگی) به تأخیر بیفتد در طی عمل درمان جراحی، قسمت تنگ شده برداشته می‌شود و دو انتهای آئورت به هم دوخته می‌شود (آناستوموز) در مواردی که طول تنگی زیاد باشد از آنژیوپلاستی با عروق مصنوعی (وصله داکرون) یا از جهت آناستوموز استفاده می‌شود. گاهی اوقات شکاف بین دو انتها با یک فلپ از بافت عروقی نزدیک (اغلب از شریان ساب کلاوین چپ) بهم وصل می‌شود) مداخله اولیه (قبل از سن ده سالگی) ممکن است میزان امید به زندگی را اصلاح کند و ۷۰% بیماران، به‌طور موفق درمان می‌شوند. پیش آگهی بیماران پس از جراحی معمولاً خوب است، اما پیگیری پزشکی طولانی مدت لازم است و بیماران نیازمند دریافت آنتی بیوتیک پروفیلاکتیک قبل از هر عمل دندانپزشکی و جراحی برای کاهش خطر آندوکاردیت هستند.
• درمان کوارکتاسیون آئورت با سوندگذاری شبیه آنژیوپلاستی با بالون در بیماران عروق کرونری است. در این روش، یک کاتتر بالون دار از طریق شریان فمور وارد آئورت شده و پس از رسیدن به محل تنگی، بالون باد شده و نیروی حاصله باعث بازشدن آئورت می‌شود. یک استنت ممکن است جهت باز نگهداشتن رگ در محل کاشته شود. میزان موفقیت اولیه این روش در حدود ۹۰% می‌باشد، اما اگر عمل در دوران نوزادی انجام شود میزان خطر عود تنگی در حدود ۲۵ الی۵% باقی می‌ماند. در بین بچه‌های بزرگتر، میزان عود کمتر است. در درمان‌های دارویی، بیشترین داروهای مورد استفاده بعد از ترخیص بیماران، داروهای مهار کننده، آنزیم مبدل آنژیوتانسین و بتا بلوکرها هستند.

فعالیت:

• از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.