کم مو بودن کودکان و نوزادان: عبارت است از برخی از کودکان با موهای پر و ضخیم به دنیا می آیند، اما برخی دیگر پوست سر طاس و بی مو دارند. در بیشتر موارد، کودکان با موهای کم و یا بدون مو به دنیا می آیند، کاملاً سالم هستند، اما کچلی مداوم ممکن است نشانه مشکل پزشکی اساسی باشد. کم پشت و کرکی بودن موی کودکان بسیاری از والدین را نگران کرده و پیشنهادهای مختلفی از جمله تراشیدن مو و یا استفاده از تقویت کننده ها را از دیگران دریافت می کنند. با رعایت برخی از اصول می توان از موهای کودکان بیشتر مراقبت کرده و آنها را تقویت نمود. ریزش موی نوزاد تا 6 ماهگی طبیعی است، اما چه اتفاقی می افتد اگر کودک نوپای شما موهایش را از دست بدهد؟ آیا برای یک کودک دو ساله معمولی و یا طبیعی است که تکه های طاسی روی سرش داشته باشد؟
علت:
- نوزادان اغلب در شش ماهه اول زندگی دچار ریزش مو می شوند؛ موها می ریزد تا جا برایر شد موهای بالغ باز شود. این مسئله کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد پس والدین باید انتظار این را داشته باشند. ریزش مو نوزادان و از دست دادن موهای اولیه آنها کاملاً طبیعی است و به دلیل این است که قبل از تولد کودک دارای سطح بالایی از هورمون ها بوده که از بدن مادر وارد بدن وی می شود اما بعد از تولد به واسطه قطع ارتباط مستقیم خونی با مادر این هورمون ها افت می کنند که موجب می شود موهای نوزاد وارد فاز استراحت گردند و موهای نوزاد رشد نکنند و حتی ممکن است دچار ریزش نیز گردند.
- ژنتیک: برخی از کودکان با موی پرپشت و ضخیم به دنیا می آیند، اما برخی دیگر پوست سر طاس خود را در دوران کودکی خود نگاه می دارند. در بیشتر موارد، کودکانی با موهای کم و یا بدون مو، کاملاً سالم هستند، اما طاسی مداوم ممکن است نشانه شرایط پزشکی اساسی باشد.
- تلوژن افلوویوم: همه موهای یک دوره استراحت و یک دوره رشد دارد. دوره رشد معمولاً حدود سه سال و فاز استراحت سه ماه طول می کشد. تلوژن یکی از بخش های چرخه ی عادی رشد مو است و زمانی که مو به این مرحله می رسد، رشد آن متوقف می شود؛ موهای قدیمی دچار ریزش می شوند و به جای آن ها موهای جدید امکان رشد پیدا می کنند. معمولاً تا پنج درصد از موهای شما در یک زمان در فاز استراحت هستند. تعداد پیازهای مویی که در کودکان مبتلا به تلوژن افلوویوم در مرحله تلوژن قرار می گیرند بیشتر از حد معمول است. بنابراین به جای از دست دادن 100 تار مو در یک روز، 300 تار موی آن ها دچار ریزش می شود. این ریزش مو در کودکان ممکن است محسوس نباشد و یا امکان دارد شما بتوانید قسمت های بدون مو را بر روی سر کودک خود مشاهده کنید.استرس، تب یا تغییر در سطوح هورمونی می تواند باعث ایجاد مقادیر زیادی مو برای ورود به فاز استراحت شود.
- قارچ پوست سر: عفونت های قارچی ممکن است باعث ریزش مو در کودکان شوند. عفونت قارچی سر پهن، نوعی عفونت قارچی می تواند باعث شود که کودک نوپا مقدار زیادی از مو را در پشت سر خود از دست بدهد. این عفونت زمانی شیوع بیشتری پیدا می کند که بچه ها از وسایل شخصی دیگران مانند شانه و کلاه استفاده کنند. در افراد مبتلا به این بیماری موی قسمت هایی از سر به صورت لکه ای می ریزد و در این قسمت ها نقاطی سیاه رنگ مشاهده شده و پوست برآمده، قرمز و پوسته پوسته می شود. این بیماری ممکن است با تب و تورم غدد لنفاوی همراه باشد. این بیماری با خوردن داروهای ضد قارچ طی هشت هفته و استفاده از شامپوی ضد قارچ درمان می شود.
- در معرض مواد شیمیایی قرار گرفتن: از به کار بردن محصولات شیمیایی برای کودکان خود اجتناب کنید، زیرا محصولاتی که برای رنگ کردن، بی رنگ کردن، فر و یا صاف کردن موها استفاده می شوند، معمولاً دارای مواد شیمیایی قوی هستند و به ساقه ی مو آسیب زیادی وارد می کنند.
- خشک کردن موها: برخی والدین به علت اینکه کودکشان سرما نخورد با سشوار موی او را خشک می کنند. باید توجه نمایید استفاده زیاد از گرمای سشوار برای خشک کردن یا صاف کردن موها به آن ها آسیب می رساند و باعث ریزش مو می شود. وقتی موی کودک خود را خشک می کنید از کمترین درجه ی گرما استفاده کنید و از استفاده ی هر روز از آن پرهیز کنید.
- شانه کردن محکم: شانه زدن موها به صورت محکم نیز تأثیر زیادی در ریزش مو در کودکان دارد. والدین باید از شانه زدن موی کودک نوپا اجتناب کنند یا از یک برس موی طبیعی و نرم استفاده کنند و دقت کنند که موها راحت باشند و کشیده نشوند.
- کمبودهای غذایی: کمبود شدید غذایی می تواند باعث طاسی یا رشد موی ضعیف در نوزادان و کودکان نوپا شود. کمبود شدید آهن، روی و پروتئین ممکن است مسئول طاسی در کودکان نوپا باشد، اما این مشکلات در دنیای توسعه یافته نادر هستند. زمانی که بچه ها ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین کافی جذب نکنند، ریزش مو در آن ها رخ می دهد. اختلالات تغذیه ای مانندبی اشتهایی عصبی و یا پرخوری عصبی، رژیم های غذایی گیاهی کم پروتئین و رژیم گیاه خواری هم از دیگر دلایل بروز این مشکل است. پزشک متخصص اطفال با ارائه یک برنامه غذایی مناسب و تجویز مکمل کمبودهای تغذیه ای را رفع می کند.
- کم کاری تیروئید: کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید دچار ریزش مو می شوند. تیروئید غده ای است که هورمون هایی را ترشح می کند که به کنترل متابولیسم بدن کمک می کند. در کم کاری تیروئید، این غده به اندازه کافی هورمون مورد نیاز برای عملکرد خود را ترشح نمی کند. یکی از نشانه های این بیماری ریزش مو در کل سر است. پزشک با تجویز داروهای هورمونی ریزش موی وی را متوقف می کند و موها پس از چند ماه دوباره رشد خواهند کرد.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی یک روش درمانی شدید و قوی است که سلول های دارای تقسیم سلولی سریع که شامل ریشه ی موی سر است را تحت تأثیر قرار می دهد. بعد از درمان، موی سر دوباره رشد می کند.
- اختلال موکنی: اختلال موکَنی یک نوع ناهنجاری است که در دسته اختلال وسواس فکری عملی قرار دارد و در آن کودکان در جهت آرامش خود اقدام به کندن موهای خود می کنند. کندن مو در کودکان معمولاً به دلیل برخی عوامل استرس زا در زندگی او مانند آمدن یک نوزاد جدید یا از دست دادن یک فرد محبوب است و باعث ایجاد تکه های نامنظم ریزش مو می شود. کودکان مبتلا به این بیماری بر روی سر خود قسمت هایی بدون مو و یا با موهای شکسته دارند. سرزنش کردن کودک برای کشیدن موهای او اغلب کمکی نمی کند. شما باید علت اصلی استرس یا اضطراب را کشف کنید. توجه کنید اگر کودک بتواند این کار خود را متوقف کند موها دوباره رشد می کند. رفتار درمانی شناختی به کودکان کمک می کند تا دلیل کاری را که انجام می دهند درک کنند و در پی آن بتوانند این عمل را متوقف کنند. برخی کودکان دچار این اختلال موهای کنده شده ی خود را می خورند و ممکن است توده های بزرگی از موهای هضم نشده در شکم آن ها ایجاد شود. برخی مواقع کودکان به دلیل اینکه موهایشان بسیار سفت بسته شده، موهای خود را می کشند در این مواقع می توانید آن را شل کنید تا از کشیدن خودداری کند.
- آلوپسی آره آتا: آلوپسی یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کند و باعث ریزش موی سر می شود. این اختلال ایمنی منجر به از دست دادن وصله های گرد مو بر روی پوست سر می شود؛ در نهایت منجر به طاسی کامل می شود. آلوپسی و یا ریزش مو سکه ای بر اساس الگوی ریزش مو دارای گونه های مختلف است. آلوپسی آره آتا که در آن بخش هایی از سر کودک تاس می شود. آلوپسی توتالیس که همه ی موی سر دچار ریزش می شود. آلوپسی یونیورسالیس که همه موی بدن دچار ریزش می شود. پزشک با معاینه پوست سر کودک، این بیماری را تشخیص می دهد. موی سر بیشتر کودکان مبتلا به آلوپسی آره آتا، با درمان مناسب مانند استفاده از کرم، لوسیون و یا پماد کورتیکواستروئید، محلول ماینوکسیدیل، شامپو ماینوکسیدیل، پماد آنترالین طی یک سال دوباره رشد می کند.
- آلوپسی کششی: کشش یک علت بسیار رایج از دست دادن مو در کودکان نوپا، به ویژه دختران است. بستن مکرر مو می تواند باعث ریزش مو و رشد موی ضعیف شود. لازم است بدانید کشیدن موها در حالت های مختلفی که آنها را می بندید، به فولیکول های مو آسیب وارد می کند. به ویژه زمانی که موهای بلندی دارید، وزن موها این کشش را تشدید می کند. در نهایت اینکه بخشی از موها که دائماً در حال کشش بوده اند، به تدریج سست شده و دچار ریزش می شوند.
- ریزش موی سایشی: نگاهی به وضعیت خواب فرزندتان بیندازید، اگر او شما همیشه به سمت راست می خوابد یا سرش را روی تشکش می مالد، ممکن است که موهای آن طرف سرش طاس یا نازک تر شوند.این رفتار تکه های کچلی روی سر کودک را ایجاد می کند و زمانی که کودک بزرگ تر می شود و در موقعیت های مختلف به خواب می رود, پیدا خواهد بود.
- بدن بچه چون رطوبت بدنش زیاد است، لذا پراکندگی مو در حد صفر است و حتی اگر رطوبت سر بچه زیاد شد بچه بدون مو متولد می شود.
تشخیص:
- آزمایش خون
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار
درمان طب نوین:
- درمان را جدی بگیرید: بیماری هایی که موجب ریزش مو در کودکان می شوند، کمبود مواد مغذی، کم کاری تیروئید، و کم کاری غده هیپوفیز و … را می توان از طریق آزمایش ها خونی تشخیص داد و توسط پزشک درمان کرد. به خاطر داشته باشید که کاهش مو در کودکان نوپا می تواند کاملاً عادی باشد، اما اگر نگران از دست دادن موهای کودک هستید، با پزشک خود صحبت کنید و مطمئن شوید که مشکل را در طول زمان حل خواهد کرد.
- به رژیم غذایی کودک خود توجه کنید: بسیاری از عوامل می توانند بر رشد مو، از جمله تغذیه و شرایط سلامتی تأثیر بگذارند. اطمینان از اینکه کودک شما رژیم غذایی خوبی دارد و به هر مشکلی که بر بدن او فشار می آورد، به تحریک رشد مو کمک خواهد کرد.
- مواظب باشید کودک مواد غذایی ناسالم مصرف نکند: تغذیه ناسالم خود به جای رژیم غذایی سالم و انتخاب نوشیدنی های کربناته بر روی آب باعث خشک و ترد شدن موهایش خواهد شد.
- سبزیجات و میوه جات را در برنامه غذایی او بگنجانید: تغذیه خوب، کلید رشد موی سالم است پس بهترین راه این است که سبزیجات و میوه جات را در برنامه غذایی او بگنجانید.
- از ویتامین ها غافل نشوید: سبزیجات نارنجی و زرد که برای ویتامین Aبرای ارتقای سلامتی غدد پوست سر مفید هستند. از توت فرنگی، میوه های مرکبات، سبزیجات سبز تیره و گوجه فرنگی برای ویتامین C استفاده کنید، که از ریزش مو محافظت می کند. مطمئن شوید که کودک ویتامین Eخوبی دریافت می کند که کیفیت مو را بهبود می بخشد.
- از مواد غذایی حاوی سلیس استفاده کنید: سیلیس استحکام مو را بهبود می بخشد و در سبزیجات پر شاخ و برگ سبز یافت می شود. سیلیس دریونجه و چغندر وجود دارد.
- مطمعن شوید کودک غذاهای سرشار از پروتئین مصرف می کند: برای صبحانه به کودک تخم مرغ بدهید. تخم مرغ و دیگر پروتیین ها به اجتناب از قرار دادن موهایش در فاز استراحت کمک می کنند.تخم مرغ محلی غنی از L سیستئین است، یک آمینو اسید است که برای سلامتی مو مهم است. تخم مرغ همچنین مواد معدنی رشد مو مانند منگنز و ویتامین B را نیز تأمین می کند. هر دو به جلوگیری از ریزش مو کمک می کنند. گوشت بره، مرغ و ماهی انتخاب های پروتیین خوبی هستند.
- غلات کامل را در برنامه غذایی کودک قرار دهید: غلات کامل را در برنامه غذایی کودک بگنجانید زیرا غلات دارای ویتامین های B از جمله بیوتین هستند.بیوتین برای تولید کراتین حائز اهمیت است. کراتین پروتئینی است که موی شما از آن ساخته شده است. غلات شامل اینوزیتول فسفات هستند که از کیسه های ترشحی مو محافظت می کند.
- به کودک خود در هفته دو بار ماهی بدهید: به او خوراک ماهی چرب امگا 3 را بدهید و چربی های اشباع شده و ترانس را با اسیدهای چرب ضروری جایگزین کنید که برای سلامتی مو بسیار حیاتی هستند. اسیدهای چرب ضروری اغلب به محصولات مراقبت از مو اضافه می شوند. اسیدهای چرب امگا 6 در گوشت ارگانیک یافت می شوند و اسیدهای چرب امگا 9 در روغن زیتون یافت می شوند.
- مطمعن شوید کودک شما روی و آهن کافی دریافت می کند: کمبود آهن یا روی می تواند منجر به ریزش مو شود. گوشت گاو، مرغ و دانه های آفتابگردان، ملاس، سبوس، میکروب گندم و جو دو سر سرشار از روی هستند و کدو حلوایی، ملاس، شیره قند، غلات، گوشت و سبزیجات پر شاخ و برگ غنی از آهن هستند.
- تکنیک های مراقبت از مو را به کودک بیاموزید: به کودک خود کمک کنید تا از تکنیک های مراقبت از مو استفاده کند که موهایش دچار آسیب نشوند. نگذارید او با حوله به شدت موهایش را خشک کند. از نرم کننده استفاده کنید. کش مویی را انتخاب کنید که تکه هایی فلزی بر روی آن ها نباشد. برس نرم روی موها بکشید.
درمان طب سنتی:
- اگر نوزاد است شیر مادر را گرم کنید و از روغن های گرم موضعی استفاده کنید.
- اگر توان غذا خوردن دارد غذای گرم به بچه بدهید و موضع را با روغن های گرم ماساژ دهید.
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات و غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.