کشیدگی (رگ به رگ شدگی گردن): عبارت است از منظور از رگ به رگ شدن گردن، آسیب به رباط‌های گردن و منظور از کشیدگی گردن، در واقع کشیده شدن عضلات و تاندون‌های گردن است. معمولاً زمانی که صحبت از درد گردن می‌شود، این دو اصطلاح به جای یکدیگر و اشتباهاً به کار برده می‌شوند. رگ به رگ شدن گردن و آسیب رباط‌های آن ممکن است در حین ورزش کردن برای ورزشکاران رخ دهد و گاهاً برخی از مربیان آن را با گرفتگی عضلات گردن اشتباه می‌گیرند. رگ به رگ شدن (آسیب رباط‌های گردن) را می‌توان جزء آسیب‌های حاد (ناگهانی) گردن دانست. اما این مشکل برای برخی از ورزشکاران تبدیل به آسیبی مزمن می‌شود که با بالا رفتن سن ورزشکار، به صورت دوره‌ای عود می‌کند و مجدداً بهبود می‌یابد. با همه این اوصاف، نهایتاً فرقی نمی‌کند که شما چه نامی بر روی آسیب یا مشکل گردن خود می‌گذارید یا این که این مشکل هرچند وقت یکبار بروز می‌کند، در هر حال “درد گردن” به اندازه‌ی کافی جدی هست که شما فعالیت فیزیکی خود را به خاطر آن محدود کرده و برای درمان آن اقدام کنید. البته درد گردن در اغلب موارد کاملاً قابل درمان است.
علائم:
- تهوع و استفراغ (گاهی)
- احساس ناراحتی و درد در گردن
- درد و اسپاسم عضلانی درد ناحیه گردن و شانه‌ها
- درد ممکن است تا شانه‌ها، بازوها و کمر منتشرشود.
- درد گردن ممکن است همراهاسپاسم و گرفتگی عضلانی باشد.
- حتی حرکت‌های کوچک گردن نیز می‌تواند موجب تشدید درد شود.
- درد گردن که بین 12 تا 24 ساعت بعد از حادثه و آسیب آغاز می‌شود.
- درد گردن که بسیار تیز و تیرکشنده است و به صورت ناگهانی آغاز می‌شود.
- خشکی گردن، ناحیه آسیب دیده ممکن است به لمس کردن حساس باشد و ناحیه مورد نظر متورم باشد.
- در موارد نادری ممکن است آسیب گردن باعثبی اختیاری ادرار و مدفوع شود که این علاوت وضعیت بسیار اورژانسی است.
- کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن موجب درد گردن می‌شود که این درد ممکن است بلافاصله پس از آسیب، چند ساعت پس از آسیب و یا حتی با گذشت چند روز از آسیب آشکار شود.
- آسیب‌های شلاقی گردن (رگ به رگ شدن گردن بر اثر تکان خوردن بسیار سریع و ناگهانی گردن) از جمله آسیب‌های شدید گردن محسوب می‌شوند که موجب سردرد، سرگیجه، درد فک، و شنیدن صدای وزوز در گوش می‌شوند.
علت:
- التهاب رباط‌ها و یا کشیدگی تاندون‌ها و فشار مضاعف به عضلات: علت رگ به رگ شدن گردنمشخص نیست، اما التهاب رباط‌ها و یا کشیدگی تاندون‌ها و فشار مضاعف به عضلات گردن می‌تواند باعث بروز درد گردن شود. وارد شدن یک فشار ناگهانی و شدید به گردن که موجب چرخش یا خم شدن گردن شود، باعث کشیدگی رباط‌ها و تاندون‌های گردن می‌شود. برای مثال، تصادفات ماشین موجب بروز چنین ضربه‌ی محکم و ناگهانی می‌شود. در بازیکنان تنیس و گلف، این آسیب معمولاً بر اثر وارد کردن فشار بیش از حد به گردن ایجاد می‌شود. در ورزش‌های پربرخورد، کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن گردن زمانی ایجاد می‌شود که یکی از بازیکنان به بازیکن دیگر ضربه می‌زند و یا برخورد می‌کند و موجب می‌شود که سر او بیش از حد به جلو یا عقب هم شود. وارد شدن ضربه از پشت گردن، خطر زیادی دارد و احتمال بروز کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن در این حالت بیشتر است. در تمامی این موارد، بافت‌های نرم گردن دچار آسیب می‌شوند و ممکن است بهبودی و ترمیم کامل این بافت‌ها به زمان زیادی نیاز داشته باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- آرتروز ستون فقرات، شرایطی که احتمال تصادف را بیشتر می کنند مثل: رانندگی در هوای بارانی، برفی یا جاده یخ زده رانندگی (با فاصله کم نسبت به اتومبیل جلویی) یا سایر عادات بد رانندگی رانندگی پس از مصرف الکل یا استفاده از داروهای روانگردان.
- کشتی‌گیران، بازیکنان فوتبال آمریکایی، راگبی و همچنینی بازیکنان هاکی، افرادی هستند که بیش از همه در معرض بروز کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن گردن هستند. بازیکنان تنیس و گلف نیز گاهاً به این آسیب دچار می‌شوند. با بالاتر رفتن سن ورزشکار، احتمال بروز گردن درد نیز بیشتر می‌شود.
پیشگیری:
- در اتومبیل خود از پشتی سر استفاده کنید. پشتی سر تعداد و شدت کشیدگی گردن در اتومبیل را کاهش می دهد. با دقت و احتیاط رانندگی کنید. از مصرف الکل جدا خودداری کنید و از داروهای روانگردان استفاده نکنید.
عواقب مورد انتظار:
- با درمان معمولاً ظرف یک هفته تا 3 ماه علاج پذیر است.
عوارض احتمالی:
- کرختی و ضعف موقتی در اندام های فوقانی در صورت آسیب دیدن رشته های عصبی، ممکن است تا زمان بهبود باقی بماند.
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: تشخیص صحیح وضعیت بیمار برای ارائه‌ی برنامه‌ی درمانی مناسب بسیار حیاتی است. برای داشتن تشخیص صحیح و دقیق از وضعیت بیمار، پزشک در ابتدا سوالاتی از بیمار درباره علائمی که دارد، زمان بروز علائم، چگونگی بروز آسیب و درمان‌ها و اقداماتی که تا کنون بیمار انجام داده است، سوالاتی می‌پرسد. انجام دادن معاینات فیزیکی، و معاینات عصبی نیز برای تشخیص صحیح ضروری است. معاینات عصب‌شناختی بدین منظور انجام می‌شوند که مشخص شود به سیستم عصبی بیمار و شاخه‌های عصبی آسیبی وارد شده است یا خیر، بدین منظور پزشک واکنش‌های بیمار و وجود ضعف عضلانی را بررسی می‌کند.
- رادیوگرافی، سی تی اسکن و MRI: برای تأیید قطعی تشخیص پزشک و همچنین به منظور بررسی سایر علل احتمالی درد گردن، انجام رادیوگرافی با اشعه ایکس یا سی تی اسکن تجویز می‌شود. در موراد نادر و در صورتی که پزشک به وجود اختلالات عصبی مشکوک باشد، تست نوار عصب و عضله نیز از بیمار گرفته می‌شود.
درمان طب نوین:
- در صورتی که احتمال بروز آسیب جدی به گردن و یا ستون فقرات کمری وجود داشته باشد، بیمار نباید حرکت داده شود و باید سریعاً با اورژانس تماس گرفته شود. علائم هشدار دهنده‌ای که می‌تواند نشان دهنده‌ی وجود آسیب جدی باشند عبارتند از درد پا، درد بازو، احساس گزگز و سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی در دست یا پاها. در سایر موارد که آسیب جدی رخ نداده است و صرفاً کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن به طور خفیف رخ داده است، اقدامات زیر را انجام دهید:
- استراحت: تا زمانی که علائمی شما فروکش کنند و بهبود یابند، استراحت کنید و به گردن خود برای بهبودی زمان دهید.
- کمپرس سرد: تا 48 الی72 ساعت پس از بروز آسیب‌دیدگی، روزی سه الی چهار بار و هر بار به مدت 15 الی 20 دقیقه روی گردن خود کمپرس سرد قرار دهید.
- کمپرس گرم: بعد از گذشت 48 الی 72 ساعت، می‌توانید کمپرس گرم و مرطوب را روزی سه الی چهار بار و هر بار به مدت 15 الی 20 دقیقه استفاده کنید تا درد شما کاهش یابد.
- در صورتی که درد گردن برای مدت بیش از 1 الی 2 هفته ادامه پیدا کرد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- استفاده از بریس گردن و گردنبند طبی: ممکن است پوشیدن گردنبند طبی برای چند هفته تجویز شود. گردنبند طبی از گردن پشتیبانی می‌کند و از حرکت کردن گردن تا حدودی جلوگیری می‌کند تا بافت‌های آسیب‌دیده فرصت بهبودی داشته باشند.
- دارو درمانی: داروهای NSAID یا همان داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی نیز ممکن است برای کاهش درد و التهاب تجویز شوند. آسپرین، استامینوفن، ایبوبروفن و ناپروکسن از جمله داروهایی هستند که می‌توانند درد گردن را کاهش دهند. در این میان، داروهای آسپرین، ایبوبروفن و ناپروکسن در کاهش التهاب نیز موثرند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی و انجام درمان‌های کایروپراکتیک نیز می‌تواند در برخی موارد مفید باشد. درمان درد گردن با استفاده از روش‌های درمان فیزیکی می‌تواند شامل ماساژ تراپی، گرمادرمانی، اولتراسوند و تحریک الکتریکی باشد.
- ماساژ تراپی: حرکت دادن ملایم گردن و انجام دادن ماساژ می‌تواند روش درمانی ایمن و موثری برای بسیاری از بیماران باشد. این روش خصوصاً در صورتی که همزمان با ورزش‌های تقویتی گردن و ورزش‌های کششی انجام شود، بسیار موثر خواهد بود.
- تراکشن گردن: ترکشن یا کشش گردن روشی است که در آن از وزنه‌ها و تسمه‌های مخصوصی برای کشیدن ستون فقرات گردنی استفاده می‌شود تا مهره‌ها و مفاصل در راستای صحیح قرار بگیرند. مطالعات بالینی نشان داده‌اند که هرچند تراکشن، راستای ستون فقرات را اصلاح می‌کند اما در تسکین درد گردن بی‌تأثیر است.
- تحریک الکتریکی: تحریک الکتریکی عصب‌ها با دستگاه TENSروشی است که در آن از جریان الکتریکی ضعیفی که از طریق پوست به بدن اعمال می‌شود، برای تحریک عصب‌ها و عضلات استفاده می‌شود. تحریک الکتریکی عصب‌ها موجب کاهش درد و بهبود حرکت‌پذیری و قدرت عضلانی می‌شود. مطالعاتی که تاکنون بر روی روش TENS انجام شده‌اند، به نحو مناسبی طراحی نشده و نتایج آن‌ها مبهم بوده است و بنابراین به طور کامل مشخص نیست که این روش تا چه حد موثر است.
- بیوفیدبک و ریلکسیشن: تنش‌ها و فشارهای روحی و احساسی می‌تواند موجب تشدید گرفتگی گردن شود و روند بهبودی را به تأخیر بیاندازد. کاهش استرس و فشارهای روانی به پیشگیری از بروز مجدد درد گردن کمک می‌کند. به کارگیری تکنیک‌های ریلکسیشن نیز در کاهش تنش‌های اسکلتی عضلانی موثر است. یک مثال ساده از تکنیک‌های ریلکسیشن این است که یک نفس عمیق بکشید، نفس خود را چندثانیه حبس کنید و سپس هوا را به طور کامل از ریه‌های خود خارج کنید. برای چند ثانیه به طور عادی نفس بکشید و سپس نفس عمیق را تکرار کنید. سایر فعالیت‌هایی که به کاهش استرس کمک می‌کنند عبارتند از مدیتیشن، ریلکسیشن گام به گام عضلانی، مراقبه، خود هیپنوتیزمی یا بیوفیدبک، بیوفیدبک روشی است که در آن، بیمار می‌آموزد که عملکرد‌های خاص بدن خود، مانند تنش‌های عضلانی را، آگاهانه کنترل کند که این کار به کاهش درد کمک زیادی می‌کند.
درمان طب سنتی:
- قدم اول بیمار به بیمارستان ارجاع داده شود و بعد از گرفتن عکس رادیولوژی یا سی تی اسکن یا ام آر آی اقدامات زیر را انجام دهید:
- ضماد دنبه و خرما از شب تا صبح به مدت یک هفته.
- اطراف موضع را بادکش گرم و خشک بگذارید (زیر نظر متخصص)
- بعد از گذشت 21 از انجام موارد فوق اطراف موضع را زالو بیندازید.
- سعی کنید وضعیت قرار گیری خود را بهتر کنید. در هنگام نشستن یا ایستادن چانه و شکم خود را بکشید. در یک صندلی سفت بنشینید و به باسن خود فشار دهید تا به پشت صندلی بچسبید.
- ضماد آرد نخود خام + زردچوبه + زرده تخم مرغ + کوهان شتر (آرد نخود خام و زردچوبه را در مایتابه بدون روغن تفت بدهید تا تغییر رنگ بدهد سپس با زرده تخم مرغ و کوهان شتر مخلوط کرده و به موضع ضماد کنید)
- بدون بالش بخوابید، در عوض، یک پارچه کوچک را به قطر 5 سانتی متر بپیچید یا از یک بالش گردنی استفاده کنید. وضعیت های نامناسب خوابیدن، بهبود را به تأخیر می اندازد.
- با روغن های گرم نظیر سیاهدانه و بادام تلخ گردن و عضلات اطراف آن را خوب ماساژ دهید و با حوله و اتو موضع را گرم نگه دارید.
داروها:
- مورفین
- ناپروکسن
- استامینوفن
- دیکلوفناک
- سلکوکسیب
- ایندومتاسین
- متیل سالیسیلات
فعالیت:
- به شدت علائم بستگی دارد. در طول مرحله حاد یا شدید در حد امکان استراحت کنید. با بهود علائم، به تدریج فعالیت طبیعی خود را از سر بگیرید. از بلند کردن اشیاء سنگین خودداری کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف غذاهایی با طبع سرد پرهیز کنید و در عوض از غذاهایی با طبع گرم بیشتر استفاده کنید و همچنین از مصرف الکل جداً بپرهیزید.