کزاز: عبارت است از عفونت در زخم که باعث اسپاسم عضلانی شدید شده، می تواند منجر به مرگ گردد. کزاز سرایت فرد به فرد ندارد. به عبارت دیگر کزاز یک عفونت جدی باکتریایی است که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد و باعث سفت شدن عضلات در سراسر بدن می‌شود. به این عفونت Lockjaw نیز گفته می‌شود، زیرا این وضعیت اغلب باعث انقباضات عضلانی در فک و گردن می‌شود. با این حال در نهایت می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. عفونت کزاز بدون درمان می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. طبق منبع معتبر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها  (CDC)، تقریباً 10 تا 20 درصد از عفونت‌های کزاز کشنده هستند. کزاز یک فوریت پزشکی است که نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارد. خوشبختانه کزاز از طریق استفاده از واکسن قابل پیشگیری است. با این حال این واکسن برای همیشه دوام ندارد. به منظور اطمینان از ایمنی بدن در برابر عفونت، هر 10 سال یکبار تزریق واکسن و مصرف تقویت کننده‌های جلوگیری از کزاز ضروری است.

علائم:

1. تب
2. سفتی فک
3. نبض سریع
4. تعریق شدید
5. سختی شدید بلع
6. اشکال در استفاده از عضلات قفسه سینه برای تنفس
7. درد عضلانی، تحریک پذیری و اسپاسم های شدید و متعدد

علت:

• باکتری ها (کلستریدیوم تنانی) که تقریباً همه جا، به ویژه در خاک، کود و گرد و غبار وجود دارند. باکتری ها ممکن است از طریق هرگونه شکاف در پوست از جمله سوختگی ها یا زخم های سوراخ شده وارد شوند. سموم حاصل از باکتری ها به اعصابی می روند که انقباض عضلات را کنترل می کنند و باعث اسپاسم عضلانی و تشنج می گردند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. دیابت شیرین
2. افراد بالای60 سال
3. هوای گرم و مرطوب
4. فقدان واکسیناسیون بروز شده علیه کزاز
5. سوختگی ها، زخم های جراحی و زخم های پوستی
6. استفاده از داروهای خیابانی که با سوزن ها و سرنگ های ناپاک تزریق می شوند.
7. مکان های شلوغ یا غیر بهداشتی به ویژه در مورد نوزادان متولد شده از مادران واکسینه نشده.

پیشگیری:

• واکسیناسیون را بر ضد کزاز انجام دهید. این امر شامل 3 بار واکسن زدن است که در 2 ماهگی شروع می شود و با دوزهای یادآور در 18 ماهگی، 5 سالگی و سپس هر 10 سال ادامه می یابد. ممکن است در هنگام آسیب یک دوز یادآور دیگر لازم باشد.

عواقب مورد انتظار:

• میزان مرگ ناشی از کزاز حدود 50% است، البته بهبودی کامل با تشخیص و درمان زود هنگام محتمل است. بهبودی 4 هفته زمان می برد.

عوارض احتمالی:

1. زخم های فشاری
2. ضربان قلب نامنظم
3. فلج تنفسی و مرگ
4. پنومونی (ذات الریه)

تشخیص:

• پزشک شما معاینه فیزیکی را به منظور بررسی علائم کزاز مانند سفتی عضلات و اسپاسم دردناک انجام می‌دهد. برخلاف بسیاری از بیماری‌های دیگر، به طور کلی کزاز از طریق آزمایش‌های آزمایشگاهی تشخیص داده نمی‌شود. با این حال پزشک ممکن است همچنان آزمایشات آزمایشگاهی را به منظور کمک به رد بیماری با علائم مشابه انجام دهد. این‌ بیماری‌ها شامل مننژیت “meningitis”، عفونت باکتریایی مغز و نخاع یا هاری و عفونت ویروسی است که باعث تورم مغز می‌شوند. همچنین پزشک تشخیص کزاز را بر اساس سابقه ایمن سازی یا تزریق واکسن شما انجام می‌دهد. اگر ایمن سازی نشده باشید یا اگر زمان واکسن تقویت کننده شما به تأخیر افتاده باشد، در معرض خطر بیشتری از ابتلا به کزاز قرار دارید. در بسیاری از کشورها، یک پزشک ​​ممکن است با بیمار مبتلا به کزاز مواجه نشود، زیرا واکسن کزاز بخشی از ایمن سازی کودکان است و عفونت در بین آن‌ها نادر شده است. به عنوان مثال در ایالات متحده در سال 2009، فقط 19 مورد کزاز گزارش شده است. بیمار مبتلا به کزاز هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان آن موثرتر خواهد بود. بیمار با علائم اسپاسم عضلانی و سفتی که اخیراً زخم یا بریدگی داشته است، به سرعت تشخیص داده می‌شود. این احتمال وجود دارد که تشخیص در بیمارانی که دارو تزریق می‌کنند، بیشتر طول بکشد زیرا آن‌ها اغلب دارای سایر موارد و بیماری‌های پزشکی هستند. این بیماران برای تأیید نیاز به آزمایش خون دارند. هر کسی که دچار اسپاسم و سفتی عضلانی شود باید سریعاً به پزشک مراجعه نماید.

درمان طب نوین:

• درمان به شدت علائم شما بستگی دارد. به طور معمول کزاز با انواع درمان‌ها و داروها درمان می‌شود مانند:
• یک واکسن کزاز همراه با درمان داده می‌شود.
• تمیز کردن زخم به منظور از بین بردن منبع باکتری‌ها
• شل کننده‌های عضلانی جهت کنترل اسپاسم عضلات
• آنتی بیوتیک‌هایی مانند پنی سیلین به منظور از بین بردن باکتری‌های سیستم یا بدن شما.
• گلوبولین “globulin” ایمنی کزاز (TIG) به منظور خنثی کردن سمومی که باکتری‌ها در بدن شما ایجاد کرده‌اند.
• در برخی موارد از روش جراحی به نام دبریدمان “debridement” برای از بین بردن بافت مرده یا آلوده استفاده می‌شود. اگر در بلع و تنفس مشکل دارید، این احتمال وجود دارد که شما به لوله تنفس یا دستگاه تنفس (دستگاهی که هوا را به داخل ریه‌ها وارد و از آن خارج می‌کند) نیاز داشته باشید.
• عمل جراحی: اگر پزشک تشخیص دهد که زخم مستعد کزاز بسیار بزرگ است، این احتمال وجود دارد که به وسیله جراحی تا آن‌جا که ممکن است عضله آسیب دیده و آلوده را از بین ببرد، دبریدمان (Debridement) عمل از بین بردن بافت‌های مرده، آلوده یا مواد خارجی است. در مورد زخم مستعد کزاز، مواد خارجی ممکن است خاک یا کود باشند.

درمان طب سنتی:

• هر روز اندازه یک نخود داروی شافیه مصرف کنید.
• اگر جای از بد کودکتان زخم شد بلافاصله ادرارش را روی موضع بریزید و با عسل روی آن را بپوشانید این کار پیشگیری از کزاز می کند.

داروها:

1. کلرپرومازین
2. کلرپرومازین
3. ضد تشنج ها
4. آنتی بیوتیک
5. ایمونوگلوبولین کزاز (تتانوس)
6. توکسوئید دیفتری و تتانوس
7. خواب آورها برای تسکین اضطراب
8. ضد سم ها برای خنثی کردن سم عصبی
9. شل کننده های عضلانی برای کنترل اسپاسم ها

فعالیت:

• در طول بستری، استراحت در بستر با حداقل آزار ممکن، لازم است، در طی بهبودی، باید به تدریج فعالیت ها را از سر گرفت.

رژیم غذایی:

• در طول بستری به خاطر سختی بلع، مایعات داخل وریدی ضروری خواهد بود.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک کدو بادمجان، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و بامیه، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک گل کلم، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، یتیمچه، خوراک بادمجان و عدس، بورانی گوجه بادمجان، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک بادمجان و غوره، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک بامیه با سویا، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک مخلوط، خوراک مطبل، آش سماق، آش گوجه فرنگی ۲، آش مرزه، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش بامیه بادمجان، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش قیمه بادمجان، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم قمری، سوپ کلم بروکلی ۱، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ کاهو سبز، سوپ جو و اسفناج، برگر کدو خورشتی، دلمه کلم، دلمه کدو خورشتی، سس معطر.