کبودی بدن: عبارت است از کبودی یک ضایعه‌ی پوستی شایع است. در این ضایعه، عروق خونی آسیب می‌بینند. در پی آن، خون از رگ‌ها خارج و در نزدیکی سطح پوست جمع می‌شود. در نتیجه، لکه‌های آبی یا سیاه رنگی روی پوستتان ایجاد می‌شود.

انواع کبودی های بدن:

1. کبودی پریوستی: که در استخوان ها بوجود می آیند.
2. کبودی داخل عضلانی: که در عضلات بوجود می آیند.
3. کبودی زیر جلدی: همانطور که از نام آنها مشخص است بلافاصله در زیر سطح پوست بوجود می آیند.

علائم:

1. در ابتدا، کبودی ممکن است قرمز رنگ باشد. پس از چند ساعت، رنگ آن به آبی یا بنفش تیره تغییر می‌کند و با گذشت چند روز کبودی بهبود می‌یابد و رنگ آن زرد یا سبز می‌شود.
2. ناحیه‌ی کبودی معمولاً طی چند روز اول حساس و گاهی دردناک است، اما با محو شدن رنگ ناحیه‌ی کبودی، معمولاً درد آن نیز از بین می‌رود.
3. معمولاً پوست ناحیه‌ای که کبود شده است، آسیب نمی‌بیند، به همین دلیل، خطر عفونت در آن ناحیه وجود ندارد.

علت:

• معمولاً وقتی با شیئی برخورد می‌کنید یا ضربه‌ای به بدنتان وارد می‌شود، پوستتان کبود می‌شود.
• کبودی‌ها ممکن است در افرادی که تمرینات شدید بدنی دارند (مانند ورزشکاران و وزنه برداران) ایجاد شوند. علت این کبودی‌ها، پارگی میکروسکوپی رگ‌های خونی موجود در زیر سطح پوست است.
• کبودی‌هایی که به سادگی یا بدون هیچ دلیل مشخصی ایجاد می‌شوند، ممکن است نشان دهنده‌ی یک نوع اختلال خونریزی باشند، به ویژه اگر کبودی با خونریزی بینی یا لثه همراه باشد.
• در بیشتر موارد، کبودی‌های بی‌دلیل که مثلاً روی سینه، ران یا قسمت‌های دیگر بدن خود می‌بینید، در حقیقت، به علت برخورد با تختخواب یا یک شیء دیگر ایجاد شده و معمولاً ناشی از یک جراحت فراموش شده است.
• پوست افراد مسن، معمولاً نازک است و به همین دلیل، بیشتر در معرض کبودی است. در این افراد، بافتی که رگ‌های خونی زیر سطح پوست را حمایت می‌کند، ضعیف‌تر است.
• کبودی پوست در افرادی که داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنند نیز، شایع‌تر است.
• آسیب های ورزشی: آسیب های ورزشی آسیب هایی هستند که در هنگام انجام ورزش به وجود می آیند. این آسیب ها می‌توانند شامل شکستگی استخوان، کشیدگی و پیچ خوردگی عضلات، در رفتگی مفاصل، پارگی تاندون ها و تورم عضلانی باشند. آسیب های ورزشی ممکن است در اثر ضربه و یا زیاده روی در انجام ورزش بوجود بیایند.
• ترومبوسیتوپنی: ترومبوسیتوپنی به معنی کمتر بودن تعداد پلاکت ها از حد طبیعی خود می باشد. دلایل بسیار متنوعی می توانند باعث ترومبوسیتوپنی شوند. شدت علائم این بیماری نیز در افراد مختلف متغیر است. علائم ممکن است شامل کبودی‌های قرمز، بنفش یا قهوه ای رنگ، لکه های پوستی همراه با نقاط قرمز یا بنفش، خون دماغ شدن، خونریزی لثه ها، طولانی شدن مدت زمان خونریزی،وجود خون در ادرار و مدفوع، استفراغ خونی و خونریزی شدید قاعدگی باشند.
• لوسمی: اصطلاح لوسمی برای توصیف انواع سرطان هایی که منشاء خونی دارند، استفاده می شود. این بیماری‌ها در اثر تکثیر خارج از کنترل گلبول های سفید در مغز استخوان ایجاد می شوند. لوسمی‌ها بر اساس زمان شروع و نوع سلول های درگیر (سلول‌های رده میلوئیدی و لنفوسیتی) طبقه بندی می شوند. علایم شایع لوسمی عبارتند از: تعریق بویژه در شب که تعریق شبانه نیز نامیده می شود، ضعف، خستگی که با استراحت هم از بین نمی رود، کاهش غیر ارادی وزن، دردهای استخوانی، گره های لنفاوی برجسته و بدون درد بویژه در ناحیه گردن و زیر بغل، بزرگی طحال یا کبد، نقاط قرمز رنگ در پوست، کبودی و خونریزی آسان، تب و لرز و عفونت های مکرر.
• بیماری فون ویلبراند: بیماری فون ویلبراند یک اختلال خونریزی است که در اثر کمبود فاکتور ون ویلبراند ایجاد می شود. چنانچه سطح فرم عملکردی این فاکتور در خون پایین باشد، پلاکت ها قادر نخواهند بود به طور مناسبی تجمع پیدا کنند و این موضوع منجر به طولانی شدن مدت زمان خونریزی خواهد شد. شایع ترین علائم این بیماری عبارتند از: کبودی آسان، خون دماغ شدن بیش از حد، خونریزی های طولانی مدت پس از آسیب، خونریزی لثه، خونریزی غیر طبیعی و شدید در دوران قاعدگی.
• در رفتگی مچ پا: هنگام در رفتگی مچ پا، لیگامان‌ها (رباط ها) آسیب می بینند. لیگامان ها یا رباط های مچ پا، نوارهای بافتی محکمی هستند که استخوان های ساق پا و پا را احاطه کرده و آن ها را به یکدیگر متصل می کنند. در رفتگی مچ پا زمانی اتفاق می افتد که پا دچار چرخش ناگهانی می شود. در این حالت مفصل مچ پا از موقعیت طبیعی خود خارج می شود. تورم، درد، کبودی، عدم تحمل وزن، تغییر رنگ پوست و سفتی در مچ پای آسیب دیده از جمله علائم احتمالی در رفتگی مچ پا هستند.
• کشیدگی عضلانی: کشیدگی عضلانی زمانی اتفاق می افتد که یک عضله تحت کشش زیاد یا استفاده بیش از حد قرار گرفته باشد و یا دچار جراحت می شود. علائم کشیدگی عضلانی عبارتند از: درد ناگهانی، محدودیت دامنه حرکتی عضله، کبودی و یا تغییر رنگ پوست روی عضله، تورم و گرفتگی و سفتی آن، کشیدگی‌های خفیف تا شدید را می توان با استراحت، قرار دادن یخ بر روی عضله آسیب دیده یا اعمال فشار بر روی آن، بلند کردن اندام حاوی عضله مربوطه، گرم کردن آن، کشش خفیف و داروهای ضد التهاب درمان کرد. در صورت تداوم درد، کبودی و یا ورم به مدت بیش از یک هفته، بدتر شدن علائم، بی حس شدن ناحیه آسیب دیده، از دست رفتن توان راه رفتن و یا از بین رفتن قدرت حرکت بازوها و پاها باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
• هموفیلی A: هموفیلیA  یک اختلال ارثی است که در آن فرد از فقدان یا کمبود برخی پروتئین ها، موسوم به فاکتورهای انعقادی، رنج می برد. خون این افراد به خوبی منعقد نمی شود. علائم بیماری در اثر یک نقص ژنتیکی در ژن های سازنده فاکتور های انعقادی ۸ ، ۹ و ۱۱ بوجود می آید. کمبود این فاکتورها باعث می شود فرد به آسانی دچار خونریزی شده و خونریزی وی نیز به مدت طولانی ادامه پیدا کند. خونریزی خودبه خودی، کبودی آسان، خون دماغ شدن، خونریزی لثه ها، خونریزی طولانی مدت پس از عمل جراحی یا جراحت، خونریزی در مفاصل، خونریزی داخلی و یا خونریزی در مغز از دیگر علائم احتمالی این بیماری هستند.
• بیماری کریسمس هموفیلی B: در این بیماری ارثی نادر بدن قادر به تولید فاکتور ۹ نمی باشد. این موضوع منجر به اختلال در روند انعقاد خون می شود. این بیماری معمولاً در دوران طفولیت یا کودکی تشخیص داده می شود. افزایش مدت زمان خونریزی، کبودی های شدید و بدون دلیل، خونریزی لثه و خون دماغ شدن های طولانی از علائم این بیماری هستند. همچنین ممکن است خون بدون هیچ دلیل واضحی در ادرار و مدفوع ظاهر شود. خونریزی داخلی در مفاصل، که منجر به ورم و درد آنها می شود، نیز از دیگر علائم این بیماری است.
• کمبود واکتور V: کمبود فاکتور ۷ زمانی بوجود می آید که بدن قادر به تولید مقادیر کافی از این فاکتور نباشد و یا عواملی با تولید آن تداخل کنند. این عوامل مداخله کننده در اغلب موارد بیماری ها و استفاده از داروهای خاص هستند. علائم این بیماری عبارتند از: خونریزی غیر طبیعی پس از زایمان، عمل جراحی و یا جراحت، کبودی آسان، خون دماغ شدن، خونریزی لثه و خونریزی شدید، طولانی در دوران قاعدگی، در موارد شدید علائمی نظیر خونریزی در روده، معده، عضلات و تخریب غضروف‌های مفصلی در اثر دوره های مکرر خونریزی نیز دیده می شوند.
• کمبود فاکتور 2: این حالت در اثر فقدان فاکتور ۲ (ترومبین) ایجاد می شود که مانند دیگر فاکتور ها از اجزای مهم سیستم انعقادی می باشد. این اختلال انعقادی بسیار نادر منجر به خونریزی شدید و طولانی پس از عمل جراحی یا جراحت می شود. کمبود فاکتور ۲ ممکن است ارثی یا اکتسابی (در اثر بیماری ها، داروهای خاص یا واکنش های خودایمنی) بوجود بیاید. علائم این بیماری عبارتند از: خونریزی بند ناف، کبودی بدون دلیل، خون دماغ شدن، خونریزی لثه، خونریزی طولانی مدت و شدید در دوران قاعدگی، خونریزی داخلی در ارگان ها، عضلات، جمجمه و مغز.
• کمبود فاکتور 5: این بیماری در اثر فقدان فاکتور ۵ ایجاد می شود و نام دیگر آن پروآکسلرین است. این فاکتور یکی از اجزای مهم سیستم انعقادی می باشد. کمبود این فاکتور باعث اختلال در روند انعقاد خون و طولانی شدن مدت زمان خونریزی پس از جراحی یا جراحت می شود. کمبود اکتسابی فاکتور ۵ ممکن است در اثر بیماری‌های زمینه ای، مصرف برخی داروهای خاص و واکنش های خودایمنی به وجود بیاید. علائم این بیماری نیز عبارتند از: خونریزی غیر طبیعی پس از زایمان، عمل جراحی و یا جراحت، کبودی آسان، خون دماغ شدن، خون‌ریزی لثه و خونریزی طولانی مدت و شدید در دوران قاعدگی.
• کمبود فاکتور 10: به کمبود فاکتور ۱۰، کمبود فاکتور استوارت پراور نیز گفته می شود. این حالت در اثر کمبود یک پروتئین انعقادی، تحت عنوان فاکتور ۱۰ بوجود می آید. این بیماری می تواند از طریق ژنتیکی به نسل های بعد نیز منتقل شود. اما این بیماری به صورت غیر ارثی و در اثر مصرف یک سری داروها و ابتلا به بیماری های خاص نیز بوجود می آید. کمبود فاکتور ۱۰ باعث اختلال در روند طبیعی انعقاد خون می شود. علائم این بیماری عبارتند از: خونریزی غیر طبیعی پس از زایمان، عمل جراحی و یا جراحت، کبودی آسان، خون دماغ شدن، خونریزی لثه، خونریزی طولانی مدت یا شدید در دوران قاعدگی. در در موارد شدید این بیماری نیز، علائمی نظیر خونریزی در روده، معده، عضلات، سر و تخریب غضروف های مفصلی در اثر دوره های مکرر خونریزی دیده می شود.
• ورید های واریسی: وریدهای واریسی زمانی بوجود می آیند که وریدهای بدن عملکرد طبیعی خود را از دست داده و در نتیجه بزرگ، متسع و پر از خون می شوند. علامت اولیه وریدهای واریسی، ظاهر شدن وریدهای بدشکل در سطح پوست می باشد. درد، تورم، سنگینی و خارش در محل وریدهای واریسی از دیگر علائم این بیماری می باشند. در موارد شدید، وریدهای واریسی دچار خونریزی شده و باعث تشکیل زخم می شوند. وریدهای واریسی اغلب در ناحیه ساق پا تشکیل می شوند.
• ترومبوز ورید عمقی (DVT): این حالت یک حالت اورژانسی پزشکی است و نیازمند به درمان فوری دارد. ترومبوز ورید عمقی زمانی بوجود می آید که خون در ورید های عمقی بدن لخته شود. علائم DVT عبارتند از: ورم پا، مچ و ساق پا (معمولاً در یک طرف)، درد کرامپی در ساق پای درگیر (نوعی درد که شبیه گرفتگی های عضلانی است)، درد شدید و یا بدون دلیل در پا و مچ پا، گرم تر بودن پوست روی محل ضایعه نسبت به دیگر نواحی، کم رنگ شدن پوست ناحیه آسیب دیده و یا تغییر رنگ آن به رنگ قرمز یا بنفش، DVT ها قادرند به ریه منتقل شده و باعث ایجاد آمبولی ریوی شوند. بنابراین باید در اولین فرصت درمان شوند.
• استفاده از برخی داروها: یک سری داروهای خاص احتمال کبودی را افزایش می دهند. داروهای ضد انعقاد و کورتیکواستروئیدها از جمله داروهای شایعی هستند که می‌توانند علت کبودی باشند. برخی مکمل های طبیعی نظیر روغن ماهی نیز اثراتی مشابه داروهای ضد انعقاد دارند و باعث کبودی می شوند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. مکمل ها
2. آسیب به سر
3. تکان خوردن سر
4. داروهای ضد انعقاد
5. تصادفات خودرویی
6. آسیب های ورزشی
7. پیچ خوردگی مچ پا و کشیدگی عضلات
8. ضربه (وارد شدن ضربه توسط شخص دیگر یا اصابت توپ به سر)

تشخیص:

1. آزمایش خون
2. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار

درمان طب نوین:

• به ناحیه کبود شده استراحت دهید.
• از لباس های آستین بلند و شلوار های گشاد استفاده کنید، به این ترتیب می‌توانید از ناحیه کبود شده بیش‌تر محافظت کنید.
• در صورت امکان ناحیه کبود شده را بالاتر از سطح قلب نگه دارید، این کار از تجمع خون در بافت کبود شده جلوگیری می‌کند.
• از داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن استفاده کنید، استفاده از این داروها درد ناحیه کبود شده را کاهش می‌دهد. از مصرف آسپیرین و ایبوبروفن نیز بپرهیزید چرا که باعث افزایش خونریزی می‌شوند.
• استفاده از یخ برای کاهش ورم، به این منظور یخ را در یک پارچه قرار دهید تا از تماس مستقیم آن با پوست دچار کبودی پرهیز شود. یخ را به مدت ۱۵ دقیقه در محل کبودی قرار دهید. این کار را در صورت نیاز هر یک ساعت تکرار کنید.

درمان طب سنتی:

• ضماد عسل و نمک و سرکه روی موضع.
• اگر کبودی بخش وسیعی از پا یا ساق پا را فرا گرفته است، باید در ۲۴ ساعت اول پاها را بالاتر از سطح بدن خود قرار دهید.
• برای درمان کبودی بدن می‌توانید از کرم‌ دمو لافارر که هم باعث رفع کبودی و هم باعث تسکین درد عضلانی و کشیدگی‌‍ نیز می‌شود، استفاده کنید.
• خمیردندان: مقداری خمیردندان را روی کبودی بمالید و با پارچه ای موضع را بپوشانید و یک شب تا صبح بزارید این ترکیب روی کبودی بماند بعد موضع با آب گرم شستشو دهید.
• آلوئه ورا: آلوئه ورا در کاهش التهاب و درد موثر است. برای درمان کبودی و کاهش تورم، باید از آلوئه ورا خالص استفاده کنید. و باید دوبار در روز آن را به محل آسیب دیده اعمال کنید.
• کرم ویتامین K: ویتامین Kمی تواند به جلوگیری از لخته شدن خون کمک می کند. زدن کرم ویتامینK  بر روی پوست آسیب دیده، شدت کبودی را کاهش می دهد و اینکه باید حداقل دوبار در روز از آن استفاده کنید.
• پس از گذشت ۴۸ ساعت، برای درمان کبودی بدن با استفاده از یک حوله‌ی گرم (به مدت ۱۰ دقیقه و دو تا سه بار در روز) به بهبود جریان خون در ناحیه‌ی کبود شده کمک می‌کند. این کار سرعت جذب خون در پوست را افزایش می‌دهد. در نتیجه، رنگ کبودی از بین می‌رود.
• کمپرس سرد را (مانند بسته‌ی یخ یا بسته‌ی سبزی‌های منجمد) باید ۳۰ الی ۲۰ دقیقه روی ناحیه‌ی آسیب دیده قرار دهید تا روند بهبود تسریع و از میزان ورم کاسته شود. یادتان باشد هرگز یخ را به طور مستقیم روی پوست قرار ندهید. به جای این کار باید آن را در یک حوله بپیچید و روی کبودی بگذارید.

داروها:

• منتول سالیسیلات

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• خوردنی های مفید: خوراک باقلا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و بامیه، خوراک گل کلم، بورانی گوجه بادمجان، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورشت کنگر، سوپ کدو خورشتی، سوپ جو ۲، سوپ کلم بروکلی ۱، سوپ بلغور و کرفس، سوپ جو با شیر سویا، سس معطر.

نکته:

• اگر کبودی را بلافاصله بعد از آسیب دیدگی و در حالی که پوست هنوز قرمز است، درمان کنید، تأثیر بیشتری دارد.
• هرگز نباید برای درمان خانگی از آسپرین یا ایبوپروفن استفاده کنید، زیرا این داروها سرعت لخته شدن خون را کاهش می‌دهند و زمان خونریزی را طولانی می‌کنند.