چهره رنگ پریده و سفید: عبارت است از رنگ پریدگی یا زردی چهره به روشن تر بودن غیر طبیعی پوست در مقایسه با حالت عادی فرد گفته می شود. این حالت ممکن است در اثر کاهش خون رسانی و اکسیژن یا کاهش تعداد گلبول های قرمز ایجاد شود. رنگ پریدگی ممکن است در تمام پوست و یا فقط در بخش خاصی از آن دیده شود. رنگ پریدگی موضعی معمولاً در یک اندام دیده می شود. اگر به صورت ناگهانی دچار رنگ پریدگی در کل بدن و یا یکی از اندام های تان شدید بلافاصله با پزشک تان تماس بگیرید.
علائم:
- صورت رنگ پریده اغلب همراه با سایر علائم کم خونی مرتبط است. علائم دیگر رنگ پریدگی می توانند به شرح زیر باشند:
- تنگی نفس
- فشار خون پا
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب سریع
- از دست دادن هوشیاری
علت:
- کاهش جریان خون در زیر پوست: جریان خون در زیر پوست به گونه ها رنگ گلگون می دهد که نشانه سلامت به حساب می آید؛ اگر این جریان خون در زیر پوست کاهش یابد رنگ پوست پریده به نظر می رسد.
- غلبه بلغم: وقتی انسان دچار غلبه بلغم می شود، دمای اندام های درونی بدن افت پیدا کرده بنابراین بدن با تنگ کردن رگ های خونی زیر پوست، خون را به مرکز خود می کشاند تا دمای بدن را بالا برده و اکسیژن و مواد مغذی کافی را به اندام های حیاتی مانند قلب، کبد، کلیه ها و … برساند.
- تنبلی و کم تحرکی: تنبلی و کم تحرکی ناشی از غلبه بلغم، علاوه بر بیماری های دیگر باعث رنگ پریدگی پوست نیز می شود؛ رنگ و روی افراد کم تحرک، کمتر گلگون می شود، چون قلب آنها خون کمتری پمپاژ می کند.
- خونریزی زیاد در ایام قاعدگی: قاعدگی یکی از اموری است که می تواند منجر به بیماری کم خونی مزمن شود و این امر می تواند باعث رنگ پریده در زنان شود. مطالعات نشان داده اند که زنان بیشتر از مردان به کم خونی مبتلا می شوند. به همین دلیل زنان باید به استفاده ازقرص آهن در دوران قاعدگی توجه زیادی داشته باشند.
- کم خونی: یکی از دلایل عمده رنگ پریدگی پوست، کم خونی است. کم خونی به گروهی از بیماری ها گفته می شود که از وجود سلول های قرمز سالم به اندازه کافی در خون پیشگیری می کند. گلبول های قرمز خون حاوی هموگلوبین هستند که اکسیژن را حمل می کنند. بدون هموگلوبین و اکسیژن کافی، پوست می تواند رنگ پریده شود. فقر آهن، متداول ترین نوع کم خونی است و در آن فرد دارای آهن کافی نیست.کم خونی فقر آهن هنگامی رخ می دهد که بدن قادر به جذب صحیح آهن نباشد یا خونریزی باعث کاهش آن شود. کم خونی می تواند مزمن یا حاد باشد. کم خونی حاد معمولاً نتیجه از دست دادن سریع خون در اثر ضربه، جراحی یا خونریزی داخلی است که غالباً از معده یا دستگاه گوارشی ایجاد می شود. کم خونی مزمن شایع است. علت آن می تواند کمبود آهن، ویتامین B-12 یا فولات در رژیم غذایی باشد. دلایل ژنتیکی کم خونی مانند بیماری سلول داسی شکل و تالاسمی نیز وجود دارد. در این شرایط، بدن هموگلوبین را بی اثر می کند. این پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را حمل می کند. کم خونی مزمن همچنین می تواند در اثر بیماری هایی مانند نارسایی مزمن کلیه یا کم کاری تیروئید ایجاد شود. برخی از سرطان ها که بر استخوان ها یا مغز استخوان تأثیر می گذارند نیز می توانند به دلیل تولید ضعیف سلول های خونی در طی چند هفته تا چند ماه، باعث کم خونی شوند. برخی از انواع دیگر کم خونی، عبارتند از: کم خونی الاستیک، هنگامی روی می دهد که مغز استخوان، ساخت سلول های قرمز خون را متوقف می کند. کم خونی همولیتیک، که شامل تخریب گلبول های قرمز در طحال یا جریان خون است. کم خونی سلول داسی شکل، که ژنتیکی است و شامل تغییر شکل گلبول های قرمز خون است. بیماری های خاصی از جمله سرطان می تواند باعث کم خونی و خونریزی شدید شود. فرد مبتلا به کم خونی احتمال دارد احساس خستگی کند و دچار تنگی نفس شود. کم خونی نیاز به درمان پزشکی دارد. هر فردی که به داشتن آن مشکوک است باید با پزشک مشورت کند.
- خونریزی: هر نوع خونریزی بیش از حد می تواند ذخایر آهن بدن را تخلیه کرده و سطح هموگلوبین را کاهش و باعث رنگ پریدگی شود.خونریزی شدید که باعث رنگ پریدگی شود، نیاز به فوریت پزشکی دارد. اگر فرد هنوز به طور فعال خونریزی می کند، زندگی او در معرض خطر است و باید کمک اضطراری دریافت کند. برخی از نمونه های خونریزی که می تواند باعث رنگ پریدگی شوند، عبارتند از: خونریزی بدنبال جراحی، خونریزی شدید پس از زایمان، خونریزی داخلی ناشی از آسیب اخیر، خونریزی دستگاه گوارش ناشی از آسیب یا زخم، دوره قاعدگی بسیار سنگین که بیش از یک پد در ساعت خیس می کند.
- کمبود ویتامین ها: سوء تغذیه شدید، تولید سلول های خونی سالم را برای بدن دشوار می کند.کم خونی ناشی از کمبود ویتامین می تواند زمانی ایجاد شود که فرد دارای سطح کافی ویتامین B-12 نباشد، که به آن فولات نیز می گویند. هر فردی که به این نوع کم خونی مبتلا باشد احتمال دارد بسیار رنگ پریده و زود خسته شود. کمبود B-12 زمانی روی می دهد که دستگاه گوارش نمی تواند ویتامین را به درستی جذب کند. آزمایش خون می تواند کمبود ویتامین در فرد را مشخص کند. اگرچه مکمل های ویتامین احتمال دارد کمک کنند، اما برخی از کمبودهای تغذیه ای ناشی از مشکلات جذب است. هرکسی که مشکوک به کمبود ویتامین است باید برای تشخیص با پزشک مشورت کند.
- عفونت ها: طیف وسیعی از عفونت ها می توانند باعث رنگ پریدگی شوند. یکی از جدی ترین موارد آنها، سپسیس است، نوعی عفونت که می تواند در اثر ورود باکتری به جریان خون ایجاد شود. اگر این باکتری ها به گلبول های قرمز خون آسیب برسانند، می تواند باعث رنگ پریدگی فرد شود. سپسیس، یک فوریت پزشکی است که معمولاً فرد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک و ماندن در بیمارستان دارد. رنگ پریدگی همچنین می تواند ناشی از موارد زیر باشد: عفونت هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا، مشکلات تنفسی مرتبط با عفونت که باعث کم شدن سطح اکسیژن خون می شود.
- خستگی: خستگی می تواند باعث رنگ پریدگی فرد شود. با این حال، محققان هنوز علت آن را شناسایی نکرده اند. نویسندگان در بررسی سال ۲۰۱۳ خاطرنشان کردند که خستگی همچنین می تواند باعث قرمز شدن چشم فرد شود. در بعضی موارد، خستگی به ویژه خستگی مزمن علامت یک بیماری زمینه ای مانند کم خونی است.
- مشکلات تنفسی: اختلال تنفسی، مانند COPD، احتمال دارد اکسیژن خون را کاهش دهد و منجر به رنگ پریدگی شود. اختلالات تنفسی دریافت اکسیژن کافی را برای فرد دشوار می کند و این می تواند منجر به رنگ پریدگی شود. بیماری انسدادی مزمن ریوی و سرطان ریه دو نمونه از این شرایط هستند. مشکلات حاد تنفسی، مانند مواردی که در اثر حمله آسم یا شوک آنافیلاکتیک ایجاد می شوند، می توانند سطح اکسیژن خون را نیز کاهش دهند. علاوه بر این، در برخی از افراد به علت سیانوز، رنگ پوست آلی ایجاد می شود. مشکلات تنفسی شدید که باعث رنگ پریدگی می شوند، نشان می دهد که فرد اکسیژن کافی دریافت نمی کند.
- اختلالات ژنتیکی: برخی از اختلالات ژنتیکی نادر بر سلول های قرمز خون یا به طور خاص هموگلوبین تأثیر می گذارد و باعث رنگ پریدگی مزمن می شود. معمولاً یک فرد در تمام طول زندگی خود رنگ پریده خواهد بود. یکی از این موارد کمبود گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز(G6PD) است. این اختلال تقریباً همیشه در مردان ایجاد می شود و باعث تجزیه زودرس گلبول های قرمز و منجر به کم خونی همولیتیک می شود. احتمال دارد فرد بسیار رنگ پریده باشد و اطراف چشم آن زرد شود.
- سرطان: برخی از سرطان ها می توانند باعث رنگ پریدگی شوند. به عنوان مثال،سرطان ریه می تواند توانایی تنفس فرد را محدود کرده و منجر به کمبود اکسیژن شود. همچنین، سرطان خون بر توانایی بدن در تولید گلبول های قرمز خون تأثیر می گذارد، باعث رنگ پریدگی و کاهش سطح اکسیژن خون می شود.
- انسداد شریانی اندام: انسداد شریانی یا کمبود گردش خون در اندام ها می تواند باعث رنگ پریدگی موضعی شود. این به طور معمول در بازوها یا پاها روی می دهد. اندام به دلیل کمبود گردش خون احتمال دارد دردناک و سرد شود.
تشخیص:
- رنگ پریدگی، فشارخون پایین و نبض ضعیف و سریع علائم بیماری جدی است. درد و حساسیت شکمی احتمال دارد به این معنی باشد که خونریزی داخلی باعث رنگ پریدگی می شود. اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، شاید لازم باشد پزشک فوراً آزمایشات بالینی را برای تعیین علت اصلی بیماری انجام دهد. پزشک علائم و سابقه پزشکی را بررسی می کند، معاینه فیزیکی انجام می دهد و ضربان قلب و فشارخون را بررسی می کند. رنگ پریدگی را اغلب می توان از طریق بینایی تشخیص داد، اما تشخیص آن در رنگ های تیره دشوار است. اگر چهره شما تیره تر است، احتمال دارد پزشک پلک های داخلی و غشاهای مخاطی را از نظر از دست دادن رنگ بررسی کند.از آزمایش های زیر برای ارزیابی علل رنگ پریدگی استفاده می شود:
- شمارش کامل خون (CBC) : این آزمایش کمک می کند که کم خونی یا عفونت را درمان کنید.
- تعداد رتیکولوسیت ها:این آزمایش خون به پزشک کمک می کند تا ببیند مغز استخوان چقدر کار می کند.
- سونوگرافی شکم:این آزمایش غیرتهاجمی با استفاده از امواج صوتی مشکلات موجود در بدن را تشخیص می دهد.
- اشعه ایکس شکم:این یک آزمایش غیرتهاجمی است که با استفاده از اشعه ایکس اعضای شکم را بررسی می کند.
- تصلب شرایین: این آزمایش شامل تزریق رنگ به شریان اندام است تا به پزشک کمک کند انسداد را تشخیص دهد.
- آزمایش مدفوع: این آزمایش وجود خون در مدفوع را بررسی می کند، که احتمال دارد خونریزی داخلی روده را نشان دهد.
- تست بارداری سرم:این آزمایش حاملگی را منتفی می داند. کم خونی، که می تواند باعث رنگ پریدگی شود، در بارداری شایع است.
- سی تی اسکن شکمی: این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس تصاویری با وضوح بالا از اندام ها و رگ های خونی در شکم ایجاد می کند.
- آزمایشات عملکرد تیروئید:این سری آزمایشات میزان هورمون تیروئید را بررسی می کند. تیروئید کم کار می تواند باعث کم خونی شود.
- اسکن کمبود ویتامین: پزشک احتمال دارد آزمایش سطح سرمی آهن، ویتامینB-12 یا فولات را تجویز کند تا ببیند آیا کمبود تغذیه باعث کم خونی شده است.
- آزمایشات عملکرد کلیه: از آنجا که نارسایی کلیه می تواند باعث کم خونی شود، شاید پزشک آزمایشBUN یا آزمایش خون کراتینین را برای بررسی عملکرد کلیه انجام دهد.
درمان طب نوین:
- درمان به علت رنگ پریدگی بستگی دارد. گزینه ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل
- مصرف مکمل های آهن، ویتامینB-12 یا فولات
- مصرف دارو یا درمان برای مدیریت مشکلات پزشکی مداوم
- جراحی، معمولاً فقط در موارد شدید از دست دادن خون یا برای درمان انسداد شریانی
درمان طب سنتی:
- رعایت توصیه های غذایی هنگام غلبه بلغم.
- مصرف سبزیجات تازه مانند نعناع، مرزه، ریحان، پیازچه همراه غذا.
- استفاده از دم نوش (زنجبیل + دارچین + شیرین بیان) با عسل روزانه ۱ تا ۲ لیوان.
- اضافه کردن فلفل قرمز و زیره سیاه به غذاهای روزانه البته به میزان مناسب و کم.
- ورزش: ورزش و فعالیت بدنی می تواند باعث افزایش تعداد گویچه های سرخ و ارسال اکسیژن بیشتر به پوست گردد.
فعالیت:
- تا زمان از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.