پیچ خوردگی بیضه: عبارت است از پیچ خوردگی طناب اسپرماتیک بیضه که گاهی به طور برگشت ناپذیر به بیضه آسیب می زند. پیچ خوردگی بیضه معمولاً تنها در یک طرف رخ می دهد، مردان را در تمام سنین مبتلا می کند ولی در نوجوانان (20 الی 12 ساله) شایع تر است.
علائم:
- تعریق
- سرگیجه
- خون در منی
- تهوع و استفراغ
- توده در اسکلروتوم
- درد ناگهای یک بیضه
- تورم، قرمزی و حساسیت به لمس بیضه دان
- ضربان قلب سریع در صورت شدید بودن علت
علت:
- معمولاً ناشناخته، گاهی در هنگام تولد وجود دارد یا ممکن است به ندرت در اثر انقباض شدید عضلات متصل به بیضه و طناب اسپرماتیک ایجاد شود.
- بیشتر مردانی که پیچ خوردگی بیضه دارند، با شانس و ریسک بالای این بیماری متولد شده اند، در حالی که خود آنها از آن بی خبرند. بیضه ها نمی توانند بطور آزاد در داخل کیسه بیضه (اسکروتوم) حرکت کنند. نسوج و بافت های اطراف بیضه ها قوی و نقش محافظتی از بیضه ها را دارا می باشند. بچه یا فرد بزرگسالی که بافت محافظتی بیضه نداشته باشد دچار پیچ خوردگی (تورشن) بیضه می شود. در این حالت بیضه خوب از طریق نسوج اطراف محافظت نمی شود و براحتی بیضه ها در کیسه (اسکروتوم) حرکت می کنند. این حرکت بیضه یا بیضه ها باعث افزایش شانس و ریسک چرخیدن بند بیضه می شود. گاهی پیچ خوردگی به علت ضربه به ناحیه کشاله ران بوجود می آید. رشد سریع در سن بلوغ ممکن است باعث پیچ خوردگی بیضه شود. به هر حال این وضعیت ممکن است در هر زمانی اتفاق افتد و نیز ممکن است که فرد موقع خواب یا زمانی که در حال انجام فعالیت فیزیکی و جسمی می باشد، اتفاق افتد. آسیب های در ضمن ورزش نیز باعث تورشن می شود. پیچ خوردگی معمولاً در یک بیضه اتفاق می افتد. پیچ خوردگی هر دو بیضه همزمان بسیار نادر است.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- ناشناخته
پیشگیری:
- در هنگام شرکت در ورزشهای تماسی برای پیشیگری از آسیب تناسلی از بیضه بند استفاده کنید.
عواقب مورد انتظار:
- گاهی پیچ خوردگی خود به خود تصحیح می شود؛ علائم از بین می روند و درمانی لازم نیست، البته بیضه معمولاً بدون ترمیم آسیب می بیند مگر این که جراحی در عرض 4 الی 3 ساعت پس از شروع علائم انجام شود. اگر قرار باشد یک بیضه برداشته شود، باید برای بلوغ طبیعی، زندگی جنسی و تولید مثل طبیعی، هورمون های کافی برای بیضه سالم باقی مانده فراهم شود.
عوارض احتمالی:
- مرگ سلولهای بیضه در اثر کاهش یا انسداد جریان خون، بیضه آسیب دیده و طناب اسپرماتیک در این حالت باید برداشته شوند.
تشخیص:
- تشخیص پیچ خوردگی بیضه بر اساس امتحان بالینی بیمار، آزمایش ادرار به منظور وجود عفونت، سونوگرافی داپلر رنگی جهت بررسی قطع جریان و یا کاهش گردش خون به بیضه می باشد. پزشک در ضمن معاینه متوجه تورم اسکروتوم خواهد شد و بیضه پیچ خورده بالاتر از بیضه دیگر قرار گرفته است.
درمان طب نوین:
- پس از جراحی، از کیسه یخ برای تسکین درد و تورم استفاده کنید.
- یخ را در پلاستیک بگذارید، آن را در طرف آسیب دیده بگذارید و با یک پارچه یخ را از پوست جدا کنید، هر بار 10 الی 5 دقیقه یخ را روی موضع قرار دهید. در صورت لزوم این کار را تکرار کنید.
- تورشن یا پیچ خوردگی بیضه یک بیماری و وضعیت پزشکی اورژانس در رشته اورولوژی می باشد. بسیاری از نوجوانان مبتلا به این بیماری از مراجعه به پزشک و درمان، تردید و خودداری می کنند. در حالیکه هرگز نباید به درد شدید بیضه بی توجه بود و آن را نادیده گرفت. بعضی اوقات بعضی افراد دچار پیچ خوردگی متناوب می شوند، یعنی یک بار کورد به دور می چرخد و باعث درد بیضه می شود و خود به خود دوباره این چرخش از بین می رود و کورد به حالت اول برمی گردد، در این حالت نیز فرد برای درمان حتماً باید به پزشک مراجعه کند. معمولاً درمان پیچ خوردگی بیضه، عمل جراحی است. در موارد خیلی نادر پزشک ممکن است، بند ناف بیضه را که چرخیده به حالت اول برگرداند. جراحی هر چه سریعتر برای برقراری گردش خون به بیضه باید صورت گیرد. اگر عمل جراحی بیش از 6 ساعت به تأخیر افتد، نسج بیضه کم کم از بین میرود و در این حالت بیضه باید درآورده شود. عمل برگرداندن چرخش بند بیضه زیر بیهوشی امکان پذیر است. با شکاف کوچک روی اسکروتوم، کورد را برمی گردانیم و گردش بیضه طبیعی می شود و برای جلوگیری از چرخش مجدد، بیضه را به پوست بیضه فیکس می کنیم. 95 درصد افرادی که زیر 6 ساعت عمل جراحی می شوند، نیازی به خارج کردن بیضه نخواهد داشت. 90 درصد اگر بعد از 48 یا بیشتر برای درمان مراجعه کنند، بیضه آنها باید خارج شود. خارج کردن بیضه، ممکن است در آینده باعث ناباروری شود و اگر بدن به علت پیچ خوردگی بیضه، ماده ضد اسپرم در بدن تولید کند، باعث کاهش حرکت اسپرم می شود.
داروها:
- بعد از جراحی، ممکن است مسکن ها تجویز گردند.
فعالیت:
- بعد از جراحی به تدریج فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخان های، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.