پیر چشمی: عبارت است از با افزایش سن، عدسی چشم سفت شده و قدرت انعطاف آن کم می شود و قابلیت تطابق پذیری آن کاهش می‌یابد و فرد در دیدن اجسام نزدیک با مشکل رو به رو می‌شود و اجسام را تار و غیر واضح می‌بیند به این عارضه پیر چشمی می گویند.

انواع پیرچشمی:

1. پیرچشمی زودرس: این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که پیرچشمی قبل از 40 سالگی اتفاق می‌افتد.
2. پیر چشمی مطلق: اگر به این نوع پیرچشمی دچار باشید، به ‌هیچ ‌وجه نمی‌توانید روی اشیاء نزدیک تمرکز کنید.
3. پیرچشمی شبانه: هنگامی که این نوع پیر چشمی اتفاق می‌افتد، تمرکز روی اشیاء نزدیک در نور کم بسیار دشوار می‌شود.
4. پیرچشمی عملکردی: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که متوجه می‌شوید در نزدیک ‌بینی دچار مشکلات بیشتری شده‌اید.
5. پیر چشمی اولیه: این اولین مرحله از پیر چشمی است. ممکن است در این مرحله خواندن حروف ریز برای شما کمی دشوارتر باشد.

علائم:

1. تنگ کردن چشم
2. مشکل در خواندن حروف کوچک
3. خستگی هنگام انجام کارهایی که نیاز به دید از نزدیک دارد
4. نیاز به نور بیشتر هنگام مطالعه یا کارهای نیازمند دید از نزدیک
5. خستگی چشم یا سردرد بعد از خواندن یا کارهای نیازمند دید از نزدیک
6. نیاز به دور نگه داشتن اشیاء به اندازه طول یک بازو برای تمرکز(فکوس) مناسب بر روی آن‌ها
7. مشکلات کلی در دیدن و تمرکز بر اشیایی که نزدیک شما هستند
8. معمولاً پیرچشمی و دو بینی دارای علایم یکسانی هستند در حالی که علت دو بینی کوچک بودن کره چشم یا انحنانی قرنیه است، اما علت پیر چشمی سفت شدن عدسی و کاهش انعطاف پذیری آن است.

علت:

• مهمترین دلیل علمی که برای پیرچشمی تعریف شده است سخت شدن پوسته عدسی و کاهش قدرت عضلات جسم مژگانی است که این دو عامل منجر به ایجاد ناتوانی در انعطاف پذیری و تطابق طبیعی چشم می شوند.
• هرگاه رگ هایی که خون را به چشم می رسانند به سبب غلظت خون نتوانستند کار خود را به خوبی انجام دهند و برای رساندن خون به چشم، به علت غلظت خون، به عضلات چشم فشار می آورند و سبب جمع شدن پوست اطراف چشم می شود و در حقیقت پیر چشمی رسوب سودا در چشم است.
• همچون بسیاری از آثار افزایش سن و پیری، پیر چشمی را نیز می‌توان بعنوان یکی از آثار گذر عمر دانست البته نمی توان تأثیر شرایط فیزیولوژیک و ویژگی های آب هوای محل زندگی و حتی تغذیه افراد متفاوت را در میزان ابتلا به پیرچشمی نادیده گرفت به همین دلیل نیز میزان درصد ابتلا به پیر چشمی، در نقاط مختلف جهان و … متفاوت است.

پیشگیری:

1. سیگار نکشید.
2. چندبار در هفته ورزش کنید.
3. مصرف الکل را محدود کنید.
4. به اندازه کافی آب بنوشید تا هیدراته بمانید.
5. با یادداشت کردن علائم آن‌ها را پیگیری کنید.
6. نور کافی به ‌طور چشمگیری به کاهش خستگی چشم کمک می‌کند.
7. رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید که حاوی مقدار زیادی سبزیجات دارای برگ‌های سبز باشد.
8. از عینک آفتابی استفاده کنید. سایه‌هایی که عینک یا کلاه‌های آفتابی ایجاد می‌کنند مزیتی فراتر از جذاب جلوه دادن شما دارند. آن‌ها از بافت ظریف چشمتان در برابر اشعه‌های مضر UV (فرابنفش) محافظت می‌کنند.
9. همان‌طور که نمی‌توانید از بالا رفتن سنتان جلوگیری کنید، قادر نیستید جلوی پیرچشمی را هم بگیرید، اما کارهایی وجود دارد که اگر به‌طور مداوم انجامشان دهید می‌توانید سلامتی چشمانتان را افزایش دهید و فرآیند ایجاد پیر چشمی با افزایش سن را آهسته کنید.
10. معاینات سالانه چشم را فراموش نکنید. از آنجایی که شماره و وضعیت سلامتی چشم شما می‌تواند به سرعت تغییر کند، حتماً به ‌طور مرتب به چشم‌ پزشک مراجعه ‌کنید. درباره هرگونه تغییر در علائم، که می‌تواند نشانه بروز مسئله‌ای جدی تری باشد، با پزشک خود صحبت کنید.

تشخیص:

1. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار
2. پزشک می‌تواند پیرچشمی را با معاینه دقیق چشم تشخیص دهد. بخش مهمی از این آزمون ارزیابی انکسار برای اندازه گیری میزان خوب دیدن اشیا در فواصل خاص خواهد بود. ارزیابی انکسار به ارائه دهنده می‌گوید که آیا پیر چشمی یا آستیگماتیسم دارید و آیا دور بین هستید یا خیر. پزشک به احتمال زیاد چشم‌های بیمار را با قطره‌های مخصوص چشم، گشاد می‌کند تا به قسمت‌های داخلی چشم او نگاه بهتری داشته باشد. قطره معمولاً بدون درد است، اما ممکن است دو تا سه ساعت بعد به نور حساس باشد. اگر عینک آفتابی ندارید، پزشک عینک آفتابی یکبار مصرف پلاستیکی را برای پوشیدن چشمتان فراهم می‌کند. در شرایطی ایده آل، سعی کنید در صورت عدم توانایی بلافاصله پس از امتحان، یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود را برای کمک به رانندگی بیاورید.

درمان طب نوین:

• پیرچشمی قابل درمان نیست! اما امروزه می‌توانید گزینه‌های متنوعی را برای اصلاح بینایی خود انتخاب کنید. با پزشک خود در مورد بهترین انتخاب برای خود صحبت کنید. بسته به سلامتی و سبک زندگی، پزشک ممکن است هر یک از موارد زیر را پیشنهاد دهد:
• لنزهای تماسی: انواع لنزهای تماسی وجود دارند که به فرد کمک می‌کنند تا با وجود پیرچشمی، دید بهتری داشته باشد.
• عینک سه کانونی: سه کانونی‌ها دارای سه لنز هستند، هر کدام برای دیدن نمای نزدیک، وسط و دور استفاده می‌شوند.
• عینک: خواه برای سایر مشکلات بینایی از عینک استفاده کرده‌اید یا نه! اکنون ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که به نوع راحت تری به تغییر چشم خود بپردازید.
• عینک طبی: اگر مشکل بینایی دیگری ندارید، عینک خواندن ممکن است تمام نیاز تان را برطرف کند. آن‌ها باید فقط برای انجام کارهای نزدیکی مانند خواندن استفاده شوند.
• لنزهای تماسی دو کانونی: یک لنز دو کانونی واقعی فقط با دو نقطه کانونی، معمولاً دور و نزدیک، به فرد کمک می‌کند. آن‌ها در قالب ساخته شده از مواد نرم یا سخت (نفوذپذیر از گاز) وجود دارند.
• عینک دو کانونی: عینک دو کانونی که اغلب برای پیرچشمی تجویز می‌شود، عینکی است که دارای دو نسخه متفاوت در یک لنز عینک است. قسمت بالای لنز حاوی نسخه مسافت می‌باشد، در حالی که قسمت کوچک‌تر و پایین لنز، نسخه‌ای دارد که به فرد کمک می‌کند تا اشیا را از نزدیک ببیند.
• عینک‌های تدریجی: این‌ها لنزهای چند کانونی هستند، شبیه دو کانونی‌ها اما یک جابجایی تدریجی بین نسخه‌ها دارند. بسیاری از افراد لنزهای تدریجی را وقتی که نمی‌خواهند روی عینک خود خط مشخصی داشته باشند، انتخاب می‌کنند.
• عینک تدریجی دفتر کار: همانطور که از اسمشان پیدا است، این لنز‌ها برای انجام کارهای نزدیک در اداره مانند کار با کامپیوتر یا نوشتن طراحی شده اند. وقتی از روی میز خود بلند می‌شوید، آن‌ها را برمی‌دارید تا بتوانید دور را به خوبی ببینید.
• لنزهای تماسی چند کانونی: لنزهای چند کانونی شبیه لنزهای دو کانونی هستند و این اصطلاحات اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما یک لنز چند کانونی می‌تواند شامل بیش از دو نقطه کانونی باشد، از جمله منطقه میانی حدود 3 فوت.
• لنزهای تماسی مونوویژن اصلاح شده: با لنزهای تماسی مونوویژن اصلاح شده، از یک لنز برای دید نزدیک یا دور استفاده کنید. در چشم دیگر، یک لنز چند کانونی را استفاده نمایید که کمک می‌کند تا در تمام فواصل به راحتی دید کافی داشته باشید.
• عینک مطالعه: اگر قبل از 40 سالگی از راه دور یا به هر دلیل دیگری به عینک طبی احتیاج نداشتید، عینک مطالعه ممکن است تمام آنچه برای خواندن یک منو یا نخ کردن یک سوزن نیاز دارید را داشته باشند. می‌توانید آن‌ها را در بیشتر داروخانه‌ها تحویل بگیرید.
• لنزهای تماسی مونوویژن (دید تک چشمی): با استفاده از مجموعه ای از لنزهای تک چشمی، یک چشم از لنزی استفاده می‌کند تا به دیدن اجسام از راه دور به او کمک کند، در حالی که چشم دیگر از لنزی استفاده خواهد کرد که به دید نزدیک کمک می‌کند. ممکن است دو هفته طول بکشد تا مغز با این روش دیدن سازگار شود.

درمان طب سنتی:

• ماساژ ملاج سر با سرکه
• شربت عسل و لیموترش تازه 3 تا 4 لیوان در روز.
• ماساژ اطراف چشم با روغن های گرم مانند روغن اسفند.
• خوردن رقیق کننده های خون همزمان با انجام مراحل بالا، مثل دوسین و سرکنگبین و شستن چشم با رازیانه.
• استفاده از شربت عسل به صورت قطره چشمی (روزانه سه بار و هر بار 3 قطره در هر چشم چکانده شود).
• استفاده از کدو حلوایی یا کدو تنبل؛ پس از بخار پز کردن، با عسل و لیموترش تازه و روغن زیتون میل شود.
• روزانه 2 تا 3 حبه سیر خام را ریز خرد کنید و دو ونیم ساعت بعد از هر وعده غذایی با یک لیوان شربت عسل قورت دهید.
• چکاندن روغن بادام تلخ باعث افزایش بینایی و کاهش آستیکما، پیرچشمی، دوربینی و نزدیک بینی چشم می شود (14 شب)
• شستشوی چشم با عرق رازیانه (در افرادی که چشمان درشتی دارند توصیه می شود) و در چشمان گرم و خشک آب انار به جای عرق رازیانه استفاده کنید.
• خوردن سرکنگبین و گس مزه ها، دو هفته بعد، انجام حجامت عام، دو هفته بعد، حجامت ماستوئید (پشت گوش)، دو هفته بعد از آن، حجامت تمپورال (گیجگاهی)، دو هفته بعد، زالو به گیجگاه (اگر لازم بود)
• مصرف روزانه 6 لیوان از مایعات، به خصوص آب (نیم ساعت قبل و دو و نیم ساعت بعد از غذا)
• استفاده از روغن زیتون و روغن کنجد در غذاهای روزانه که خون را رقیق می کند و چربی های موجود در خون را از بین می برد.
• سیاهدانه 5  گرم، تخم شنبلیله 30 گرم، رازیانه 40 گرم، هلیله سیاه 20 گرم، دارچین قلم 20 گرم، زنجبیل قلم 20 گرم، شکر 50 گرم همه را با هم پودر کنید و در یخچال نگهداری کنید صبح، ظهر و شب یک قاشق مرباخوری با یک لیوان شربت عسل میل نمایید.
• برای پیشگیری از کم شدن نور چشم همانند پیرچشمی سرمه کشیدن چشم (بهترین سرمه سنگ است ولی سرمه‌ای که خودتان می‌توانید درست کنید سرمه بادام است: یک سوزن را در داخل بادام کرده و بسوزانید دودش را زیر نعلبکی جمع کنید تبدیل به سرمه می‌شود و می‌توانید در داخل سرمه دان بریزید). بهترین زمان مصرف: شب ها، سرمه را هم آقایان و هم خانم ها باید استفاده کنند.
• استفاده از لنزهای چند کانونه: یکی از ناراحت کننده ترین مشکلات چشم، از بین رفتن بینایی ناشی از یک وضعیت طبیعی و مرتبط با سن به نام پیر چشمی است. اکثر افراد حتی اگر در دوره جوانی از بینایی 10/10 برخوردار باشند و یا بعد از عمل لیزیک یا لازک به وضعیت بینایی عالی و کامل دست یابند، با رسیدن به سنین ۴٠ تا ۵٠ سالگی دچار پیرچشمی خواهند شد. در گذشته، درمان معمول برای پیر چشمی استفاده از عینک مطالعه یا عینک های چند کانونی و یا استفاده از لنزهای پیشرفته بود. بعد از جراحی حتماً هماهنگی لازم را به عمل بیاورید تا یکی از نزدیکان شما را به منزل برساند. برای محافظت از چشم باید عینک آفتابی به چشم بزنید یا چشم‌ها را با پد بپوشانید.

داروها:

• معمولاً دارویی نیاز نیست.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.
• تمرین شماره1: دو طرف سر خود را در قسمت گیجگاه به آرامی با دو انگشت فشار دهید تا عضلات آن كشیده شوند و در همین حال، مرتباً چشم‌ها را باز و بسته كنید. این كار را 5 بار تكرار كنید.
• تمرین شماره 2: در حالی ‌كه چشم‌هایتان بسته و آرام است، به صورت قائم بنشینید. همان‌طور كه پلك چشم‌ها در تمام طول مدت ورزش بسته است، اول به پایین نگاه كرده و بعد تا جایی كه ممكن است به بالا نگاه كنید. این حركت را 10 بار انجام دهید.
• تمرین شماره 3: با چشم‌های باز و آرام، به صورت راست بنشینید. پلك بالای چشم‌ها را تا نیمه ببندید و در همین حال، ابروهایتان را به سمت بالا ببرید. بعد چشم‌ها را كاملاً باز كنید تا سفیدی چشم‌ها در قسمت بالایی عنبیه دیده شود. وقتی پا به سن می‌گذاریم، عدسی چشم، سفت و ماهیچه‌‌هایی که آن را کنترل می‌کنند، ضعیف می‌شوند. ماهیچه‌های ضعیف شده نمی‌توانند عدسی چشم را به راحتی خم و پهن کنند، در نتیجه نوری که از طرف اشیا وارد چشم می‌شود، دقیقا روی شبکیه متمرکز نشده و اشیا با وضوح دیده نمی‌شوند. پیرچشمی واقعی، معمولاً از سن 70 سالگی به بعد ظاهر شده و کل میزان بینایی فرد (دور و نزدیک) را به علت پوسیدگی شبکیه چشم کاهش می دهد. پس پیرچشمی زودرس پیش از این رده سنی صورت خواهد گرفت. در پیرچشمی در واقع بیمار قدرت تمرکز خود روی اشیا را از دست می‌دهد. این بیماری بخشی از روند طبیعی افزایش سن است و هنگامی که عدسی چشم قابلیت انعطاف خود را به تدریج از دست می‏دهد، اتفاق می‏افتد. اما باید بدانید پیرچشمی مساله نگران‌کننده‌ای نیست و به راحتی قابل درمان و اصلاحند.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورد های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.

نکته:

• پیر چشمی معمولا ً از سن 40 سالگی نمایان می شود و یکی از شایع‌ترین اختلالات چشمی است.
• در حالت طبیعی،  عدسی با تغییر انحنا و قدرت تطابق پذیری خود، باعث می شود که اجسام را در فاصله نزدیک به خوبی  ببینیم اما کسی که دچار پیرچشمی شده برای دیدن اجسام نزدیک نیاز به عینک دارد و بدون استفاده از عینک در بسیاری از امور از جمله مطالعه کم توان است. عارضه پیر چشمی بطور معمول برای همه اتفاق می افتد.
• کسانی که دارای عیوب انکساری، دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم هستند به پیر چشمی مبتلا خواهند شد، البته پیرچشمی در افرادی که قبلاً مبتلا به نزدیک بینی بوده اند شدت و دردسر کمتری دارد زیرا نزدیک بینی تا اندازه ای پیر چشمی  را خنثی می کند. معمولاً افراد دوربین زودتر به پیرچشمی مبتلا خواهند شد.
• درد مشترک افراد مبتلا به پیرچشمی وابسته بودن آنها به عینک جهت دید نزدیک است، پیر چشمی غالباً زمانی خود را نشان می دهد که دامنه تطابق چشم بیمار به کمتر از 5 دیوپتر برسد.
• طی تحقیقات نژادی که در خصوص پیر چشمی انجام شد، مشخص گردیده که سیاه پوستان بیش از سفید پوستان  به پیرچشمی مبتلا می شوند.
• دو بینی از ابتدای تولد، نوزاد را همراهی می کند، اما پیر چشمی معمولاً پس از 40 سالگی نمایان می شود.
• اول یک نقطه ریز قهوه ای، کوچک تر از عدس در صورت پدید می آید و بعد یک هاله در دور چشم به وجود می آید و رفته رفته زیاد می شود و حاشیه صورت را می گیرد و بعد در دست پدیدی می آید، اول قهوه ای روشن و بعد پر رنگ می شود؛ پس فردی که دور چشم هایش هاله دارد و گیر می دهد، این حالت تظاهر غلظت گردش خون در تن اوست چون عروقی که چشم را تغذیه می کنند این سودا در آن جا رسوب کرده و در پوست، خودش را نشان می دهد و این ها مستعدترین کسانی هستد که بیماری پیر چشمی پیدا می کنند پیر چشمی در حقیقت رسوب سودا در چشم است.
• وقتی که این افراد مقداری چشم هایشان را مالش می دهند احساس می کنند که تا حدی چشم هایشان خوب شد چون با مالش، خون بهتر به چشم می رسد.