پروتئینوری یا آلبومین (دفع پروتئین از کلیه ها): عبارت است از افزایش دفع پروتئین از کلیه در ادرار (پروتئینوری) عموماً نشان دهنده آسیب کلیوی است. بطور طبیعی روزانه مقداری پروتئین (حداکثر150 میلی گرم) از کلیه ها دفع شده و وارد ادرار می شود که این مقدار نرمال فرض می شود. در صورتی که  کلیه ها بعلل مختلف آسیب ببینند مقدار دفع آلبومین و یا پروتئین های بزرگ دیگر که در خون هستند بیش از حد نرمال می شود به طوری که بیمار دچار ضعف شدید می شود و تعادل الکترولیتی بدن به هم می خورد، در نتیجه مقدار کراتینین، سدیم و پتاسیم و اوره از حالت تعادل خارج می شود. که به این پدیده پروتئینوری گفته می شود. اگر این بیماری کنترل نشود، فاکتور کراتینین در ادرار بالا می رود، در نتیجه بیمار ابتدا باید دیالیز شود و سپس در نوبت پیوند کلیه قرار گیرد.

علائم:

1. اغلب فردی که دفع پروتئین از کلیه در ادرار دارد بخصوص در شروع بیماری علائم زیادی ندارد. اما اگر دفع پروتئین شدید باشد علایم زیر بروز می کند:
2. خستگی
3. تکرر ادرار
4. تنگی نفس
5. فقدان اشتها
6. ادرار کف آلود
7. تهوع و استفراغ
8. گرفتگی عضلانی
9. تورم در صورت و شکم و پاها
10. پف زیر چشم بخصوص در صبح ها
11. این علائم در واقع عمدتا علائم بیماری مزمن کلیوی است و ناشی از فقدان شدید پروتئین در بدن است. بیشتر افرادی که دفع پروتئین در ادرار دارند علائم زیادی ندارند و تست های آزمایشگاهی درآنان تنها راه مشخص کردن دفع پروتئین غیر عادی در ادرار است.

علت:

• رنج بردن از یبوست مزاج.
• عصبی و حساس و زودرنج بودن.
• نوشیدن چای غلیظ، به مقدار زیاد.
• ابتلا به فشارخون بالا به مدت طولانی.
• استفاده از غذاهای ممنوع به مقدار زیاد.
• ننوشیدن منظم مایعات، به خصوص آب.
• ابتلا به بیماری دیابت و استفاده از انسولین.
• استفاده از لبنیات و ترشیجات سرکه به مقدار زیاد.
• به هم خوردن تنظیم خواب و خوراک و نداشتن آرامش خاطر.
• رنج بردن مداوم از ناراحتی های گوارشی مانند ورم روده بزرگ.
• سرماخوردگی های متناوب و استفاده مداوم از داروهایی مانند جنتامایسین.
• استفاده طولانی مدت از داروهای شیمیایی برای درمان بیماری های دیگر.
• در بیشتر موارد علت پروتئینوری علل موقتی و گذرا هستند بویژه در کودکان، این موارد گذرا شامل دهیدراتاسیون (کم آبی شدید)، بیماری های عفونی همراه با تب بالا، کاهش فشارخون، ورزش شدید، عفونت ادراری، حالت های هیجانی و استرس شدید، سنگ کلیه و یا نارسایی قلب بویژه در بزرگسالان است. این موارد علل آسیب زننده ای از نظر بیماری های مزمن کلیوی نیستند و اغلب پس از درمان عامل اولیه نیاز به پیگیری از نظر پروتئینوری ندارند. عللی که باعث پروتئینوری پایدار می شوند شامل سه دسته اصلی هستند.
• دسته اول: بیماری هایی که باعث آسیب به کلافه عروقی یا گلومرول کلیه می شوند مانند دیابت و فشارخون و گلومرولونفریت، در این موارد نوع پروتئین دفعی عمدتاً آلبومین است.
• دسته دوم: بیماری هایی که باعث آسیب به توبول های کلیه می شوند مانند مسمومیت با سموم و فلزات سنگین، سارکوئیدوز. در این نوع آسیب دیدگی کلیه، پروتیئن های دفعی عمدتاً گلوبولین ها هستند. (توبول های کلیه لوله های باریکی هستند که باز جذب دوباره آب و مواد معدنی و پروتئین هایی که از طریق فیلتراسیون خون وارد کلیه ها شده اند از طریق همین لوله ها انجام می گیرد).
• دسته سوم: بیماری هایی هستند که در واقع بیماری زمینه ای در کلیه وجود ندارد ولی بعلت سرطان خون (مولتیپل میلوما) حجم زیادی پروتئین در خون آزاد می شود. یا بعلت همولیز داخل عروقی، مقدار زیادی هموگلوبین در خون آزاد می شود.این حجم بالای پروتئین که از طریق فیلتر عروقی کلیه رد شده و وارد ادرار می شود، بیشتر از حد توانایی باز جذب از طریق توبول های کلیه بوده و نهایتاً وارد ادرار می شوند. در این موارد پروتئین دفعی عمدتاً هموگلوبین بعلت همولیز داخل عروقی و یا پروتئین بنس جونز ناشی از سرطان خون هستند.

تشخیص:

1. میزان دفع پروتئین از ادرار ابتدا بوسیله آزمایش نمونه ادرار بررسی می شود. این آزمایش را میتوان بصورت سریع با دیپ استیک انجام داد. در واقع دیپ استیک شبیه یک قلم پلاستیکی است و در نوک آن مواد شیمیایی وجود دارد و در تماس با ادراری که محتوای پروتئین آن بالا باشد بلافاصله تغییر رنگ به رنگ آبی می دهد. پس از این مرحله و در صورت تأیید وجود پروتئین در ادرار، بررسی تکمیلی روی نمونه ادرار از نظر وجود گلبول های سفید در ادرار، خون در ادرار ، باکتری، کریستال و نوع پروتئین دفعی انجام می شود. در صورتی که پزشک پس از یکبار آزمایش ادرار و وجود سطح غیر عادی پروتئین در ادرار مشکوک به بیماری کلیوی است در آن صورت جهت اطمینان از آنکه دفع پروتئین موقتی و گذرا بوده یا بیماری پایدار و جدی است آزمایش ادرار با جمع آوری ادرار بیست و چهار ساعته انجام می شود و این آزمایش سه بار در طی سه ماه بعدی نیز تکرار می گردد.
2. علاوه بر اندازه گیری حجم پروتئین دفعی، جهت تعیین نوع پروتئین، الکتروفورز پروتئین های ادرار نیز انجام می شود. آزمایش های تکمیلی دیگری که در این افراد انجام می شود، شامل اندازه گیری سطح کراتینین خون، اندازه گیری فیلتراسیون گلومرولی کلیه، اندازه گیری سطح کلی پروتئین بدن است. علاوه بر این تصویر برداری از کلیه ها شامل سونوگرافی یا سی تی اسکن برای بررسی احتمال تومور، سنگ و یا انسداد در کلیه ها و در صورت نیاز بیوپسی کلیه انجام می شود.

درمان طب نوین:

• درمان بستگی به بیماری زمینه ای دارد که باعث پروتئینوری شده است، زیرا دفع پروتئین از کلیه ذاتاً یک بیماری مشخص و منفرد نیست. در واقع درمان آن نیاز به شناسایی بیماری زمینه ای مسئول پروتئینوری بطور جداگانه در هر فرد و مدیریت آن دارد. معمولاً در بالغین شایعترین علل دفع پروتئین از کلیه ها دیابت و فشارخون هستند. از اینرو درمان دقیق این دو بیماری نقش مهمی در کاهش دفع پروتئین و جلوگیری از پیشرفت سریع به سمت نارسایی کلیه دارد. درمان معمولاً بر اساس تجویز داروهای کاهش دهنده فشار خون، رعایت رژیم غذایی مناسب، کاهش وزن و ورزش است. بیماران دیابتی نیاز به کنترل دقیق قند خون دارند. در بیمارانی که علت پروتئینوری در آنان سرطان خون، گلومرولونفریت، لوپوس یا موارد دیگر باشد درمان اختصاصی با توجه به بیماری زمینه ای انجام می شود.

درمان طب سنتی:

• نرمش و ورزش سبک روزانه.
• ترک آب خوردن بین غذا و آب یخ.
• استفاده نکردن از غذاهای ممنوع و مضر.
• حجامت عام دو مرحله هر 40 روز یک بار.
• عصبی نشدن و حرص نخوردن و حفظ آرامش.
• خوردن سرکنگبین گرم، هر 12 ساعت یک لیوان
• خوردن دوسین، یک قاشق مرباخوری صبح و شب
• حذف روغن نباتی و استفاده از روغن زیتون و کنجد.
• نوشیدن جوشانده یک قاشق غذاخوری سماق در روز.
• بادکش گرم و خشک کلیه یک شب در میان 21 مرحله.
• نوشیدن روزانه 6 لیوان آب چشمه (نیم ساعت قبل و دو نیم ساعت بعد از غذا).
• برای دفع آلبومین از موز استفاده کنید و یا هر روز آب جوشانده کاکل ذرت را بنوشید.
• نداشتن یبوست مزاج و عدم استفاده از نوشیدنی های مضر مانند چای و نوشابه های گازدار.
• نوشیدن روزانه 2 تا 3 لیوان نکتار سیب و 2 تا 3 لیوان شربت عسل و لیموترش تازه و یخ (به مرور).
• استفاده از غذاهای گیاهی به صورت خام و عدم استفاده از فرآورده های حیوانی و غذاهای ممنوع.
• حتی الامکان، پرهیز از غذاهای پخته و حیوانی و رعایت رژیم گیاه خواری و میوه خواری به صورت خام.
• هر صبح و شب چند عدد پوست لوبیاسبز را در یک لیوان آب جوش دم کنید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
• توجه: بیماران مبتلا به دیابت، از عسل کنار یا سدر و به مقدار کمتر استفاده کنند (روزانه 3 قاشق مرباخوری).
• بیمار لازم است که این رژیم را در 3 وعده غذایی رعایت نماید و بعد از 15 روز به پزشک مراجعه کند و آزمایش های لازم را انجام دهد.
• مصرف شونیسل؛ از ترکیب (4 واحد روغن زیتون بودار و تصفیه نشده + 2 واحد عسل + یک واحد سرکه طبیعی) روزی 3 قاشق غذاخوری میل کنید.
• فقط یک روز یک قاشق چایخوری گل طاووسی را در یک لیوان آب جوش دم کنید. آب آن را سه قسمت کرده و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه یک سوم از آن را بنوشید.
• با استفاده از رژیم غذایی پیش گفته اتفاقات زیر رخ می دهد: 1) کاهش فشارخون به شکلی چشم گیر. 2) پایین آمدن قند خون و نرمال شدن آن که بسیار جالب توجه است. 3) پایین آمدن کراتینین خون که عامل بسیار مهمی برای سلامت کلیه ها است. 4) برطرف شدن کم خونی و به دست آوردن نشاط و شادابی. 5) بهبود اشتها و رفع بی حالی و خواب آلودگی که نتیجه آن بازیابی نشاط است.
• استفاده از سالاد مخصوص (یک عدد خیار بوته ای متوسط + 3 برگ بزرگ کاهو شیرازی + یک عدد سیب درختی متوسط را خرد کنید + 15 عدد مغز بادام خام و شیرین درختی + جوانه گندم تازه 2 قاشق غذاخوری عسل طبیعی + 2 عدد لیموترش شیرازی تازه + 5 قاشق سوپ خوری روغن زیتون بکر را به آن بیفزایید. این مقدار مواد برای یک وعده کافی است. این سالاد را خوب بجوید و میل کنید) و نکتار میوه جات (روزانه سه وعده و به مدت یک ماه).

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات و غذاهای گرم و سرد بدون مصلح پرهیز کنید.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی با رب انار، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدسی با قارچ، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک کدو بادمجان، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، خوراک قارچ و سیب زمینی، لقمه قارچ و سویا، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک کلم بروکلی، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، خوراک سویا با نخود، تاس کباب سویا، خوراک پنیر سویا، خوراک لوبیا با قارچ، لوبیا با سویا، خوراک لوبیا ساده، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک لوبیای سویا، خوراک مخلوط، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش گندم با سویا، آش باقلا، آش ماش، آش لپه ۱، آش لپه ۲، آش کدو حلوایی، آش کدو خورشتی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش غلات، آش خرفه ۱، آش خرفه ۲، آش سماق، آش عدس ۱، آش حبوبات و غله ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم قمری با عدس، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش انار، آش اسفناج ۲، آش حبوبات ۱، آش حبوبات ۲، آش گوجه سبز، آش گوجه فرنگی ۱، آش گوجه فرنگی ۲، آش مرزه، آش زرشک، حلیم حبوبات و غلات، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، حلیم دال عدس، صیفی پلو، آلبالو پلو، شوید پلو با لوبیا چشم بلبلی، دم پخت گوجه ۱، ماش پلو، لپه پلو، قیمه پلو، کلم پلو، کلم پلو با قارچ، کلم پلو با سویا، عدس پلو ساده، لوبیا سبز پلو ۱، لوبیا سبز پلو ۲، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۲، پلوی آلو اسفناج، گشنیز پلو با سویا، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قورمه سبزی با سویا، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش به، خورش آلو و قیسی، خورش تره سویا، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با سویا ۱، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش قارچ و آلو، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، خورشت قیمه قارچ، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم قمری، سوپ کلم بروکلی ۱، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ کاهو سبز، سوپ جو و اسفناج، کباب تابه گیاهی، کتلت عدس ۱، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا سفید، برگر لوبیا چشم بلبلی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه کلم، دلمه فلفل دلمه ای، دلمه کدو خورشتی، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، کماچ مخلوط، پنیر سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس گوجه فرنگی ۲، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار.