پانکراتیت: التهاب لوزالمعده، پانکراتیت مزمن معمولاً در پی حملات مکرر پانکراتیت حاد بروز می کند، زیرا لوزالمعده در بین حملات کاملاً بهبود نمی یابد. لوزالمعده در جریان این عارضه، به تدریج توانایی خود در تولید آنزیم هضم کننده و هورمون های لازم برای سلامت بدن را از دست می دهد. وظیفه لوزالمعده تولید آنزیم هایی برای گوارش چربی و پروتئین و تولید انسولین برای کنترل سطح قند خون است. اگر لوزالمعده کار خود را بخوبی انجام ندهد، مواد غذایی به بدن نمی رسند و 3 مشکل عمده برای لوزالمعده عبارت اند از: دیابت، یا بیماری قند به دلیل ترشح کم انسولین بوجود می آید و بزرگترین خطر از اختلال های لوزالمعده می باشد. پانکراتیتیز مزمن که از التهاب لوزالمعده به وجود می آید و سرطان لوزالمعده که میزان مرگ و میر آن 100 درصد است.

علائم:

1. تب
2. استفراغ
3. درد عضلانی
4. افت فشار خون
5. تورم و نفخ شکم
6. درد شکمی شدید
7. کاهش وزن سریع
8. یرقان (زردی پوست و چشم ها) خفیف (گاهی)
9. درد پایدار خفیف تا شدید اغلب پس از غذا، در قسمت فوقانی شکم که گاهی به پشت یا سراسر شکم انتشار دارد. این درد ممکن است حالت مبهم، سوزشی، مالشی یا خنجری داشته باشد. دوره های درد ممکن است روزها و یا هفته ها به طول بینجامد ولی به ندرت کمتر از یک روز ادامه دارد.

علت:

• مجرای لوزالمعده، آنزیم های هاضمه را از لوزالمعده حمل می کند و مجرای کیسه صفرا هم صفرا یا سایر مواد صفرای را از کبد و کیسه صفرا خارج می کند. زمانی که یک سنگ در اتصال این مجاری به دام می افتد، باعث بازگشت موادی می شود که مجاری مذکور در حال حمل هستند. در نتیجه، التهاب در مجرای صفرا و لوزالمعده به وجود می آید.
• داروها
• تومورها
• آسیب شکمی
• اعتیاد به الکل
• عفونت های ویروسی
• ضربه یا جراحی شکم
• بالا بودن چربی های خون
• استفاده از انواع داروهای شیمیایی
• بی نظمی در غذا خوردن و نوشیدن
• نجویدن غذا و استفاده از غذاهای شور
• بیماری های کیسه صفرا یا مجاری صفراوی
• استفاده از غذاهای ممنوع و انواع فست فودها
• استفاده از مشروبات الکلی و انواع دخانیات رایج در جامعه
• حرص خوردن و عصبی شدن و استرس و اضطراب مداوم
• نوشیدن زیاد چای، قهوه و نسکافه و انواع نوشابه های گازدار
• استفاده بیش از حد از فرآورده های حیوانی، که لوزالمعده را به کار زیاد وادار می کند.
• انسداد مجرای لوزالمعده و اثر سنگ، جوشگاه تشکیل شده در اثر التهاب یا رشد آهسته سرطان (به ندرت).

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. سوء مصرف الکل
2. تغذیه نامناسب؛ چاقی
3. مصرف داروهای نظیر داروهای گروه سولفا، آزاتیوپرین، کلروتیازید یا داروهای کورتونی

پیشگیری:

• عدم مصرف الکل

عواقب مورد انتظار:

• پانکراتیت حاد اغلب با مراقبت های ویژه قابل علاج است، درمان عبارتست از دادن استراحت کامل به لوله گوارش و برقررای تغذیه وریدی، پانکراتیت حاد در 5% موارد به درمان پاسخ نداده و در نهایت کشنده است، پانکراتیت مزمن ممکن است سال ها باعث حملات مکرر پانکراتیت حاد گردد.

عوارض احتمالی:

1. دیابت شیرین
2. کمبود مزمن کلسیم
3. عفونت ثانویه باکتریای لوزالمعده
4. خونریزی شدید و تخریب لوزالمعده
5. تشکیل کیست یا آبسه در لوزالمعده

تشخیص:

1. بررسی های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش های خون و ادرار، اسکن رادیوایزوتوپ، رادیوگرافی شکم، سی تی اسکن یا سونوگرافی لوزالمعده و آندوسکوپی باشد.

درمان طب نوین:

• درمان پانکراتیت مزمن ممکن است به طور سرپایی با تجویز داروها، تنظم رژیم غذایی و منع مصرف الکل صورت گیرد.
• در پانکراتیت حاد معمولاً بستری کردن بیمار در بیمارستان برای تجویز مایعات وریدی، کنترل درد و استفراغ و اصلاح اختلالات متابولیسمی (جبران کمبود کلسیم و منیزیوم) لازم است، جراحی ممکن است در موارد وجود سنگ های صفراوی، زخم معده سوراخ شده، یا تخلیه منبع عفونت لازم باشد.

درمان طب سنتی:

• روزی یک لیوان سرکنگبین بخورید.
• روزی یک قاشق روغن زیتون بخورید.
• پرهیز از خوردن غذاهای چرب و سنگین.
• بیمار بهتر است که یبوست مزاج نداشته باشد.
• به هیچ وجه در رژیم غذایی خود ناپرهیزی نکنید.
• روزانه نرمش و ورزش و فعالیت فیزیکی داشته باشید.
• روزی یک قاشق دوسین (سیاهدانه و عسل) میل کنید.
• روزانه چند لیوان شربت عسل و لیموترش تازه میل کنید.
• برای بهبودی هرچه سریع تر، از مواد غذایی گیاهی خام استفاده کنید.
• حرص نخوردن و عصبی نشدن برای بهبودی این بیماری اهمیت دارد.
• روزانه چند لیوان نکتار سیب و سایر میوه ها را به صورت نکتار میل کنید.
• نوشیدن روزانه 6 لیوان آب خنک (نیم ساعت قبل و 5/2 ساعت بعد از غذا).
• هر لقمه غذا را دو برابر تعداد دندان های خود بجوید و دو لقمه کمتر میل کنید.
• خوردن به سین روزی یک قاشق چایخوری (میوه به را در سرکه سیب بجوشانید و بکوبید)
• خوردن دم کرده برگ زیتون و شیرین کردن آن با عسل ورم لوزالمعده را برطرف و سلول های آسیب دیده را تمریز می کند و جلوی انتشار سرطان های پستان و لوزالمعده را می گیرد.
• خوردن دم کرده شیرین بیان و شیرین کردن آن با عسل روزی سه فنجان در درمان بسیاری از ناراحتی های لوزالمعده مفید است. این گیاه خواص ضد التهای خوبی دارد و درد و ورم ناشی از پانکراتیت را التیام می بخشد.
• یکی از مهم ترین فاکتورهایی که برای بهبودی این بیماری توصیه می شود، حذف همه فرآورده های حیوانی به خصوص انواع گوشت است، در این روش، معمولاً از رژیم غذایی 100% گیاهی استفاده می شود تا لوزالمعده استراحت کند. دوم اینکه بهترین روش، استفاده از رژیم غذایی 15 روزه به مدت چند ماه (بسته به شدت و ضعف بیماری) است.

داروها:

1. پانکراتین
2. مسکن ها
3. هیوسیامین
4. داروهای مهار کننده اسید معده
5. انسولین، در صورت وجود دیابت
6. آنتی بیوتیک ها، در صورت بروز عفونت باکتریایی
7. آنزیم های هضم کننده غذا که لوزالمعده آسیب دیده قادر به تولید آنها نیست.

فعالیت:

• در پانکراتیت حاد، استراحت در بستر یا اگر درحالت نشسته راحت تر هستید، استراحت به حالت نشسته بر روی صندلی توصیه می شود، با برطرف شدن علائم ، فعالیت های طبیعی خود را به تدریج از سر بگیرید، در پانکراتیت مزمن محدودیتی از نظر فعالیت وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• رژیم کم چربی به صورت وعده های کم حجم و متعدد توصیه می شود، مصرف الکل را به کلی قطع کنید.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، لقمه قارچ و سویا، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک گل کلم، خوراک لوبیا سبز ۲، خوراک بادمجان و غوره، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، تاس کباب سویا، خوراک پنیر سویا، لوبیا با سویا، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با شوید، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک لوبیای سویا، خوراک مخلوط، آش گندم با سویا، آش ماش، آش کدو حلوایی، آش شله قلمکار، آش خرفه ۱، آش سماق، آش عدس ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش کلم قمری با ماش، آش کلم بروکلی ۱، آش شلغم ۲، آش حبوبات ۱، آش گوجه سبز، آش گوجه فرنگی ۲، آش مرزه، آش زرشک، حلیم گندم با سویا، حلیم جو، لوبیا سبز پلو ۳، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قورمه سبزی با سویا، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش آلو و قیسی، خورش تره سویا، خورش قیمه بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش بامیه با سویا ۱، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش قارچ و لوبیا سفید، خورش لوبیا سبز، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، خورشت قیمه قارچ، خورش قیمه بادمجان، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۱، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ کاهو سبز، کتلت اسفناج، سوپ جو و اسفناج، برگر کدو خورشتی، سوسیس فانتزی، دلمه کدو خورشتی، کماچ گندم و جو، کماچ قارچ، کماچ مخلوط، کشک سویا، سس گوجه فرنگی ۱، سس گوجه فرنگی ۲، سس معطر، سس مخصوص ۱، سس مخصوص ۲، سس زیتون، سس جعفری.
• خوردنی های مضر: عدس پلو ساده، خورش شوید باقالی.