پارگی مینیسک زانو: عبارت است از در واقع پارگی مینیسک زانو به آسیب‌‌ دیدگی غضروف جاذب شوک که بین استخوان‌های زانو واقع است، گفته می‌شود. مینیسک یک قطعه از غضروف زانو است که مانند یک بالشتک نرم، باعث تثبیت و محافظت از استخوان زانو در برابر ساییدگی می‌شود. آسیب ناشی از پیچ‌خوردگی مفصل زانو می‌تواند باعث پارگی مینیسک شود. در برخی از موارد پارگی مینیسک زانو، تکه‌ای از غضروف خرد شده که در مفصل زانو آویزان می‌ماند، علت قفل کردن زانو می‌شود.

علائم:

1. ورم
2. درد زانو
3. گیر کردن و یاقفل کردن زانو
4. دشوار بودن خم و صاف کردن پا
5. صدا دادن زانو (صدای ترق تروق) در حین آسیب
6. در ابتدا درد زانو ممکن است شدید نباشد. حتی ممکن است شما در حین آسیب بتوانید به بازی و فعالیت خود ادامه دهید. اما پس از شروع التهاب، احتمالاً زانوی شما درد قابل توجهی خواهد داشت.

علت:

• پارگی مینیسک در ورزش‌های پربرخوردی مانند فوتبال، کریکت، اسکی و والیبال معمول است. اینآسیب ورزشی زانو هنگامی که فرد در حال دویدن به طور ناگهانی تغییر جهت می‌دهد و اغلب همزمان با سایر صدمات زانو مانند آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) رخ می‌دهد. پارگی مینیسک به‌ ویژه در ورزشکاران مسن‌تر احتمال بالایی دارد، زیرا مینیسک زانو با افزایش سن، ضعیف و آسیب‌پذیر می‌شود. بیش از ۴۰ درصد از افراد ۶۵ سال به بالا از این آسیب رنج می‌برند.

پیشگیری:

• عضلات ران خود را با تمرینات کششی منظم، قوی نگه دارید.
• اطمینان حاصل کنید که کفش شما دارای محافظ کافی و کاملاً اندازه و مناسب پای شماست.
• قبل از فعالیت بدنی، تمرینات گرم کردن و پس از فعالیت، تمرینات سرد کردن را انجام دهید.
• هرگز به طور ناگهانی شدت تمرینات خود را افزایش ندهید. تغییرات را به آرامی انجام دهید.

تشخیص:

1. پزشک برای تشخیصپارگی مینیسک زانو، زانوی شما را بررسی کرده و شرح آسیب ‌دیدگی شما را خواهد شنید. ممکن است اشعه X برای رد احتمال شکستگی استخوان و مشکلات دیگر زانو لازم باشد. همچنین ممکن است به MRI نیاز داشته باشید، زیرا این تصاویر می‌تواند محل و میزان آسیب را دقیقاً نشان ‌دهد.

درمان طب نوین:

• خوشبختانه، پارگی خفیف تا متوسط مینیسک می‌تواند خود به خود با گذشت زمان التیام یابد. اگر به نظر پزشک یا متخصص، صدمه شما نسبتاً جزئی است، ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست برایدرمان پارگی مینیسک زانو ارجاع دهد.
• استفاده از بریس برای محافظت از زانو و پیشگیری از مصدومیت مجدد: برخی از انواع مینیسک بریس عبارتند از: بریس جلوگیری کننده، بریس عملکردی، بریس بازسازی کننده زانو، زانوبند. اگر مینیسک شما در یک طرف، کمپارتمان زانو پاره شده و یا اگر به دلیل مالش و اصطحکاک استخوان‌های ناشی از آرتروز، نازکی و پارگی مینیسک رخ داده است، شما نیاز به یک بریس تخلیه‌کننده وزن دارید. اگر مینیسک شما از هر دو طرف، کمپارتمان پاره شده باشد، ممکن است آرتروز رخ داده باشد. اگر آرتزوز در هر دو طرف داخلی و خارجی باشد، توصیه می‌شود از بریس رباط برای حفاظت کلی زانو استفاده کنید. استراحت زانو، سعی کنید تا آنجا که ممکن است از قرار دادن وزن خود بر روی زانو اجتناب کنید. ممکن است برای مدتی نیاز به استفاده از عصا داشته باشید.
• استعمال یخ بر روی زانو: به منظور کاهش درد و تورم زانو این کار را به مدت ۲ الی ۳ روز، هر ۳ الی ۴ ساعت و به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه انجام دهید، تا زمانی که درد و تورم زانو برطرف شود. هرگز یخ را به طور مستقیم بر پوست خود قرار ندهید و همیشه آن را در پوشش یک پارچه بر زانوی خود اعمال کنید.
• کمپرس زانو: برای کنترل تورم زانو، از یک نوار زخم بندی الاستیک، تسمه یا زانوبند روی زانوی خود استفاده کنید.
• بالا بردن زانو: زمانی که نشسته و یا دراز کشیده‌اید، زانوهای خود را بر روی یک بالش قرار دهید.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی، از طریق کنترل درد و تورم و همچنین بازیابی کامل قدرت و توانایی حرکت دادن زانو، نقش مهمی دردرمان پارگی مینیسک زانو ایفا می‌کند. فیزیوتراپ تمرینات خاصی را برای حفظ قدرتتان در طول دوره بهبودی و همچنین کمک بهبازیابی کامل توانایی حرکت دادن زانویتان طراحی می‌کند. همچنین به شما برنامه‌های تمرینات خانگیِ مناسب شرایطتان می‌دهد. در بسیاری از موارد پارگی مینیسک، بعضی تمرینات ساده می‌توانند به تقویت عضلات چهار سر ران (جلوی ران)، پشت ران (همسترینگ)، پشت ساق پا و باسن کمک کنند. در طول بهبودی زانو پس از یک آسیب‌ دیدگی، نقش تمامی این نواحی در عملکرد کلی پا مهم خواهد بود. تمرینات ورزشی باید با راهنمایی فیزیوتراپ انجام شوند و البته تنها زمانی می‌توان آن‌ها را در خانه انجام داد که انجامشان با درد بسیار ناچیزی همراه بوده یا اصلاً دردی ایجاد نکند.در طول دوره بهبودی، فیزیوتراپ شما را در مورد راه‌های حفظ آمادگی جسمانی و سطح فعالیتتان راهنمایی می‌کند و به شما کمک می‌کند که تصمیم بگیرید چه موقع برای برگشتن به سطح کامل فعالیت‌های خود آماده هستید. هدف درمان فیزیوتراپی عبارت است از: کاهش درد و التهاب، طبیعی ‌سازی دامنه حرکت مفصل، تقویت زانو: به ویژه عضلات چهار سر ران (خصوصاً عضلات پهن مایل داخلی) و همسترینگ،  تقویت اندام تحتانی: عضلات پشت ساق پا، باسن و لگن. بهبود راستای  مفصل پاتلوفمورال  (کاسه زانو)، طبیعی‌سازی طول عضلات. بهبود تعادل و حس وضعیت مفصل، بهبود تکنیک و عملکرد بیمار برای انجام کارهایی مانند راه رفتن، دویدن، اسکات زدن، جهیدن و فرود آمدن، به حداقل رساندن احتمال بروز مجدد آسیب.
• تزریق اوزون: تزریق اوزون باعث بازیابی سطح گردش خون شده و مواد لازم برای بهبود مینیسک آسیب دیده و سایر بافت‌های صدمه دیده زانو را فراهم می‌کند. تزریق اوزون ترکیبی است از داروهایی که سطح درد را کاهش می‌دهند و یک سیستم ایمنی بیش فعال را آرام می‌سازند. این تزریق همچنین حاوی مواد مغذی خاصی برایدرمان مینیسک زانو آسیب دیده و نیز اکسیژن، اوزون برای مشارکت فعالانه سلول‌های زانو در بازسازی مینیسک است.
• تزریق پی آر پی: در روش درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (پی‌آرپی)، از پلاکت‌های خون خود بیمار برای بازسازی مینیسک آسیب دیده استفاده می‌شود. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. در این روش خون بیمار گرفته می‌شود و به مدت ۱۵ دقیقه در یک سانتریفیوژ قرار داده می‌شود تا پلاکت‌های آن جدا شوند. سپس پلاسمای غنی از پلاکت، با استفاده از تصاویر به دست آمده از یک دستگاه اولتراسوند به عنوان راهنما، به زانوی آسیب دیده تزریق می‌شود. بعضی از بیمارانی که آسیب دیدگی‌های وخیم‌تری دارند برای موفقیت‌آمیز بودن درمان به بیش از یک تزریق نیاز دارد. اغلب بیمارانی که تزریق پی‌آر‌پی انجام می‌دهند، در عرض 3 ماه می‌توانند بیشتر کارهایی که قبل از پاره شدن مینیسک انجام می‌دادند و یا حتی تمامی آن‌ها را، دوباره انجام دهند.
• جراحی: در صورت عدم موفقیت در درمان های غیر جراحی ممکن است نیاز به روش آرتروسکوپی زانو و یا جراحی باز وجود داشته باشد که در موارد خاصی ضرورت پیدا می کند. اگر بخش‌های زیادی از غضروف زانو پاره شده و یا مینیسک بریده باشد، ممکن است برای خارج کردن آنها از زانو نیاز به جراحی باشد. این عملیات نسبتاً ساده است و در اکثر موارد با روش آرتروسکوپی انجام می‌شود.
• ترمیم داخل به خارج مینیسک: یکی از تکنیک‌های آرتروسکوپی، روش داخل به خارج است. در این روش، با یک تیوپ راهنمای منحنی به نام کانول، به طور مستقیم یک جفت سوزن طویل به مینیسک وارد شده و از طریق یک برش کوچک در پشت زانو خارج می‌شود. سپس دو سر نخ بخیه که به سوزن‌ها متصل است، در خارج از لایه کپسول زانو برای دوختن پارگی مینیسک، گره می‌خورد. این روش نتیجه خوبی خواهد داشت، اما توجه داشته باشید که یک برش ۲۸ الی ۵ سانتی‌متر برای دسترسی به منطقه گره خوردن نخ بخیه، مورد نیاز است. در حال حاضر انواع روش‌های جراحی با آرتروسکوپی وجود دارد که امکان ترمیم از داخل زانو را میسر می‌سازد و جراح را از ایجاد برش در زانو بی‌نیاز می‌سازد. برخی از این روش‌ها شامل پیچ‌های بیولوژیک قابل جذب (T-arrows) و (منگنه) قابل‌ حل در بدن است که می‌تواند با روش آرتروسکوپیک در داخل مفصل، مینیسک، پارگی و حاشیه محیطی مورد استفاده قرار گیرد.
• مراقبت پس از عمل جراحی: پس از عمل، حفاظت مناسب از مینیسک ترمیم شده لازم است. زیرا حتی مطمئن‌ترین ترمیم انجام شده، ممکن است با پارگی بافت مینیسک ناشی از فشار زودهنگام، از بین برود. نقش ترمیم این است که مینیسک زانو تا زمان التیام و استحکام کامل، بتواند ثابت و منسجم بماند. به همین دلیل به مدت حداقل ۳ هفته پس از جراحی، مفصل زانو مجاز به تحمل هیچ وزنی نیست. از سوی دیگر انجام حرکت و برخی از تمرینات ساده و سبک برای تقویت عضله معمولاً مجاز است. هنگامی که تمرین تحمل وزن آغاز می‌شود، زانو به تدریج و به طور فزاینده‌ای با یک برنامه درمان فیزیکی تحت نظارت، آمادگی و توان خود را باز‌می‌یابد. تمرین تحمل وزن به مدت حداکثر ۲ الی ۳ ماه مجاز است. بازگشت به دویدن و ورزش‌های پرتحرک بعد از ۳ الی ۴ ماه مجاز است، به شرطی که زانو قدرت و توان حرکت را باز یافته و هیچ دردی در مفصل زانو وجود ندارد. بهبود و ریکاوری از پارگی مینیسک بسیار سریع‌ است و بیمار نیاز به استفاده از عصا برای پیاده‌روی دارد (معمولاً ۵ الی ۷ روز). با یک برنامه توانبخشی مناسب معمولاً می‌توان انتظار داشت که بیمار بتواند در عرض ۴ الی ۶ هفته بعد از مینیسکتومی زانوی خود به فعالیت و بازی‌های ورزشی سابق بازگردد.

درمان طب سنتی:

• از خرما و دنبه استفاده کنید.
• مفاصل و رگ های در رفته را جا بیندازید.
• سوپ جو به همراه پای مرغ بپزید و میل کنید.
• حجامت گرم طرفین زانو (2 هفته پس از روغن مالی).
• در صورتی که مینیسک زانو کامل پاره شده باشد نیاز است شخص جراحی شود.
• با روغن های گرم نظیر سیاهدانه و بادام تلخ موضع را خوب چرب کنید و با حوله و اتو موضع را گرم نگه دارید (بین 40 الی 80 روز)
• وقتی رباط پاره می شود، سبب فاصله انداختن در زانو می شود و این فاصله باعث می شود که زانوها ساییده شود. استفاده از داروی «جمع کننده» جلو ساییدگی زانوها را می گیرد.
• مومیایی (اندازه یک عدس) با سرکه طبیعی استفاده کنید. این دارو را می توانید به صورت مالیدنی و خوردنی استفاده کنید.
• میوه درخت سرو 2 واحد + زنیان 2 واحد + سفیدآب 1 واحد + سنای مکی 1 واحد به همراه سرکه خمیر کنید و به محل پارگی مینیسک ببندید از شب تا صبح و موضع را تکان ندهید تا درمان شود.

داروها:

• گلوکزامین
• کندرویتین
• دیکلوفناک
• سلکوکسیب
• تزریق کورتیزون
• اسید هیالورونیک
• متیل سولفونیل متان
• مولتی ویتامین فارماتون

فعالیت های بدنی:

• برای بسیاری از موارد پارگی، برخی از تمرینات ساده می‌تواند به حفظ قدرت عضلانی در جلوی ران (چهار سر ران)، پشت ران (همسترینگ)، ساق پا و ران کمک کند. همه این قسمت‌ها، در حالی که زانوی شما پس از یک آسیب یا بعد از عملجراحی پارگی مینیسک زانو بهبود می‌یابد، برای عملکرد کلی پای شما مهم است. این تمرینات را باید فقط پس از مشورت با پزشک خود و تنها در صورت درد بسیار کم و یا بدون درد بودن این تمرینات در خانه انجام دهید.
• تقویت عضلات چهارسر: بر روی زمین بنشینید و پای مجروح خود را صاف در مقابل خود دراز کنید. همزمان با فشار دادن پشت زانوی خود به زمین، عضلات بالای ران خود را منقبض کنید. این حالت را برای حدود ۶ ثانیه نگه دارید و سپس تا ۱۰ ثانیه استراحت کنید.
• تقویت عضلات همسترینگ: روی شکم بخوابید و زانوهایخود را بکشید. اگر کاسه زانوی شما دردناک است، یک لیف حمام را لوله کرده و آن را در زیر پای خود درست در بالای زانو قرار دهید. پای مجروح خود را با خم کردن زانو بالا ببرید، به طوری که کف پای شما به باسن نزدیک شود. اگر این حرکت با درد همراه است، زانوی خود را کمتر خم کنید.
• بلند کردن پاشنه پا: در حالی که پاهای خود را چند سانتی‌متر از هم فاصله داده‌اید، بایستید و دست‌های خود را به آرامی بر روی لبه میز یا صندلی مقابل خود قرار دهید. در حالی که زانوها صاف هستند، به آرامی پاشنه خود را از روی زمین بلند کنید. برای حدود ۶ ثانیه در این حالت بمانید، سپس به آرامی پاشنه‌های خود را پایین‌ بیاورید.
• اسکات: در حالی که پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کرده‌اید، بایستید و دست‌های خود را به آرامی بر روی لبه میز یا صندلی مقابل خود قرار دهید. سپس در حالت فرضی نشستن در صندلی، به آرامی زانوی خود را خم کنید. دقت کنید که زانوهای شما جلوتر از انگشتان پا نباشد. بدن خود را حدود ۱۵ سانتی‌متر پایین بیاورید. پاشنه‌های شما باید بر زمین باقی بماند. سپس به آرامی به حالت ایستاده بازگردید.

رژیم غذایی:

• از مصرف غذاهایی که طبیعت سرد دارند مانند لبنیات، سوسیس و کالباس و فرآورده های کارخانه ای پرهیز کنید.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک باقلا، خوراک کدو حلوایی، خوراک صیفی جات، خوراک گل کلم، خوراک بادمجان و عدس، بورانی گوجه بادمجان، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک بادمجان و غوره، خوراک مطبل، حلیم عدسی با سویا ۱، حلیم گندم و بادمجان، صیفی پلو، آلبالو پلو، کلم پلو با سویا، عدس پلو ساده، نخود فرنگی پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش شهد فسنجان، خورش کرفس ۱، خورش به، خورش قیمه بادمجان، خورش بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، سوپ صیفی جات ۱، سوپ شلغم، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ کلسیم، کتلت هویج و سیب زمینی، فلافل با جعفری، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس زیتون، سس جعفری.

نکته:

• پارگی مینیسک زانو به حالتی گفته می شود که در آن مینیسک دچار آسیب دیدگی و جراحت شده باشد. پارگی مینیسک می تواند بسیار بزرگ باشد طوری که اطراف و لبه های آن در مفصل گیر بیفتند. گاهی پارگی آنقدر جزئی و کوچک است که فقط کمی التهاب را به همراه دارد.
• پارگی مینیسک میانی بسیار شایع تر از پارگی مینیسک جانبی است. یکی از انواع رایج پارگی های مینیسک، پارگی نوع دسته سطلی است. اسم عجیب این نوع پارگی از آن جایی می آید که در آن مینیسک از وسط ترک می خورد هر چند که حلقه داخلی همچنان سالم باقی می ماند.
• دو دلیل عمده وجود دارد که باعث پارگی بافت غضروفی در زانو می شود.این دو عامل همان مواردی هستند که تقریباً در تخریب و آسیب دیدگی غضروف های بخش های مختلف بدن نقش دارند. اولین مورد آسیب دیدگی و جراحت ناشی از ضربه های فیزیکی و فشار و تنش شدید است. مورد دوم که شایع تر از نوع اول هم هست، تغییر شکل و فرسایش در طول زمان است.
• آسیب دیدگی و جراحات معمولاً به علت چرخش و پیچش شدید مفصل یا حرکات دیگر که باعث فشار زیاد به مینیسک می شوند، ایجاد می شود. وقتی زانو کمی در حالت خمیده است و در حال تحمل وزن بدن است، حرکت پیچشی و چرخشی به شدت می تواند به آن آسیب برساند.
• آسیب دیدگی ناشی از فرسایش ولی زمانی اتفاق می افتد که ما یک سری حرکات و فعالیت های نامناسب در طول یک دوره طولانی داشته باشیم. یکی از عواملی که به فرسایش مینیسک کمک می کند، افزایش سن است. با بالا رفتن سن، بافت ها آمادگی و قدرت اولیه خود را از دست می دهند و در نتیجه بیشتر در معرض آسیب های طولانی مدت و فرسایشی قرار می گیرند.
• افرادی که پارگی مینیسک زانو را تجربه می کنند معمولاً از درد زانو شکایت می کنند. هنگام پارگی مینیسک زانو معمولاً علائمی مثل تورم، درد، التهاب در مفصل مشاهده می شود. به علاوه مسائل دیگری مثل سر و صدا کردن، گیر کردن یا قفل شدن زانو هم می تواند مشاهده شود. گاهی هم وقتی که اوضاع بدتر است، ممکن است زانو به شدت سفت و خشک شود و دامنه حرکتی آن به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. مثلاً دیگر بیمار قادر نباشد زانو را به طور کامل باز کند. این علائم البته بیشتر در حالتی اتفاق می افتد که پارگی مربوط به مینیسک میانی باشد، از آن جایی که پارگی مینیسک میانی بسیار شایع تر از پارگی مینیسک جانبی است، دانستن علائم مربوط به پارگی مینیسک میانی اهمیت بیشتری دارد.