ورم کبد: عبارت است از ورم کبد یکی از بیماری های گوارشی است که به دلیل اهمیت زیادی که کبد در گوارش بدن دارد در صورت درمان نشدن مشکلات خطرناکی را ایجاد می کند. کبد ملتهب نشانه‌ی یک مشکل اساسی است، اما به تنهایی یک بیماری نیست. بسته به بیماری زمینه‌ای که باعث ایجاد این شرایط می شود، ممکن است یک کبد ورم کرده همراه با سایر علائم ایجاد شود.

علائم:

1. معمولاً کبد ملتهب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. غالباً پزشکان هنگام معالجه بیمار برای یک بیماری غیر مرتبط دیگر، آن را تشخیص می‌دهند. کبد ملتهب ممکن است همراه با علائم دیگری نیز بروز کند، به خصوص اگر علت اصلی علائم، بیماری کبدی باشد. این علائم شامل موارد زیر است:
2. کاهش وزن
3. خستگی و ضعف
4. حالت تهوع و استفراغ
5. احساس ناراحتی و درد شکم
6. زردی پوست یا چشم (یرقان)
7. درد در قسمت میانی یا فوقانی شکم
8. احساس سیری یا پری معده مخصوصاً بلافاصله بعد از شروع غذا
9. بسته به عللی که موجب بزرگی کبد شده است، ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:

علت:

• چاقی
• مصرف الکل
• برخی از داروها
• سموم یا مکمل‌ها
• بیماری‌های خود ایمنی
• عفونت (مانندهپاتیت B یا هپاتیت C)
• بیماری کبد پلی کیستیک (کیست‌های خوش‌خیم در کبد).
• یک عفونت مثل عفونت ویروسی و یا آبسه (چرک کردن)
• بیماری ویلسون (اختلالات رسوب بیش از حد مس در بدن).
• بیماری خود ایمنی (سیستم ایمنی بدن به بافت سالم حمله می‌کند).
• اختلالات ژنتیکی که باعث تجمع چربی، پروتئین و سایر مواد در کبد می شود.
• کبد چرب حاد در دوران حاملگی (تجمع چربی غیرطبیعی در کبد و در دوران بارداری).
• برگشت خون از قلب. این بیماری، نتیجه نارسایی قلب یا سایر بیماری‌های موثر بر دریچه‌های قلب است.
• توده های غیر طبیعی در کبد مانند کیست ها یا تومورهای کبد و یا تومورهایی که از سایر قسمت های بدن به کبد می رسند.
• سندرم متابولیک (گروهی از عوامل موثر در ابتلا به بیماری قلبی که شامل فشارخون بالا، قند خون، کلسترول خون و چربی شکم می‌شود).
• علل بی شماری باعث ورم کبد می شوند از جمله: ورم ها، تومورها، کیست ها، عفونت ها، سرطان، خوردن بیش از حد چربی ها، آب خوردن زیاد بعد از غذا مخصوصاً اگر غذا چرب باشد و علل مختلف دیگر.
• مشکل در جریان خون نیز باعث بزرگ شدن کبد می شود که در اثر بیماری های مختلفی ایجاد می شود، مثل: نارسایی احتقانی قلب، قلب نمی تواند خون را به خوبی پمپاژ کند، ترومبوز ورید کبدی: گرفتگی سیاهرگ های کبد.
• علت ورم کبد بیشتر گرفتگی مجاری کبد است. وقتی مجاری کبد بسته می شود، باعث ورم آن می شود و علت دیگرش هم می تواند تومور و بیماری بدخیم (سرطان) باشد که سبب تورم کبد می شود، شاید علل دیگر هم مانند سیروس کبدی، ویروس و میکروب هم باشد و بیشتر اینها به نحوه آب خوردن ایستاده در شب، تند تند و بدون وقفه آب خوردن و ریختن آب در حلق بدون اینکه آب مکیده شود، برمی گردد.
• چندین نوع بیماری یا شرایط مختلف باعث التهاب کبد می‌شود. در بعضی از افراد، کبد بزرگ شده ناشی از مصرف بیش از حد سموم از جمله الکل، داروهای مانند استامینوفن یا مکمل‌ها است. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دوزهای زیاد مواد سمی (از جمله الکل)، داروها یا مکمل‌ها نیز می‌تواند باعث سیروز (زخم) کبد شود.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. تعدادی از عوامل، ریسک ایجاد کبد ملتهب را افزایش می‌دهد. همه افراد مبتلا به عوامل ریسک‌زا، التهاب کبد را دریافت نمی‌کنند. این عوامل بسته به نوع بیماری متفاوت خواهد بود. عوامل بالا بردن ریسک ابتلا به التهاب کبدی عبارتند از:
2. سوء مصرف الکل
3. مصرف آب یا مواد غذایی آلوده
4. بیماری‌هایی که نیاز به انتقال خون متعدد دارند.
5. تماس جنسی با شخصی که مبتلا به بیماری است.
6. قرار گرفتن در معرض خون یا مایعات بدن فرد آلوده
7. سفر به مکان هایی با آب آلوده یا اقدامات بهداشتی ضعیف.
8. تماس با وسایل آشپزخانه، ملافه، لباس و یا وسایل شخصی شخص آلوده به هپاتیت یا التهاب کبدی
9. قرار گرفتن در معرض سوزن، از جمله سوزن‌های خال‌کوبی، که توسط شخص آلوده استفاده می‌شود.

پیشگیری:

1. واکسینه شدن
2. جلوگیری از تماس با سوزن‌های استفاده شده
3. جلوگیری از تماس با خون یا مایعات بدن فرد آلوده
4. محدود کردن مسافرت در اماکن با کمبود سرویس بهداشتی
5. جلوگیری از تماس با وسایل شخصی استفاده شده توسط شخص آلوده
6. قبل از نوشیدن آب یا استفاده از آن برای مسواک زدن، آب جوشانده شود.

عوارض احتمالی:

1. اگر بزرگی کبد درمان نشود، باعث نارسایی کبد می شود. نارسایی کبد به معنی کاهش شدید عملکرد کبد است.
2. نارسایی کبدی در بیماری‌هایی مانند سیروز، هپاتیت و کبد چرب دیده می‌شود. درمان در مراحل انتهایی بیماری اغلب نگهدارنده ‌است یا با پیوند کبد.
3. کبد نقش مهمی در تولید هورمون ها، پروتئین‌های خون، آنزیم های گوارشی و صفرا و متابولیسم سموم و مواد زائد دارد، لذا کاهش عملکرد کبد عوارض فراوانی در سیستم‌های مختلف بدن دارد.

تشخیص:

1. ام آر آی
2. سونوگرافی
3. آزمایش خون
4. سی تی اسکن
5. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار

درمان طب نوین:

• روش درمان بزرگ شدن کبد به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال اگر نوشیدن الکل باعث بزرگ شدن کبد شده است، بایستی مصرف آن را قطع کنید تا کبد آسیب بیشتری نبیند، و یا اگر شما یک بیماری زمینه ای دارید، مصرف دارو و یا سایر روش های درمانی توصیه می شود.
• درمان ورم کبد از طریق زیاد کردن تحرک و ورزش های متناسب با سن افراد و کم کردن مواد غذایی که التهاب را بالا می برد انجام پذیر است.

درمان طب سنتی:

• مرکب ۱ استفاده کنید.
• خورشت زیرباجه بخورید.
• از داروی اگیر ترکی استفاده کنید.
• ناشتا، برگ کاسنی تازه یا خشک بخورید.
• هر روز ماءالاصول را با روغن کرچک میل کنید.
• ۵ گرم صبر زرد را با آب تره تازه مخلوط و میل کنید.
• هر روز آب کدو، آب گشنیز و آب خرفه را مخلوط کنید و بنوشید.
• هر روز آب بارهنگ و آب بادیان را با سکنجبین مخلوط کنید و بخورید.
• هر روز ۲ مثقال هلیله ساییده شده را با شیر شتر مخلوط کنید و بخورید.
• هر روز آب کاسنی یا عرق کاسنی را با سکنجبین شیرین کنید و بنوشید.
• هر روز صبح مقداری اکلیل کوهی را دم کنید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
• هر شب ۷ عدد انجیر خشک را در سرکه بخیسانید و صبح ناشتا میل فرمایید.
• هر روز آب کاسنی و تاجریزی را با رب انار و سکنجبین مخلوط کنید و بخورید.
• برای درمان آن تخم خیار بخورید یا مغز خیارهای تخمی را بتراشید و مصرف کنید.
• هر روز ۵ گرم ریشه کبر ساییده شده را با یک فنجان سکنجبین مخلوط کنید و بخورید.
• بارهنگ، تاجریزی و ریشه کاسنی را مخلوط بجوشانید. بعد آب آن را صاف و با سکنجبین شیرین کنید و بنوشید.
• هر روز ریوند چینی، مرزنجوش، ریشه کبر از هر کدام ۵ گرم را بسیار نرم بسایید و با شربت گل یا گلاب مخلوط و صبح و شب میل کنید.
• هر روز تخم خیار و تخم خربزه را شیره کش کرده و با آب جوشانده ریشه کاسنی و یا عرق کاسنی و آب جوشانده تخم گشوث و پرسیاوش مخلوط و بخورید.
• یکی از درمان ها استفاده از کاسنی است که خیلی مهم و مفید است و دیگر اگیر ترکی (ریشه گیاهی است که گره دارد) و این درمان سفتی و سختی و ورم کبد است.
• زرآوند طویل، افسنطین، ریوند چینی و برگ سداب از هر کدام ۱۰ گرم، ریشه اریسا ۴۰ گرم همه را نرم بسایید، سپس ۱۰ قسمت کرده و هر قسمت را یک روز صبح و عصر کفلمه کنید.
• حداقل سه قطره شیره انجیر بخورید و روی موضع کبد هم بمالید. (وقتی انجیر سبز یا برگ درخت انجیر را می کنی، یک قطره شیر از محل کندن خارج شود که مراد از شیر انجیر، همین شیر است).
• هنگامی که کبد دچار ورم می شود باید از خوردن غذاهای چرب، پنیر، گوشت، غذاهای سرخ کرده، تخم مرغ، انواع کنسرو (به خصوص کنسروهایی که گوشت در آن وجود دارد)، شیرینی های قنادی، نان، اسفناج، مشروبات الکلی و حتی دخانیات یا مواد مخدر پرهیز کنید.

درمان ورم کبد در سرد مزاج ها:

• برای درمان ورم کبد در مزاج های سرد باید سلیخه، افتیمون، انیسون، تخم کرفس و اسارون را بجوشانید و آب آن را با سکنجبین مخلوط کنید و بخورید. ریشه کاسنی، رازیانه، تخم کرفس، اذخرمکی، ریشه کبر و افسنطین از هر کدام ۱۵ گرم همه را مخلوط و نیم کوب کرده و ۱۰ قسمت کنید. هر قسمت را یک روز بجوشانید و آب آن را صاف و با سکنجبین شیرین کنید و بنوشید.

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک باقلا، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، خوراک قارچ و سیب زمینی، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، خوراک گل کلم، خوراک تند بامیه، خوراک مخلوط، آش شولی ۱، عدس پلو ساده، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش آلو و قیسی، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورشت کنگر، سوپ کدو خورشتی، سوپ اسفناج، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ کلم قمری، سوپ کلم بروکلی ۱، سوپ گل کلم، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ شهد نما، سوپ کاهو سبز.

نکته:

• بزرگی طحال و کبد گاه به صورت مجزا بزرگی طحال (اسپلنومگالی)، بزرگی کبد (هپاتومگالی) و گاه به صورت همزمان (هپاتواسپلنومگالی) دیده می‌شود.
• علل بروز چنین علائمی بسیار متفاوتند و می‌توانند نئوپلاستیک (لوسمی، لنفوم)، عفونی (مالاریا، هپاتیت ویروسی)، متابولیک (سندرم نیمن پیک) یا خونی (تالاسمی، کم‌خونی داسی‌شکل) باشند.
• کبد غده ای است حجیم و به رنگ قرمز مایل به قهوه ای که وزن آن با خون حدود ۲۴۰۰ گرم و در انسان مرده حدود ۱۵۰۰ گرم می باشد. طول كبد از طرف راست به چپ ۲۸ سانتیمتر و عرض آن در جهت قدامی خلفی ۱۸ سانتی متر و ارتفاع آن در جهت بالا به پایین ۸ سانتیمتر می باشد. نقش کبد در بدن انسان بدین شرح است: زمانی که غذا در بدن هضم می شود موادی از آنها به دست می آید که آن مواد از راه رگ ها (عروق ماساریقا) به سمت کبد می روند. این غده نقش مهمی در تنظیم ترکیبات خون و همچنین واکنش های شیمیایی بدن دارد، از جمله موارد مهم آن عبارتند از: تولید و ذخیره سازی پروتئین ها، تنظیم متابولیسم پروتئین ها و محصولات آنها، ذخیره قند و چربی، خنثی کردن اثرات مواد سمی در بدن، تولید ماده ای به نام صفرا که این ماده باعث هضم غذاهای چرب می شود، تولید گلبول قرمز، ذخیره سازی گلبول قرمز و ترکیبات آن و بالاخره شکستن گلبول های قرمز پیر که دارای رنگ دانه هموگلوبین می باشند. گوارش و سوخت و ساز غذایی که می خوریم کلیدهای موفقیت ما در حفظ سلامتی، تندرستی و شادابی است. به طور کلی ما مسئول تغذیه خود هستیم. ورود غذا به معده تا جذب آن به وسیله و سلول های روده و ارسال آن به کبد برای سوخت و ساز، فرآیند گوارش را تشکیل می دهد. مهم ترین بخش گوارش تجزیه مواد غذایی به اجزای کوچک تر بعدی است، عمل سوخت و ساز در اصل به معنای دگرگون کردن است و فرآیندهای متعددی را در بر می گیرد که طی آنها مواد غذایی به مواد شیمیایی قابل مصرف بدن تبدیل می شوند. در این میان کبد در سوخت و ساز غذاها و اکثر داروها نقش اساسی دارد. لذا باید به اهمیت کبد در بهبود تغذیه و سلامتی عمومی بدن بسیار توجه کرد. کبد بیش از ۵۰۰ وظیفه مهم و زندگی بخش را در بدن انسان بر عهده دارد. یکی از وظایف کبد این است که استرادیول را از خون می گیرد و از نظر شیمیایی آن را تغییر می دهد و از راه صفرا به درون لوله گوارش می فرستد. به طور کلی کبد اندامی پرکار و پرمشغله است، به طوری که در هر دقیقه حدود 5/1 لیتر خون از آن می گذرد. کبد سالم به قدری پرکار است که در اثر فعالیت آن مقدار زیادی گرما تولید می شود، به طوری که شما پس از مصرف غذای سنگین احساس گرما می کنید. این عضو با داشتن ۳۰۰ میلیارد سلول به منزله یک آزمایشگاه مجهز و بسیار مهم عمل می کند. کبد در سمت راست بدن در قسمت بالای شکم و در حفاظ دنده ها قرار دارد و بزرگترین اندام درونی بدن است. کبد موقعیت خاصی در بدن انسان دارد و یکی از ۵ اندام اصلى آن به حساب می آید. کبد عمل ذخیره سازی مواد غذایی را بر عهده دارد و به موقع، کم بودها را جبران می کند، به عبارت دیگر کبد را فرمانده می دانند که استراتژی و هماهنگی بدن را به عهده دارد و جریان منظم انرژی را در مجرای گوارش کنترل می کند. کلید سوخت و ساز بدن، کنترل وزن و به طور کلی تأمین سلامت عمومی بدن انسان در دست کبد خواهد بود. اگر کبد نباشد سم های مختلف و غذاهایی که خوب هضم نشده اند وارد جریان خون می شوند. این مواد سمی به سلول های اندام های دیگر و سیستم ایمنی آسیب می رسانند. چشمان زیبا، پوست شفاف، موهای زیبا و شاداب، اعصاب راحت، انرژی فراوان، شادابی و تندرستی با سلامتی کبد امکان پذیر است. کبد بیش از هزار نوع آنزیم برای حفظ تعادل دستگاه های بدن و دفع سموم تولید می کند. غذاهای نامناسب و سنگین، مواد خطرناکی که ناشی از آلبومین است را تولید می کنند که اگر وارد خون شوند شخص را به هلاکت می رسانند، ولی کبد فوراً این مواد را به آلبومین انسانی قابل هضم و جذب تبدیل می کند و آنچه را که سمی و زاید است به صورت اوره در می آورد که از راه کلیه ها و مجاری ادرار دفع می شود. کبد یکی از اعضاء داخلی منحصر به فرد است، زیرا از دو منبع خون می گیرد. یکی از سرخرگ کبدی که از قلب می آید و خون تمیز و اکسیژن دار با خود می آورد، دیگری از سیاهرگ که از سمت معده و روده می آید و مواد غذای آماده شده حاصل از غذاهای خورده شده را برای کبد می آورد. بدین ترتیب که سرخرگ کبدی و سیاهرگ روده ای از باب کبد وارد می شوند و در نقطه ورود به شاخه های مختلف تقسیم می گردند تا خون حامل مواد غذایی را به قسمت چپ و راست کبد برسانند. این مواد غذایی در نهایت در سلول های کبدی در فضاهای بسیار ریز میکروسکوپی به نام سینوزویید تخلیه می شوند. این فضاها برای پاکسازی و تغذیه کبد بسیار اهمیت دارند و با سلول های خاصی مانند سلول های ذخیره ساز، سلول های اندوتلیال و سلول های مهم کوپفر احاطه شده اند. سلول های کویفر کار بسیار تخصصی انجام می دهند، به طوری که کبد نمی تواند آنها را به آسانی جایگزین کند. سلول های مهم کوپفر به مشابه رفتگران اندرونی کبد هستند و همه می دانیم که اگر رفتگران اعتصاب کند زندگی غیر قابل تحمل می شود. سلول های کوپفر سار و متحرکند و مانند هشت پای ریزی دیده می شوند که به هر دو سور سو روانند و خون و مایع لنفاوی درون سینوزوییدها را پاک سازی می کنند. سلول های کوپفر با این کار خود سلول های مرده، سلول های سرطانی، مخمرها، ویروس ها، باکتری ها، انگل ها، مواد شیمیایی مصنوعی، پروتئین های نیمه هضم و یا تغییر ماهیت داده شده و ذره های خارجی خطرناک را محاصره می کنند و می بلعند، این سلول ها همینکه طعمه خطرناک خود را بلعیدند با آنزیم های خود آن را متلاشی می کنند. اگر سلول های کوپفر با انجام کارهای دشوار، خسته کننده و طولانی در مقابل زهرها و سموم (توکسین ها) کمر خم کنند، یعنی نتوانند به خوبی کار کنند تا جایی که وظیفه کبد در پاک سازی خونی مختل شود، آنوقت انواع بیماری ها به ویژه آلرژی، سردرد و خستگی مزمن ایجاد می شود و در چنین اوقاتی بهترین راه توسل به برنامه غذایی پاک کننده کبد و رژیم پاک سازی و دفع سموم است. گفتیم که مواد غذایی در فضاهایی به نام سینوزوییدها تخلیه می شوند و سینوزوییدها بعد از گذر از لابه لای سلول های کبد وارد وریدهای مرکزی می شوند که آنها نیز در وریدهای کبدی بزرگتر تخلیه خواهند شد و خون را از کبد به قلب بر می گردانند. بنابراین تمیزی و پاکی خونی که به قلب شما باز می گردد به توانایی و کار سینوزویبدها و سلول های کبدتان بستگی دارد. کبد ماده متمایل به سبز به نام صفرا را تولید می کند. کار صفرا این است که چربی ها را به شکل ذرات معلق در می آورد تا از جدار روده جذب شوند. مایع صفرا را سلول های کبدی تولید می کنند و آن را به درون مجراهای ریزی که در فاصله سلول ها قرار دارند می ریزند. این مجراهای ریز که صفرا را جمع می کنند کانالیکول نام دارند. کانالیکول انبار ذخیره مایع صفرا است که از طریق سیستمیک به مجرای کبدی وصل می شود. صفرا از مجرای کبدی می گذرد و سرانجام به روده می ریزد، (صفرا مایعی است شامل: آب، نمک های صفرا، کلسترول، رنگدانه ها، لیسیتین، چربی ها و الکترولیت ها)، نمک های صفرا را سلول های کبد می سازند و ماده اولیه آن کلسترول است که یا از غذا گرفته می شود و یا در جریان سوخت و ساز چربی ها ایجاد می شود. کلسترولی که در صفرا دیده می شود از سوخت و ساز نمک های صفرا حاصل می شود ولی افزایش مقدار آن در صفرا به علت وجود چربی های اشباع شده فراوان در برنامه غذایی و مصرف شکر سفید و قند سفید تصفیه شده است که به همراه غذاهای کم فیبر گیاهی و رژیم غذایی مدرن امروز رایج شده است. کلسترول صفرا با ليسيتين و نمک های صفرا ترکیب می شود و به شکلی محلولی به نام ذرات میسل در می آید که مطلوب است. اگر مقدار کلسترول صفرا بیشتر از حد طبیعی باشد نمی تواند به حالت محلول بماند و ممکن است رسوب و ایجاد سنگ صفرا کند. تولید صفرا در کبد دارای فرآیندی دقیق و ظریف است، به طوری که تغذیه بد و یا کمبود اسید آمینه تورین نظم آن را برهم می زند. همه موادی که برای تقویت کبد مصرف می شوند باید حاوی تورین، لیسیتین و دیگر تقویت کننده های گیاهی کبد باشند. رنگدانه هایی از قبیل بیلی روبین رنگ صفرا را به رنگ زرد مایل به سبز در می آورند. اگر مجاری صفرا و سلول های کبد آسيب ببینند و این آسیب در حدی باشد که بیلی روبین، همراه صفرا از راه روده ها دفع نشود، به مرور رنگدانه های بیلی روبین در بدن انباشته می شوند، در نتیجه در پوست و چشم ها آثار زردی پیدا می شود که همان یرقان است.
• کارهای شگفت انگیز کبد: ۱. سوخت و ساز قندها را تنظیم می کند؛ کبد، گلوکز را به گلیکوژن تبدیل می کند و گلیکوژن در کبد ذخیره می شود و اگر قند خون پایین بیاید، باز گلیکوژن کبد به گلوکز تبدیل می شود تا میزان قند خون در سطح طبیعی باقی بماند. اگر قند بدن کم باشد، کبد از چربی ها یا پروتئین قند را می سازد تا بدن بدون سوخت نماند. ۲. کبد انبارداری می کند؛ گلیکوژن، ویتامین A، ویتامین D، بسیاری از مجموعه های ویتامین های B (از جمله B12)، آهن و مس در کبد ذخیره می شوند. ۳. بسیاری از پروتئین های بدن مانند: آلبومین و عامل های انعقاد خون مانند: پروترومبین و فیبرنوژن را کبد می سازد، همین عوامل باعث می شوند که خون در مواقع ضروری منعقد شود. همچنین کبد گلوبولین می سازد، این ماده پیوند هورمون های جنسی استروییدی را تأمین و در نتیجه میل جنسی را تقویت می کند، افرادی که به پاکسازی کبد اقدام کنند متوجه می شوند که میل جنسی شان بهتر شده است. کبد بسیاری از پروتئین ها را می سازد تا موادی مانند: چربی ها، آهن، هورمون ها و داروها را از طریق جریان خون جابه جا کند. یکی از پروتئینهای کبد که HDL (چربی مفید خون) نام دارد، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد، HDL کلسترول را از دیواره رگ ها به کبد بر می گرداند تا کبد آن را از بدن خارج سازد. بنابراین سالم بودن رگ های خونی تابع کبدی سالم است. ۴. مواد سمی و زهرآگین را می شکند و خرد می کند و بی اثر می سازد. کبد این کار را با سلول های کوپفر انجام می دهد. کبد برای مقابله با مواد سمی مادهای شیمیایی ترشح می کند که با آن مواد زاید بدن مانند آمونیاک را که سمی است می سوزاند یا آنها را به مواد دیگری تبدیل می کند. آمونیاک از تجزیه پروتئین ها در بدن ایجاد می شود و کبد سالم می تواند آن را بشکند و به شکل اوره درآورد تا از راه کلیه ها دفع شود. در فرآیند سم شکنی و زهرزدایی کبد، شبکه آنزیمی P450 نقش بسیار مؤثر دارد و این آنزیم های سخت به ویتامین C و اسیدآمینه تورین وابسته هستند. متأسفانه بیشتر مردم این ماده مهم را به اندازه کافی مصرف نمی کنند. اگر بار کبد خود را با مواد سمی و زهرآگین سنگین کنید کبدتان نمی تواند این همه بار را تحمل کند، در نتیجه با وجود مواد سمی اضافی یقیناً کبد مسموم می شود. ایجاد اختلال در سوخت و ساز عادی کبدی ممکن است نتیجه عفونت ویروسی باشد. ورم کبد نتیجه تأثیر ویروسی است که عضو را مورد حمله قرار می دهد. تشمع کبد و ورم کبد هر یک می توانند موجب خراب شدن سلول های کبدی شوند. کبد قادر است تا سلول های خود را دوباره بسازد، لیکن پاره ای اوقات ممکن است این سلول ها بافت ليفى تشکیل دهند که در این صورت از عهده انجام وظایف کبدی بر نمی آیند. بنابراین بایستی نسبت به رژیم غذایی چنین بیمارانی دقت و مراقبت کافی به عمل آید تا به بهبود و تجدید ساختمان بافت سالم کبدی کمک شود. در افراد جوان به علت فعالیت شدید هورمونی، قدرت دفاعی کبد، حفظ تعادل و دفع سموم به هم می خورد؛ یعنی کبد نمی تواند وظایف سنگینی را که برای سلامتی بدن و طراوت پوست به عهده دارد به خوبی انجام دهد، زیرا سلول های کبد که وظیفه سم زدایی دارند، به علت کار زیادی که برای هضم و جذب مواد غذایی انجام می دهند نمی توانند پادزهر لازم را بسازند و چربی اضافی را بسوزانند تا بدین طریق تعادل در ترشحات سموم به وجود آید. در سنین دیگر نیز نارسایی و عدم کفایت سلول های کبدی باعث می شود که این عدم تعادل به وجود آید.
• تمام داروهای شیمیایی از قبیل استامینوفن و… تا آنتی بیوتیک ها و … تمام داروهای شیمیایی برای کبد مضر هستند. اگر چنانچه مجبور شدید از آن ها استفاده کنید حتماً هنگام استفاده از داروهای شیمیایی از غذاها و گیاهان تقویت کننده کبد به طور فراوان بهره گیرید تا بلکه از عوارض ناشی از آنها در امان بمانید. مصرف آنتی بیوتیک باکتری های مفیدی که برای سلامت و هضم غذا به آن نیازمندیم را نابود می کند و محیط روده ها را آماده پذیرایی باکتری های سخت و مقاوم می سازد. همچنین به کاندیدا آلبیکنز که یک نوع قارچ است اجازه فعالیت می دهد و باعث حساسیت غذایی می شود و سلامتی انسان را به خطر می اندازد. از همه مهم تر این که آنتی بیوتیک ها فشار زیادی را جهت دفع سموم به کبد وارد می آورند و کبد را خسته و ناراحت می سازند که به آن نیز باید توجه کرد.
• بیماری های کبد به شکل های گوناگون ظاهر می شود و علت های مختلفی دارد. بهتر است بدانید که بسیاری از اشخاص بیماری کبدی دارند. هر نوع ماده شیمیایی، دارویی، رنگینه ای و مواد غیر طبیعی و تصفیه ای برای بدن مضر است. کبد توانایی ترمیم و بازسازی فوق العاده دارد و معمولاً به طور کامل بهبود می یابد مگر در موارد حاد و خطرناک.
• یکی از بیماری های کبد تنبلی کبد است. تنبلی کبد باعث می شود که مقدار زیادی از متابولیت های سمی وارد جریان خون شوند و بر کار مغز اثر گذارند که همین امر از دقت و کارایی مغز می کاهد، در نتیجه به کج خلقی و افسردگی می انجامد. این را خوب بدانید که حافظه و تمرکز فکری (تمركز حواس) وابسته به توانایی کبد و تنظیم ترکیبات شیمیایی خون می باشد.
• اگر کبد بیمار شود و کار خود را درست انجام ندهد انسان به یک یا چند مورد از بیماری های زیر مبتلا خواهد شد که عبارتند از: احساس خستگی، سخت بیدار شدن صبح ها از خواب، تلخی دهان هنگام صبح، جوش های روی پوست، مسمومیت های زود به زود. پف کردگی در زیر چشم ها، چاقی زیاد در سن نوجوانی، درد زیر دنده راست یا ناحیه کبد طرف راست بدن، خارش پوست بدن، خارش سر، خارش بعد از حمام، خشکی دهان، آبریزش بینی به طور گه گاه، بوی بد دهان، از دست رفتن شفافیت چشم ها، زیاد شدن اسیداوریک بدن، ناقص بودن تخلیه روده ها، سرگیجه، دردهایی که در بدن جابه جا می شود، کم خونی، صبح ها هنگام بیدار شدن از خواب، با خستگی و سختی چشم ها باز می شود، تیره گی رنگ پوست یا چهره، گودی کاسه چشم ها، سیاهی زیر چشم ها، ترشی معده، احساس پریدن مگس جلوی چشم، حالت استفراغ و تهوع مداوم، بی ثباتی قندخون، عرق زیاد بدن، بدبویی بدن، التهاب یا قرمزی زیاد پوست، لک های سفید یا سیاه یا کبودی پوست، خال ها یا زگیل ها یا کک مک های پوستی، گرمی و التهاب دهان، زردی تخم چشم، رنگ زرد پوست بدن، تب های متناوب، بارداری زبان، یبوست مزاج، چربی بیش از حد پوست بدن یا پوست سر یا موها، درد مقعد یا سوزش مقعد یا خون ریزی آن، ریزش موی سر بی موقع، بی حس و بی حالی و خواب آلودگی پس از صرف غذا، غم زدگی یا افسردگی، احساس بزرگی شکم، عفونت یا چسبندگی شدید مدفوع به سنگ توالت، سیاهی رفتن چشم ها به طور ناگهانی، چربی خون بالا، درد دل پس از مصرف غذاهای چرب، نفخ شکم و سنگینی آن پس از صرف غذا، جوش صورت، سردرد مدوام یا درد پشت سر یا سردرد میگرنی، بی اشتهایی، خون ریزی معده، حالت تهوع و دفع شدن صفرا و مواد تلخ از دهان (صبح ها هنگام بیدار شدن از خواب)، ورم پاها یا واریس رگ های پا، زیاد ترشح کردن دهان، عطش زیاد و احساس تشنگی، ایجاد سنگ کیسه صفرا.
• آناتومی کبد: کبد دارای چهار لوب، پنج رباط و پنج شکاف است و توسط یک غشای فیبری سخت و کپسول گلیسون پوشانده شده است. در این مرحله کپسول، رگ‌های خونی و مجاری کبدی را وارد بدن می‌کند. رشته‌های بافت پیوندی که از کپسول سرچشمه می‌گیرند، وارد پارانشیم “parenchyma” کبد می‌شوند و شبکه پشتیبان ارگان را تشکیل می‌دهند و واحدهای عملکردی کبد یعنی لوبول‌های “lobules” کبدی را از هم جدا می‌کنند. در روده کوچک و در صورت نیاز به صفرا برای اهداف گوارشی، کیسه صفرا منقبض می‌شود و اسفنکتر “sphincter” شل می‌شود، بنابراین اجازه فرار صفرا از کیسه صفرای چسبناک را می‌دهد. به طور معمول اسفنکتر منقبض می‌شود و ورودی اثنی عشر را می‌بندد و صفرا را پس از ترک کبد، مجبور به ورود در کیسه صفرا می‌کند. واحدهای عملکردی کبد عبارتند از: لوبول‌های “lobules”  کبدی، تجمع‌های شش طرفه سلول‌های کبدی که توسط مویرگ‌ها به نام سینوسوئیدها نفوذ می‌کنند. روکش این سینوسوئیدها “sinusoids” سلول‌های کوپر “Kupffer”  و ماکروفاژهای “macrophages” کبد هستند.
• همچنین کلمه هپاتیت به التهاب کبد اشاره دارد. بیشتر انواع هپاتیت ناشی از عفونت ویروسی است، اگرچه در بعضی موارد ناشی از اختلال خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول‌های کبدی حمله می‌کند نیز می‌باشد؛ زیرا بدن در این بیماری نمی‌تواند تفاوت بین مهاجمان مضر و بافت سالم کبد را تشخیص دهد. صدمه به کبد از الکل، سموم و داروهای خاص نیز می‌تواند منجر به التهاب شود. برخی از بیماری‌های ارثی باعث التهاب و هپاتیت، همراه با انسداد طولانی مدت در صفرا می‌شوند. برخی از اشکال التهاب کبد علائم خفیف ایجاد می‌کنند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند جدی‌تر یا تهدید کننده زندگی باشند. انواع مختلفی از هپاتیت ویروسی شناخته شده است که رایج‌ترین آن‌ها به عنوان هپاتیت A ، B ، C ، D و E معرفی می‌شود. با توجه به نوع بیماری، هپاتیت ویروسی می‌تواند از طریق مواد غذایی یا آب آلوده شده توسط مدفوع یک فرد آلوده گسترش یابد. تماس با خون آلوده از طریق سوزن‌های آلوده یا انتقال خون آلوده از طریق تماس جنسی با فرد آلوده یا از مادر به فرزند در هنگام زایمان نیز از موارد ابتلا به هپاتیت است. شدت درمان و نتیجه التهاب کبد تا حد زیادی به نوع هپاتیت شما بستگی دارد. علائم اولیه التهاب کبدی شبیه به آنفولانزا است، اما رنگ زرد در پوست و چشم‌ها بیشتر از حد معمول تشخیص داده می‌شود. در صورت عدم درمان، التهاب کبدی در عملکرد کبد اختلال ایجاد خواهد کرد و ممکن است تا مرحله‌ی حاد بیماری کبد و نارسایی کبد پیشرفت کند. آسیب کبدی ناشی از هرگونه التهاب با نوشیدن الکل بدتر می‌شود. خوشبختانه واکسن‌هایی برای محافظت در برابر هپاتیت A و  B، که از دلیل شایع التهاب کبدی هستند، تولید شده است. در صورت مشاهده علائم جدی همراه با عوارض التهاب کبدی مانند سردرگمی، توهم، خستگی شدید، ضعف، تب (به خصوص اگر همراه با تورم شکم باشد)، استفراغ خون، یا تغییرات شدید خلقی (به خصوص آشفتگی) به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری باشید. در صورت بروز هر یک از علائم از جمله زرد شدن پوست یا چشم‌ها، درد شکم، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال، ضعف یا سرگیجه مداوم، اختلال در درک مفاهیم و تب به مراقبت‌های فوری پزشکی مراجعه نمایید. اگر به دلیل ابتلا به هپاتیت تحت درمان قرار گرفته‌اید، اما علائم شما همچنان ادامه دارد یا عود می‌کند، مجدداً به پزشک مراجعه نمایید. علائم التهاب کبد می‌تواند بخش‌های مختلفی از سیستم‌های بدن را درگیر کند از جمله عوارض آن، کاهش سطح انرژی، تحریک پوست، علائم شکمی و دستگاه گوارش است. در صورت بروز هر یک از این علائم باید با ارائه دهنده خدمات درمانی خود تماس بگیرید و درمورد علائم مرتبط، با پزشک معالج خود صحبت کنید.
• کبد مصنوعی چیست: کبد مصنوعی یک وسیله بیومکانیکی و ترکیبی از فیلترها است و با کمک سلول‌های کبدی به حذف سموم از خون اقدام می‌نماید. به طور موقت این برنامه برای حمایت از بیماران مبتلا به نارسایی کبدی تا زمانی که کبد اهداء کننده برای پیوند در دسترس باشد، طراحی شده است.