وجود خون در مایع منی (هماتواسپرمیا، همواسپرمیا): عبارت است از مشاهده خون در مایع منی یا هماتو اسپرمی می تواند حیرت انگیز باشد. این مشاهده غیر معمول است و در مردان زیر ۴۰ سال به ندرت یک مشکل جدی را نشان می دهد. خون در منی اغلب طولانی نمی شود، زیرا معمولاً مسئله ای است که به خودی خود حل و فصل می شود.
علائم:
- انزال دردناک
- وجون خون در ادرار (هماتوریا)
- مثانه دردناک، متورم و تحت فشار
- سخت بودن خالی کردن کامل مثانه
- تب، ضربان قلب شدید، فشار خون بالاتر از حد طبیعی
- ترشح از آلت تناسلی و یا هرگونه علامت بیماری‌های آمیزشی
- احساس گرما و سوزش در هنگام دفع ادرار یا دیگر علائم دفع ادرار دردناک
- نواحی دردناک و متورم در اندام‌های جنسی و یا هرگونه خراشیدگی و زخم ناشی از جراحت‌ها
علت:
- دیگر مشکلات پزشکی: به شکل محسوسی، فشارخون بالا، اچ آی وی یا ایدز، مشکلات کبدی، کم خونی و دیگر بیماری‌ها با وجود خون در منی مرتبط است.
- در بیش‌تر از ۱۵ درصد از موارد دلیل بروز خونریزی در منی شناسایی نمی‌شود. بیش‌تر این موارد بدون انجام هیچ‌گونه اقدام درمانی به خودی خود برطرف می‌شوند.
- مشکلات عروقی: همه‌ی بخش‌های مختلفی که در انزال شرکت می‌کنند از پروستات گرفته تا کانال‌های ظریفی که اسپرم را حمل می‌کنند، حاوی رگ‌های خونی هستند. این بخش‌ها ممکن است آسیب دیده و در نهایت خون در منی ظاهر شود.
- انسداد: امکان مسدود شدن هر کدام از این لوله‌ها و کانال‌های کوچک در دستگاه تناسلی وجود دارد. این مشکل باعث در هم شکستن رگ‌های خونی و آزاد شدن مقدار کمی خون می‌شود. این شرایط BPH نام دارد که باعث بزرگ شدن پروستات و در هم پیچ خوردگی میزراه شده و در نتیجه باعث راه یافتن خون به اداره می‌شود.
- عفونت و التهاب: رایج‌ترین دلیل وجود خون در منی است. خون می‌تواند ناشی از وجود عفونت و التهاب در هرکدام از غده‌ها، لوله‌ها و یا کانال‌هایی باشد که منی را تولید کرده و یا منی در آن‌ها حرکت می‌کند تا خود را به بیرون بدن برساند. این موارد شامل: غده پروستات (غده‌ای که مایعات منی مرد را تولید می‌کند)، میزراه (لوله‌ای که ادرار و مایع منی را به سمت آلت تناسلی می‌برد)، اپیدیدیم و مجرای وابران (ساختارهای کوچک لوله مانندی که در آن‌ها اسپرم پیش از انزال بالغ می‌شود)، کیسه منی (که مایعات بیش‌تری به منی اضافه می‌کند)، همچنین وجود خون در منی می‌تواند ناشی از بیماری‌های آمیزشی همچون سوزاک و بیماری کلامیدیا و یا دیگر انواع عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی باشد. از هر ده مورد چهار مورد از موارد وجون خون در منی به دلیل عفونت و التهاب رخ می‌دهد.
- تروما یا ضربه: وجود خون در منی بعد از انجام اقدامات درمانی بسیار شایع است. برای مثال، از هر ۵ مرد، چهار نفر از آن‌ها بعد از نمونه برداری از پروستات دچار خونریزی در منی می‌شوند. اقدامات درمانی برای مشکلات دستگاه ادراری هم منجر به تروما می‌شود که خود خونریزی موقت را به دنبال دارد. این حالت معمولاً بعد از چند هفته از بین می‌رود. پرتو درمانی، وازکتومی و انجام تزریقات برای مشکل هموروئید هم می‌تواند منجر به خون در منی شود. آسیب‌های فیزیکی وارده به اندام‌های جنسی بعد از شکستگی لگن، آسیب به بیضه‌ها، فعالیت‌های جنسی شدید و زیاد یا خودارضایی و یا دیگر آسیب‌ها می‌تواند منجر به وجود خون در منی شود.
- تومورها و پلیپ ها: تحقیقی روی ۹۰۰ بیمار که از وجود خون در منی شکایت دارند انجام شده است و نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تنها ۳.۵ درصد از این افراد به تومور مبتلا هستند. بیش‌تر این تومورها در پروستات وجود دارند. خون در مایع منی، همچنین می‌تواند با سرطان بیضه، مثانه و یا دیگر بخش‌های دستگاه تناسلی و ادراری مرتبط باشد. مردان، به خصوص مردان مسن‌تر، که دارای عوامل خطر سرطان هستند، از نظر وجود خون احتمالی در مایع منی باید تحت بررسی قرار گیرند. سرطان درمان نشده می‌تواند تهدید کننده‌ی سلامت فرد باشد. پولیپ در دستگاه تناسلی که معمولاً خوش خیم بوده و باعث ایجاد مشکلات وخیمی در وضعیت سلامتی فرد نمی‌شود هم می‌تواند منجر به خونریزی در منی شود.
تشخیص:
- برای تشخیص این عارضه پزشک سابقه پزشکی کامل بیمار را دریافت می‌کند. این مورد رابطه جنسی اخیر را هم شامل می‌شود. در معاینه فیزیکی اندام‌های تناسلی از نظر وجود توده یا برآمدگی و حتی تورم بررسی می‌شوند. با تست دیجیتال مقعدی هم پروستات از نظر وجود تورم، تحریک پذیری یا دیگر علائم بررسی خواهد شد. پزشک همچنین انجام آزمایش‌های زیر را توصیه خواهد کرد:
- تست STD برای تشخیص بیماری‌های آمیزشی احتمالی
- آنالیز ادرار و مایع منی یا کشت ادرار برای تشخیص عفونت و دیگر اختلالات
- دیگر تست‌های اورولوژیک مانند سیستوسکوپی، سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی برای بررسی بهتر و بیش‌تر بیمار.
- تست PSA آزمایشی برای سرطان پروستات به منظور اندازه‌گیری ماده‌ای تحت عنوان آنتی ژن اختصاصی پروستات در خون.
- تست کاندوم برای بررسی احتمال این موضوع که خون منی ناشی از چرخه قاعدگی شریک جنسی هست یا خیر. مرد در طول رابطه جنسی باید از کاندوم استفاده کند تا مایع منی جمع شده در کاندوم بعد از انزال از نظر وجود یا عدم وجود خون بررسی شود.
درمان طب نوین:
- استفاده از آنتی بیوتیک برای درمان عفونت
- تجویز داروی ضد التهابی برای برخی انواع التهاب
- اگر بیماری آمیزشی و یا بیماری‌های دیگر مانند فشارخون بالا یا بیماری کبدی مسئول وجود خون در منی باشد، پزشک بیماری را درمان خواهد کرد.
- اگر وجود خون در منی ناشی از انجام اقدامات درمانی اخیر اورولوژی مانند نمونه برداری از پروستات باشد، معمولاً خود به خود طی چند هفته از بین خواهد رفت.
- در مردان جوان‌تر که یک یا دو بار بدون هیچ علامت خاصی و یا بدون داشتن بیماری خاصی در منی خون دیده می‌شود، معمولاً مشکل بدون نیاز به درمان خاصی برطرف خواهد شد. اگر وجود خون در منی مرتب تکرار شود و یا اینکه با دفع ادرار دردناک یا علائم مربوط به مشکلات انزال همراه باشد، بیمار به متخصص اورولوژی ارجاع داده می‌شود.
- اگر پزشک مشکوک به ابتلای فرد به سرطان پروستات و یا دیگر انواع سرطان باشد، نمونه برداری انجام می‌شود تا بعد از بررسی بافتی احتمال سرطان ارزیابی شود. شانس ابتلای مردان جوان به سرطان پروستات بسیار کم است و تنها ۰.۶ تا ۰.۵ درصد از موارد در میان مردان کم‌تر از ۴۵ سال رخ می‌دهد. اما مردانی که عوامل زمینه‌ای سرطان را دارند در هر سنی که باشند باید از نظر وجود مشکلات احتمالی در پروستات به دقت بررسی شوند. این بخش یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان وجود خون در منی است.
درمان طب سنتی:
- وجود خون در منی، هنگام دفع شدن آن از راه انزال مشاهده می شود. این ناراحتی نسبتاً شایع و بدون درد است و جای نگرانی وجود ندارد. یکی از علت های رایج آن پاره شدن مویرگ های کوچک در قسمت پیشابراه است که در هنگام نعوظ ایجاد می شود و هنگام انزال در منی رگه های خونی قرمز یا قهوه ای رنگ مشاهده می شود. اگرچه این مورد کمیاب است و خون به مدت یک یا چند روز در منی ظهور می کند و هیچ درمانی لازم ندارد، ولی اگر خون در ادرار دیده شد، باید درمان شود.
داروها:
- متناسب با شرایط و نیاز بیمار دارو تجویز می شود.
فعالیت:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه و غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.