هیپرپیگمانتاسیون (لکه های سیاه پوستی): عبارت است از لکه‌های سیاه پوستی، به هرگونه شرایطی گفته می‌شود که در آن پوست بدن به رنگ تیره در آید؛ این عارضه می‌تواند به صورت لکه‌های کوچک ظاهر شود، یک منطقه بزرگ از پوست را در برگیرد یا اینکه تمام پوست بدن را تحت تأثیر خود قرار دهد. با وجود اینکه پیشرفت لکه‌های پوستی امر آسیب زننده و مضری برای سلامت بدن به حساب نمی‌آید، اما می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل در بخشی دیگر از بدن شما باشد.
انواع لکه های سیاه پوستی:
- لکه‌های پس از التهاب:این لکه‌ها در اثر آسیب دیدگی یا التهاب بخشی از پوست ایجاد می‌شوند. نوع رایج لکه‌های پس از التهاب، آکنه است.
- ملاسما:ملاسما بر اثر تغییرات هورمونی در بدن به وجود آمده و در دوران بارداری نیز در بدن توسعه پیدا خواهد کرد. ملاسمای پوستی ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن ایجاد شود، اما رایج‌ترین نقاط برای ظهور آن، شکم و صورت هستند.
- لکه‌های خورشیدی:این عارضه با نام‌های لکه‌های کبدی یا لنتیژین خورشیدی نیز شناخته می‌شود اما بیشتر با نام لکه‌های خورشیدی معرفی می‌شود. لکه‌های خورشیدی به علت قرار گرفتن پوست به مدت طولانی در معرض آفتاب ایجاد می‌شوند. این لکه‌ها در نقاط قرار گرفته در معرض آفتاب، مانند دست‌ها یا صورت تشکیل خواهند شد.
علائم:
- مهم‌ترین نشانه این عارضه، سیاه شدن برخی از نواحی پوست است. نواحی تیره ایجاد شده می‌توانند در اندازه‌های مختلفی در هر قسمتی از پوست بدن ایجاد شوند.
علت:
- علت رایج ایجاد لکه‌های سیاه پوستی، تولید بیش از حد ملانین در بدن است. ملانین رنگدانه‌‌ای است که رنگ پوست را ایجاد می‌کند؛ این رنگدانه توسط سلول‌های پوستی که ملانوسیت نام دارند تولید می‌شود. عوامل و شرایط مختلف و مشخصی وجود دارند که قادر به تغییر روند تولید ملانین در بدن شما هستند. مصرف بعضی از داروهای خاص باعث ایجاد لکه در پوست شخص می‌شود؛ همچنین ایجاد لکه‌های پوستی، یکی از عوارض جانبی مصرف بعضی از داروهای شیمی درمانی نیز هست. بیماری نادری به نام آدیسون (Addison) که مربوط به غدد درون ریز فوق کلیوی است می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های پوستی شود که این لکه‌ها در مناطقی مانند صورت، گردن و دست‌ها که در معرض نور آفتاب قرار دارند و مناطقی که درگیر ساییدگی هستند، مانند زانو‌ها و آرنج، آشکارتر خواهند بود. به طور کلی، ایجاد لکه‌های پوستی نتیجه مستقیم افزایش سطح هورمون‌های بدن بوده که موجب افزایش تولید ملانین می‌شود؛ علاوه بر این مورد، قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز می‌تواند باعث افزایش ملانین در بدن شود.علت ایجاد لکه‌های پوستی، بستگی به نوع لکه‌های ایجاد شده دارد، اما علل رایج ابتلا به این عارضه شامل موارد زیر است:
- التهاب پوست
- سایر بیماری ها
- واکنش به مصرف دارو
- ملاسما (تغییرات هورمونی)
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید.
تشخیص:
- یک متخصص پوست می‌تواند علت ایجاد لکه‌ها پوستی در بدن شما را تشخیص دهد. هنگام مراجعه به فرد متخصص، برای تشخیص علت ایجاد عارضه از بررسی سابقه پزشکی بیمار و انجام معاینات فیزیکی استفاده می‌کنند. در بعضی موارد، نمونه برداری از پوست بیمار می‌تواند به پزشک در رسیدن به علت اصلی ایجاد لکه‌های پوستی کمک کند.
درمان طب نوین:
- داروهای موضعی در بعضی موارد می‌توانند به درمان لکه‌های سیاه پوستی کمک کند. این داروها حاوی هیدروکینون (hydroquinone) است که باعث روشن شدن پوست می‌شود. توجه داشته باشید که استفاده بلند مدت و منظم (بدون هیچ گونه وقفه در استفاده) از داروهای موضعی، به مرور زمان باعث تیره شدن پوست بدن شما خواهد شد؛ عارضه‌ای که با نام اوکرونوز شناخته می‌شود. بنابراین بهترین کار این است که استفاده از داروهای موضعی، تحت نظر یک متخصص پوست انجام شود تا راهنمایی‌های لازم در این زمینه را به شما داده و از بروز عوارض جانبی جلوگیری کند.علاوه بر هیدروکینون، استفاده از ریتنوئیدهای موضعی نیز می‌تواند در روشن کردن لکه‌های تیره پوست تأثیرگذار باشد. استفاده از هرکدام از این داروها می‌تواند نقاط تیره پوست شما را در عرض چندین ماه روشن کند. علاوه بر داروهایی که باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف شوند، درمان‌های خانگی نیز برای بهبود این عارضه وجود دارند. یکی از این درمان‌های خانگی، استفاده از کرم ضد آفتاب است. مصرف کرم ضد آفتاب، مهم‌ترین درمان خانگی است که توسط آن می‌توان اکثر لکه‌های تیره پوست را بهبود بخشید. کرم ضد آفتاب مناسب برای درمان لکه‌های پوست باید دارای مشخصات زیر باشد:
- ضد آفتاب دارای مسدود کننده فیزیکی؛ ترجیحاً دارای اکسید روی به عنوان ماده فعال اصلی
- دارای SPF حداقل ۳۰ الی ۵۰ دارای پوشش طیف گسترده (محافظت از پوست در برابر تمامی اشعه‌های مضر)شما باید هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. در صورتی که بیرون از خانه هستید، هر دو ساعت باید ضد آفتاب خود را تمدید کنید و در صورتی که در حال عرق کردن یا شنا کردن هستید، مدت زمان تمدید کوتاه‌تری را برای این کار در نظر بگیرید.
درمان طب سنتی:
- هر شب به رب نارنج نمک بزنید و روی آن بمالید و صبح بشویید.
- کرفس کوبیده را با گوگرد و بوره مخلوط کنید و شب ها بر آن ضماد گذارید.
- پوست گرمک را بر آن بمالید و حدود ۱۵ دقیقه صبر کنید تا کاملاً خشک شود، بعد بشویید.
- برای درمان لک های سیاه بدن باید قسط تلخ، شیطرج، زرنیخ و فلفل سیاه، همه را کوبیده و پس از مخلوط کردن در ظرف مسی سفید نکرده بریزید و بگذارید تا چند روز بماند، بعد مقداری براده آهن در آن ریخته و هر روز روی لک ها بمالید.
داروها:
- مکوئینول
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورد های کارخانه ای و همچنین غذاهای سرخ کردنی پرهیز کنید.