هیپرپلازی آندومتر: عبارت است از رشد بیش از اندازه بافت آندومتر (پوشش داخلی رحم). این یک حالت بدخیم و سرطانی نیست؛ در بعضی از موارد هیپرپلازی، با وجودی که برگشت پذیر هستند، پیش سرطانی در نظر گرفته می شوند، با استفاده از بعضی از واژه ها (ساده، پیچیده، آدنوماتوز) غده ای، و آتیپیک (غیر معمول) می توان پتانسیل هیپرپلازی را در ایجاد سرطان بیان کرد.
علائم:
- ترشحات مجرای تناسلی
- وقوع خونریزی پس از یائسگی
- خونریزی در بین دوره های قاعدگی
- در بعضی از بیماران حالت دل پیچه در قسمت پایین شکم به وجود می آید.
- خونریزی شدید (تامپون ظرف کمتر از یک ساعت کاملاً آغشته به خون می شود).
علت:
- غلبه دم سوخته که به سودا تبدیل شده باشد.
- زیاد شدن استروژن (یکی از هورمون های زنانه) در مقایسه با پروژسترون (یکی دیگر از هورمون های زنانه). این عدم تعادل هورمونی یا در داخل بدن ایجاد می شود یا در اثر مصرف داروهای حاوی هورمون رخ می دهد. هیپرپلازی آندومتر ندرتاً در خانم هایی که چرخه قاعدگی منظم دارند رخ می دهد.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- مصرف قرص های ضد حاملگی، یا هورمون درمانی پس از یائسگی، بدون اینکه پروژسترون در محلول مصرفی وجود داشته باشد. سابقه فقدان تخمک گذاری به طور مزمن، مثلاً در زمینه بیماری تخمدان دارای کیست های زیاد چاقی پس از یائسگی، بروز دیر هنگام یائسگی (بعد از 55 ساگلی).
پیشگیری:
- راه خاصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار:
- در اغلب موارد، درمان با یک ترکیب پروژسترونی باعث معکوس شدن روند هیپرپلازی که توسط استروژن ایجاد شده است می شود. در سایر موارد، غالباً میتوان آن را با گشاد کردن رحم و تراشیدن بافت آندومتر با وسیله ای به نام کورت، یا با درآوردن رحم (هیسترکتومی) درمان کرد. البته اگر خانمی مایل به جراحی نباشد، هورمون درمانی معمولاً علائم را کنترل می کند.
عوارض احتمالی:
- سوراخ شدن رحم و عفونت شکمی و لگنی بعنوان عارضه ای نادر از جراحی (مثل نمونه بردای از آندومتر، گشاد کردن رحم و تراشیدن بافت آندومتر، یا دیدن رحم (هیستروسکوپی)). خونریزی زیاد و غیر قابل کنترل، تأیید اینکه هیپرپلازی در یک خانم مورد نظر معرفی بافتی پیش سرطانی است.
تشخیص:
- تست پاپ اسمیر: آزمایش پاپ اسمیر به منظور بررسی سلول های دهانه رحم انجام می شود.
- نمونه برداری از آندومتر: در این روش مقداری از بافت داخلی رحم برای بررسی برداشته می شود و به طور معمول به صورت سرپایی انجام می شود. در این روش دکتر زنان لوله کوچکی را از راه واژن وارد رحم می کند و نمونه لازم را از رحم بر می دارد.
- سونوگرافی: در این روش وجود توده در رحم یا کیست تخمدان که از دیگر علت های خونریزی غیرطبیعی هستند، بررسی می شود. همچنین با سونوگرافی ضخامت آندومتر رحم اندازه گیری می شود و بیشتر برای زنان یائسه، روش تشخیصی مفیدی است.
- هیستروسکوپی: متخصص زنان وسیله لوله مانند باریکی به نام هیستروسکوپ را با دقت از واژن و دهانه رحم عبور داده و وارد رحم می کند. پزشک زنان از طریق دوربینی که روی هیستروسکوپ تعبیه شده است، داخل رحم را می بیند و نمونه ها را از بخش های ضخیم آندومتر جدا می کند.
درمان طب نوین:
- در صورتی که این بیماری به هیپرپلازی با آتیپی تبدیل شود، خطر سرطان آندومتر افزایش پیدا می کند و اگر فرد قصدبارداری نداشته باشد در اغلب موارد برداشتن رحم توصیه می شود.
- درمان این بیماری با توجه به نوع آن متفاوت است و با توجه به نمونه برداری انجام شده از آندومتر مشخص می شود. در بیشتر موارد، این بیماری با داروی پروژسترون که به صورت خوراکی، آی یو دی هورمونی یا کرم واژینال تجویز می شود، درمان می شود.
درمان طب سنتی:
- برای تخفیف درد از گرما استفاده کنید، یک صفحه گرم کننده یا شیشه آب داغ را روی شکم یا کمر قرار دهید.
- مرتباً حمام آب داغ بگیرید تا عضلات شل شوند و ناراحتی تخفیف یابد. برای این کار به مدت 15 الی 10 دقیقه در وان آب داغ بنشینید.
- سعی کنید استرس روحی را کم کنید. استرس روحی می تواند بیماری شما را عارضه دار کند و بهبود را به تأخیر اندازد. اگر نمی توانید بر استرس فائق آیید، از خانواده، دوستان، یا مشاوران خبره کمک بخواهید.
- انگبین رازیانه ای استفاده کنید (رازیانه یک واحد + فراسیون یک واحد + سرکه یک واحد حرارت دهید سپس دو واحد عسل به ترکیب اضافه کرده و صبح و شب یک سوم استکان از ترکیب انگبین رازانه ای بریزید و دو سوم مابقی آب و میل کنید توجه داشته باشید در ایام قاعدگی و افرادی که دچار کیست سینه هستند استفاده نکنند).
داروها:
- غالباً هورمون های پروژسترونی تجویز می شوند. از خوردن آسپیرین خودداری کنید زیرا ممکن است خونریزی را بدتر کند.
فعالیت:
- محدودیتی برای آن وجود ندارد مگر این که تحت عمل جراحی قرار گرفته باشید. در این صورت، فعالیت های خود را تدریجاً از سر گیرید. با نظر پزشک می توان فعالیت جنسی را مجدداً از سر گرفت.
رژیم غذایی:
- معمولاً به رژیم خاصی نیاز نیست. اگر اضافه وزن دارید، امکان دارد کم کردن وزن به تنظیم چرخه های قاعدگی و کاهش استروژن بدن کمک نماید.