هیدرونفروز کلیه: عبارت است از هنگامی که یک انسداد در دستگاه ادراری باعث شود که جلوی جریان طبیعی ادرار گرفته شود، هیدرونفروز ایجاد می شود و در نتیجه کلیه متورم شده (به خاطر جمع شدن ادرار در آن) و فشاری که در داخل آن رخ می دهد از عملکرد طبیعی آن جلوگیری می کند. این وضعیت می تواند در یک یا هر دوی کلیه ها ایجاد شود و ممکن است به طور تدریجی یا ناگهانی ایجاد گردد.
علائم:
- اگر هیدرونفروز بر اثر یک انسداد ناگهانی در دستگاه ادراری ایجاد شود علایم و مشکلاتی ممکن است دیده شوند، مانند: درد شدید شكم، کمردرد حاد، تهوع و استفراغ. با این حال هیدرونفروزی که در مدت زمان طولانی به تدریج ایجاد می شود معمولاً علایم فوق را نشان نمی دهد، در این موارد نارسایی مزمن کلیه ممکن است اولین علامتی باشد که این بیماری از خود نشان می دهد. افرادی که دچار هیدرونفروز هستند بیشتر احتمال خطر ابتلاء به عفونت های دستگاه ادراری را دارا می باشند. باکتری ها در ادراری که ساکن بوده و جریان خوبی ندارد بهتر می توانند تکثیر شوند.
علت:
- انسدادی که باعث بروز هیدرونفروز می شود ممکن است به خاطر وجود یک نقص مادرزادی در دستگاه ادراری باشد و یا اینکه به خاطر تنگ شدن حالب (لوله ای که ادرار را از کلیه به مثانه می برد) اتفاق بیفتد و این تنگ شدن ممکن است بر اثر فشاری که از بیرون و اطراف آن ایجاد می شود (مثل فشار یک تومور یا فشاری که بر اثر بزرگ شدن رحم در حین حاملگی بر حالب وارد می شود) روی دهد، همچنین ممکن است وجود یک سنگ کلیه در حالب باعث انسداد آن شود و نگذارد که ادرار از کلیه به مثانه برود، (ممکن است هیدرونفروز ایجاد شود) به علاوه، هیدرونفروز ممکن است به خاطر انسداد پیشابراه (مجرایی که ادرار را از مثانه به بیرون بدن می فرستد) رخ دهد.
تشخیص:
- پزشک ممکن است از یک کاتتر برای تخلیه مقدارى ادرار از مثانه استفاده کند. اگر نتواند مقدار زیادی از ادرار را آزاد کند، می تواند به این معنی باشد که انسداد در مثانه یا مجراى ادرارى است. مجرای ادرارى لوله ای است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن شما حمل می کند.
- پزشک همچنین می تواند سونوگرافی کلیه یا سی تی اسکن انجام دهد تا در مورد میزان تورم و محل احتمالى انسداد اطلاعاتى به دست آورد. هر دوی این روش ها اجازه می دهند تا پزشک یک تصویر از داخل بدن شما را مشاهده کند، اما سونوگرافی کلیه به طور کلی روش استاندارد تشخیص هیدرونفروز کلیه است.
- تشخیص زودهنگام بسیار مهم است زیرا اگر هیدرونفروز طولانى مدت درمان نشود، کلیه شما می تواند به طور دائمی آسیب ببیند. احتمالاً پزشک با ارزیابی کلی وضعیت سلامتی شروع می کند و سپس بر روی علائم ادراری که دارید تمرکز مى کند. همچنین پزشک ممکن است قادر به احساس کلیه بزرگ، با ماساژ آرام در شکم و پهلو باشد.
درمان طب نوین:
- درمان هیدرونفروز عمدتاً بر روى از بین بردن هرچه که جلوى جریان ادرار را گرفته است، تمرکز دارد. گزینه درمانى که پزشک برای شما انتخاب می کند به علت انسداد شما بستگی دارد. اگر حالب مسدود شده، باعث ایجاد این وضعیت شده است، ممکن است پزشک هر کدام از موارد زیر را انجام دهد:
- تجویز آنتی بیوتیک برای کنترل عفونت
- قرار دادن لوله نفروستومی، که اجازه می دهد ادرار مسدود شده از پشت تخلیه شود.
- قرار دادن یک استنت (کاتتر) در حالب، که اجازه مى دهد ادرار از حالب وارد مثانه شود.
- ممکن است پزشک شما مجبور شود انسداد را با جراحی برطرف کند. اگر چیزی مانند بافت اسکار یا لخته خون باعث انسداد شود، پزشک شما ممکن است منطقه آسیب دیده را کاملاً حذف کند و سپس قسمت هاى سالم را برای بازگرداندن جریان عادی ادرار به یکدیگر متصل کند.
- اگر علت هیدرونفروز، سنگ کلیه باشد، ممکن است برای برداشتن آن نیاز به جراحى باشد. برای انجام این کار، پزشک ممکن است عمل جراحی آندوسکوپی را انجام دهد که شامل استفاده از ابزارهای کوچک برای انجام این روش می باشد. این کار اجازه می دهد که جراح برش های کوچکترى را ایجاد کند و زمان بهبودى شما را به شدت کاهش می دهد. همچنین ممکن است پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند. این کار کمک خواهد کرد تا عفونت کلیوی براى شما ایجاد نشود.
- درمان هیدرونفروز کلیه در نوزادان: ممکن این بیماری در کودکان تازه به دنیا آمده و یا حتی پیش از تولد در سونوگرافی جنین نیز دیده شود. هیدرونفروز کلیه جنینکه ممکن است به ورم کلیه منجر شود، معمولاً به علت کوچک بودن مسیر حالب (خروجی ادرار از کلیه) و کوچکی لگنچه های کلیه در نوزادان اتفاق می افتد. معمولاً ورم کلیه کودک خطرناک نیست و به مرور زمان با بزرگ شدن جنین هیدرونفروز نیز برطرف می شود. در صورت ادامه یافتن این جمع شدن مایعات در کلیه، احتمال گرفتگی در حالب وجود دارد که نیاز به بررسی و درمان توسط متخصص کلیه دارد.
فعالیت:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات و غذاهای سرد و گرم بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.