هیدروسالپنکس (چسبندگی لوله های رحم): بیماری هیدروسالپنکس در واقع تورم لوله های رحمی است، زمانی که لوله های رحمی از انتها بسته می شوند، ماده ای سمی در داخل آن ها تجمع پیدا می کند و منجر به تورم و التهاب و در نهایت ناباروری می شود. زمانی که لوله های رحمی یا فالوپ به دلیل آسیب و عفونت با تجمع مایع مواجهه می شود به این عارضه بیماری هیدروسالپنکس می گویند. تخمک ها ماهانه در لوله های فالوپ آزاد می شوند و لقاح اسپرم و تخمک در این لوله ها اتفاق می افتد، که در نهایت پس از بارور شدن تخمک به داخل رحم وارد می شود. هرگونه آسیب به این لوله ها سبب می شود تا باروری رخ ندهد. در حقیقت بیماری هیدروسالپنکس تأثیر بسزایی بر روی لوله های رحمی یا فالوپ می گذارد. لذا در مواقعی که لوله های رحمی بسیار آسیب دیده باشند تنها با استفاده از IVF می توان اقدام به بارداری نمود.
علائم:
- بیماری هیدروسالپنکس گاهی ممکن است با علامت و گاهی بدون علامت ظاهر شود. در مواقعی که این بیماری بدون علامت است تنها زمانی افراد متوجه بیماری خود می شوند که قصد بارداری داشته باشند. در حالت کلی علائم بیماری با توجه به شرایط فرد متفاوت می باشد. اما علائم معمول این بیماری عبارت است از: درد در ناحیه شکم و لگن، ترشح غیر طبیعی واژن.
علت:
- به طور معمول بیماری هیدروسالپنکس ناشی از عفونت های طولانی مدت بدون درمان می باشد. عارضه های همانند سابقه پارگی آپاندیس، بیماری آندومتریوز و عفونت های جنسی از عواملی هستند که می توانند منجر به ابتلا عفونت در افراد شود که اگر این عارضه درمان نشود خود می تواند زمینه ساز بروز بیماری همچون هیدروسالپنکس شود که در نهایت منجر به انسداد لول های فالوپ و مشکلات باروری در افراد شود.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- عواملی بسیار و متعددی وجود دارد که می تواند زمینه ساز بروز بیماری هیدروسالپنکس شود، اما شایعترین عوامل عبارت است از: عفونت های جنسی، پاره شدن آپاندیس، آندومتریوز، سابقه اعمال جراحی شکم و بیماری های التهابی لگن می باشد.
عوارض احتمالی:
- بارداری با وجود بیماری هیدروسالپنکس امکان دارد ولی درصد موفقیت آن بسته به شدت بیماری متفاوت می باشد، لذا بهتر است قبل از اقدام به بارداری در ابتدا به درمان بیماری هیدروسالپنکس بپردازید. لازم به ذکر است که بارداری ممکن است بدون درمان اتفاق افتد، اما درصد موفقیت آن بسیار کم خواهد بود و همراه با عوارض بسیار خطرناک و غیر قابل جبرانی خواهد بود.
- لقاح تخمک و اسپرم در لوله های فالوپ انجام می شود، در صورتی که به بیماری هیدروسالپنکس مبتلا شده باشید لوله های با مایع مسدود می شود که همین امر موجب می شود تا تخمک نتواند از داخل لوله ها عبور نمایید و منجر به تورم و در نهایت سبب ناباروری می گردد. در مواردی که تنها یکی از لوله های فالوپ بسته شده باشد، بارداری امکان خواهد داشت زیرا تخمک قادر خواهد بود از یک تخمدان به لوله فالوپ دیگر منتقل شود.
تشخیص:
- روش های تشخیصی بسیاری وجود دارد، اما به دلیل ظریف و کوچک بودن لوله های رحمی یا فالوپ تنها می توان از یک نوع اشعه ایکس به منظور تشخیص دقیق تر استفاده شود.
- سونوگرافی: در این روش تشخیصی با استفاده از یک پروب بسیار باریک وارد واژن شده و در ابتدا با کمک مایعی لوله های رحمی پر می شود تا لوله ها بزرگتر شده و تشخیص بهتر انجام گیرد و در نهایت تشخیص با کمک سونوگرافی صورت می گیرد. سونوگرافی یک روش تشخیصی کاملاً بدون درد و عارضه است که به کمک آن می توان به ارزیابی تخمدان، رحم و لوله های رحمی پرداخت.
- هیستروسالپینگوگرافی: هیستروسالپینگوگرافی یک روش تشخیصی است که با کمک اشعه ایکس انجام می شود. طول مدت زمان انجام این روش تشخیص حدود ده دقیقه خواهد بود و زمان مناسب آن هفته دوم پس از سیکل قاعدگی می باشد. به طور معمول در روش تشخیصی هیستروسالپینگوگرافی با تزریق مقدار بسیار کمی رنگ به لوله های فالوپ انجام می شود. بدین صورت که در ابتدا رنگ به لوله ها تزریق سپس با کمک اشعه ایکس تصویری از تخمدان و لوله ها گرفته می شود. در صورتی که لوله های رحمی باز باشد رنگ به داخل شکم وارد می شود، اما اگر بسته باشد لوله ها بزرگ تر شده و انسداد آن به صورت کامل در تصویر قابل تشخیص خواهد بود.
- لاپاراسکوپی: یکی دیگر از روش های تشخیصی لاپاراسکوپی می باشد که در این روش با کم ایجاد چند حفره بسیار کوچک و ابزار لاپاراسکوپ می توان به تشخیص بیماری های رحمی پرداخت. به دلیل آنکه لاپاراسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی است نیاز به بیهوشی عمومی دارد و به طور معمول این روش برای تشخیص اولیه مورد استفاده قرار نمی گیرد.
درمان طب نوین:
- درمان با توجه به برخی عوامل همچون شدت بیماری متفاوت می باشد.
- ترمیم: در صورتی که شدت بیماری هیدروسالپنکس خفیف باشد با کمک ترمیم می توان آسیب دیدگی لوله های رحمی را برطرف نمود تا فرد بتواند به روش طبیعی باردار شود.
- جراحی: یک نوع روش دیگر درمان بیماری هیدروسالپنکس جراحیneosalpingostomy می باشد که در طول این روش با کمک لاپاراسکوپ پزشک اقدام به باز نمودن لوله های رحمی می نمایید، که این روش جراحی برای افراد جوان بسیار موثر بوده و ظرف مدت زمان چند روز بیمار می تواند بهبود یابد. اما افرادی که تحت این روش جراحی قرار می گیرند بایستی مراقب باشند تا بارداری خارج از رحم برای آن ها رخ ندهد.
- آی وی اف: یکی دیگر از روش های درمان آی وی اف می باشد. در طول این روش با کمک مصرف داروهایی تولید تخمک را افزایش می دهند سپس تخمک برداشته می شود و همراه با اسپرم در آزمایشگاه لقاح صورت می گیرد و پس از آن تخمک بارور شده با رحم انتقال داده می شود. حتما بایستی قبل از انجام IVF و انتقال جنین، لوله فالوپ سمی برداشته شود، زیرا اگر جنین منتقل شود و بیماری هیدروسالپنکس وجود داشته باشد، این ماده سمی به داخل حفره رحم ترشح می شود و تا پنجاه درصد احتمال لانه گزینی و بارداری را کاهش می دهد.
درمان طب سنتی:
- فرني تخم خربزه: يک مشت بزرگ از تخم خربزه را نيم‌کوب کرده و در 2 ليوان آب جوش شيره کشي کنيد. اين شيره را با 1 قاشق غذاخوری نشاسته و 1 ليوان شير و 2 قاشق شکر مخلوط کنيد. پس از حل شدن نشاسته روي شعله گذاشته و بهم زنيد تا به جوش آيد و به قوام فرني برسد. اين فرني را به عنوان صبحانه با نان و يا بدون نان ميل کنيد.
- جو دوسر + کیالک + زردچوبه + اسفناج + گلرنگ از هر کدام 50 گرم جوشانده و صاف کرده و جوشانده این محلول را با آب پیاز، آب سیر، روغن زیتون و آب لیموترش مخلوط می کنید و به مدت 7 شب هر مرتبه 20 الی 40 سی سی داخل واژن ریخته و پاها را به بالا میگیریم تا از رحم خارج نشود. پس از يک هفته که احساس سنگيني زير شکم زياد شد و ترشح ايجاد شد دستور زير را انجام دهيد: گل خطمي (20گرم) + آرد جو (نيم سير) + گلاب (1 استکان): با هم مخلوط کرده و خمير درست کنيد و روي حرارت ملايم قرار دهيد. گرماگرم روي رحم ضماد کنيد.
فعالیت:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات و غذاها گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.
- خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک باقلا، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ و ذرت، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، خوراک پنیر سویا، خوراک لوبیا لعاب دار، لوبیا با سویا، خوراک لوبیا ساده، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، آش گندم با حبوبات، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش گندم با سویا، آش ماش، آش لپه ۱، آش لپه ۲، آش کدو حلوایی، آش کدو خورشتی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش غلات، آش خرفه ۱، آش خرفه ۲، آش زردآلو، آش سماق، آش عدس ۱، آش عدس ۲، آش برنج، آش حبوبات و غله ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش شوید باقلی، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم قمری با عدس، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش انار، آش اسفناج ۱، آش اسفناج ۲، آش حبوبات ۱، آش حبوبات ۲، آش گوجه سبز، آش گوجه فرنگی ۲، آش مرزه، آش زرشک، حلیم حبوبات و غلات، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، حلیم دال عدس، مرصع پلو، آلبالو پلو، ساطری پلو، شوید پلو با لوبیا چشم بلبلی، هویج پلو، قیمه پلو، کلم قمری پلو، کلم پلو، کلم پلو با سویا، دمی شیرازی، عدس پلو ساده، عدس پلو با سویا، عدس پلو با کدو حلوایی، لوبیا قرمز پلو، لوبیا سبز پلو ۱، لوبیا سبز پلو ۲، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۲، انار پلو، گشنیز پلو با سویا، لبو پلو، رب پلو، بلغور پلو، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قورمه سبزی با سویا، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش به، خورش تره سویا، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، خورشت قیمه قارچ، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ گشنیز، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ کاهو سبز، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا سفید، برگر لوبیا چشم بلبلی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه فلفل دلمه ای، دلمه کدو خورشتی، دلمه برگ انگور، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، کماچ مخلوط، پنیر سویا، کشک سویا، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس گوجه فرنگی ۱، سس گوجه فرنگی ۲، سس معطر، سس مخصوص ۱، سس مخصوص ۲، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار.