میخچه یا پینه: عبارت است از ضخیم شدگی یا برجستگی لایه های خارجی پوست، که معمولاً روی نواحی استخوانی مثل مفاصل انگشتان پا به وجود می آید، پینه عبارت است از ضخیم شدگی بدون درد پوست که در اثر فشار یا تحریک مداوم به وجود می آید. میخچه مفاصل انگشتان پا و پوست بین انگشتان پارا درگیر می کند در حالی که پینه می تواند در هر نقطه ای از بدن به وجود آید، به خصوص دست ها، پاها یا زانوها، که مرتباً تحت فشار یا تحریک هستند.

علائم:

1. پینه: یک ناحیه ناصاف و ضخیم شده پوست که به دنبال فشار یا تحریک مداوم به وجود آمده باشد.
2. میخچه: یک برجستگی کوچک و دردناک روی کناره یا روی مفصل انگشت پا. میخچه معمولاً 10 الی 3 میلی متر قطر و هسته ای سفت دارد.

علت:

• علت آن بلغم تبلور یافته در قسمت انتهایی بدن است.
• علت اصلی بروز میخچه پوشیدن کفش نامناسب و پیاده روی زياد.
• از علل میخچه، تراکم استخوانی و زیادی کلسیم است (که به زائده و خار استخوانی معروف است). همچنین میخچه ممکن است گوشتی باشد که بیشتر به علت رسوب سودا می باشد.
• میخچه و پینه برای محافظت پوست در برابر آسیب ناشی از تحریک مداوم (اصطکاک یا فشرده شدن) به وجود می آیند. فشار باعث می شود سلول های ناحیه تحت فشار با سرعت بیشتری تکثیر یابند و رشد کنند، که این امر باعث به وجود آمدن رشد خارج از اندازه بافت به صورت برجستگی می شود.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. کفش هایی که برای پا نامناسب هستد و پا را می زنند
2. داشتن مشاغلی که در آنها دست ها یا زانوها تحت فشار هستند، مثل نجاری، نویسندگی، نوازندگی گیتار و کاشی کاری.
3. انگشت چکشی (Hammertoe) : در این اختلال، انگشتان دفرمه شده و حالت چکش مانند و یا قلاب مانند به خود می‌گیرند.
4. حفاظت نکردن کافی از دست‌ها:استفاده از ابزارآلات بدون پوشیدن دستکش مناسب، پوست شما را در معرض اصطکاک زیاد قرار خواهد داد.
5. دیگر اختلالات پا:گروهی از عارضه‌های مربوط به پا مانند خارهای استخوانی (bone spur) می‌تواند باعث ساییده شدن مداوم انگشتان پا در داخل کفش شود.
6. انحراف شست (Bunion) یا هالوکس والگوس (Hallux valgus) : نوعی بدشکلی انگشت شست پا است که در آن یک توده استخوانی روی مفصل انگشت بزرگ پا ایجاد می‌شود.

پیشگیری:

• از پوشیدن کفش هایی که پا را می زنند خودداری کنید. از فعالیت های که باعث وارد آمدن فشار مداوم به نواحی خاص پوست می شوند خودداری کنید. در صورت امکان از وسایل حفاظت کننده مثل دستکش یا زانوبند استفاده کنید.

عواقب مورد انتظار:

• اگر علت زمینه ساز شناسایی و حذف شود معمولاً قابل معالجه است، البته باید سه هفته به آن فرصت داد. اگر علت زمینه ساز حذف نشود، عود ضایعه حتی در صورت درمان محتمل است.

عوارض احتمالی:

• کمردرد، زانو درد، درد مفصل ران، یا درد مچ پا در اثر غیر طبیعی راه رفتن فرد به علت درد یا ناراحتی شدید ناشی از فشار آمدن به ضایعه.

تشخیص:

1. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار.

درمان طب نوین:

• درمان میخچه و پینه معمولاً مستلزم پرهیز از انجام کارهایی است که باعث تشدید وضعیت می‌شوند. با پوشیدن کفش مناسب، استفاده از پدهای محافظتی و انجام اقدامات خود درمانی تا حدود زیادی می‌توان از شدت علائم کاست. اگر علی رغم اقدامات خود مراقبتی وضعیت میخچه بدتر و دردناک‌تر شود، باید اقدامات درمانی زیر را انجام داد:
• جراحی:در مواقع خاص برای اصلاح ساختار استخوانی که باعث افزایش اصطکاک شده است، جراحی انجام خواهد شد.
• برداشتن پوست اضافی: پزشک با استفاده از چاقوی مخصوص جراحی در مطب خود می‌تواند پوست اضافه را برش بزند. هرگز این کار را خود انجام ندهید، چرا که ممکن است باعث عفونت شود.
• استفاده از ابزارهای خاص درون کفش:اگر فرد به اختلالات ساختاری و بدشکلی پا دچار باشد، پدهای مخصوصی را تجویز خواهد کرد که تا حدود زیادی از بروز دوباره میخچه و پینه جلوگیری خواهد کرد.
• داروهای از بین برنده‌ی میخچه و پینه:پزشک از داروی خاصی حاوی اسید سالیسیلیک ۴۰ درصد استفاده خواهد کرد. این داروها بدون نسخه هم از داروخانه قابل تهیه هستند. قبل از استفاده از این دارو، پزشک از بیمار می‌خواهد که به کمک سنگ پا یا سوهان مخصوص پا پوست مرده را تا حدود زیادی بردارد. اگر نیاز به استفاده از سالیسیلیک اسید در ابعاد زیاد باشد، نوع ژل مانند آن تجویز خواهد شد.

درمان طب سنتی:

• عسل روی موضع بماليد.
• عسل و سیاهدانه بخورند.
• از در حمام نوره به کف پا بمالند.
• داروی صاف کننده خون استفاده کنید.
• خوراک گرمی جات و کاهش سردی ها.
• روغن زیتون و سیاهدانه به کف پا بمالند.
• سرکه انگبین حداقل ۴۰ روز مصرف کنند.
• معجون حنا (پوست مالیدنی) استفاده کنید.
• کفش کمتر بپوشید و کمتر پیاده روی کنید.
• ترکیب جوش شیرین و لیمو به موضع بمالید.
• کاسنی به هر صورت که دوست دارند بخورند.
• کمی سیر بکوبید با سرکه سیب بر موضع بمالید.
• حنا و نوره مالیدن روی میخچه هم خیلی عالی جواب میده.
• شیره تازه گیاه مامیران را روزی سه مرتبه روی میخچه بمالید.
• هر روز ناشتا یک استکان آب فاتر (جوشیده ولرم شده) تا ۴۰ روز.
• قورت دادن یک قاشق مرباخوری اسفند هر شب با یک لیوان آب.
• یک حبه سیر را نرم کنید و با پودر سیاهدانه روی موضع ضماد کنید.
• هر شب هنگام خواب روی آن یک قطعه پنیر بگذارید و آن را ببندید.
• آویشن را بجوشانید حالت خمیر گرماگرم روی میخچه بگذارید و ببنیدد روزی ده بار.
• برگ های زنبق تازه را بکوبید و روی آن بگذارید و هرچند ساعت یک بار عوض کنید.
• شب ها هنگام خوابیدن برگ و پوست سبز گردو که جوشیده شده است را روی آن بمالید.
• منشاء وارد آمدن فشار را در صورت امکان حذف کنید. کفش هایی که پا را میزنند را دور اندازید.
• شب قبل از خواب کمی گوجه فرنگی له شده ببندید بر محل میخچه و صبح هر هروز سنگ پا بزنید.
• هر روز برگ درخت گردوی تازه یا برگ درخت انجیر تازه و یا میوه انجیر کال را از درخت بکنید و شیره آن را بر پینه بمالید.
• برای برطرف کردن زگیل گوشت نپخته اردک را با نمک بکوبید و روی موضع زگیل ضماد کنید زگیل را به کلی نابود خواهد کرد.
• میخک را بسوزانید و گرماگرم روی میخچه قرار دهید و یک پنبه آغشته به سرکه سیب روی موضع انجام دهید روزی 7 الی 8 بار.
• روغن سیاهدانه روغن آویشن و روغن اسفند روزی ده بار روی موضع میخچه بمالید و پنبه آغشته به سرکه سیب روی موضع قرار دهید.
• 4 الی 5 عدد گل همیشه بهار را بچینید و به مدت 24 ساعت درون یک استکان آب بخیسانید و سپس به صورت موضعی بر روی میخچه ها بمالید.
• برای رفع زگیل و میخچه باید یک حبه سیر پخته شده و داغ را روی آن بگذارید و پس از مدتی ماندن آن را عوض کنید، و روزی چندین مرتبه باید تکرار نمود.
• برای میخچه پنبه رو به سرکه سیب آغشته کنید با یک تکه چسب روی موضع شب تا صبح بگذارید. صبح هم با روغن چرب کنید تا میخچه، پا برطرف بشه.
• کمی زردچوبه + کمی پودر شیرین بیان و روغن سیاهدانه یا سقز مخلوط کرده و بر موضع شب ها بمالید این کار را چندین مرتبه تکرار کنید حتماً جواب خواهید گرفت.
• چکانیدن شیره سفید انجیر نرسیده که هنگام چیدن از درخت از انتهای آن بیرون می آید روزی چند مرتبه، این کار را هر روز تکرار کنید تا زگیل و میخچه کاملاً از بین برود.
• برای از بین بردن زگیل و میخچه باید پوست دو عدد لیموی تازه را هشت روز در سرکه قوی بخیسانید، بعد محلول آن را هر روز چند مرتبه روی زگیل ریخته تا به کلی رفع شود.
• انجیر کال یا برگ درخت انجیر یا برگ جوان درخت گردو را بکنید و شیره ای که از ته آن تراوش می کند را روی میخچه بمالید و روزی چند مرتبه این کار را تکرار کنید تا به مرور برطرف شود.
• جراحی ندرتاً انجام می شود. با جراحی، علت زمینه ساز برطرف نمی شود و تشکیل جوشگاه در محل زخم جراحی با درد همراه است و ممکن است روند التیام را نیز دچار مشکل سازد.
• مقداری پیاز را در سرکه طبیعی بجوشانید و سپس به موضع میخچه ضماد کنید پلاستیک ببندید و با جوراب موضع را را بپوشانید فردای آن روز پاها را بشویید و روی موضع سنگ پا بکشید.
• برای رفع زگیل وسط پیاز بزرگی را گود کنید و داخل گودی آن مقدرای نمک بریزید تا آنجا بماند و آب بدهد، سپس روزی چند مرتبه مایعی که در گودی پیاز درست شده است روی موضع بمالید.
• استفاده منظم از کرم های مرطوب کننده ممکن است به حفظ نرمی پوست کمک کند. در صورت امکان از اعمال فشار بر روی ناحیه مبتلا خودداری کنید تا به بهبود و عدم عود پینه کمک شود.
• رفع میخچه در 10 روز: 2 گل میخک خشک شده را به مدت 1 ساعت در 1/2 آبلیموی تازه قرار دهید، سپس از صافی عبور دهید، پنبه ای را به آب آن آغشته کرده و روزی 3 بار روی موضع قرار دهید.
• روی آن را با تیغ ببرید، بعد چند مرتبه روی آن را مشمع میخچه بیندازید و گه گاهی عوض کنید، هرگاه مشمع را عوض می کنید روی آن را با تیغ ببرید، این کار را ادامه دهید تا میخچه از ریشه خارج شود.
• برگ بارهنگ را له کنید و روی موضع ضماد کنید و چسب بزنید در مدت زمان 10 تا 20 روز کامل میخچه درمان می شود. (توجه داشته باشید ما دو نوع برگ بارهنگ داریم کاردی و نیزه ای هر دو مناسب است).
• دور میخچه را با کرم یا روغن چرب می کنید و بعد شیره دم انجیر را روی موضع میخچه بمالید سپس پنبه ای آغشته به سرکه روی موضع می گذارید، این عمل را روزی 8 الی 10 بار انجام دهید. (یک هفته تا ده روز)
• میخچه را جراحی نکنید؛ خانگی درمان کنید، پنیه را به سرکه سیب آغشته کنید و بر روی میخچه بگذارید و با چسب شب تا صبح ببندید، صبح محل را با سنگ پا بشویید به مدت یک هفته تکرار کنید تا میخچه محو شود.
• یک روز روی آن کمی جوهر نمک یا کمی تیزاب بزنید و کمی صبر کنید تا خشک شود و چندبار پشت سر هم این کار را تکرار کنید تا آن مواد به انتهای پینه برسد، بعد پینه را با آب بشویید. چند روز بعد خشک و برطرف خواهر شد.
• روزی سه مرتبه، هر بار سیر را از وسط به دو نیم کرده و قسمت داخلی آن را روی میخچه بگذارید و یا کمی سیر کوبیده شده را روی آن گذاشته و رویش را ببندید. همچنین می توانید از سیر پخته شده داغ به همین طریق استفاده کنید.
• در صورتی که دارای پینه هستید می توانید مقداری از پوست سفت شده را با مرطوب کردن ناحیه مبتلا در آب گرم به مدت ۱۰ دقیقه و سپس ماليدن آن توسط سنگ پا به آرامی بردارید، قبل از خارج شدن از هر حمام می توان این کار را انجام داد.
• از بالشتک های مخصوص میخچه یا پینه برای کاهش فشار وارده به ناحیه درگیر استفاده کنید. ناحیه ضخیم شده پوست را با سنگ پا مالش دهید تا تدریجاً پاک شود. از تیغ برای برداشتن آن استفاده نکنید. قبل از مالیدن سنگ پا، ناحیه مربوطه را در آب گرم خیس کنید تا نرم شود.
• سماق یک قاشق مرباخوری + آب تره یک قاشق غذاخوری + عصاره سیر تازه + پوست دو عدد لیموترش + سرکه + شیرابه درخت انجیر یا میوه انجیر نارس، همه را ترکیب کنید و روزی یک الی دو مرتبه روی ناحیه مورد نظر بزنید. جهت استفاده از داروهای زگیل به علت داشتن اسید باید اطراف ناحیه استفاده را با روغن چرب کرده تا دچار سوختگی نشوید.
• ته چوب کبریت یا قطعه چوب باریکی را داخل جوهرنمک و یا تیزاب فرو کنید و آن مواد را روی میخچه بمالید و چند دقیقه صبر کنید و باز تکرار کرده و این کار را چند بار با فاصله انجام دهید تا رنگ میخچه كاملاً تغییر کند و مواظب باشید به گوشت بدن نمالید که ایجاد زخم می کند. پس از چند روز زخم حالت بهبودی پیدا کرده و به کلی از بین می رود.
• یک عدد برگ تره فرنگی را شب در سرکه بخیسانید و شب بعد یعنی پس از ۲۴ ساعت از سرکه خارج کنید و هنگام خوابیدن روی میخچه بگذارید و روی آن را ببندید و صبح باز کنید و با ناخن یا تیغ میخچه را بکنید و بعد با انگشت بر میخچه فشار وارد کنید، اگر درد نیامد بهبود حاصل شده و اگر دردی احساس شد، یک قطعه پیاز و یا پیچک تازه روی آن بگذارید و ببندید.
• جلوگیری از ایجاد پینه هایی که در کف پا ایجاد می شوند مشکل است. اما استفاده از کفش هایی نرم و راحت و با اندازه مناسب ممکن است تا حدودی کمک کننده باشد. جهت کاهش فشار روی میخچه ها کفش هایی بپوشید که روی انگشتان تان فشاری اعمال نکنند و از بالشتک های میخچه (حلقه های اسفنجی کوچکی که در بازار موجود است) استفاده کنید.
• برای علاج آن اولاً باید کفش راحت بپوشید و تصفیه خون انجام دهید و از خوردن آش آب غوره، آش تمر و آب عناب غافل نشوید، ثانیاً اگر میخچه بزرگ شده است باید روی آن را با تیغ یا چاقوی تیز گه گاهی ببرید تا بزرگ نشود و طوری داخل کفش قرار دهید که بر آن فشار نیاورد و روی آن را مشمع میخچه بیاندازید، پس از چند مرتبه که مشمع انداختید بدون زحمت ریشه آن بیرون خواهد آمد.
• پزشک ممکن است اندازه ناحیه ضخیم شده را با بریدن آن توسط چاقوی جراحی کاهش دهد. این کار معمولاً طی چندین جلسه انجام می شود. به محض حذف منبع فشار، پینه ها و میخچه ها نباید عود کنند. پینه ها و میخچه ها ممکن است عفونی و زخمی شوند، به ویژه در فراد مبتلا به مرض قند. در صورت عفونی یا زخمی شدن آنها سعی در خود درمانی ضایعات نکنید بلکه حتماً به پزشک مراجعه نمایید. برای برطرف کردن پینه پا یا دست می توانید هر شب هنگام خواب روی آن روغن برگ ترب بمالید.

داروها:

• سالیسیلیک اسید
• پس از تراشیدن لایه های فوقانی میخچه یک یا دو بار در روز ، روی آن پماد 5% یا 10% اسید سالیسیلیک بمالید. سپس آن را با چسب بپوشانید. ندرتاً از تزریق کورتیزون در میخچه یا پینه برای مهار یا درد استفاده می شود.

فعالیت:

• فعالیت های عادی خود را رو به بهبود گذاشتن علائم از سر گیرید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.

نکته:

• عقربک، میخچه، دمل، گوشه کردن انگشتان و ترک پاشنه پاها همگی در اثر کندی کار کلیه و کبد و یا در اثر کثافاتی خون و یا از کثافات مانند گرد و غبار و خاک و یا از سنگینی معده و یا از یبوست ایجاد می شود. اگر معده پاک و کار آن مرتب باشد و کلیه و کبد درست کار کند و خون هم صاف باشد، ابداً هیچ یک از این قسم امراض عارض انسان نخواهد شد، لذا برای درمان هر یک از مشکلات فوق الذکر اول باید معده را پاک کرده، سپس کلیه و کبد را تقویت و خون را صاف کرد تا با مالیدنی مناسب آن بیماری برطرف شود.
• مشهور است که هر کس خرما را با ته آن (کونه) میل کند انگشت پای او میخچه می شود، در صورتی که عقربک، میخچه، دمل،گوشه کردن انگشتان و ترک در پاشنه پا، همه و همه در اثر کندی کلیه و کبد یا در اثر کثافات خون می باشد یا از اثر کثافاتی مانند گرد و خاک و غبار و یا از ثقالت و سنگینی معده خواهد بود و اگر معده از ثقالت پاک باشد و خون شفاف، هرگز هیچ یک از اینگونه امراض عارض انسان نمی شود.
• پینه یا میخچه نواحی ضخیم شده پوست بر روی دست ها و پاها هستند که در نتیجه فشار یا اصطکاک به وجود می آیند. پینه یا میخچه در کارگرانی که با دست کار می کنند، دوندگان و موزیک دانان شایع تر است. اگر فشار یا اصطکاک به طور طولانی مدت بر روی یک ناحیه کوچک از دست یا پا وجود داشته باشد، ممکن است یک پچ پوستی سفت و ضخیم جهت حفاظت از بافت های زیرین ایجاد شود که پینه نام دارد. پینه ها معمولاً بدون درد هستند. پینه ها معمولاً بر روی دستان افرادی همچون موزیک دانان به دلیل اصطکاک ایجاد می شوند. کف پاها ممکن است در نتیجه فشار غیر یکنواخت وزن بدن در طی راه رفتن پینه دار شود. میخچه ها پچ هایی از پوست ضخیم شده اند که بر روی انگشتان پا به وجود می آیند و آنها معمولاً به علت پوشیدن کفش هایی که خیلی تنگ هستند ایجاد می شوند. پچ ها دارای یک مرکز سفت و روشن بوده و گاهی می توانند دردناک و پایدار هم باشند.