مالیخولیا: عبارت است از نام “مالیخولیا” اولین بار در طب سنتی مبتنی بر چهار طبع، به کار گرفته شد. بر این اساس بدن دارای چهار طبع اصلی است و بیماری ها یا اختلالات ناشی از عدم تعادل در یک یا همه این چهار طبع می باشد. در این شیوه تبیین، تیپ شخصیتی افراد بر اساس غلبه طبع آن ها تعیین می شد. بقراط، که وی را پدر علم پزشکی می نامند، یکی از نخستین کسانی بود که در این باره نظریاتی مطرح کرد. بر اساس نظر بقراط که پس از او نیز تا مدت ها رواج داشت، مالیخولیا ناشی از زیاده‌ روی صفرای سیاه (یکی از طبع های چهارگانه) است، در نتیجه کسی که در طبع او صفرای سیاه غلبه داشت، دچار بیماری مالیخولیایی می شد. بیماری مالیخولیایی، اولین بار در قرن 5 و 4 قبل از میلاد، به عنوان یک بیماری متمایز و با علائم روحی و جسمی خاص، توصیف شده است. بقراط، در نوشته هایش اشاره کرده که ترس ها و ناامیدی ها، در صورتی که مدت طولانی به طول بی انجامد، می تواند نشانه مالیخولیا باشد. بنابراین مهم ترین نشانه مالیخولیا در نظر او، غم شدید و طولانی بود. بقراط همچنین به نشانه های دیگری مانند کم اشتهایی، بی خوابی، تحریک پذیری بالا و بی قراری نیز اشاره کرده است. پس از آن، جالینوس، در روم باستان، هذیان را نیز به مجموعه علائم فهرست شده توسط بقراط افزود. او معتقد بود که مالیخولیا همچنین می تواند منجر به سرطان شود. در قرن دهم، بخاری، از پزشکان ایرانی، از مالیخولیا به عنوان یک بیماری مزمن ناشی از اثرات صفرا سیاه بر مغز یاد کرد. او علائم و نشانه های بالینی اولیه مالیخولیا را مواردی مانند رنج بردن از ترسی غیرقابل توضیح، ناتوانی در پاسخ دادن به سوالات یا ارائه پاسخ های نادرست، خندیدن و گریه کردن با خود و حرف زدن بی معنی، می دانست. اما در اروپای قرون وسطی، برای تحلیل غم و اندوه پایدار، دیدگاه مذهبی غالب اولویت بیشتری نسبت به تفکر مبتنی بر طبع ها داشت و آن را به عنوان یک رذیله اخلاقی می شناختند. آن ها همچنین بر این باور بودند که مالیخولیا در نتیجه تسخیر شیطان اتفاق می افتد. در آن زمان، برخی از پزشکان از جمله وازاری (Vasari)، نقاشان را به دلیل ماهیت کارشان بیشتر در معرض مالیخولیا می ‌دانستند و معتقد بودن که این بیماری می تواند اثرات خوبی بر هنرشان داشته و به افزایش حساسیت و استفاده از فانتزی ها کمک کند. حکاکی تمثیلی معروفی توسط آلبرشت دورر با عنوان Melencolia I وجود  دارد که حاکی از نشان دادن مالیخولیا به عنوان حالت انتظار برای الهام گرفتن است و جنبه های افسردگی آن را کمتر می داند. این امر تا جایی ادامه یافت که در اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم، آیین عجیبی درباره مالیخولیا در انگلستان شکل گرفت و آنچه که تا پیش از آن، به عنوان فاجعه بارترین طبع در نظر گرفته می شد، تبدیل به نشانه نبوغ شد. به نحوی که نگرش های مالیخولیایی را یک مکمل ضروری برای همه کسانی که دارای ادعاهای هنری یا فکری بودند، می پنداشتند. اما شرایط اینگونه نماند و در قرن ‌های 18 تا 19، مفهوم مالیخولیا، معنای سابق خود ار از دست داده و به عنوان نشانه ای از باورهای غیرعادی بدون علائم افسردگی و سایرموارد عاطفی شناخته شد. در آن زمان، مالیخولیا مشکلی بود که افراد مرفه، بی ‌تحرک و تحصیل ‌کرده، بیشتر از قرن‌ های قبل و بیشتر از سایرین، در معرض خطر قرار داشتند. مالیخولیا از نظر فروید: قرن بیستم و با ظهور زیگموند فروید در دنیای روانشناسی، مالیخولیا دوباره به معنای سابق خود، یعنی وابستگی به افسردگی و اختلالات عاطفی، بازگشت. او مقاله ای را در مورد سوگواری و مالیخولیا در سال 1918 منتشر کرد و نشان داد که مالیخولیا، یک اختلال خلقی است که افراد در سنین بالا را تحت تاثیر قرار می دهد. پس از فروید این جریان ادامه یافت و هر یک محققان، علائمی را به مجموعه علائم مالیخولیا، افزودند.

علائم:

1. احساس بی قراری
2. کاهش ناگهانی اشتها و وزن بدن
3. گذشت حداقل دو هفته از آغاز علائم
4. احساس غم و سنگینی در اکثر اوقات روز
5. آسیب زدن به خود یا فکر کردن به خودکشی
6. مشکل در تمرکز، فکر کردن یا تصمیم گیری
7. وجود اختلالات خواب مانند کم خوابی یا پر خوابی
8. احساس خستگی و کمبود انرژی غیر عادی و مداوم
9. بروز تغییرات منفی ناگهانی در شرایط جسمی و روحی فرد
10. احساس بی ارزشی یا احساس گناه در موارد نامتعارف و بی ربط
11. بی علاقه شدن به فعالیت هایی که پیش از آن برای آن ها لذتبخش بوده است
12. این علائم می تواند در دوران نوجوانی، علاوه بر موارد بالا با نشانه های دیگری نیز همراه باشد:
13. انزوا و گوشه گیری
14. افت تحصیلی محسوس
15. بروز اختلاف و مشکلات با همسالان
16. شروع یا افزایش مصرف سیگار، الکل یا مواد مخدر

علت:

• در گذشته، مالیخولیا را با تجمع صفرای سیاه در بدن مرتبط می دانستند. در نتیجه داشتن خلق و خوی مالیخولیایی نیز به این معناست که فرد ویژگی های شخصیتی اش مطابق با طبع صفرای سیاه باشد. صفرای سیاه یکی از چهار طبع کلی بدنی است. این طبع ها شامل موارد زیرهستند: صفرای سیاه، صفرای زرد، خون، بلغم، در پزشکی سنتی، این چهار طبع عوامل متعادل کننده بدن انسانی محسوب می شوند و بیماری هنگامی رخ می‌دهد که یکی از آن ها، خیلی زیاد یا کم شود و تعادلش را از دست بدهد. بر این اساس، کم و زیاد شدن هر کدام از این موارد، منجر به بروز بیماری های خاضی می گردد که در این میان، زیاد شدن صفرای سیاه، سبب مالیخولیا است. صفرای سیاه که به عنوان یک ماده منعقد کننده نیز شناخته می شود، به انسجام سایر مواد موجود در بدن مانند مواد معدنی و رسوبات کمک می کند و ساختارهای متراکمی مانند استخوان، دندان و بافت ها را به وجود می آورد. در نتیجه زمانی که صفرای سیاه بیش از حد ساخته می شود، به دلیل این انسجام بیش از اندازه، بدن سنگین می شود و این سنگینی را به صورت علائمی مشابه افسردگی نشان می دهد. این امر همچنین از آن جهت است که به دلیل سنگینی ناشی از صفرای سیا] دفع مناسب در بدن اتفاق نمی افتد. مزاج یا طبع مرتبط با صفرای سیاه که نوعی تیپ شخصیتی را در افراد را تشکیل می دهد، البته دارای مزایا و ویژگی های مثبت نیز هست. از جمله آن که این افراد، وفادار، استوار و عمل گرا هستند. آن ها به دلیل هوش هیجانی بالایی که دارند، دیدگاهی زیرکانه نسبت به خود و دیگران دارند. دنیای درونی انسان سرشار از جزئیات است و این برای افراد مالیخولیایی اهمیت بسیاری دارد. این افراد قابل اعتماد و همچنین کارآمد هستند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. وراثت و سابقه خانوادگی
2. استرس و فشار بیشتر از حد
3. بیماری های خاص مانند سرطان
4. زیراده روی در مصرف الکل یا مواد مخدر
5. تغییرات هورمونی و از بین رفتن تعادل آن ها
6. تجربه تروماهای هولناک مانند از دست دادن عزیزان و …
7. بحران های دوران کودکی مانند تربیت جنسی کودکان و سوء استفاده جنسی یا رفتاری

پیشگیری:

• مالیخولیا یا افسردگی اساسی، چیزی فراتر از احساس غم و ناراحتی و انزوا است. اغلب با علائم فیزیکی نیز همراه است و نباید آن را با افسردگی های مقطعی که به صورت کوتاه مدت و در شرایط بحرانی اتفاق می افتد، اشتباه گرفت. اقدام برای درمان اختلال مالیخولیا هرچه زودتر انجام شود، اثرگذارتر خواهد بود. هرچه طول مدت علائم بیشتر باشد، پذیرش درمان و امکان پیشگیری از اختلال مالیخولیا کمتر خواهد شد و یا حتی درمان را غیر ممکن خواهد کرد. نباید تصور کرد که کودکان از ابتلا به افسردگی در امان اند. بروز تغییرات خلقی و رفتاری، مشابه تغییرات ذکر شده در علائم، به خصوص برای کودکانی که تحت فشارهای مالی، رفتاری، جنسی و … بوده اند، نیز می تواند به نوعی هشدار خطر ابتلا به افسردگی باشد. خطر افکار و اقدام به خودکشی در مبتلایان به افسردگی حاد، همواره بالا است و نباید از آن غفلت کرد. در صورتی که علائم و نشانه هایی مانند صحبت درباره خودکشی یا مرگ، وصیت کردن و خداحافظی کردن با دوستان و خانواده، بهبود ناگهانی و بی دلیل شرایط خلقی و سرخوشی در این افراد مشاهده شود، می تواند نشان دهنده خطر خودکشی در آن ها باشد. درباره افرادی که تحت درمان افسردگی حاد قرار دارند، قطع مصرف داروها یا تغییر دز آن ها و قطع جلسات به طور ناگهانی، می تواند اثرات سوئی بر فرآیند بیماری در فرد داشته باشد.

تشخیص:

• پزشکان و متخصصان سلامت روان، نشانه های مالیخولیا را بر اساس معاینه بالینی، احساسات و رفتارهای فرد مبتلا تشخیص دهند.

درمان طب نوین:

• مالیخولیا اغلب با ترکیبی از داروها و روان درمانی به همراه روانشناس خوب و رعایت برخی تکنیک های فردی درمان می شود و یا علائم آن رو بهبود می رود. روانشناسان عموماً کار را با تجویز داروهای ضد افسردگی شروع می کنند. این داورها اغلب با کمک به جذب سروتین، که مسئول خلق و خو است و به بهبود خلق و خو و ایجاد الگوهای خواب سالم می انجامند. زیرا بسیاری از افراد مبتلا به MDD اغلب دارای سطوح پایین سروتونین هستند. باید توجه داشت که مصرف داروهای ضد افسردگی بدون تجویز پزشک، به هیچ وجه مفید نخواهد بود. برخی از این داروها می توانند عوارض جانبی متعددی از جمله افزایش وزن و خواب آلودگی ایجاد کنند. این موارد باید توسط پزشک سنجیده شده و سپس داروی مناسب تجویز گردد. همچنین برخی از داروهای درمان مالیخولیا، در دوران بارداری یا شیردهی منع مصرف دارند و باید تجویز یا جایگزینی آن ها توسط درمانگر انجام شود. روان درمانی که با نام های دیگری مانند درمان روانشناختی یا گفتار درمانی نیز شناخته می شود، می تواند به طور موثری در درمان مالیخولیا اثرگذار باشد. جلسات روان درمانی به فرد مبتلا کمک می کند خود را با شرایط بحرانی و رویدادهای استرس زا، سازگار کنند، مهارت های ارتباطی خود را تقویت کنند، راه های بهتری برای کنار آمدن با چالش ها بیابند، عزت نفس خود را افزایش دهند (راه های تقویت عزت نفس)، احساس رضایت و کنترل را در زندگی خود به دست آورند و… . روان درمانی می تواند شامل الگوهای دیگری مانند گروه درمانی باشد که به فرد امکان می‌ دهد تا احساسات خود را با افرادی که با آن ها در تعامل اند، در میان بگذارند. برخی تکنیک های فردی نیز در کنار موارد فوق، می تواند در کاهش علائم مالیخولیا، موثر باشد موجب درمان مالیخولیا شود. مواردی مانند تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و مفید، ترک اعتیاد، ورزش کردن، خواب مناسب، عضویت در گروه های حمایتی سالم، ارتباط با افراد خوش بین و خوش خلق، تغییرات شغلی و اشتغال در محیطی به دور از فشارهای عصبی و ناسالم و … از این جمله اند.

درمان طب سنتی:

• شربت شیره انگور در طول روز میل کنید.
• از لباس های تمیز، بوی خوش، محیط آرام و پاکیزه استفاده نمود.
• بهتر است در این مواقع موی سر را کوتاه و در تقویت بدن کوشش کرد.
• هر روز صبح، ظهر و شب بعد از هر غذا یک فنجان نوشابه کومبوچا بنوشید.
• هر روز آب جوشانده مرزنجوش بنوشید و چندین مرتبه در روز روغن کدو را بو بکشید.
• هر روز ۲ گرم افتیمون شامی کوبیده شده را با یک لیوان شیر، مخلوط کنید سپس با سکنجبین شیرین کرده و میل نمایید.
• از خوردن غذاهای خشک که باعث یبوست و خشکی مزاج می شود و غذاهای چرب و شیرین، دخانیات و کلم خودداری کنند.
• اول از بازوی چپ خون گیری کنید و هر روز گل بنفشه، گل گاوزبان، عناب و سه پستان از هر کدام ۵ گرم، را با هم مخلوط کرده، بجوشانید و آب آن را با نبات شیرین کرده و بنوشید.
• درمان را باید متناسب با مـزاج شـروع کرد. به طور کلی این بیماران با غذاهای مقوی و داروهای پرانرژی معالجه می شوند. در این زمینه بهتر است از داروهای قلب و معده نیز استفاده شود.
• باید دانست که گریه، غم و اندوه، ناراحتی و عصبانیت، شرکت در مجالس عزا، رفتن به قبرستان ها، شنیدن خبرهای بد و ناگهانی، گوش کردن به اخبار و تماشای فیلم های وحشتناک و سوزناک برای آنان زیان آور است.
• باید قبل از صرف غذا دوش گرفته و سر را با آب گرم شستشو داده و اطعمه لطیف مصرف شود و بدن را با روغن بادام شیرین یا روغن بنفشه چرب کرد. در این مورد آب دم کرده افتیمون شامی با عسل و خوردن ماءالجبین بسیار نافع است.
• هر روز گل بنفشه، گل نیلوفر، جو، پوست خشخاش، گل بابونه شیرازی از هر کدام ۵ گرم، را با ۲ عدد برگ کاهو مخلوط و بجوشانید. آب آن را صاف و شیرین کرده، آن را دو قسمت کنید و در بخچال نگهدارید، صبح و شب هر بار یک قسمت از آن را با مقداری شیر جوشیده شده گوسفند مخلوط کرده و سرد بنوشید و استراحت کنید.
• لوبیا سفید + نخود + دانه سویا + ماش + تخم شنبلیله + جوانه گندم + لوبیا چشم بلبلی + رزماری + مازو + ناخنک + تخم کاسنی + آمله + هلیله سیاه + گلنار فارسی + جو دوسر + گل خطمی + برگ مورد + رازیانه + عدس + کتیرا + مغز قرص کمر + تخم کرفس به یک نسبت همه را کاملا پودر و الک کنید هفته ای دوبار با تخم مرغ محلی (سفیده و زرده) اگر سفت بود گلاب یا آب اضافه کنید و روی سر بمالید توجه داشته باشید حتماً باید به پوست سر محلول برسد و دو الی چهار ساعت بماند و سپس بشویید.
• گلاب + اسطوخدوس + افتیمون + بادرنجبویه + گل گاوزبان + شکر سرخ + بسفایج + هلیله سیاه + گل بنفشه، دستور ساخت شربت: بجز افتیمون، سایر اجزاء را یک شبانه روز در گلاب و آب خیسانده بعد بجوشانند تا مایع نصف شود. سپس آن را صاف کرده شکر بدان اضافه کنند و با حرارت ملایم بجوشاند تا قوام آید، آنگاه، افتیمون را در کیسه ای ریخته و داخل ظرف بگذارند تا همراه سایر ادویه دو تا سه جوش بخورد. بعد آن را خارج کنند دارو را تا گرم است در ظرف شیشه ای ریخته در آن را ببندند تا به آرامی سرد شود. (بسیار مجرب)

درمان مالیخولیا از پرخونی:

• علائم مالیخولیا که ناشی از پرخونی است عبارتند از: اختلال در ذهن، خندهی زیاد، قرمزی پوست صورت و چشم ها، پرخونی عروق، سنگینی سر، تندی تنفس، تمایل پوست بدن به سرخی و قرمزی.
• کسانی که خون شان زیاده می کند «هماتوکریت» و فشار خونشان بالاست اول باید حجامت کنند و یا از بازوی چپ مقداری از خون خود را کم کنند و نیز باید از خوردن کلم، گوشت بز، بادنجان، عدس، باقلا، غذاهای شور و تخم مرغ پرهیز نمایند.
• در صورتی که این بیماری با بی خوابی همراه باشد، پوست هلیله زرد، پوست هلیله کابلی، هلیله سیاه و آمله مقشر از هر کدام ۳۰ گرم، را با هم مخلوط و نرم بسایید بعد آنها را با ۵۰۰ گرم عسل بدون موم مخلوط کنید و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری میل کنید.
• اگر بدن ضعیف باشد باید افتیمون و گل محمدی از هر کدام ۱۰ گرم، گل بنفشه، گل گاوزبان و رازیانه از هر کدام ۲۰ گرم، بادرنجبویه ۴۰ گرم، همه را پس از مخلوط کردن نیم کوب کرده و به ۳۰ قسمت مساوی تقسیم کنید. صبح و شب هر مرتبه یک قسمت از آن را در یک و نیم لیوان آب بجوشانید و هنگامی که آبش به حدود نصف رسید آن را صاف و کنید و ميل نماید.
• ضمناً می توانید ۱۰ گرم گل نیلوفر، ۲۰ گرم گل گاوزبان، ۳۰ گرم گل بنفشه، ۴۰ گرم سه پستان و ۵۰ گرم عناب را مخلوط کرده و نیم کوب کنید، بعد آن را به پانزده قسمت مساوی تقسیم و هر قسمت را شب در یک و نیم لیوان آب جوش بخیسانید و صبح در همان آب بجوشانید تا آب آن به حدود نصف رسد. سپس آب آن را صاف و شیرین کرده، بنوشید. تفاله آن را مجدداً در یک و نیم لیوان آب جوش بخیسانید و هنگامی که آب آن به نصف رسید آن را صاف و شیرین کرده و بنوشید. پس از تمام شدن داروی فوق به مدت هفت روز، هر روز صبح قبل از صبحانه و شب قبل از شام هر مرتبه ۲ گرم افتیمون کوبیده شده را با یک لیوان سرخالی شیر مخلوط کرده بعد لیوان را با سکنجبین پر کنید و بنوشید. بعد از صبحانه و پس از شام شب نیز هر مرتبه ۵ گرم و گل بنفشه را با مقداری نبات بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید. مصرف مربای بالنگ هم بسیار نافع است.
• سنامکی ۲ گرم، پوست هلیله زرد ۳ گرم، شاه تره، افتیمون شامی و بسفایج از هر کدام ۵ گرم، پرسیاوشان، گل گاوزبان، گل محمدی، هلیله سیاه، رازیانه و اسطوخدوس هندی از هر کدام ۱۰ گرم، گل بنفشه و بادرنجبویه از هر کدام ۱۵ گرم، سه پستان ۳۰ گرم، همه را مخلوط کرده و نیم کوب کنید. بعد ۴۰ گرم مویز را هم جداگانه به وسیله قیچی ریز ریز، همراه با ۲۵ گرم پودر شیرین بیان همه را با هم مخلوط و به ده قسمت مساوی تقسیم کنید. هر قسمت را هر شب در یک ونیم ليوان آب جوش بخیسانید و صبح در همان آب بجوشانید تا آب آن تقریباً نصف شود. آب آن را صاف کرده و قبل از صبحانه بنوشید. تفاله آن را مجدداً در یک و نیم لیوان آب جوش خیسانده و شب در همان آب بجوشانید و هنگامی که آبش به حدود نصف رسيد آن را صاف و شیرین ساخته قبل از صرف شام بنوشید. ضمناً از انگور شیرین و کاملاً رسیده، سیب درختی، هندوانه، خربزه، ماست گاو، دوغ، آب دوغ خیار و حریره بادام بیشتر استفاده کنید.

درمان مالیخولیا در سوداوی مزاج ها:

• در طول روز به عیش و خوش گذرانی و خنده و تفریح بپردازید.
• هر صبح، ظهر و شب به حمام بروید و با آب ولرم سر و بدن را شستشو دهید.
• اول از بازوی چپ خون بگیرید و ریشه کاسنی، گل گاوزبان و پوست هلیله کابلی، از هر کدام ۵ گرم، را هر روز مخلوط کرده و بجوشانید. بعد در آب صاف کردهی ۱۰۰ گرم ترنجبین حل کنید و بنوشید.
• مالیخولیا در کسانی که مزاج سوداوی دارند حالت سخت بیماری را ظاهر می سازد. از قبیل وهم، گریه و زاری شدید، خیالات و افکار بد، حب وحدت (کسی را شدیداً دوست داشتن یا و به چیزی شدیداً علاقه مند شدن) و ضعف بدن.
• به منظور درمان، اول از بازوی چپ خون گیری کنید و هر روز ۳ گرم افسنطین را با ۲ گرم افتیمون شامی، دم کرده و آب صاف شده آن را با عسل شیرین کرده و میل کنید. هم چنین همه روزه از کمپوت سیب درختی یا عرق صندل یا عرق بیدمشک یا عرق گاوزبان استفاده کنید.
• روزی سه مرتبه شیر بز را جوشانده و هنگام برداشتن از آتش مقداری سکنجبین در آن بریزید و بنوشید.
• گل نیلوفر و تخم بالنگو از هر کدام ۵ گرم، گل گاوزبان ۱۰ گرم، گل بنفشه ۱۵ گرم، و ۲۰۰ گرم گل قند عسلی همه را مخلوط و نرم بسایید و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را در دهان بریزید و با آب بخورید و یا می توانید با آب سرد و شکر مخلوط کرده میل کنید. (از خوردن غذاهای گرم پرهیز شود).

درمان مالیخولیا در صفراوی مزاج ها:

• ضمناً اگر هر روز از شربت نیلوفر، تمرهندی، آلوچه براقانی، ترنجبین و شیرخشت استفاده شود در بهبود بیماری مؤثر خواهد بود.
• تخم گشنیز، ابریشم مقرض، تخم فرنجمشک و بهمن سفید از هر کدام ۱۰ گرم، تخم بالنگو ۲۰ گرم، گل گاوزبان ۳۰ گرم و صندل سفید ۴۰ گرم همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید بعد با یک کیلو عسل بدون موم مخلوط کرده، هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری میل نمایید.
• ابتدا رفع صفرا کنید و سپس به عنوان درمان شاه تره و تخم گشنیز از هر کدام ۵ گرم، بسفایج، بادرنجبویه، گل گاوزبان، ابریشم مقرض، پوست هلیله زرد، هلیله سیاه و پوست هلیله کابلی از هر کدام ۱۰ گرم، اسطوخدوس هندی ۱۷ گرم، و مصطکی رومی ۲۰ گرم، همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید بعد با ۵۰۰ گرم عسل بدون موم مخلوط کنید. هر صبح، ظهر و شب یک قاشق شربت خوری از آن را میل نمایید.

درمان مالیخولیا در مزاج های گرم:

• کسانی که مزاج گرم دارند و دچار مالیخولیا شده اند باید طباشیر هندی، صندل سفید، عود، قرنفل، ریوند چینی و تخم گشنیز از هر کدام 10 گرم، گل محمدی، گل گاوزبان و بادرنجبویه از هر کدام ۲۰ گرم، تخم خرفه ۳۰ گرم، همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایند. هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را با یک لیوان شربت سیب و یا آب کمپوت سیب درختی مخلوط کرده و میل نمایند.

درمان مالیخولیا در مزاج های سرد:

• کسانی که مزاج سرد و رطوبتی دارند و دچار مالیخولیا شده اند باید پرسیاوشان و افتیمون شامی از هر کدام ۱۰ گرم، بسبایج و رازیانه از هر کدام ۲۰ گرم، سنامکی، پوست هلیله کابلی و گل بنفشه از هر کدام ۳۰ گرم، ریشه کاسنی، عناب مشهدی، سه پستان و آلوچه براقانی از هر کدام ۲۰ عدد به حالت نیم کوب درآورده و پس از مخلوط کردن هر صبح و شب یک قاشق غذاخوری از آن را جوشانده و آب صاف کرده آن را بنوشند.
• اگر مالیخولیا با تندی نبض، گرمی و حرارت بدن همراه نباشد می توان سنبل الطیب، میخک سازج هندی، جند بیداستر و دارفلفل از هرکدام ۱۰ گرم، زنجبیل، درونج عقربی، زرمباد، مروارید، کهربا و بسد از هر کدام ۲۰ گرم، بهمن سرخ و بهمن سفید از هر کدام ۴۰ گرم را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید، سپس با ۵۰۰ گرم عسل بدون موم مخلوط شود. هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن میل شود.

درمان مالیخولیا ناشی از وخامت کامل مغز:

• اما بهتر است بدانید استشمام بوهای خوش مانند گلاب و … هم مفید خواهد بود.
• سر و صورت بیمار از سایر اعضاء بدن لاغرتر و پژمرده تر می شود. این بیماران حالت وسواس شدید پیدا می کنند و به جایی و یا شیی خیره می شوند.
• خونگیری از بازوی چپ و هم چنین حجامت در افرادی که مبتلا به فشارخون هستند و افراد چاق که در دوران یائسگی به سر می برند، بهترین راه شروع درمان می باشد.
• همچنین شستن سر و صورت با آب جوشانده بنفشه یا گل نیلوفر یا برگ کاهو یا تخم کدو، و خوردن روزی ۲ مرتبه هر بار یک قاشق روغن بادام شیرین به عنوان کمک درمان مؤثر خواهد بـود.
• از فعالیت های جنسی و انجام کارهای سخت و سنگین عملی یا فکری نیز باید پرهیز شود و در حفظ سلامت بقيه اعضای بدن کوشش شود، که اگر یکی از اعضای بدن دچار بیماری شود آن نیز باعث تشدید مرض خواهد شد.
• این نوع بیماری از بدترین نوع مالیخولیا است و بیشتر در نزد کسانی که رقیق الفکر هستند و شبانه روز به حل مشکلات و مسائل غامض مشغولند، دیده می شود. حالت بیداری کامل در شب، افکار زیاد و مخشوش از علامات این بیماری است. و راه رفتن در آفتاب به مدت زیاد، خوردن خوراکی های گرم و چرب بیش از حد خوردن خوراکی هایی که باعث تحریکات مغزی می گردد مانند تره، پیاز و سیر نیز باعث تشدید این بیماری می گردد. در اثر این مرض بیمار ضعیف و لاغر شده و نبض او نیز ضعیف و دچار اختلال می گردد.
• به عنوان درمان گل گاوزبان، تخم گشنیز و صندل سفید از هر کدام ۱۰ گرم، تخم بالنگو و فرنجمشک از هر کدام ۳۰ گرم، و ۴۰ گرم بهمن سفید را با هم مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید. بعد با ۵۰۰ گرم عسل بدون موم ترکیب کنید و هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن میل نمایید.
• آب سیب درختی را صاف کرده و آب به رسیده و شیرین و خام صاف شده و آب امرود صاف شده، عرق بیدمشک، عرق گاوزبان، عرق صندل و گلاب از هر و کدام یک شیشه مخلوط کرده، و سپس یک کیلو نبات در آن انداخته، روی آتش با حرارت ملایم بجوشانید تا قوام آید. سپس در جای خنک نگهداری کنید و هر صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق غذاخوری از آن میل نمایید.
• شاه تره و تخم گشنیز از هر کدام ۱۰ گرم، پوست هلیله زرد و آمله مقشر، گل گاوزبان، بادرنجبویه و بسفایج از هر کدام ۲۰ گرم، هلیله سیاه، پوست هلیله کابلی و اسطوخدوس هندی از هر کدام ۳۰ گرم. مصطکی ۶۰ گرم، همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید بعد با یک کیلوگرم عسل بدون موم مخلوط کنید. هر روز صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری پر از آن میل شود.

داروها:

• متناسب با شرایط و حالات بیمار دارو تجویز می شود.

فعالیت:

• روزی نیم ساعت فعالیت مناسب بدنی داشته باشید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.

نکته:

• این بیماری دارای علائمی متغیر و نامناسب است که با تغییر افکار، گمان های فاسد، گاهی با ترس، وحشت، دلهره و اضطراب همراه می باشد و از حالت بی قراری ممکن است به بدبینی شدید دچار شده و حتی تا مرز پرخاشگری، درنده خویی، خودزنی، خودآزاری، خودکشی و آدمکشی پیش رود. این عارضه در کسانی که مزاجشان سوداوی است بیشتر از دیگران خودنمایی می کند. در بعضی ها با احساس دیدن چیز یا شیئی وحشتناک و یا دیدن شبح یا احساس چیزی در گلو، همراه با وحشت و اضطراب شدید خود را نشان می دهد.
• تفاوت مالیخولیا و افسردگی: گفتیم که امروزه مالیخولیا را در ذیل اختلال افسردگی و نوع شدید آن می دانند. این اختلال که با نام اختصاری MDD در روانشناسی شناخته می شود، نوعی افسردگی بالینی است که می تواند بسیاری از بخش های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. به نحوی که بر خلق و خو و رفتار و همچنین عملکردهای فیزیکی مانند اشتها و خواب نیز اثر می گذارد. امروزه MDD یکی از شایع ترین اختلالات سلامت روان در ایالات متحده و بسیاری دیگر از کشورهای پیشرفته است. داده های سال 2019 نشان می دهد که حدود 8% از بزرگسالان آمریکایی، تا کنون یک دوره افسردگی اساسی را تجربه کرده اند. بسیاری از افراد مبتلا به MDD هرگز به دنبال درمان نمی روند. با این حال، این مبتلایان می توانند با استفاده از داروها و دوره های درمانی، علائم خود را بهبود ببخشند.