ماستوسیتوزیس: عبارت است از ماستوسیتوزیس بیماریی است که در آن تعداد زیادی ماست سل ها در اعضای مختلف بدن دیده می شود. این بیماری معمولاً در کودکان کم سن و سال محدود به پوست است؛ ولی در بالغین، به طور معمول، سیستمیک می باشد. ماست سل ها در گرانول های خود هیستامین ذخیره می کنند. هیستامین در اثر خاراندن ضایعات یا مصرف موادی خاص آزاد می شود. علت این بیماری معلوم نشده و وقوع خانوادگی آن ندرتاً به تأیید رسیده است. پوست شایع ترین محل گرفتاری است. بیماری ماست سل پوست، به کهیر پیگمانتوزا موسوم است که انواع مختلفی از آن وجود دارد.

انواع ماستوسیتوزیس:

1. ماستوسیتوز پوستی: این نوع ماستوسیتوز فقط روی پوست تأثیر می گذارد. بیشتر در کودکان رخ می دهد. ماست سل ها در پوست جمع می شوند و باعث ایجاد خارش در ضایعات قرمز یا قهوه ای می شوند. ماستوسیتوز پوستی به خودی خود تهدید کننده زندگی نیست. اما افراد مبتلا به این اختلال علائم قابل توجهی دارند و در معرض خطر بسیار بالایی از واکنش آلرژیک شدید قرار دارند که می تواند کشنده باشد.
2. ماستوسیتوز سیستمیک: ماستوسیتوز سیستمیک عمدتا در بزرگسالان رخ می دهد، قسمت هایی از بدن غیر از پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. ماست سل ها در مغز استخوان و اندام هایی مانند روده تجمع می یابند. در موارد ماستوسیتوز سیستمیک تهاجمی، می تواند تهدید کننده زندگی باشد. ماستوسیتوز سیستمیک شامل دو شکل نادر است: لوسمی ماست سل و سارکوم ماست سل. سارکوم ماست سل زمانی اتفاق می افتد که تومور متشکل از ماست سل ها در جایی از بدن شکل می گیرد. سرطان خون ماست سل نوعی بسیار تهاجمی از این بیماری است که در آن تعداد زیادی ماست سل در خون و مغز استخوان یافت می شود.

علائم:

1. نشانه های بیماری، در صورت موضعی بودن آن بسیار ناچیزند، ولی در صورت وجود ضایعات متعدد، این نشانه ها طاقت فرسا خواهند بود. خارش که شایع ترین نشانه بیماری است، در اثر خراشیدگی بوجود می آید و معمولاً محدود به ضایعه می باشد. بیمارانی که درگیر ضایعات متعددی می باشند، ممکن است گرگرفتگی گسترده، خارش شدید، سردرد، برونکواسپاسم، تاکی کاردی و درد شکمی را تجربه کنند. فعالیت بدنی، فشار روحی، استحمام در آب داغ یا سرد، ساییدن ضایعات، یا مصرف داروهای خاص سبب برانگیخته شدن پیدایش این ضایعات می شود.

علت:

• ماستوسیتوز، به ویژه ماستوسیتوز سیستمیک، اغلب در اثر جهش (تغییر در کد یا دنباله) ژنی به نام KIT ایجاد می شود. تغییر بعد از لقاح اتفاق می افتد. لازم به ذکر است که این موضوع در بیشتر موارد، ارثی نیست. در صورت ابتلا به ماستوسیتوز، برخی فعالیت ها و عوامل می توانند باعث ایجاد حمله شوند. آنچه باعث حمله برای یک نفر می شود ممکن است شخص دیگری را تحت تأثیر قرار ندهد. ده ها محرک بالقوه وجود دارد. شما باید در مورد داروها و شرایطی که باید از آنها اجتناب کنید، با پزشک خود صحبت کنید. برخی از محرک های رایج عبارتند از: مالیدن یا اصطکاک روی پوست، ورزش و فعالیت بدنی، نیش حشرات (مخصوصاً نیش مورچه) و نیش زنبور، الکل، برخی غذاها و برخی داروها، از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS)، شل کننده های عضلانی و بیهوشی، تغییرات ناگهانی دما، استرس.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. ورزش
2. جراحی
3. عفونت‌ها
4. مشروبات الکلی
5. غذاهای ادویه‌دار
6. استرس‌های روحی
7. تغییرات دمایی شدید
8. نیش و گزش حشراتی مثل زنبور، مورچه و مار
9. خراش دادن پوست، مخصوصاً کهیر‌هایی که به دلیل ماستوسیتوز ایجاد شده‌اند.
10. داروها: داروهای ضد‌درد (مورفین، کودئین)، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs، مانند ایبوبروفن)، ونکومایسین (نوعی آنتی‌بیوتیک) یا شل‌کننده‌ی عضلات

تشخیص:

1. تشخیص بیماران مبتلا به اختلال سیستمیک ماست سل ها بر پایه آزمایشات بافت شناختی نسوج کلیدی (استخوان، مغز استخوان و لوله ی گوارشی) و با آنالیز شاخص های شیمیایی ماست سل ها میسر می شود. تشخیص براساس انجام آزمایشات و نمونه برداری های می باشد. در صورت داشتن علائمی مانند اسهال بهتر است آزمایش خون و ادرار حتما انجام شود.

درمان طب نوین:

• آنتی هیستامین ها، که اغلب برای درمان آلرژی استفاده می شوند، مفید هستند. اگر بثورات پوستی شما را اذیت می کند، پزشک ممکن است پیشنهاد دهد که شما با اشعه ماوراء بنفش تحت درمان قرار بگیرید. اگر اسهال دارید، نسخه خوراکی دارویی به نام کرومولین ممکن است کمک کند.
• درمان می تواند ماست سل های شما را از انتشار هیستامین باز دارد. همچنین می تواند هیستامین را از ایجاد مشکل جلوگیری کند. اگر علائم شما شدید است، باید تحت درمان قرار بگیرید.
• از آنجا که ماستوسیتوز می تواند واکنش آلرژیک شدیدی ایجاد کند، کیت اورژانس را همیشه همراه خود داشته باشید تا بتوانید برای جلوگیری از واکنش بد به خود دارو دهید. البته فراموش نکنید که تمامی موارد ذکر شده تنها درمان های عمومی هستند و اولویت اصلی تشخیص و درمان پزشک با توجه به وضعیت بیماری فرد می باشد.
• بهترین درمان برای ماستوسیتوز ممکن است دور ماندن از مواردی باشد که علائم شما را تحریک می کند. اگر شما و پزشکتان همه مواردی را که باعث علائم شما می شوند لیست کنید، ممکن است مفید باشد.
• ماستوسیتوزیس سیستمیک را مرحله به مرحله درمان می کنیم: یک آنتی هیستامین H1 برای درمان گرگرفتگی و خارش؛ یک بلوکر H2 یا مهار کننده ی پمپ پروتون جهت درمان تظاهرات معدی و دوازدهه ای؛ کرومولین سدیم خوراکی برای دردهای شکمی و اسهال و یک داروی بیوسنتز پروستا گلاندین D2 توسط ماست و سل ها . البته برای از بین بردن ضایعات و کم کردن خارش، به طور متوسط بیست و هفت جلسه درمان مورد نیاز است . عود بیماری، هفته ها تا ماه ها پس از قطع درمان اتفاق می افتد.

درمان طب سنتی:

• حجامت آلرژی انجام دهید 1 تا 3 مرتبه.
• در حمام با سرکه بدن را بشویید و لیف بزنید.
• شبی یک لیوان سرکه انگبین خوراکی میل کنید.

داروها:

• کرومولین سدیم

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه و همچنین سرخ کردنی ها و ادویه جات تند پرهیز کنید.

نکته:

• ماست سل ها چیست؟ ماست سل ها نوعی گلبول های سفید خون هستند که در سراسر بدن شما قرار دارند. افراد دارای بیشترین تعداد ماست سل در جایی هستند که بدن با محیط زیست ملاقات می کند: پوست، ریه ها و دستگاه گوارش. به طور معمول، ماست سل ها بخشی از سیستم ایمنی شما هستند. وقتی ماست سل ها میکروب یا ویروسی را تشخیص می دهند، با ترشح ماده شیمیایی به نام هیستامین، واکنش التهابی (آلرژیک) ایجاد می کنند. این پاسخ بدن شما را در برابر میکروب ها و عفونت ها محافظت می کند. ماست سل ها همچنین با سایر عملکردهای حیاتی بدن شما دخیل هستند. آنها بخشی از بهبود زخم، رشد استخوان و تشکیل عروق خونی جدید هستند.